Plan van aanpak Interregionale Capaciteitenanalyse Noordzeekanaalgebied Veiligheidsregio Kennemerland Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland Veiligheidsregio Zaanstreek Waterland Projectplan Interregionale Capaciteitenanalyse Noordzeekanaal 2014 1 van 9
Inhoudsopgave: 1. Aanleiding voor het project... 3 2. Projectdefinitie... 4 2.1 Doel en deelprojecten... 4 2.2 Stappenplan... 3 2.3 Afbakening... 5 2.4 Samenhang... 5 2.5 Projectstructuur 4 3. Projectplanning... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 4. Financiën... 7 5. Benodigde Uren... 7 Projectplan Interregionale Capaciteitenanalyse Noordzeekanaal 2014 2 van 9
1 Aanleiding voor het project De Veiligheidsregio s Kennemerland, Amsterdam-Amstelland en Zaanstreek Waterland hebben ieder voor zich een Regionaal Risicoprofiel 1 en een daarop volgende capaciteiten-analyse 2 voor hun verzorgingsgebied gemaakt. De besturen van de veiligheidsregio s hebben bij de behandeling van de Risicoprofielen allen de wens uitgesproken om de samenwerking onderling en die met de partners te versterken. Een belangrijk onderwerp hierbij is de incidentbestrijding en crisisbeheersing in het Noordzeekanaalgebied. De gedeelde mening was dat het Noordzeekanaalgebied onvoldoende in de stukken is behandeld, zeker bezien vanuit een interregionale blik. Binnen het Burgemeestersplatform Veiligheid Noordzeekanaalgebied 3 is eveneens de wens geuit om de interregionale samenwerking te versterken bij het veiligheidsbeleid rond het Noordzeekanaalgebied en bij de operationalisering van het Incident bestrijdingsplan Noordzeekanaal (IB NZK) 4. Het Directeurenoverleg Havenveiligheid Noordzeekanaalgebied is medio 2013 ingesteld en heeft zichzelf ten doel gesteld om een duurzaam veilig en integer Noordzeekanaalgebied te realiseren. Als onderdelen hiervan worden genoemd: het actualiseren van het veiligheidsbeeld, het stellen van normen, het waar nodig (her-)ijken van de regie, verantwoordelijkheden en afspraken, alsmede het aanbrengen van focus in de te verrichten inspanningen 5. Het idee is dat het Directeurenoverleg Havenveiligheid Noordzeekanaalgebied binnen vier veiligheidsdomeinen (Nautische veiligheid, Openbare orde en Veiligheid, Fysieke veiligheid en Milieuveiligheid) tot onderlinge afstemming komen en zorgdragen voor het uitvoeren van de gemaakte afspraken. Het Directeurenoverleg Havenveiligheid Noordzeekanaalgebied geeft met het accorderen van dit projectplan opdracht voor een concrete invulling van haar doelstellingen, namelijk om te willen komen tot een Interregionale Capaciteitenanalyse het Noordzeekanaalgebied. 1 Regionaal Risico Profiel Kennemerland juli 2012. Regionaal Risico Profiel Amsterdam-Amstelland juli 2012. Regionaal Risico Profiel Zaanstreek Waterland maart 2011. 2 Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland: Verslag Capaciteitenanalyse 2012 oktober 2012 Veiligheidsregio Kennemerland: Capaciteitenanalyse Kennemerland 2013. Veiligheidsregio Zaanstreek Waterland: In Zaanstreek Waterland heeft een expertgroep in 2010 een analyse van beïnvloedingsmaatregelen gemaakt als brug naar het strategisch beleidsplan. 3 Het Burgemeestersplatform Veiligheid Noordzeekanaalbebied bestaat uit de burgemeesters van Zaandam, Haarlemmerliede/Spaarnwoude, Beverwijk, Amsterdam en Velsen 4 Zie notulen Burgemeestersplatform Veiligheid Noordzeekanaalgebied van 29 maart 2010. 5 Zie notulen van het Directeurenoverleg Veiligheid Noordzeekanaalgebied van 11 december 2013. Projectplan Interregionale Capaciteitenanalyse Noordzeekanaal 2014 3 van 9
2 Projectdefinitie 2.1 Doel en deelproducten Dit project heeft als doel om meer zicht te krijgen op de veiligheidssituatie in het Noordzeekanaalgebied, waarbij de regiogrenzen geen rol spelen, in die zin dat de regio s worden uitgedaagd om over hun gebiedsgrenzen heen te kijken en te streven naar een (nog) betere en efficiëntere samenwerking. De deelproducten van het project zijn: - Een interregionaal risicobeeld voor het Noordzeekanaalgebied. - Strategische uitgangspunten m.b.t. het Noordzeekanaalgebied. - Een interregionale capaciteitenanalyse van het Noordzeekanaalgebied. - Aanbevelingen om de veiligheidssituatie in het Noordzeekanaalgebied te verbeteren op het gebied van risicobeheersing, incidentbestrijding en crisisbeheersing. 2.2 Stappenplan Stap 1: Interregionaal risicobeeld Om een Interregionale Capaciteitenanalyse te kunnen doen is het nodig om eerst een interregionaal risicobeeld van het Noordzeekanaalgebied te schetsen. Daartoe wordt allereerst een quick-scan van de risico s op en rond het Noordzeekanaal gemaakt. Dit gebeurt op basis van documentenonderzoek, aangezien er al heel veel is onderzocht en beschreven. Het idee is dat er een lijst van mogelijke incidenten voor het Noordzeekanaalgebied wordt opgesteld, en dat daaruit zes tot acht incidenten nader worden uitgewerkt in scenario s. Bij de keuze voor die incidenten gelden de volgende criteria: - Elk van de eerder genoemde vier veiligheidsdomeinen: Nautische Veiligheid, Fysieke Veiligheid, Openbare Orde en Veiligheid en Milieu, zijn vertegenwoordigd in de scenario s. - De scenario s hebben een interregionaal perspectief. - De scenario s zijn te plaatsen in de indeling zoals die wordt gehanteerd in het handboek ongevallenbestrijding op het water (Waterrand). De geselecteerde scenario s zullen worden beschreven in factsheets en worden weergegeven in een risicodiagram voor het Noordzeekanaalgebied. Als stap 1 gereed is zullen de resultaten worden voorgelegd aan een aantal experts 6 en vervolgens aan het Directeurenoverleg Havenveiligheid Noordzeekanaalgebied. Stap 2: Strategische uitgangspunten Het Noordzeekanaalgebied is een economisch belangrijk maar kwetsbaar gebied. Een relatief klein incident kan grote impact hebben. Als stap 2 van de Capaciteitenanalyse zal de werkgroep een aantal strategische uitgangspunten m.b.t. incidentbestrijding en crisisbeheersing voorleggen aan het Directeurenoverleg, opdat alle partijen zich daaraan committeren. Deze strategische uitgangspunten zijn nodig om een goede capaciteitenanalyse te kunnen doen, omdat ze de kaders aangeven waarbinnen geopereerd moet worden. Stel bijvoorbeeld dat als uitgangspunt wordt genomen dat er nooit een stremming van het Noordzeekanaal mag plaatsvinden, dan heeft dit consequenties voor de manier van optreden bij een incident waarbij dit voor zou kunnen komen. Stap 3: Interregionale Capaciteitenanalyse Bij de interregionale capaciteitenanalyse worden de in stap 1 geselecteerde scenario s en de in stap 2 geformuleerde strategische uitgangspunten gebruikt om de volgende vragen te beantwoorden: - Welke inspanningen worden er momenteel door de veiligheidsregio s afzonderlijk verricht om de risico's op het Noordzeekanaal te beperken en incidenten en crises te beheersen? - Welke inspanningen worden er momenteel door de veiligheidsregio s gezamenlijk verricht? 6 Er zal gezocht worden naar een efficiënte manier om expertise in te winnen bij de vele spelers in de drie Veiligheidsregio s. Projectplan Interregionale Capaciteitenanalyse Noordzeekanaal 2014 4 van 9
- Welke partners anders dan de Veiligheidsregio s zijn momenteel betrokken en welke inspanningen worden door die partners geleverd? - Welke knelpunten en aandachtspunten zijn er bij de onderzochte scenario s op en rond het Noordzeekanaal? Stap 4: Eindrapport met Aanbevelingen De resultaten van stap 1 t/m 3 zullen worden gepresenteerd in een eindrapport. Het rapport inclusief aanbevelingen zal worden voorgelegd aan het Directeurenoverleg Havenveiligheid. 2.3 Afbakening - Het eindrapport van de Interregionale Capaciteitenanalyse voor het Noordzeekanaalgebied heeft de status van een deskundigenoordeel. - De focus is gericht op de incidentbestrijding en crisisbeheersing. De veiligheidsregio s hebben bij risicobeheersing immers niet meer dan een adviesrol (bijvoorbeeld bij BRZO/BEVI bedrijven). - Het rapport zal geen advies geven over de bestuurlijke inrichting van de veiligheid op en rond het Noordzeekanaal. - Het directeurenoverleg Havenveiligheid Noordzeekanaalgebied draagt zorg voor de bestuurlijke afstemming in de eigen kolom m.b.t. de resultaten van de interregionale capaciteitenanalyse. - Bij dit project wordt geen gedetailleerd en uitputtend inzicht gegeven van de operationele inspanningen (prestaties) van de in de veiligheidsregio s samenwerkende partijen. - De capaciteitenanalyse geeft geen doorberekening (financieel, personeel, materieel) van de aanbevelingen. 2.4 Samenhang Er spelen een aantal zaken die direct of indirect een relatie hebben met de Interregionale Capaciteitenanalyse voor het Noordzeekanaalgebied. - In 2014 gaat elk van de drie Veiligheidsregio s aan de slag met het actualiseren van haar Beleidsplan Crisisbeheersing. Dit beleidsplan wordt mede gebaseerd op het Regionaal Risicoprofiel. Feitelijk gezien zou het handig zijn als hierbij ook de interregionale analyse m.b.t. het Noordzeekanaalgebied in beschouwing zou worden genomen. Het maken van de Interregionale Capaciteitenanalyse loopt echter parallel aan de herziening van deze beleidsplannen. Wellicht is het in ieder geval verstandig dat de Veiligheidsregio s hier een opmerking over opnemen in het nieuwe Beleidsplan Crisisbeheersing. - Het Incident Bestrijdingsplan Noordzeekanaal (IBP NZK) zal in 2014 worden herzien. Het in 2010 vastgestelde plan bevat uitwerking van de zeven bij het project Waterrand onderscheiden scenario s. De projectgroep Interregionale Capaciteitenanalyse zal streven naar een goede aansluiting en afstemming met betrekking tot de herziening van het IBP NZK. - De capaciteitenanalyse van het Noordzeekanaalgebied is aanvullend op de capaciteitenanalyses die de regio s uit hebben gevoerd voor hun prioritaire risico s. - De Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied is een feit. De indruk is dat de omgevingsdienst vanuit haar eigen rol grip probeert te krijgen op veiligheid in het NZK gebied. De projectgroep is zich er terdege van bewust dat het belangrijk is om met elkaar een goede aansluiting te vinden. - ICT: in alle drie de Veiligheidsregio s wordt momenteel nagedacht over ontsluiting van digitale gegevens in relatie tot het Noordzeekanaalgebied. Er zijn al een paar interregionale bijeenkomsten over dit onderwerp geweest en de regio s streven er naar elkaar op dit onderwerp te versterken. - Interregionale Netwerkdag: de aankomende interregionale netwerkdag zal in het teken staan van het Noordzeekanaalgebied. Wellicht is dit een uitstekend moment voor de projectgroep om gebruik te maken Projectplan Interregionale Capaciteitenanalyse Noordzeekanaal 2014 5 van 9
van de op die dag aanwezige mensen om de interregionale capaciteitenanalyse onder de aandacht te brengen en er op die manier een goede NetWERKdag van te maken. 2.5 Projectstructuur Opdrachtgever Directeurenoverleg Havenveiligheid Portefeuillehouder A.F.M. Schippers - Directeur Veiligheidsregio Kennemerland Projectgroep Schelte Egbers - Veiligheidsregio Kennemerland Gertjan Winter Veiligheidsregio Zaanstreek Waterland Pien Balk-de Wit Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland Mark van Barreveld Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland Expertise De projectgroep denkt aan benadering van experts uit de volgende kolommen (niet uitputtend): - Veiligheidsregio (multi zaken) - Brandweer - GHOR/GGD - Meldkamers - Haven Amsterdam/Centraal Nautisch Beheer - Rijkswaterstaat (RWS) - Gemeenten direct grenzend aan het NZK-gebied - Milieudiensten en Omgevingsdienst - Een aantal belangrijke aan het NZK liggende bedrijven (bijvoorbeeld Tata Steel en Oiltanking) - Reddingsbrigades en reddingsmaatschappij - Kustwacht (SAR) - Politie (bijvoorbeeld KLPD te water, Team Havens) - Defensie (KMar) - Afvaardiging vanuit Incidentbestrijdingsplan NZKgebied Zoals in bovenstaande tabel is weergegeven fungeert het Directeurenoverleg Havenveiligheid als opdrachtgever voor de Interregionale Capaciteitenanalyse Noordzeekanaalgebied. Het voorstel is om Frans Schippers als portefeuillehouder aan te wijzen opdat er een direct aanspreekpunt is voor de leden van de projectgroep. De projectgroep zelf bestaat uit vertegenwoordigers van de drie Veiligheidsregio s. Verschillende specialisten en experts van de diverse kolommen en partners zullen worden ingeschakeld bij het vaststellen van het risicobeeld en bij de beoordeling van de capaciteitenanalyse. De vorm waarin zij worden geraadpleegd moet nog nader worden ingevuld. Duidelijk is wel dat de inspanning die van sommige experts verwacht wordt iets groter is dan die van andere experts. Dit komt ook tot uiting in de ureninschatting (zie paragraaf 5). Een van de ideeën binnen de projectgroep is dat we gaan onderzoeken of het mogelijk is om de interregionale netwerkdag in november/december mede te gebruiken om met mensen van verschillende deskundigheid naar de Capciteitenanalyse te kijken. Projectplan Interregionale Capaciteitenanalyse Noordzeekanaal 2014 6 van 9
3 Projectplanning In onderstaande tabel staat de projectplanning aangegeven. In bepaalde gevallen bestaat er een afhankelijkheid bijvoorbeeld van goedkeuring van de ene stap, voordat aan de volgende stap begonnen kan worden. De projectgroep is zich er van bewust dat er tijd moet worden gereserveerd bij de andere partners. Getracht wordt om zo snel mogelijk met concrete data te komen op die momenten dat er input nodig is van betrokkenen. Stap 0 Voorbereiden project: opstellen en accorderen projectplan april 2014 Stap 1 Interregionaal risicobeeld (Documentenstudie) april juli 2014 a. Uitvoeren documentenstudie (quick-scan inventarisatie b. Selectie representatieve incidenttypen en beschrijving van de scenario s c. Weging risico s: waarschijnlijkheid en impact (risicodiagram) d. Opstellen factsheet per risico e. Voorleggen risicobeeld aan experts f. Voorleggen risicobeeld aan Directeurenoverleg Havenveiligheid Noordzeekanaalgebied 7 Stap 2 Formuleren Strategische uitgangspunten Juli aug 14 Stap 3 Interregionale capaciteitenanalyse: a. Per risico: beschikbare capaciteiten in kaart brengen (incident- en crisisbeheersing) b. Uitvoeren Capaciteitenanalyse (wat doen we al, waar zien we knelpunten, wat zouden we nog meer kunnen doen?) c. Aanvullende interviews / expertsessies d. Eventueel aanpassen factsheets e. Aanbevelingen bepalen f. Voorleggen capaciteitenanalyse aan Directeurenoverleg Havenveiligheid Noordzeekanaalgebied Augustus September 14 Stap 4 Eindrapport met aanbevelingen januari 2015 a. Eindrapport opstellen b. Presenteren eindrapport aan Directeurenoverleg Havenveiligheid Noordzeekanaalgebied 4 Financiën Om de Interregionale Capaciteitenanalyse te kunnen verrichten moeten de genoemde betrokken partijen mensen en tijd beschikbaar stellen om mee te werken aan de te verrichten analyses. In hoofdstuk 5 van dit projectplan is een prognose van het benodigde aantal uren per dienst te vinden. Er vanuit gaande dat er in twee rondes experts geraadpleegd gaan worden geeft de projectgroep aan een budget van 5000 nodig te hebben om dit goed te kunnen doen. Dit budget wordt gebruikt voor catering, eventuele zaalhuur, en eventuele aankleding, drukwerk, et cetera. Indien de projectgroep administratieve en/of redactionele ondersteuning nodig blijkt te hebben dan is de verwachting dat dit binnen de staande eigen organisaties af te dekken is. Mocht dit niet het geval blijken te zijn dan zal de projectgroep zich hiervoor tot de portefeuillehouder wenden. 7 Er zijn na 10 april nog geen data bekend waarop het Directeurenoverleg Havenveiligheid Noordzeekanaalgebied plaats zal vinden. Projectplan Interregionale Capaciteitenanalyse Noordzeekanaal 2014 7 van 9
5 Benodigde uren De Interregionale Capaciteitenanalyse wordt uitgevoerd door drie Veiligheidsregio s. Aangezien de Veiligheidsregio Zaanstreek Waterland minder personeel beschikbaar heeft en zij proportioneel gezien ook het minste grondgebied aan het Noordzeekanaal heeft, is het voorstel van de projectgroep om de grootste urenbelasting bij de Veiligheidsregio s Kennemerland en Amsterdam-Amstelland neer te leggen. Verder wordt er, zoals eerder gezegd, op experts van bepaalde diensten een groter beroep gedaan qua uren, puur vanwege het feit dat de betrokkenheid van de leden verschilt. Voor het gemak hebben wij een tweedeling gemaakt in de betrokken diensten. Als Categorie 1 (in verhouding iets méér betrokken) worden beschouwd: Veiligheidsregio, brandweer, Haven Amsterdam/Centraal Nautisch Beheer (CNB), Rijkswaterstaat, Gemeenten direct grenzend aan het NZK-gebied, Milieudiensten en Omgevingsdienst, Politie. In Categorie 2 (in verhouding iets minder betrokken) worden de volgende diensten geplaatst: GHOR/GGD, meldkamers, een aantal aan het Noordzeekanaal liggende bedrijven, reddingsbrigades en reddingsmaatschappij, Kustwacht, Defensie, afvaardiging vanuit Incidentbestrijdingsplan NZKgebied. In onderstaande tabel wordt een inschatting van de uren gepresenteerd. Lid Projectgroep Kennemerland Lid Projectgroep Amsterdam-Amstelland Lid Projectgroep Zaanstreek Waterland Expert Categorie 1 Expert Categorie 2 Stap 0 Voorbereiden project: opstellen en accorderen projectplan Stap 1 Interregionaal risicobeeld (Documentenstudie) a. Uitvoeren documentenstudie (quick-scan inventarisatie) 60 60 30 - - b. Selectie representatieve incidenttypen en beschrijving van de 32 32 16 - - scenario s c. Weging risico s: waarschijnlijkheid en impact (risicodiagram) 20 20 10 - - d. Opstellen factsheet per risico 60 60 30 - - e. Voorleggen risicobeeld aan experts 32 32 16 16 8 f. Voorleggen risicobeeld aan Directeurenoverleg Havenveiligheid NZK 8 16 16 8 - - Stap 2 Formuleren Strategische uitgangspunten 24 24 12 - - 8 Er zijn na 10 april nog geen data bekend waarop het Directeurenoverleg Havenveiligheid plaats zal vinden. Projectplan Interregionale Capaciteitenanalyse Noordzeekanaal 2014 8 van 9
Stap 3 Interregionale capaciteitenanalyse: a. Per risico: beschikbare capaciteiten in kaart brengen (incident- en 24 24 12 - - crisisbeheersing) b. Uitvoeren Capaciteitenanalyse (wat doen we al, waar zien we 24 24 12 - - knelpunten, wat zouden we nog meer kunnen doen?) c. Aanvullende interviews / expertsessies 32 32 16 16 8 d. Eventueel aanpassen factsheets 16 16 8 - - e. Aanbevelingen bepalen 8 8 4 - - f. Voorleggen capaciteitenanalyse aan Directeurenoverleg Havenveiligheid Noordzeekanaalgebied 16 16 8 - - Stap 4 Eindrapport met aanbevelingen a. Eindrapport opstellen 36 36 18 - - b. Eindrapport (bestuurlijk) laten vaststellen 16 16 8 - - Uren Totaal 416 416 208 32 16 Projectplan Interregionale Capaciteitenanalyse Noordzeekanaal 2014 9 van 9