Maritte Braspenning & Jolanda aan de Stegge Presenteren Professionals aan het woord Bertram + de Leeuw Uitgevers
Maritte Braspenning, 2012 Omslagontwerp: Studio Jan de Boer Omslagfoto en foto s binnenwerk: Jan van Breda Grafische vormgeving: Bureau Beck nur 810 isbn 978 94 615 6048 3 www.bertramendeleeuw.nl
Introductie Tien jaar train ik nu tv-presentatoren en talentvolle nieuwkomers, ministers en wethouders, ceo s en managers. Mensen die voor een camera of voor een zaal moeten excelleren, onder druk van tijd, kijkers of kiezers. Er zijn er maar een paar die het talent hebben ontspannen een levendig verhaal te houden. Voor het merendeel gaat presenteren gepaard met veel onzekerheid, om niet te zeggen: stress. Terwijl iedereen, ook onder hoogspanning, op topniveau kan speechen: scherp, strategisch en overtuigend. Hebt u het misschien ook op papier staan? Die vraag, steeds opnieuw aan het einde van een training gesteld, wilde ik niet langer met nee beantwoorden. Er móést een boek komen. Geen traditioneel zo-pak-je-dat-aan-boek, maar een waarin theorie en praktijk naadloos in elkaar overvloeien. In elf stappen laat Presenteren, professionals aan het woord zien hoe iemand zich optimaal kan voorbereiden op een speech. Waarom je moet weten voor wie je spreekt. Wat je kunt doen aan uitstraling en zelfvertrouwen. Hoe stress te beheersen en hoe stemgebruik, kleding of make-up je kunnen helpen. Daarbij leunt dit boek op de ervaringen van vijftien toppresentatoren: Sacha de Boer, Wilfred Genee, Sophie Hilbrand, Twan Huys, Yvon Jaspers, Eva Jinek, Astrid Kersseboom, Andries Knevel, Patrick Lodiers, Rick Nieman, Matthijs van Nieuwkerk, Jeroen Pauw, Prem Radhakishun, Mariëlle Tweebeeke en Paul Witteman. Ze werden voor dit boek een of meerdere malen geïnterviewd en zijn zonder
uitzondering openhartig over zichzelf en over hun collega s. Hun uitspraken laten tevens zien hoe in Nederland televisie wordt gemaakt. Met Jolanda aan de Stegge had ik een schrijfster naast me die mij begreep en tijdens het gehele proces creatief en energiek beef. Door de manier waarop ze onze interviews en mijn theorie samenbracht, is dit een uniek praktijkboek geworden. Het laat zien dat presenteren een kwestie is van voorbereiding, ervaring, een beetje acteren en hard werken. Presenteren is te leren. Maritte Braspenning
Inhoud 1 voorbereiding 9 Jeroen Pauw: Elke voorbereiding begint met nadenken. Dat klinkt een beetje flauw, maar dat is het gewoon: nadenken. 2 doelgroep 25 Prem Rahdakishun: Als je iets wilt verkopen, moet je weten wie je publiek is. 3 doel 41 Patrick Lodiers: bnn is een gevulde koek met een vitaminepil. 4 inhoud 53 Paul Witteman: Doordat het met mijn kennis over de inhoud wel goed zit, ben ik zekerder over mijn presentatie. 5 stem 71 Sacha de Boer: Met mijn intonatie en de klemtonen die ik leg, zeg ik: dít is belangrijk, dát wist je al wel en dát is achtergrondinformatie. 6 uitstraling 87 Andries Knevel: Die eerste jaren heb ik een toon gezet met mijn wijzende vingertje in combinatie met de inhoud, waar ik maar lastig vanaf kom. 7 kleding 109 Twan Huys: Wat je draagt, moet onderstrepen wat je uitdraagt.
8 make-up 131 Marielle Tweebeeke: Goede visagie en goede belichting hebben te maken met professionaliteit. 9 stress 141 Rick Nieman: Ik heb geleerd mijn stress te accepteren. Dus als ik eens in de zes maanden zo n paniekaanval krijg 10 presentatie 161 Matthijs van Nieuwkerk: Het enige wat telt is: het moet boeien. 11 feedback 179 Eva Jinek: De eerste keer dat iemand iets vreselijks over je zegt, sta je echt naar lucht te happen. Maar ik heb geleerd kritiek te omarmen. De beste presentator 201 Welk cijfer geef je jezelf? 211 Bijlage hoofdstuk Kleding 215 Bijlage hoofdstuk Make-up 226 Bijlage hoofdstuk Stress 231 Bio s 237 Dank 249 Literatuur & bronnen 251 CV s 253 QR-codes 254
1 Voorbereiding Elke voorbereiding begint met nadenken. Dat klinkt een beetje flauw, maar dat is het gewoon: nadenken. Jeroen Pauw
Astrid Kersseboom