Over radicalisering onder jongeren in diverse bevolkingsgroepen, met aandacht voor de rol van en relatie met de ouders

Over radicalisering onder jongeren in diverse bevolkingsgroepen, met aandacht voor de rol van en relatie met de ouders Bertjan Doosje, Allard Feddes, Liesbeth Mann, Nathalie de Zwart 14 februari 2013 1

Uitspraken voormalig extreem rechtse mensen: Respondent 1: Wij zijn geen aso-familie Versus Respondent 2: Mijn moeder was er nooit voor mij Wat is de rol van relaties met ouders bij radicalisering? 2

Overzicht 1. Definitie van Radicalisering 2. Theorie over Radicalisering 3. Toetsing Theorie bij Extreem Rechts 4. Toetsing Theorie bij Islamitische jongeren 5. Conclusie 3

Radicalisering Definitie 4

Overzicht 1. Definities van Radicalisering 2. Theorie over Radicalisering 3. Toetsing Theorie bij Extreem Rechts 4. Toetsing Theorie bij Islamitische jongeren 5. Conclusie 5

Model Determinanten Radicale Attitudes Uitkomsten 6

Radicale Attitudes 1. Waargenomen in-group superioriteit 2. Laag politiek vertrouwen 3. Afstand tot andersdenkenden 4. Maatschappelijke isolatie (Doosje, van den Bos, Loseman, Feddes, & Mann, 2012) 7

Determinanten 1. Zelfvertrouwen vs. onzekerheid 2. Bedreigde groepsstatus 3. Onrechtvaardigheid/vernedering 8

Uitkomsten 1. Goedkeuring geweld door anderen 2. Eigen gebruik van geweld 3. Geloof dat geweld effectief is 9

Determinanten: Rol van ouders - Stimuleren van zelfvertrouwen Radicale attitudes: - Stimuleren van politiek vertrouwen 10

Overzicht 1. Definities van Radicalisering 2. Theorie over Radicalisering 3. Toetsing Theorie bij Extreem Rechts 4. Toetsing Theorie bij Islamitische jongeren 5. Conclusie 11

Studie 1: Gevoeligheid Extreem Rechtse Attitudes DETERMINANTEN ATTITUDES UITKOMSTEN Zelf- Vertrouwen Waargenomen Onrechtvaardigheid Waargenomen Groepsdreiging Sociale Isolatie In-Group Superioriteit Afstand Andersdenkenden Politiek Vertrouwen Goedkeuring Geweld door Anderen Eigen Geweldsintentie 12 12

Studie 2: Rol van de ouders - Studie onder 10 voormalig extreem rechtse jongeren uit Duitsland - SAFIRE = Europees project over radicalisering 13

Rol van de ouders: voormalig extreem rechts Slechte thuissituatie / negatieve relatie met ouders: - Ongeveer 50 % Voorbeelduitpraken: - Ik ken mijn vader niet - Mijn moeder was er nooit voor mij - Voor mijn moeder had ik geen respect meer 14

Rol van de ouders: voormalig extreem rechts Goede thuissituatie / positieve relatie met ouders: - Ongeveer 20 % Voorbeelduitpraken: - Ben veilig opgegroeid - Ik ben gewooooon opgevoed! Wij zijn geen aso -familie - Relatie met mijn vader was eigenlijk altijd goed 15

Rol van de ouders: voormalig extreem rechts Hulp bij uittreden door ouders: - 40 %! Voorbeelduitpraak: - Ik ging naar mijn vader en hij bracht mij naar het programma (EXIT) 16

Rol van de ouders: voormalig extreem rechts Omgekeerde beïnvloeding komt ook voor: Een moeder sloot zich aan bij extreem rechts door haar kind! 17

Overzicht 1. Definities van Radicalisering 2. Theorie over Radicalisering 3. Toetsing Theorie bij Extreem Rechts 4. Toetsing Theorie bij Islamitische jongeren 5. Conclusie 18

Studie 3: Gevoeligheid Extreem Islamitische Attitudes DETERMINANTEN ATTITUDES UITKOMSTEN Zelf- Vertrouwen Waargenomen Onrechtvaardigheid Waargenomen Groepsdreiging Sociale Isolatie In-Group Superioriteit Afstand Andersdenkenden Politiek Vertrouwen Goedkeuring Geweld door Anderen Eigen Geweldsintentie 19 19

Studie 4: Diamant Programma van SIPI 5 4,5 4 3,5 3 2,5 2 Voormeting Tussenmeting Nameting 1,5 1 Zelfvertrouwen Doelgerichtheid Isolatie 20

Studie 4: Zelfvertrouwen Uitspraak van deelnemer uit studie met SIPI: Ik heb geleerd om de juiste stappen te zetten. Om niet te twijfelen. Om achter mijn keuzes en beslissingen te staan. Om te vertrouwen in mijn eigen keuzes. 21

Studie 4: De rol van de ouders - Per deelnemer is via een interview vastgesteld hoe goed de relatie was met de ouders (gecodeerd: slecht/goed). - Gerelateerd aan determinanten en radicale attitudes. 22

Studie 4: De rol van de ouders Sociale Isolatie In-group Superioriteit Eigen Geweldsintentie Goede Relatie Ouders Politiek Vertrouwen Groupsbedreiging Zelf- Vertrouwen = Negatieve relatie = Positieve relatie Empathie Afstand Andersdenkenden 23 23

Overzicht 1. Definities van Radicalisering 2. Theorie over Radicalisering 3. Toetsing Theorie bij Extreem Rechts 4. Toetsing Theorie bij Islamitische Jongeren 5. Beleidsimplicaties en Conclusie 24

Beleidsimplicaties Maak ouders bewust van hun rol: - De meeste ouders willen natuurlijk een goede band - Ouders kunnen zelfvertrouwen stimuleren - Ouders kunnen politiek vertrouwen stimuleren 25

Beleidsimplicaties Uitspraak voormalig extreem rechtse jongeren: Jongere kan worden geholpen door goede opvoeding Dit betekent ook aandacht voor idealen op drift (Van der San, Sieckelinck, de Winter, 2010) : Website: http://www.omgaanmetidealen.nl/ 26

Conclusies - Radicalisering is een langzaam proces: Determinanten Attitudes Uitkomsten - Determinanten zijn soms generiek, soms groepsspecifiek - Ouders spelen een belangrijke rol bij dit proces: zelfvertrouwen, politiek vertrouwen - Ouders kunnen ook een rol spelen bij uittreding 27