17A Brief aan gemeenteraad b Uitnodiging polderdag c samenvatting inhoudelijke resultaten Stichting Sport &

INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave...1 Voorwoord...3 Verslagen 24 mei...4 Raadzaal...4 Presidiumkamer...8 Brak...11 Verslagen 31 mei...15 Raadzaal...15 Presidiumkamer...18 Brak...21 1 Stichting Historisch Museum Leidschendam-Voorburg...29 2 Huygensmuseum Hofwijck...34 3 Vereniging Erfgoed Leidschendam...37 4 Stichting Bibliotheek Leidschendam-Voorburg...40 5 Theater Camuz...43 5 a BEZUINIGINGEN OP DE THEATERS TOT DE KERN TERUGGEBRACHT...43 5 b Brief aan College...45 5 c Prijsverschil huisvesting Voorburg en Leidschendam...50 6 Theater de Tobbe...51 7 Trias Centrum voor de kunsten...53 8 Stichting Cultureel Contact Prinsenhof...57 9 Voorburgs Operakoor...59 10 Voorburgse Oratoriumvereniging...61 11 Christelijke Oratoriumvereniging...62 12 Stichting Stedenbanden Leidschendam-Voorburg...65 13 Oranje Comité Damsigt...68 14 Platform Duurzaam...71 15 Kinderboerderij Essensteijn...76 15 a Bijdrage Partycentrum Dekker s Hoeve...76 15 b Lisette van Pelt, De Natuurfabriek...78 15 c Kindercentrum ZieZoo en Basisschool De Vijverhof...80 15 d Stichting Kinderboerderijen Nederland Paul van der Valk...84 16 Stichting De Groene Basis...89 17 Stichting Land van Wijk en Wouden...94 1

17A Brief aan gemeenteraad...94 17 b Uitnodiging polderdag 2011...98 17 c samenvatting inhoudelijke resultaten 2010...102 19 Stichting Sport & Cultuur...112 20 Gymnastiekverenigingen AVGV, Gymnova en S.O.S...115 21 Rijvereniging De Blesruiters...124 22 Handbalvereniging EHC...125 23 Watervrienden Leidschendam...127 24 Zwemvereniging AZL...129 25 Stichting Senioren Belangen...130 25 a Reactie op de voorjaarsnota 2011...130 25 b Persbericht Stichting Senioren Belangen...133 26. STICHTING WELZIJN OUD EN JONG...137 27 Stichting terminale zorg door vrijwilligers...138 27 a tekst 31 mei...138 27b Persbericht Stichting Terminale Zorg door Vrijwilligers...140 28 Stichting Jeugdwerk Stompwijk...144 29 Stichting Sociaal Cultureel & Recreatief Centrum voor Doven t Gebaarhof...147 30 Stichting buddy netwerk...150 30 a tekst 31 mei...150 30 b Persbericht Stichting Buddy Netwerk...154 31 Regionale mantelzorgorganisatie haaglanden...157 31 a tekst 31 mei...157 31 b Persbericht Regionale Mantelzorgorganisatie Haaglanden...159 32 Platform gehandicapten Leidschendam-voorburg...162 32 a Speerpunten voor gesprek met gemeenteraadsleden...162 32 b Persbericht Platform Gehandicapten Leidschendam-Voorburg...166 33 Raad van Kerken, "platform de andere kant van Leidschendam-Voorburg"...169 34 Vidomes...171 34A Brief 11 april 2011...171 34B Brief Vereveningsfonds...174 34 c Startnotitie vereveningsfonds sociale woningbouw...176 34 D Reactie Vidomes op Voorjaarsnota en bezuinigingen...181 35 Opmerkingen WoonInvest Voorjaarsnota en bezuinigingen...183 35 b Memo Wooninvest...186 35 c Brief Vereveningsfonds...186 36 Scoutinggroep Hubertus Brandaan...188 37 Scoutinggroepen Damherten en Orion...190 38 Wijkvereniging Nieuw Duivenvoorde...193 39 Wijkvereniging oud-zuid Leidschendam...197 2

40 Wijkvereniging Damsigt...198 41 Wijkvereniging de Heuvel...200 42 Wijkvereniging Leidschendam-Zuid...201 VOORWOORD Verslag Inwonersbijeenkomsten gemeenteraad 24 en 31 mei In dit verslag vindt u een bundeling van de verslagen van de inwonersbijeenkomsten van 24 en 31 mei en de door de sprekers ingeleverde bijdragen. Een enkele organisatie ( zoals de Blesruiters) heeft niet gesproken, maar wel een bijdrage ingestuurd. Alle bijdragen zijn genummerd en zoveel mogelijk gegroepeerd. De nummers in de verslagen corresponderen met de nummers van de bijdragen. 3

VERSLAGEN 24 MEI RAADZAAL Aanwezig: Voorzitter: H.S. van Enk Secretaris: J.J.P.M. van den Honert-van der Horst VVD: H.I. Aris-van Neuren, J. Brokke CDA: J.J. Bouw, A.P. Paardekooper Gemeentebelangen: W.J.B.M. Rosbenders D66: S.L.A.. van de Griendt, R.W. Schouten (tot 20.15 uur). W.E.C. Plomp (v.a. 20.30 uur) PvdA: M.J.H.A. van Giezen, N. Stemerdink GroenLinks A.G. van den Berg Nr Naam/instantie inspreker 1. Stichting Historisch Museum Leidschendam-Voorburg De heer H. Knoester De heer M. van Hattum De heer G. Bennebroek De heer R. Muller 4

Het bestuur voert het beleid uit dat door de raad is vastgesteld op basis van een extern rapport. Met de voorgestelde bezuiniging zal het eindbeeld nooit bereikt worden. Een korting van 40% ligt ver boven het landelijk gemiddelde van 20%. Aan de bezuiniging ligt geen visie ten grondslag. De gemeente moet echter zelf aangeven welk onderdeel van de beleidsvisie uitgevoerd moet worden. Het betekent in ieder geval geen/minder aandacht voor educatie, wisseltentoonstellingen en behoud van het cultureel erfgoed. Met Huygensmuseum Hofwijck zijn de bezuinigingsmogelijkheden besproken. De mogelijkheden liggen aan de inkomstenkant, maar niet aan de kant van de kostenbesparing. Er is al sprake van inzet van gezamenlijk personeel. Een bezuiniging van 20% biedt nog mogelijkheden voor de toekomst. 8. Stichting Cultureel Contact Prinsenhof De heer R.J.M. Jansen De heer G. Rienstra De heer J.P. Westgeest De stichting is in 1974 opgericht en bestaat uit vrijwilligers. Jaarlijks worden 6 concerten georganiseerd in de periode van oktober tot april. Het kwalitatief hoogstaande niveau van de concerten is alleen haalbaar met steun van de gemeente. De bezuiniging opvangen door verhoging van de toegangsprijzen is niet haalbaar. De subsidie van 5.200 is de basis om contracten te kunnen afsluiten. Minder concerten is geen optie omdat continuïteit belangrijk is voor de promotie van de concerten. De concerten trekken jaarlijks ongeveer 650 bezoekers. Vooral voor ouderen zijn de concerten aantrekkelijk vanwege de locatie dicht bij huis. Het is lastig om sponsoren te vinden. Ze moeten zich bovendien voor een langere periode verbinden omdat er een financiële basis nodig is om contracten af te sluiten. 4. Stichting Bibliotheek Leidschendam-Voorburg Mevrouw A. Stumpel De heer J. Post Er is verbazing over de hoogte van het bedrag, want de korting op het gemeentefonds is tenslotte nog niet bekend. Het college geeft weinig inhoudelijke argumentatie voor de bezuiniging. Omdat er ook op de partners binnen de cultuursector bezuinigd wordt, betekent dit een verschraling van het totale aanbod binnen deze sector. De raad heeft in november 2010 de nota Bibliotheekplan aangenomen en daarin benadrukt dat de bibliotheek een van de instrumenten is voor het behalen van gemeentelijke doelstellingen. Om de bezuiniging te kunnen realiseren zullen diverse maatregelen genomen moeten worden, w.o. sluiting van de bibliotheekvoorziening in Stompwijk. Andere 5

financieringsbronnen kunnen alleen gevonden worden door het samengaan met andere instellingen. De fusie met Rijswijk loopt geen gevaar omdat als gevolg van de bezuinigingsronde in die gemeente er slechts een locatie onder druk staat. 7. Trias Centrum voor de kunsten Mevrouw P. Jacobs Hoewel op zichzelf begrip bestaat voor de noodzaak tot bezuinigen is het afbouwen van de subsidie als een schok ervaren. Overleg met het bestuur van Trias heeft geleid tot een voorstel om meer richting het onderwijs op te schuiven. Cultuureducatie is ook een landelijk kernpunt. Met steun van het landelijk fonds cultuureducatie start in september op de Dijsselbloem een muziektraject: alle kinderen ontvangen 2 jaar lang 1 uur muziekles per week. Trias wil dit continueren op scholen met meer dan 10% gewichten kinderen. Daarom wordt aan de raad voorgesteld om een bedrag van ongeveer 1 ton aan subsidie te behouden. De locatie Fransstraat wordt verlaten. T.b.v. het vrijetijdsaanbod zal meer worden aangesloten bij locaties op scholen. Dit kan kostendekkend zijn door het verhogen/verdubbelen van de bijdragen. Ongeveer 10% van de deelnemers heeft een ooievaarspas. Door de bezuiniging op de ooievaarspas zal dit aantal afnemen. 32. Platform Gehandicapten Mevrouw C. Schaap De heer A. Goossens Als de subsidie aan het Platform Gehandicapten wordt stopgezet heeft dit zowel gevolgen voor de doelgroep (geen informatie; geen belangenbehartiging; geen nieuwsbrief; geen bijeenkomsten; geen website) als voor de gemeente (geen ervaringsdeskundigen die meedenken; geen bijzondere initiatieven; geen voorlichting op scholen; geen werkgroep toegankelijkheid). De inkomsten via donateurs bedragen ongeveer 1500. Dit bedrag is te laag om activiteiten te kunnen ontplooien. Het Platform krijgt geen landelijk subsidie. Een bezuiniging tot 3000 zou acceptabel zijn. Niet uit het oog moet worden verloren dat bezuinigingen op andere instellingen ook gevolgen hebben voor het Platform: de huur van een wijkcentrum zal bijvoorbeeld omhoog gaan. 2. Huygensmuseum Hofwijck De heer P. van der Ploeg Een bezuiniging van 40% betekent een gevaar voor de reguliere exploitatie. Dit bedrag ligt ook aanzienlijk hoger dan het landelijke gemiddelde van 20%. Teleurstellend is dat een visie ontbreekt. De samenwerking met het Stadsmuseum zal geen substantiële kostenbesparing opleveren. Een 6

besparing op de personeelskosten is niet realistisch. Het museum streeft naar verdere ontwikkeling en professionalisering van de buitenplaats. De poortwoning wordt omgevormd tot vergader- en kantoorruimte. Hofwijck heeft de monumentenstatus. Getracht wordt om financiële investeringen te doen met behulp van externe sponsoren. Een derde deel van de begroting wordt gedekt door de subsidie. Een bezuiniging van 20-25% zou bespreekbaar zijn. 5. Theater Camuz De heer P. van Vliet De heer Helwig Naar aanleiding van het bezuinigingsvoorstel is overleg gevoerd met De Tobbe, waarbij onder meer de fusiemogelijkheden zijn besproken. Uitgangspunt hierbij is dat er een gezonde financiële start wordt gemaakt. Uit het overleg blijkt dat De Tobbe zijn theater wil behouden en Camuz de professionele krachten. Uit de doorrekening blijkt dat het afstoten van theater De Tobbe financieel aantrekkelijker is dan het afstoten van theater Camuz. Een fusie lijkt vooralsnog niet haalbaar. Er wordt bezwaar gemaakt tegen het uitgangspunt van de gemeente dat de beide theaters gezamenlijk de bezuiniging van 177.000 moeten opbrengen. Camuz vraagt daarom om een richtinggevende uitspraak van de gemeenteraad. Concreet stelt Camuz voor om te kiezen voor één theater in Leidschendam en de bezuiniging in zijn geheel in 2013 in te boeken. Het lijkt geen haalbare kaart om beide theaters de helft van de bezuinigingstaakstelling te laten opbrengen. 7

PRESIDIUMKAMER Aanwezig: Voorzitter: A.B. Brussaard Secretaris: R. Lentz VVD: A.J.W. van Baalen-Van Eekelen, V.S. Kort (vanaf 20.30 uur), G.H. Nijhof, A.C.P. Overmeire CDA: A.J.M. Veelenturf Gemeentebelangen: P.F. Rozenberg D66: P.C. de Goede, W.E.C. Plomp (tot 20.30 uur), R.W. Schouten (vanaf 20.30 uur) PvdA: P.Q. van der Burg GroenLinks: M.C.J. Cornelissens, W. Berendse Nr Naam / instantie inspreker 12 Stichting Stedenbanden Leidschendam-Voorburg De heer J. Wolters De heer F. van Veen De heer J. Kunst De stichting Stedenbanden L-V ontvangt voor de drie stedenbanden gezamenlijk een jaarlijkse subsidie van ca. 24.000. Deze bijdrage is slechts een derde van het budget. De overige twee derde 8

wordt door derden opgebracht. Deze subsidie wordt de komende jaren telkens met 33% verminderd en is in 2015 volledig afgebouwd. De stichting is van mening dat de gemeentelijke bezuinigingoperatie er niet toe hoeft te leiden dat de drie stedenbanden worden opgeheven. Met de beschikbare financiën kunnen mogelijk 50% van de huidige activiteiten tot 2015 worden gecontinueerd en uitgevoerd. Een jaarlijkse gemeentelijke bijdrage van minimaal 12.000 is noodzakelijk om draagvlak te houden. Met dit basisbedrag kunnen projecten georganiseerd en aanloopkosten betaald worden. Ook zijn dan sponsoren bereid projecten mee te financieren en kunnen burgers geïnformeerd worden over de stedenbandactiviteiten. Het bericht in de krant, dat de kerstboom zonder enig overleg er niet meer gaat komen, komt de stichting uitermate rauw op het dak vallen. De stichting is bereid de gemeente in de kosten van het verplaatsen (ca. 1.000) tegemoet te komen. 9. Voorburgs Operakoor De heer M. Miog De heer M. Cortjens Het Voorburgs Opera Koor bestaat 53 jaar en heeft nu 68 leden, voornamelijk oudere personen. Het jaarlijkse subsidiebedrag is bedoeld om de kosten van een dirigent en een pianist voor de gratis concerten die aan de inwoners worden gegeven. De subsidie bedraagt 2.000 en dit is slechts 10% van het totale budget. De overige middelen komen uit contributies en donaties. Het koor treedt vier keer per jaar op in bejaardentehuizen, verpleeginrichtingen, Rivierduinen, tijdens de Vlietdagen en het Huygens festival. Afgelopen zaterdag 21 mei heeft het koor hun jaarlijks groot concert gegeven in de nagenoeg volle Koningkerk (300 mensen). Als het subsidiebedrag wegvalt, moet de contributie worden verhoogd. Voor veel ouderen in het koor wordt deelname aan het koor dan te kostbaar. 10. Voorburgse Oratoriumvereniging De heer J.N. Pronk De Voorburgse Oratorium Vereniging viert dit jaar zijn 65 jarig jubileum. De vereniging heeft ca 70 leden en geeft 1 à 2 keer per jaar een concert. Onlangs is een subsidieaanvraag ingediend voor 2012, een subsidie van 2218,97. In de Voorjaarsnota staat de vereniging niet met name genoemd. Vraag is of voor de VOV voorlopig geen consequenties zijn te verwachten. Vraag is of deze aanname juist is en in de komende jaren een vergelijkbare subsidie wordt ontvangen. Het is voor de vereniging van levensbelang, dat zij op deze subsidie kan blijven rekenen. Door de waarschijnlijke sluiting van kerkgebouwen van de PKN Voorburg zal het voor de VOV moeilijker worden een geschikte ruimte binnen de gemeentegrenzen te vinden voor de concerten. Spreker wil dit punt aanstippen en de gemeente vragen of zij oplossingen ziet voor dit probleem. 11. Chr. Oratoriumvereniging Leidschendam De heer A. van Adrichem De COV Leidschendam is een gemengd koor, in 1983 ontstaan uit de Christelijke Gemengde Zangvereniging Zanglust, opgericht op 22 oktober 1908. Momenteel telt het koor 90 leden. Het 9

jaarlijks concert is nagenoeg elk jaar uitverkocht (500 mensen). Zonder financiële bijdrage van de gemeente, het bedrijfsleven en donateurs kan het huidige kwaliteitsniveau niet gehaald worden. Voor een concert moet namelijk rekening worden gehouden met ca. 25.000. De kosten kunnen niet alleen door de kaartverkoop (ca. 500) vergoed worden. De vereniging is dus zeer afhankelijk van de subsidies die het orkest krijgt van de Provincie Zuid-Holland en van de gemeente. Een verdere inkrimping van subsidies betekent dat er geen groot orkest kan worden ingehuurd en het concert voor het grote publiek niet meer aantrekkelijk is. De subsidie is de afgelopen jaren al flink ingekort en het aandeel in de bezuinigingen is al geleverd. In de Voorjaarsnota wordt de vereniging niet met name genoemd. 13 Oranje comité Damsigt De heer T.J. Senden Het Koninginnedag feest in de wijk Damsigt is een fenomeen, het resultaat van vele jaren zorgvuldig opbouwen, leren van fouten, ideeën ontwikkelen, financiële mogelijkheden aftasten, de rek in de inzetbaarheid van vrijwilligers ervaren. De directe meerwaarde is op de dag zelf zichtbaar in vorm van feestvreugde voor enkele duizenden mensen. De indirecte meerwaarde zit in de sociale cohesie. Uit ervaring sprekend is dit een proces van lange jaren. De geringe subsidie van 870 is een absolute noodzaak voor het motiveren en activeren van een honderdtal vrijwilligers. Deze subsidie moet gezien worden als het puntje van een omgekeerde piramide. In die piramide van onderop gezien zitten de initiatiefnemers, daarna de vrijwilligers, vervolgens alle mensen die meedoen aan het feestje en uiteindelijk iedereen in de gemeente die meeprofiteert van de uitstraling en goede naam die met deze activiteit bewerkstelligd wordt. Als dat puntje wegvalt, als de subsidie niet meer verstrekt wordt, valt de piramide in brokstukken uit elkaar. Daarom is het motto: bezuinigen ja, maar weggooien nee!?? Land van Wijk en Wouden Land van Wijk en Wouden was niet aanwezig. 19 Stichting Sport en Cultuur De heer W. Gerritsen De stichting Sport en Cultuur ontvangt jaarlijks een bedrag van 11.362 voor het organiseren van twee schoolsportdagen voor in totaal 2.500 leerlingen uit de groepen 5 t/m 8 van de basisschool. Er zijn ook 250 ouders en 100 studenten van de sportacademie die de kinderen begeleiden. Het evenement draagt bij aan de sociale cohesie van de gemeente en is qua budget een zeer goedkope dag. Er is een zeer groot draagvlak en de dagen worden perfect georganiseerd. Het bedrag van 4,50 per leerling hoeft niet in zijn geheel te worden wegbezuinigd. De stichting stelt voor om de subsidie te halveren en aan de deelnemende scholen een bijdrage te vragen van 120 per dag. De scholen hebben hier positief op gereageerd. Het restant zal de stichting financieren uit sponsoring en eigen middelen. 10

BRAK Aanwezig: Voorzitter: M.W.P. Duermeijer Secretaris: H.T.A.G. Gevers VVD: M.C. Kersbergen, V.S. Kort, D. Poos CDA: A.M. van Boheemen, J. Geurts Gemeentebelangen: C.E. de Miranda D66: H.J.M. Blanke, P.J. van Dolen, K. Hanselman PvdA: C.C. Altay, M.A.M. Oosschot GroenLinks: R.J. Kniesmeijer Nr Naam / instantie inspreker 14. Platform Duurzaam De heer Van Workum Mevrouw W. Kranenburg De heer Van Workum noemt vijf aandachtspunten waarmeer rekening moet worden gehouden. 1) Sociale duurzaamheid; hij vraagt aandacht voor de gevolgen van de bezuinigingen voor het vrijwilligerswerk en een mogelijk verlies aan sociale cohesie hierdoor. Hij wijst erop dat het inschakelen van professionals duurder is dan het inschakelen van vrijwilligers en dat dit leidt tot een verzwakking van de lokale sociale cohesie. 2) Natuur- en milieueducatie; hij vindt het treurig dat bezuinigd wordt op natuur- en milieueducatie. Hij noemt als voorbeelden het wegvallen van de volledige subsidies voor De Groen Basis en de Jeugdnatuurwacht. Hij wijst erop dat in een latere fase, als het financieel weer meezit, de kosten hoger zullen uitvallen doordat professionals moeten worden ingehuurd omdat de vrijwilligers zijn weggevallen. 11

3) Klimaatplan 2009 2020; hij vindt het jammer dat een aantal wezenlijke beleidsdoelen worden geschrapt (als voorbeeld citeert hij uit p. 44 van de Voorjaarsnota wij besteden geen tijd meer aan bevordering van duurzame energieopwekking ). 4) Andere mogelijkheden; hij heeft geen begrip voor de opstelling van het college dat alternatieven die zijn aangedragen worden genegeerd. Hij wijst op het voorstel van het platform om Avalex het afval eens per twee weken te laten inzamelen. 5) Meer regionale samenwerking bij afvalpreventie en verwerking; hij kondigt aan dat het platform een dezer dagen komt met een nota voor meer samenwerking in de regio, met name Haaglanden, om de afvalstroom te beperken door preventie en meer hergebruik. 6) Overige punten; - voer de energiebesparende maatregelen in (semi)overheidsgebouwen op; stap af van het beleid tegen betaald parkeren; - versober niet alleen het reguliere onderhoud van het openbaar groen maar zie ook af van grootschalige luxe herinrichtingsplannen van openbaar groen en sluit in plaats daarvan meer aan bij wat de natuur al te bieden heeft. 34. Vidomes Mevrouw J. Gelmers Mevrouw S. Schouten Mevrouw Gelmers en mevrouw Schouten wijzen namens Vidomes op de discussie in de raad over de nota s Grondbeleid 2011 en het Grondprijsbeleid 2011. Ze merken op dat destijds vanuit Vidomes een uitgebreide reactie is toegestuurd. Ze wijzen erop dat het loslaten van de sociale grondprijzen een veranderde situatie schept en dat 30% sociale nieuwbouw hierdoor moeilijk te realiseren is zonder aanvullend beleid. Ze wijzen erop dat het vereveningsfonds mogelijkheden kan bieden om hierover afspraken te maken met partijen. Via bestemmingsplannen kan de gemeente ook invloed uitoefenen. Ze beklemtonen dat de aanpak in specifieke wijken niet buiten de aandacht mag vallen. Ze vinden het jammer als een keuze wordt gemaakt om alles een tandje minder te doen en niet specifieke keuzes worden gemaakt om in sommige wijken minder te doen en in andere wijken meer (zoals bijvoorbeeld in Prinsenhof). Vidomes zal nog een uitgebreide inspreektekst toesturen. 18. Tafeltennisvereniging VVV De tafeltennisvereniging VVV was niet aanwezig. 12

33. Raad van Kerken De heer J. Nienhuis De Raad van Kerken wijst op het belang van het sociaalfonds. Het gaat om een fonds dat op gelijke wijze gevuld wordt door de gemeente en de kerken. Beide storten jaarlijks 10.000,- in het fonds. Door inflatie is dit nu ca 12.000,-. Het fonds heeft als doel mensen die in acute financiële nood verkeren te ondersteunen met een eenmalige ondersteuning. De aanvragers worden meestal door de bijstandsconsulenten en of het algemeen maatschappelijke werk aangemeld. De aanvragen nemen de laatste paar jaar toe en de schuld waarmee cliënten zitten wordt hoger. Het gaat om een kwetsbare groep mensen die voor geen enkele andere regeling meer voor in aanmerking komt. Met de eenmalige ondersteuning kan in sommige gevallen worden voorkomen dat energie/water wordt afgesloten, dat tandartskosten betaald kunnen worden, etc. De Raad van Kerken vraagt de gemeenteraad om het voorstel van het college, om de bijdrage van de gemeente voor het sociaal fonds te verlagen met 5.000,-, niet over te nemen. 35. WoonInvest De heer M. de Jong De heer W. van der Steen WoonInvest gaat met name in op de onderwerpen wonen en woonomgeving. WoonInvest waarschuwt ervoor dat in sommige gevallen teveel wordt verwacht van de corporaties. Bijvoorbeeld op het gebied van zorg voor jeugd en veiligheid heeft de gemeente een specifieke eigen taak. M.b.t. het onderwerp wonen wijst WoonInvest op haar reactie die is toegestuurd t.b.v. de discusssie over het grondprijsbeleid. Volgens WoonInvest kan de 30% sociale woningbouw de komende jaren mislukken als geen andere instrumenten worden ingezet (bijvoorbeeld het vereveningsfonds). WoonInvest merkt op dat het motto bouwen, bouwen, bouwen de afgelopen jaren overeenkwam met de ambitie van het gemeentebestuur, maar dat dat nu anders lijkt te worden. WoonInvest mist een regio-verhaal. WoonInvest merkt op dat door de bezuinigingen nieuwe projecten in de woonomgeving mogelijk niet doorgaan; WoonInvest realiseert dan wel nieuwe projecten op het eigen terrein of het terrein van de gezondheidsdiensten. WoonInvest merkt op dat ze naast een brief aan de raad ook een brief heeft gestuurd aan het college m.b.t. het vereveningsfonds. 3. Vereniging Erfgoed Leidschendam De heer Teunissen De heer Teunissen vraagt om aandacht voor de realisatie van een museale locatie / annex Van Harte restaurant in het sluisgebied in Leidschendam. Hij merkt op dat hierover met het college en de raad al vele jaren wordt gesproken en dat afspraken zijn gemaakt, verwachtingen zijn gewekt en intenties 13

zijn uitgesproken. Hij betreurt het dat een concrete toezegging van de kant van de gemeente m.b.t. de gemeentelijke financiële bijdrage tot nu toe helaas is uitgebleven. Hij vraagt de fracties om het voorstel van het college zodanig te amenderen dat de planontwikkeling over een museale locatie / annex Van Harte restaurant in het sluisgebied van Leidschendam kan doorgaan en hierover de komende weken in contact te treden met de Vereniging Erfgoed Leidschendam en/of Stadsmuseum. 14

VERSLAGEN 31 MEI RAADZAAL Aanwezig: Voorzitter: F.J.R. de Boer Secretaris: J.J.P.M. van den Honert-van der Horst VVD: A.J.W. van Baalen-van Eekelen (v.a. 20.30 uur), J. Brokke, G.H. Nijhof CDA: M.H.P. Jansen, A.J.M. Veelenturf Gemeentebelangen: C.E. de Miranda D66: W.E.C. Plomp, R.W. Schouten PvdA: M.J.H.A. van Giezen GroenLinks M.C.J. Cornelissens Locatie: raadzaal Nr Naam/instantie inspreker 25. Stichting Senioren Belangen De voorgenomen bezuinigingen treffen verhoudingsgewijs het zwaarst de maatschappelijke/culturele sfeer. Ouderenwerk is alleen mogelijk dankzij de inzet van vrijwilligers. Teleurgesteld wordt geconstateerd dat echter de vrijwilligerscoach moet verdwijnen. Dit druist in tegen uitgangspunten van de nota Aandachtspunten ouderenbeleid. Het stopzetten van de Ouderengids zal tot gevolg hebben dat ouderen minder efficiënt gebruik maken van de voor hen bestaande mogelijkheden. Het Alzheimercafé draagt bij aan het voorkomen van isolatie van een kwetsbare groep. De bezuiniging op de maaltijdvoorziening treft een zwakkere groep mensen. Verbazingwekkend dat de Unie van vrijwilligers niet langer gesteund wordt. Dit gaat toch om de mensen die de gemeente wil ondersteunen? De conclusie is dat met de bezuinigingen binnen het ouderenbeleid 1,33% van de hele bezuiniging wordt gehaald. Dit staat niet in relatie tot de gevolgen voor de doelgroep. De bezuinigingen kunnen ook opgevangen worden door een algemene lastenverzwaring of door het bedrag uit de Algemene reserve te halen. Benadrukt wordt het belang van de Participatieraad. 26. Stichting Welzijn oud en jong De heer J.L. van der Werf De heer L. van Ewijk Woej heeft een sociaal netwerk opgebouwd van vrijwillige en informele organisaties. Ze hebben de beschikking over 30 beroepskrachten en 450 eigen vrijwilligers. Door het halveren van de Woej- 15

beroepskrachten vervalt de sturende en bindende factor voor de inzet van de vrijwilligers. De beroepskrachten zijn de spin in het netwerk van informele en vrijwillige organisaties in de sociale sector. Door de bezuiniging op de beroepskrachten wordt veel kapot gemaakt. Dit heeft ook effecten op de vrijwilligers omdat ze minder aansturing krijgen. Het concept van één brede welzijnsinstelling is opgelegd door de gemeente. Een aantal werksoorten (AMW, re-integratie) en jongerenwerk is nog belegd bij organisaties buiten de gemeenten. Deze taken kunnen door de Woej-beroepskrachten opgepakt worden. Woej pleit derhalve voor een halvering van de taakstelling in combinatie met een budgettair neutrale bundeling van het jongerenwerk en het AMW bij de Woej. 27. Stichting Terminale Zorg door Vrijwilligers Mevrouw M. Storm De stichting biedt hulp in de thuissituatie waar iemand is die de wens heeft thuis te willen sterven. Er wordt samengewerkt met de thuiszorg, maar de stichting ondersteunt m.n. de mantelzorger. Deze gemeenschapszorg is een optimaal samenspel van professionele krachten en vrijwilligers en moet onderhouden worden. Het werven, selecteren, scholen en begeleiden van de vrijwilligers is van groot belang. De stichting ontvangt al jarenlang een waarderingssubsidie van de gemeente en voelt zich daardoor gewaardeerd. Extra middelen door fondsenwerving is bijna niet mogelijk omdat fondsen alleen eenmalige en kortdurende projecten financieel willen ondersteunen. Op basis van het aantal cliënten wordt ook een landelijk subsidie ontvangen. De stichting spreekt de wens uit dat de hulp van mens tot mens gecontinueerd kan worden. Geen subsidie betekent dat vrijwilligers minder scholing zullen ontvangen en daarmee is de kwaliteit van de zorg in het geding. In Leidschendam-Voorburg zijn momenteel 10 cliënten en 5 vrijwilligers. 29. Stichting Sociaal Cultureel&Rec. Centrum voor Doven t Gebaarhof De heer M. Lisapalij De heer Bakker Mw. Sluis (tolk) De stichting behartigt de belangen van dove inwoners van Leidschendam-Voorburg, Rijswijk en Den Haag zodat zij elkaar kunnen ontmoeten in hun eigen sfeer, cultuur en taal. Per 1 juli 2011 is de Ouderensoos 55+ Instuif opgeheven. Deze leden zijn nu bij de stichting ondergebracht. De stichting beschikt niet langer over een eigen ontmoetingscentrum maar huurt een ruimte in wijkcentrum Agora. Deze locatie is goed bereikbaar met openbaar vervoer. De subsidie wordt besteed aan de huur, het organiseren van lezingen en educatieve uitstapjes en het inhuren van een tolk gebarentaal. Naar aanleiding van een pilotonderzoek naar de woonwensen en zorgbehoeften van oudere doven, is de stuurgroep dove ouderen ingesteld. De stichting wil het waarderingssubsidie blijven ontvangen om de genoemde sociale activiteiten op lange termijn te kunnen uitvoeren. In Leidschendam-Voorburg zijn 70 doven. Doordat deze mensen soms moeite hebben met het lezen van informatie over bijvoorbeeld de Wmo, hebben ze een achterstand. De stichting probeert hen daarbij te ondersteunen. Sinds 1 januari 2010 is de subsidie gehalveerd. De stichting ontvangt ook subsidie van Den Haag en Rijswijk. De stichting wijst nog op het belang van een beeldtelefoon. 30. Stichting Buddy Netwerk Mevrouw E. Spoelstra 16

Mevrouw J. van Eerd De heer R. van der Meulen Buddy Netwerk ondersteunt medeburgers in het verwerken van ingrijpend verlies. De ondersteuning wordt uitgevoerd door vrijwilligers (buddy s). Buddy s worden geworven, geselecteerd, getraind en begeleid. Beroepskrachten zijn verantwoordelijk voor de intake van cliënten, de werving, training en begeleiding van buddy s, de matching tussen cliënten en buddy s en de begeleiding van de koppels. Buddyzorg verlicht de mantelzorg en heeft een kostenbesparend effect op de formele zorg. Huidige maatschappelijke ontwikkelingen hebben grote gevolgen voor de informele zorg. Deze ontwikkelingen hebben invloed op de behoefte aan vrijwilligerszorg en de behoefte aan nieuwe kaders waarbinnen mensen hun verantwoordelijkheid t.o.v. de samenleving vorm kunnen geven. Buddy Netwerk biedt dit kader. Maatschappelijke ondersteuning als begrip is vrijwel verdwenen uit deze samenleving, terwijl het contact van mens tot mens erg belangrijk is. In Leidschendam-Voorburg zijn momenteel 20 cliënten. Als de subsidie beëindigd wordt, vindt er geen buddyzorg meer plaats in Leidschendam-Voorburg. Andere gemeenten binnen deze regio kiezen er expliciet voor om niet te bezuinigen. Toegezegd wordt om nadere financiële informatie toe te sturen. 31. Regionale Mantelzorg Organisatie Haaglanden De heer M. den Oudsten Artikel 4 van de Wmo bepaalt dat de compensatieplicht van de gemeenten vraagt dat zij hun burgers op maat voorzieningen bieden ter compensatie van hun beperkingen op het gebied van zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie. De mantelzorgers zijn niet meer weg te denken in onze samenleving. In deze gemeente zijn dat er meer dan 15.000 waarvan er volgens berekeningen van het SCP 2000 zwaar- of overbelast zijn. Een van de hoofddoelstellingen van de VJN is dat er een groter beroep zal worden gedaan op o.a. de mantelzorgers. De steun van de Regionale Mantelzorg Organisatie Haaglanden is daarbij hard nodig. Mantelzorgers lijken nu als afvoerputje te worden gebruikt. De organisatie doet een oproep om de informele zorg in hun waarde te laten en het mantelzorgbeleid te intensiveren omdat dit ook financieel gezien in de directe toekomst voordelen oplevert. Als de subsidie wegvalt, heeft dit gevolgen voor de ondersteuning van de vrijwilligers. Met andere organisaties trainingen verzorgen is niet mogelijk omdat het om specifieke opleidingen gaat. 6. Theater de Tobbe De heer H. Nederend De heer G. Besseling Theater de Tobbe beschikt over 90 vrijwilligers die al 35 jaar een professioneel theater in stand houden. De instroom van nieuwe vrijwilligers heeft recent een impuls gekregen want jongeren krijgen een kans door middel van de maatschappelijke stage. De Tobbe werkt efficiënt en kosteneffectief. Een vergelijking met Camuz wijst uit dat er meer bezoekers zijn en dat de gemeente per bezoeker minder subsidie bijdraagt. De bezettingsgraad is vergelijkbaar met die van Camuz. De Tobbe benut andere financieringsbronnen en genereert eigen inkomsten met verhuur buiten de voorstellingen om. De afgelopen jaren zijn investeringen gedaan en technische vernieuwingen doorgevoerd. De Tobbe heeft een organisatiemodel voor ná 2013 voor ogen waarin het beste van de beide bestaande theaters tot zijn recht komt. De gemeente staat tot 2016 garant voor de huurpenningen van het 17

theater. Het bestuur vraagt om meer tijd om beter invulling te kunnen geven aan de bezuinigingen. Echter, een halvering van de subsidie maakt het werken onmogelijk. Het theater draait geheel op vrijwilligers. Gewezen wordt op de landelijke uitstraling van De Tobbe. PRESIDIUMKAMER Aanwezig: Voorzitter: A.B. Brussaard Secretaris: R. Lentz VVD: H.I. Aris - van Neuren, M.C. Kersbergen CDA: J.J. Bouw, J. Geurts Gemeentebelangen: N.F.J. Hooijmans D66: P.J. van Dolen PvdA: N. Stemerdink GroenLinks: W. Berendse Locatie: PRESIDIUMKAMER Nr Naam / instantie inspreker 20 Algemene Voorburgse gymnastiek Vereniging, Gymnova en S.O.S. Voorburg De heer J. Ermers de heer S. de Jong de heer R. Mook de heer R. Bergen De gymnastiekverenigingen zijn van mening dat er geen rechtvaardige verdeling tussen de buiten- en binnensport wordt gehanteerd in deze voorjaarsnota. De contributieverhoging pakt extreem hoog uit. De gymnastiekverenigingen hebben in de binnensport veruit de meeste jeugdleden maar worden op het gebied van accommodatie benadeeld t.o.v. de andere sporten in onze gemeente. Verder maken de verenigingen zich zorgen over de mogelijkheid tot realisatie van een multifunctionele turnhal. Het is niet mogelijk is om meer kinderen in één les te plaatsen i.v.m. de veiligheid. Sponsorbijdragen zijn ook niet mogelijk omdat de verenigingen geen eigen accommodatie hebben. De kosten (zaalhuur en leiding) zijn niet te beïnvloeden, dus de enige mogelijkheid is contributieverhoging. De verenigingen willen de volgende aanbevelingen meegeven bij de behandeling van de voorjaarsnota: 1) Bezuinigen zijn noodzakelijk maar dan wel gelijke lasten voor iedereen. 2) Laat de subsidieregeling intact maar breng de normbedragen naar beneden. Hiermee kan 18

een gelijke verdeling worden bereikt tussen de sporten onderling. 3) Indien de raad toch zou besluiten dat de subsidie op de jeugdleden geheel wordt afgeschaft, verleng dan de overgangstermijn (in drie jaar naar 0,00) met name voor de verenigingen die de grootste bezuinigingen moeten opbrengen. 4) In ieder geval een investeringsbedrag in de begroting op te nemen voor de realisatie van een multifunctionele turnhal. 5) Er rekening mee te houden dat er op dit moment nog een lastenverzwaring loopt over de gymnastiekzalen in Leidschendam i.v.m. het gelijk trekken van de tarieven van de zaalhuur in Voorburg en Leidschendam. 28 Jeugdwerk Stompwijk De heer C.P. van Boheemen Jeugdwerk is een handarbeidclub voor jongens en meisjes van 7 t/m 11 jaar in Stompwijk. Er is voldoende belangstelling en een wachtlijst. De club huurt voor 700 per jaar een zaal in het Dorpshuis. Andere goedkopere accommodaties zijn niet beschikbaar. De subsidie van de gemeente is noodzakelijk om de contributie van 3,50 per maand van de leden laag te houden. Met de volle 100% bezuinigen betekent dat voor de leden de contributie met 5 per maand omhoog gaat. Spreker verzoekt de gemeente om de plannen te herzien en niet de gehele subsidiebedrag te schrappen, maar alleen een deel van de subsidie. 22. Handbalvereniging EHC De heer P. Cocx De heer M. Kouwenhoven De handbalvereniging heeft 220 leden. Als de jeugdsubsidie van ca 4.000 wordt afgebouwd en de huur wordt verhoogd door de gemeente, betekent dat een gat in de begroting van 11.000. Dat is 16 % van het totale begrotingsbedrag van 70.000. In 2012 2013 moet de contributie dan omhoog met 30%. Dat betekent dat veel leden de contributie te hoog gaan vinden en gaan stoppen. Dat betekent een neerwaartse spiraal. De contributie varieert van 90 tot 200 voor jeugdleden tot maximaal 275 per jaar voor senioren. Er zijn inkomsten van diverse clubacties. De club heeft vaste kosten van zaalhuur. Vraag is of de bezuiniging meer gespreid over 5 jaar zou kunnen plaatsvinden, zodat de club de contributieverhoging geleidelijker kan plaatsvinden. 23. Watervrienden Leidschendam De heer G. Gahrmann De heer H.G.J. Schapers De Watervrienden heeft als hoofdtaak het leren zwemmen en biedt alleen zwemlessen aan. De vereniging is daardoor niet vergelijkbaar met sportverenigingen. Het is niet goed dat de gemeente de zwemverenigingen en de sportverenigingen gelijk behandeld. Zwemmen is geen sport maar een vaardigheid die eerst goed beheerst moet worden. Het schoolzwemmen is bijna voor alle scholen afgeschaft. De vereniging ontvangt nu 14.000 subsidie per jaar voor 300 jeugdleden. Als de subsidie volledig wordt afgebouwd, moet de contributie met 48 omhoog. De contributie bedraagt nu 96, een verhoging met 50%. Veel leden zullen dan stoppen met leren zwemmen. Het is onverantwoord als een deel van de bevolking niet leert zwemmen met zoveel water als in onze 19

gemeente. De ooievaarspas geeft teveel administratieve lasten voor de vereniging. De kosten van de vereniging bestaan voor 95% uit badhuur en contributie aan de overkoepelende bonden. Hier zijn geen besparingen op mogelijk. Ook samenwerking met de AZL levert geen besparing op, omdat de bestuursleden allemaal vrijwilligers zijn. Meer leden aantrekken biedt geen soelaas, want het bad is al vol en er zijn wachtlijsten. Meer zwemmers in het bad gaat ten koste van de veiligheid en kwaliteit. 24 Zwemvereniging AZL De heer M. Schapers AZL heeft 650-700 leden en biedt naast het leszwemmen ook wedstrijdzwemmen. Veruit de meeste leden zijn leszwemmers. De subsidie van de gemeente is gebaseerd op de jeugdleden die leszwemmen. Er is geen verschil in contributie tussen jeugd en volwassenen. Er zijn weinig mogelijkheden om op kosten te besparen. De contributie zal moeten worden verhoogd met 30-35% als de subsidie wordt ingetrokken. De contributie bedraagt nu ca 180. Samenwerken met de Watervrienden biedt geen mogelijkheid om de kosten te drukken, omdat de kosten niet omlaag gaan. De Watervrienden heeft een andere signatuur. Er zijn weinig synergievoordelen op dit vlak. 15 Stichting Stadskinderboerderij Essesteijn De heer P. van der Valk Mevrouw M. Swart Kinderboerderijen hebben een belangrijke maatschappelijke functie en worden steeds vaker bezocht. Er is sprake van een groeiende branche die moet voldoen aan kwaliteitskeurmerken en wet- en regelgeving. Veel kinderboerderijen hebben op dat vlak tekortkomingen. Maar er zijn ook kansen voor de gemeente. De gemeente zou samenwerking moeten gaan stimuleren en steunen met een subsidiebedrag waarmee de minimaal vereiste randvoorwaarden zijn verzekerd. De stadskinderboerderij vormt namelijk een ideale samenwerkingspartner voor de basisschool De Vijverhof en Kindercentrum Ziezo. Natuuractiviteiten zijn het meest populair bij kinderen. Dit biedt een unieke kans op samenwerking. In Dordrecht en Groningen zijn vergelijkbare samenwerkingprojecten. De gemeente vervult hierin een stimulerende rol en kan zorgen voor een breed draagvlak. Daarvoor zijn subsidiemiddelen noodzakelijk. Deze brede school kan een voorbeeldfunctie vervullen binnen de gemeente Leidschendam-Voorburg. 6 Stichting De Groene Basis Mevrouw F. Fruitema Mevrouw C. van Leeuwen Mevrouw J. Lindsay Stichting De Groene Basis organiseert jaarlijks 120 excursies voor 3000 leerlingen. Er zijn 30 vrijwilligers actief met het verzorgen van de excursies. Alle scholen doen hieraan mee. Samenwerking met de gemeente is noodzakelijk. De gemeente levert momenteel een onmisbare bijdrage in de vorm van ureninzet. De communicatie wordt nu door de gemeente verzorgd. Vrijwilligers kunnen dat niet overnemen. Als de ureninzet door de gemeente wordt beëindigd is een mogelijk alternatief, dat de gemeente de ureninzet overdraagt aan de schoolbesturen Panta Rhei en Lucas. Dit is een redelijk alternatief omdat er sprake is van het uitvoeren van een onderwijstaak. 17 Land van Wijk en Wouden 20

De heer P. Hellinga Mevrouw H. Korthof De Stichting Land van Wijk en Wouden is een samenwerkingverband van de gemeenten Leiden, Leiderdorp, Leidschendam-Voorburg, Rijnwoude, Zoetermeer en Zoeterwoude,het Hoogheemraadscha[p Rijnland, de Provincie Zuid-Holland en maatschappelijke organisaties. De stichting pleit ervoor het afbouwtraject van de subsidie anders in te richten, zodanig dat de stichting meer tijd heeft om kostenefficienter te werken. De bezuiniging hoeft niet ongedaan gemaakt te worden, maar een paralleltraject aan de bezuiniging is nodig om de goede projecten die nu zijn opgestart door de stichting niet verloren te laten gaan. Daarover wil de stichting in constructief overleg treden met de gemeente. BRAK Aanwezig: Voorzitter: M.W.P. Duermeijer Secretaris: H.T.A.G. Gevers VVD: A.C.P. Overmeire, A.J.W. van Baalen-van Eekelen CDA: H.S. van Enk Gemeentebelangen: N.F.J. Hooijmans, H.P. Klazenga D66: H.J.M. Blanke, P.C. de Goede, K. Hanselman PvdA: M.A.M. Oosschot, C.C. Altay GroenLinks: R.J. Kniesmeijer Locatie: BRAK Nr Naam / instantie inspreker 36. Scoutinghoek Hubertus-Brandaan Mevrouw E. Beguin Scouting Hubertus Brandaan vraagt aandacht voor de gevolgen van de bezuinigingen. Scouting Hubertus-Brandaan heeft 120 jeugdleden, 35 HB-Plussers en zo n 35 vrijwilligers. Ze ontvangen een ledensubsidie van zo n 6.300,-. Die subsidie is mede nodig om de activiteiten te financieren. Daarbij is het op dit moment al nodig dat vrijwilligers een aantal zaken zelf betalen. Ze stellen de vraag of de 21

druk op de vrijwilligers nog verder moet worden opgevoerd door het afschaffen van de subsidie of dat hier ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid ligt. Ze wijzen op het belang van de scouting en de belangrijke functie die zij vervullen richting de jongeren. Daarnaast wijzen ze op de gratis ondersteuning die ze de gemeente verlenen bij tal van gemeentelijke activiteiten zoals de Vlietdagen, Dag van het Park, etc. Ze vragen waarom niet wordt gekozen voor een gedeeltelijke subsidiekorting. Ze wijzen erop dat het verhuren van het pand geen echt alternatief is voor de subsidie (het zal niet meer opleveren dan zo n 4.000,-). 37. Scouting Damherten De heer P. van Leeuwen Stichting Scouting Orion De heer G. Roseboom Scouting Pius Mevrouw van der Valk Scoutinggroepen Damherten, Orion en Pius spreken in namens de gezamenlijke scoutinggroepen van Leidschendam-Voorburg. Ze betreuren het dat de scoutinggroepen niet hebben kunnen praten met het college en de raad over de vraag: Wat voor een gemeente willen wij zijn? Ze geven alsnog antwoord op deze vraag: Laat Leidschendam-Voorburg een gemeente zijn die oog heeft voor de jeugd (toekomst), en die jeugd de kans geeft haar talent te ontwikkelen zowel thuis, in het onderwijs als met goede vrijetijdsbesteding. Bezuinigen op de jeugd is bezuinigen op de toekomst. Ze wijzen op de belangrijke rol die scouting heeft om jongeren van de straat te houden en wijzen erop dat als de scouting verdwijnt jongeren op een andere manier hun energie proberen kwijt te raken. Een verschuiving van preventie naar repressie kan daar het gevolg van zijn (ervaring leert dat dit meer geld kost). 1) Wat de subsidie betreft denken ze dat het genoemde vangnet onvoldoende duidelijk en niet groot genoeg is. 2) Nu valt tot 10% van de leden onder de norm van de Ooievaarspas, deze mensen hebben de steun hard nodig. Bij het verlagen van de norm zal een deel van deze groep niet langer lid kunnen blijven van de scoutingverenigingen. 3) Ze zijn bang dat vrijwilligers belast zullen gaan worden met meer administratieve taken als er ingewikkelde vangnetaanvragen gedaan moeten worden. Tot slot merken ze op dat het afschaffen van de subsidieregeling een erg drastische maatregel is. Ze stellen een alternatief voor, namelijk het subsidiebeleid overeind houden en de bijdrage verminderen in tijden van tegenspoed en verhogen als het financiële kader het toelaat. Ze wijzen erop dat de contributie minstens moet worden verdrievoudigd als de subsidie wordt afgeschaft. Dat heeft gevolgen voor de mogelijke deelname van kinderen. Een probleem is de hoge huur die wordt berekend door de gemeente (sinds kort marktconform). De verhuur van het clubhuis is een mogelijk alternatief maar het is zeker niet voldoende om het volledig afschaffen van de subsidieregeling te compenseren. 38. Wijkvereniging Nieuw Duivenvoorde De heer D. Jeelof 22

Mevrouw B. Huiberts Wijkvereniging Nieuw Duivenvoorde wijst erop dat ze veel activiteiten organiseren voor de jeugd en overige bewoners in de wijk. De wijkvereniging heeft 561 leden op verschillende adressen (waarvan zo n 60% actieve leden). Sinds 2010 krijgen wijkverenigingen in Leidschendam subsidie. Om de terugval in subsidie te compenseren moet de contributie van 10 naar 35 euro worden verhoogd. Dat is een hele forse stijging die wellicht zal zorgen voor een grote terugval in het aantal leden. Ze vragen of inmiddels meer informatie beschikbaar is over het nieuwe wijkcentrum? Ze wijzen erop dat het wegvallen van de subsidie niet het probleem is, maar dat de hoge huurprijs het zwaard van Damocles is. De huidige 13.000,- huur is wellicht marktconform in de ogen van de gemeente, maar is natuurlijk heel veel op een WOZ waarde van 88.000,-. Hierbij moet tevens in gedachten worden genomen dat de gemeente al 5 jaar niet meer investeert in dit pand. In hun ogen is een huurprijs van 6% van de WOZ waarde een reële huurprijs. Deze prijs is gebaseerd op de huurprijs van snippergroen; de huurprijs wordt dan 5280,-. Bij deze huurprijs wordt er nog steeds een bijdrage van de leden verwacht, maar worden de lasten reëel verdeeld. Ze vragen dit alternatief mee te nemen bij de beraadslagingen. Een echt alternatieve bron van inkomsten hebben ze niet en het verhogen van de contributie zal de enige optie zijn omdat nog meer verhuur moeilijk is met een bezettingsgraad van zo n 70%. Het verhogen van de contributie zal gevolgen hebben voor het aantal leden. 39. Wijkvereniging Oud-Zuid Leidschendam Mevrouw A.J.M. van der Burgt Wijkvereniging Oud-Zuid Leidschendam wijst op de vele activiteiten die ze organiseren voor de wijkbewoners zoals latijns amerikaans dansen, kaartclub, knutselmiddag, darten, senioren-soos, wijkfeest, sinterklaasviering, etc. De bewoners dragen zelf hun steentje bij door belangeloos als vrijwilliger te faciliteren en dingen mogelijk te maken; door te betalen (contributie); en door oud-papier in te zamelen en op te halen. Ze wijzen de raad op de meerwaarde en wat het oplevert aan sociale cohesie en veiligheid in de wijk en de drukvermindering op georganiseerde zorg en aan zelfredzaamheid. Zij vragen de raad om goed na te denken wat er gebeurd als deze meerwaarde wegvalt. De wijkvereniging heeft zo n 400 leden en vraagt 10,- contributie. 40. Wijkvereniging Damsigt De heer T. van Kasteren De heer B. van Grafhorst Wijkvereniging Damsigt wijst erop dat de subsidiebeëindiging tot gevolg zal hebben dat de sociaal culturele activiteiten in de wijk niet meer ten volle uitgeoefend kunnen worden (bijvoorbeeld de creatieve werkplaats op woensdagmiddag en andere (kinder)activiteiten die nu in de wijk plaatsvinden zoals de straatspeeldag en de koninginnedagviering). Het plan om de creatieve 23

werkplaats ook op zaterdagmorgen te doen plaatsvinden moet door de bezuinigingen in de ijskast worden gezet. Ze wijzen erop dat ze de andere verenigingen die ruimte huren niet kunnen vragen om hogere huurpenningen aangezien deze verenigingen ook worden gekort. Ze wijzen erop dat door de bezuinigingen de activiteiten zullen eindigen en dat de finaniering van de wijkvereniging zal vastlopen. De eindconclusie is dat de subsidie die de wijkvereniging ontvangt de mogelijkhed geeft om activiteiten te organiseren met een sluitende exploitatierekening. Door de bezuinigingen gaat de exploitatierekening een verlies tonen waarvoor de wijkvereniging tot nu toe geen oplossing heeft. De wijkvereniging heeft zo n 80 leden en vraagt nu al 20,- contributie. 41. Wijkvereniging de Heuvel De heer P. van der Hulst Wijkvereniging de Heuvel wil uitleg van de raad waarom deze bezuinigingen moeten worden uitgevoerd zoals beschreven en hoe de raad denkt dat de wijkverenigingen na 2015 moeten blijven bestaan. Ze wijzen erop dat het afschaffen van de subsidie het voortbestaan van de wijkvereniging in gevaar brengt. Ze hebben zo n 300 leden en de contributie bedraagt 10,-. Ze wijzen erop dat het aantal bezoekers daalt en dat het moeilijk is vrijwilligers te behouden en nieuwe vrijwilligers aan te trekken. Een groot probleem is de recente huursverhoging naar zo n 16.000,- (nu marktconform). Dat was vroeger een paar honderd euro per maand. Woej en Disck hebben geen contact met de wijkvereniging. Ze hebben zelf ook weinig tot geen contact met het wijkplatform. 42. Wijkvereniging Leidschendam-Zuid Mevrouw F. Vader Wijkvereniging Leidschendam-Zuid spreekt in op een aantal punten. 1) Stoppen met subsidie aan de wijkvereniging. De wijkvereniging vraagt de huurprijs weer terug te brengen naar 757,03 met een eventuele indexverhoging. De huurprijs van zo n 1.600,- per maand kunnen ze niet langer opbrengen zonder subsidie. Als alternatief voor de bezuinigingen willen zij Ons Tolhuis verhuren voor besloten feestjes voor leden van de wijkvereniging. Wil de gemeente hieraan meewerken? 2) Integratie. De wijkvereniging biedt 4 dagen in de week onderdak aan Prodies. Ze zullen de huur die ze aan Prodies vragen moeten verhogen door de bezuinigingen. Samen met de mogelijke bezuinigingen aan Prodies zelf heeft dit gevolgen voor het integratietraject van de jonge werkloze alleenstaande moeders die hier gebruik van maken. 3) Ouderenbeleid. De wijkvereniging vraagt waarom de kwetsbare groep ouderen niet kan worden ontzien. Deze groep zal extra moeten gaan betalen voor activiteiten waardoor zij hieraan niet meer deel zullen nemen. 4) Openbaar Vervoer. De wijkvereniging wijst op de gevolgen van het verdwijnen van buslijn 47 zoals voorgesteld door het Stadsgewest Haaglanden. Ze vragen de gemeente bezwaar te maken tegen het opheffen van buslijn 47. De wijkvereniging heeft zo n 400 leden en de leeftijd ligt vaak boven de 65 jaar. Ze wijzen erop dat een verhoging van de contributie van 10,- naar zo n 50,- niet haalbaar is en dat veel leden dan zullen afhaken. Woej en Disck zijn niet actief binnen de activiteiten van de wijkvereniging. 24

25

26

27

28

1 STICHTING HISTORISCH MUSEUM LEIDSCHENDAM-VOORBURG Gemeente Leidschendam-Voorburg Gemeenteraad Verzonden aan de griffie Voorburg, 23 mei 2011 Betreft: in voorjaarsnota 2010 voorgenomen bezuiniging op musea, in het bijzonder de consequenties voor het Stadsmuseum Leidschendam-Voorburg. Geachte leden van de gemeenteraad, In de voorjaarsnota 2010 heeft het college van B & W aan de gemeenteraad voorgesteld op de musea in Leidschendam-Voorburg stapsgewijs, tot en met 2015, een totaalbedrag van jaarlijks 101.554 te willen bezuinigen op de structureel aan de beide musea verstrekte subsidies, zijnde 162.000 voor het Stadsmuseum en 82.000 voor het Huygensmuseum Hofwijck. Deze bezuiniging komt neer op een korting van 40%. Daarmee behoren de musea in Leidschendam-Voorburg tot de meest door bezuinigingen getroffen musea in Nederland. Bovendien wordt de mogelijkheid voor eenmalige subsidies voor culturele projecten (de projectenpot kunst en cultuur ) geheel afgeschaft. Dit beperkt de mogelijkheid tot het ondernemen van extra activiteiten en het samengaan van zinvolle samenwerkingsprojecten met andere culturele instellingen in grote mate. 29

Visie Het college heeft naar onze mening geen beleidsmatige onderbouwing of visie voor de voorgestelde bezuinigingen neergelegd; zij onderbouwt dit enkel als zijnde geen wettelijke taak. Net als collega culturele instellingen wordt deze visie door de musea zeer gemist. Immers, wie positief blijft denken vraagt zich toch in elk geval af: waarom krijgen wij nog wel enige subsidie, en welke taken vindt de gemeenschap belangrijk dat wij voor dat geld uitvoeren? Het Stadsmuseum Leidschendam-Voorburg vindt het van groot belang dat hun activiteiten passen in een duurzaam beleid op het gebied van kunst, cultuur en erfgoedbeheer. Kapitaalvernietiging van recente investeringen Het laatst door de gemeenteraad vastgesteld beleidskader voor het museum betreft het adviesplan van bureau Meijer, 2007, een gevolg van de fusie tussen de gemeenten Leidschendam en Voorburg en de samenwerkingsgesprekken van 2005. Hierin werd een versterkt museum voorzien, dat taken zou uitvoeren op het gebied van het beheer van cultureel erfgoed, en het presenteren van historie en kunst van Leidschendam-Voorburg, zowel binnen de muren van het museum als vooral ook daarbuiten (denk aan de Stadsbakens). Hiervoor achtte het adviesbureau een museum nodig met een nieuw gebouw, waarin een kwalitatief verantwoord depot, een expositieoppervlak van 600 m 2 en een budget van ongeveer 400.000, waarvan 280.600 zou bestaan uit gemeentelijke subsidie. Het plan Meijer werd tot voor kort nog als beleidsbasis door gemeente en museum gebruikt, zij het dat voor de middellange termijn was voorzien in uitbreiding van 120 m 2 naar 200 m 2 expositieoppervlak en een handhaving van de subsidie op het huidige niveau van 162.000. Het is duidelijk dat wanneer hiervan 40% moet worden ingeleverd, de horizon van het plan Meijer oneindig ver weg zakt en onhaalbaar, eigenlijk irrelevant wordt. De vraag is, of de gemeenteraad zich hierin vinden kan. Dat er sprake is van vernietiging van al geïnvesteerde kosten en kapitaal, behoeft geen betoog. Schaalvoordelen en samenwerking Het college heeft in de uitwerking van haar plannen, een vergaande samenwerking en kostenbesparing voorzien door samenwerking van de beide musea, Huygensmuseum Hofwijck en het Stadsmuseum Leidschendam-Voorburg. Het is ons inziens zeer de vraag of een werkelijke kostenbesparing tot de mogelijkheden behoort. Het Huygensmuseum Hofwijck heeft primair een museumfunctie, maar heeft wel een heel ander karakter dan het Stadsmuseum. Daarbij is de doelgroep, naast regionaal, ook nationaal en internationaal en het karakter van het onderwerp eveneens. Hofwijck houdt zich bovendien primair bezig met de 17 e eeuw. 30

Het Stadsmuseum Leidschendam-Voorburg beheert een collectie op het gebied van historie van de regio en van plaatselijke kunstenaars, organiseert exposities die samenhangen met dit onderwerp en probeert buiten het museum op projectbasis regionale doelgroepen te interesseren voor de plaatselijke historie en kunst. Doelgroepen zijn vooral regionaal en lokaal. Het is eenvoudig in te zien dat de werkterreinen niet overlappend zijn en om die reden het samengaan geen middelen bespaart: tijd en geld worden nu voor verschillende doeleinden ingezet. In beperkte mate zijn betaalde beroepskrachten met specifieke taken aangesteld om de inhoud te kunnen ontwikkelen en te managen, bestuur en vele vrijwilligers leveren gratis hun kennis en tijd om het dagelijkse beheer mogelijk te maken. Wél kunnen en zullen de musea samenwerkingen genereren waarbij elkaars sterke punten worden benut om op projectbasis meer en grotere bezoekersstromen te genereren. Een goed voorbeeld is de expositie Vrouwen rondom Huygens in 2010 geweest. Toekomstperspectief: een lege huls? Op dit punt aangekomen rijst de vraag, welke middelen en daarmee mogelijkheden het Stadsmuseum Leidschendam-Voorburg in 2015 nog ter beschikking staan als deze voorjaarsnota wordt aangenomen. Wat is de toekomst? Wanneer de bezuiniging over Hofwijck en het Stadsmuseum proportioneel wordt verdeeld, blijft voor het Stadsmuseum een structurele subsidie van ongeveer 90.000 over. De koste van de huisvesting van het museum neemt in 2010 een bedrag van ongeveer 70.000 in beslag. Natuurlijk moet het museum actief zijn als cultureel ondernemer. Voormalig minister Plasterk heeft op dit vlak een norm vastgesteld, die aangeeft wanneer een culturele instelling het in dat opzicht goed doet. Die norm lag voor musea op 17,5% eigen inkomsten. Wanneer het museum zich dus als een goed cultureel ondernemer opstelt, zal het totale budget ongeveer 105.000 bedragen. Wie deze cijfers ziet, beseft dat het zeer de vraag is, of er nog een professionele kracht van welke aard ook in het museum zal blijven werken. Veel meer lijkt het erop, dat er een museum ontstaat, dat geheel door vrijwilligers moet worden gerund. Het is dus vooral afhankelijk van het profiel van het museum en de gemeenschap die eromheen kan worden gecreëerd, de stakeholders, of het museum kans van overleven heeft. Volgens een toekomstverkenning van de Nederlandse Museum Vereniging hebben dergelijke musea in het komend decennium alleen kans van overleven, als ze zich specialiseren en een heel duidelijk profiel hebben. Geen museum dus, dat zich én met historie én met kunst én met buitenprojecten én met behoud en beheer bezig houdt. Het behoud en beheer is een punt van zorg, omdat dit zonder meer de meeste professionele vakkennis vraagt. Bovendien zal hier meer voor nodig zijn dan alleen een gebouw. Het college noemt echter het behouden, ja ook het 31

toegankelijk maken van het cultureel erfgoed als een van de weinige doelstellingen van haar cultureel beleid (voorjaarsnota 2011, pagina 49). Of een huls met inhoud Wat is er nodig? Wanneer het museum, gelijk de norm van de bezuinigingen op musea in Nederland van dit moment, geen 40%, maar ongeveer 20% moet inleveren, blijft over een structurele subsidie van ongeveer 130.000, in plaats van 162.000 en 90.000 na invoering van de voorjaarsnota. Daarmee zou een museum kunnen blijven bestaan dat én aandacht schenkt aan het behouden en ontsluiten van de collectie op het gebied van kunst en historie van de gemeente Leidschendam- Voorburg, en zich analoog aan bijvoorbeeld Museum Rijswijk of het Schiedams Museum op het vlak van exposities sterk profileert met één aandachtsgebied. Bovendien, niet onbelangrijk, zou het met een budget op dit niveau nog altijd activiteiten in de buitenruimte kunnen ontplooien, die samenhangen met bijvoorbeeld de Stadsbakens. Op die manier wordt kapitaalvernietiging van eerdere investeringen voorkomen. Daarnaast is het belangrijk dat de subsidiemogelijkheid voor incidentele projecten blijft bestaan. Juist wanneer het museum als cultureel ondernemer actiever moet zijn, is het belangrijk samenwerkingen met andere culturele instellingen aan te gaan. De culturele en maatschappelijke relevantie van een museum is iets dat langzaam groeit. Het is een complex samenspel van vraag, behoefte, educatie en expertise. Een rijk, gevarieerd en zinvol museaal aanbod heeft jaren nodig om te wortelen en te groeien. Het gevaar is dat door te drastische bezuinigingen het museum binnen enkele jaren de klok weer tien jaar of meer achteruit gezet ziet. Wij zien niet in, waarom de musea in Leidschendam-Voorburg meer moeten inleveren in deze onbetwistbaar economisch moeilijke tijden als de rijksmusea of de andere gemeentelijke musea in Nederland. Juist een fusiegemeente als Leidschendam-Voorburg zou de meerwaarde van musea in het vormen van identiteit, sociale cohesie én een aantrekkelijk woonklimaat toch belangrijk moeten vinden. Wanneer wij ons deel aan de bezuinigingen bijdragen zoals de musea in den lande dat doen, én ons in de toekomst sterk profileren, is er een toekomst. Een bezuiniging van 20% is op te vangen. Een bezuiniging zoals voorgenomen, van 40%, leidt tot achteruitgang, stilstand en een uitermate instabiele situatie mogelijk sluiting op de middellange termijn. 32

Tip: Meer dan waarde, De maatschappelijke betekenis van musea Samengesteld door DSP-groep in opdracht van de Nederlandse Museumvereniging, April 2011 ISBN 978-90-807035-7-5 33

2 HUYGENSMUSEUM HOFWIJCK Gemeente Leidschendam-Voorburg Gemeenteraad Verzonden aan de griffie Voorburg, 24 mei 2011 Betreft: In voorjaarsnota 2010 voorgenomen bezuiniging op de musea, in het bijzonder de consequenties voor het Huygensmuseum Hofwijck. Geachte leden van de gemeenteraad, Het college van B & W heeft in de voorjaarsnota 2011 aan de gemeenteraad voorgesteld op Huygensmuseum Hofwijck en het Stadsmuseum Leidschendam-Voorburg fors te bezuinigen. Stapsgewijs, tot en met 2015, zou een gezamenlijk totaalbedrag van jaarlijks 101.554 moeten worden bezuinigd op de subsidies die structureel aan de beide musea worden verstrekt. Voor Hofwijck betekent dit een korting van circa 40% op 82.000 subsidie. Als bestuur en directie van Hofwijck tekenen wij bezwaar aan tegen dit voorstel. Hofwijck accepteert dat bezuinigingen in de huidige economie noodzakelijk zijn, maar een korting van 40% brengt onze reguliere exploitatie in gevaar. In deze notitie lichten wij graag onze argumenten tegen dit voorstel toe. Hofwijck De buitenplaats Hofwijck van Constantijn Huygens (1596-1687) uit 1641 is één van de belangrijkste monumenten uit de Gouden Eeuw. Huygens, de veelzijdige dichter, componist en secretaris van Frederik Hendrik, ontwierp zijn buiten zelf met hulp van de architect Jacob van Campen. Al bijna 34

honderd jaar is Hofwijck eigendom van Vereniging Hofwijck en sinds 1928 is Huygensmuseum Hofwijck geopend voor publiek. Na de reconstructie van het nog overgebleven gedeelte van de tuin in 2005 heeft niemand minder dan H.M. Koningin Beatrix de tuin heropend. Anno 2011 wordt Huygensmuseum Hofwijck jaarlijks door meer dan 12.000 bezoekers bezocht, ontvangen we meer dan 1200 leerlingen uit het basis- en voortgezet onderwijs, en tellen wij 350 leden van de Vereniging Hofwijck en 50 vrijwilligers. De tuin van Hofwijck is belangeloos opengesteld voor ieder die hier wil wandelen. Van Voorburger tot Amsterdammer, van jong tot oud, Hofwijck kent een gevarieerd publiek. Kortom, Huygensmuseum Hofwijck is niet alleen een bekend icoon maar ook een vaste waarde binnen de historie en cultuur van Leidschendam-Voorburg en dat moet zo blijven. Een visie ontbreekt Wij moeten tot onze spijt vaststellen dat in de voorstellen van het college van B & W een inhoudelijke onderbouwing van de voorgenomen bezuinigingen op Hofwijck ontbreekt. Dat is des te pijnlijker omdat de voorgestelde bezuiniging op Hofwijck met 40% zo veel hoger ligt dan het landelijk gemiddelde. Daarmee behoort het museum tot de meest door bezuinigingen getroffen musea in Nederland. Dit beleid past niet in de afspraken die het kabinet in het regeerakkoord heeft gemaakt om het behoud en beheer van cultureel erfgoed bij de bezuinigingen zo veel mogelijk te ontzien. Kostenbesparing door samenwerking? Het college heeft in de uitwerking van haar plannen een aanzienlijke kostenbesparing voorzien door een vergaande organisatorische samenwerking van Huygensmuseum Hofwijck en het Stadsmuseum Leidschendam-Voorburg. Samenwerking is prima en heeft in het recente verleden, bijvoorbeeld bij de tentoonstelling Vrouwen rondom Huygens, uitstekend gewerkt. De schaalvergroting in opzet en communicatie genereert extra bezoekers en levert meer inkomsten op, zowel voor de musea als de ondernemers in het centrum van Voorburg. Bovendien wordt Leidschendam-Voorburg door dergelijke projecten cultureel op de kaart gezet. De beide musea zijn van plan om de komende jaren vaker gezamenlijke tentoonstellingsprojecten op te zetten. Of een organisatorische samenwerking voor de reguliere exploitatie een grote kostenbesparing oplevert is volgens ons echter zeer de vraag. De besturen en directies van beide musea hebben hierover uitvoerig overlegd en moeten vaststellen dat er weinig mogelijkheden zijn voor een besparing. De huisvesting verhindert dat de kantoren en de collecties van de musea zouden kunnen worden samengevoegd. Het huis en rijksmonument Hofwijck is zelf het museumobject. Ook een besparing op personeelskosten lijkt weinig realistisch, omdat Museum Hofwijck momenteel slechts 2,6 fte aan betaalde krachten in dienst heeft, terwijl ruim 50 vrijwilligers en het bestuur zich belangeloos voor het museum inzetten. 35

Toekomstvisie Wat gebeurt er als Hofwijck minder subsidie krijgt? Het bestuur en de nieuwe directie hebben ervoor gekozen om te investeren in de ontwikkeling en professionalisering van de buitenplaats. Cultureel ondernemerschap staat bij ons hoog in het vaandel. Onze toekomstvisie behelst het in gebruik nemen van de poortwoning voor de museale exploitatie, waardoor het mogelijk wordt het huis van Huygens nog meer terug te brengen in de oorspronkelijke staat. Met deze upgrading beogen wij de aantrekkelijkheid van Hofwijck voor bezoekers binnen en buiten Voorburg te vergroten. Voor deze plannen gaat Hofwijck de komende jaren financiële investeringen aan, waarvoor wij op dit moment externe sponsoring zoeken. Indien de subsidie van de gemeente met 40% gekort zou worden, komt de reguliere exploitatie van Hofwijck onder druk te staan en daarmee ook deze plannen. Hofwijck is bereid veel te investeren in tijd, geld en energie maar daarvoor verwachten wij van de gemeente ook een zeker commitment. Het verhaal van Constantijn Huygens is een uniek verhaal met zeggingskracht, Christiaan Huygens maakt deel uit van de historische canon van Nederland. In 2013 wordt een ambitieuze tentoonstelling over de familie Huygens en de Oranje s in de grote kerk in Den Haag gepresenteerd. Het is een samenwerkingsverband tussen acht verschillende instellingen waaronder het Mauritshuis en het Rijksmuseum. Hofwijck is mede-initiator van deze tentoonstelling, Hofwijck levert hiervoor een gastconservator. Er worden 150.000 bezoekers verwacht. De bedoeling is om deze bezoekers de geschiedenis ook te laten aanraken in Hofwijck zelf. Middels deze en andere initiatieven en samenwerkingsverbanden streven wij ernaar om de culturele en economische betekenis van Hofwijck voor Leidschendam-Voorburg te vergroten. Laat de bezuinigingen niet ten koste gaan van het behoud, de openstelling en de toeristische aantrekkingskracht van hét icoon van Voorburg: Hofwijck. 36

3 VERENIGING ERFGOED LEIDSCHENDAM Bijdrage van Jos Teunissen, lid bestuur Vereniging Erfgoed Leidschendam en adviseur Stadsmuseum Geachte leden van de raad, Ik kom u namens Vereniging Erfgoed Leidschendam en Stadsmuseum herinneren aan de afspraken, verwachtingen, intenties en besluiten die in de afgelopen 7 jaar door en met de raad en het college zijn gemaakt/gewekt/uitgesproken/genomen met betrekking tot het plan dat al sinds 2004 (!) met raad en college wordt besproken: het van de grond brengen van een museale locatie/annex voorziening waarbij verstandelijk gehandicapten werken aan hun integratie in de samenleving/ annex Van Harte Restaurant in het sluisgebied in Leidschendam. In mijn beleving en die van velen in Leidschendam hebben raad en college de komst van deze belangrijke publieke voorziening op een aantal momenten min of meer in het vooruitzicht gesteld. Maar een concrete toezegging van de kant van de gemeente mbt de gemeentelijke financiële bijdrage is tot nu toe helaas uitgebleven. Ik noem de belangrijkste momenten: - juni 2004: de vaststelling door de raad van de nota 'Museale Verbreding of Vernieuwing?' ('geen centraal museum, maar in beide kernen een zelfstandig museum'); - 2 november 2004: de raad neemt een motie aan ('college, werk mee aan de totstandkoming van een museale locatie annex etc. in het sluisgebied' - motie had betrekking op het pand van Van Leeuwen); - 10 januari 2007: ondertekening convenant door gemeente, Museum Swaensteijn en Hicovest ('na fusie van S en H zal het Stadsmuseum een hoofdvestiging in Voorburg en een 'adequate dependance' in Leidschendam van de grond brengen'); - 2007: oprichting Stadsmuseum conform convenant; - 2007: vaststelling door de raad van het plan-meijer ('geen twee volwaardige musea binnen één gemeente, maar een hoofdvestiging in Voorburg + bijlocatie in L'dam'). - 2008: het college besluit op voordracht van mw. Zwartepoorte 1,6 miljoen beschikbaar te stellen om de huisvesting van het Stadsmuseum over beide locaties in één keer goed te regelen. Het geld werd gestopt in een bestemmingsreserve, waarvan inmiddels na de aankoop van het pand in de Herenstraat een bedrag resteert van ongeveer 1,2 miljoen. Het enthousiasme in Leidschendam werd groter en groter. Met Steinmetz/De Compaan werd alvast een eerste opzet gemaakt vwb het aantal benodigde vierkante meters voor keuken, het restaurantgedeelte en een winkeltje. Sommige vrijwilligers bij Erfgoed Leidschendam wilden zich alvast gaan bezighouden met de keuze van meubilair, de kleur van de gordijntjes, het assortiment aan 37

koffie/thee/broodjes et cetera. Particulieren meldden zich aan voor een financiële bijdrage. Het gaat er dan toch van komen! Dachten we. Maar het kwam er niet van. Tussen het (oude) bestuur van het Stadsmuseum en de conservator en projectleider rezen grote problemen die maanden hebben voortgeduurd, waardoor alleen Voorburgse kwesties de aandacht kregen. Het deed wethouder Van Ostaijen op 2 december vorig jaar tegenover mij verzuchten: 'Als het bestuur meer haast had gemaakt, was de voorziening in Leidschendam er allang geweest.' Over kansen missen gesproken! Waar hebben we het over? (EGN als bijlage). Ik verzoek u de in Leidschendam beoogde voorziening ook te bezien in het perspectief van de problemen die zich de komende jaren zullen voordoen voor wat betreft de betaalbaarheid van voorzieningen voor mensen aan de onderkant van de samenleving. De regering is blijkens het bestuursakkoord tussen rijk, VNG en het IPO voornemens verschillende taken, waaronder de begeleiding van mensen met een arbeidshandicap richting de arbeidsmarkt, over te hevelen naar de gemeenten. Blijkens dit akkoord zal de gemeente Leidschendam fors worden gekort op het budget waarmee werkzoekenden naar werk worden begeleid, het 'participatiebudget'. Daarnaast zal de gemeente fors worden gekort op het WSW-budget en zullen nadere regels worden gesteld met betrekking tot het te voeren armoedebeleid van de gemeente. De regering verplicht de gemeente huidige WSW'ers een garantie op beschutte arbeid te bieden. Ik hoef u niet uit te leggen dat de gemeente door de korting op het participatiebudget heel moeilijk in staat zal zijn (kwalitatieve) activiteiten, gericht op het realiseren van duurzame inzetbaarheid van deze groepen, te realiseren. Bezuinigen is goed en nodig, maar door slim compenseren en heralloceren kunnen gaten in het voorzieningenniveau voor mensen met een arbeidshandicap worden gedicht en kan de zorg voor mensen aan de onderkant van de samenleving op orde worden gehouden. De voorziening die wij al 7 jaar proberen van de grond te brengen is zo'n voorziening. Stelt u zich voor: twee avonden in de week een gezellige maaltijd voor mensen die door welke oorzaak ook dreigen te vereenzamen. We kunnen een dergelijke Van Harte-voorziening, een hartenwens van Aart Paardekooper, in Leidschendam realiseren. Over de culturele verrijking van een puur Leidschendamse museale instelling zal ik het nu niet hebben. Hebben we het over een volledig door de gemeente bekostigde voorziening? Nee, we hebben het over een publiek/private voorziening. In Leidschendam zijn particulieren bereid geld in deze voorziening te steken. Zij stellen daaraan echter één voorwaarde: dat de gemeente meedoet. Want, zeggen zij, het kan niet zo zijn dat wij een deel van de zorgplicht van de gemeente voor mensen aan de onderkant overnemen zonder dat de gemeente substantieel bijdraagt. De kracht van dit project ligt in de uitgekiende combinatie van museaal en sociaal. Namens Vereniging Erfgoed Leidschendam verzoek ik de fracties het investeringsplan van het college gezamenlijk zodanig te amenderen, dat de planontwikkeling in elk geval kan doorgaan en hierover de komende weken in contact te treden met de Vereniging Ergoed Leidschendam en/of Stadsmuseum. Minimaal zou de desbetreffende bestemmingsreserve 'ontwikkeling museale locaties' ten dele gehandhaafd moeten worden, zodat we in Leidschendam verder kunnen werken aan het opstellen van een businessplan. De raad zou in dat 38

geval later altijd de gelegenheid krijgen het in het amendement op te nemen bedrag wel of niet te voteren, zodra de raad een fraai businessplan is voorgelegd. Na 7 jaar ligt de bal bij de gemeenteraad: Erfgoed Leidschendam, Stadsmuseum en vele Leidschendammers zijn overtuigd van nut/noodzaak en haalbaarheid van de beoogde voorziening. De raad zou de gemeenschap van Leidschendam een uitstekende dienst bewijzen door de planontwikkeling te blijven steunen. Fracties, wie van u gaat het initiatief nemen? 39

4 STICHTING BIBLIOTHEEK LEIDSCHENDAM-VOORBURG OVER VOORJAARSNOTA EN BEZUINIGINGEN OP 24 MEI 2011 SPREEKTEKST TBV BIJEENKOMST Bezuinigingen in het algemeen Vraagtekens bij de omvang van het bezuinigingsbedrag: Korting vanuit het gemeentefonds en overdracht van rijkstaken naar de gemeenten nog niet bekend. Waarom zo hoog? Bezuinigingen op cultuur De leiddraad voor de voorstellen uit de voorjaarsnota zijn voornamelijk de wettelijke gemeentelijke taken, zonder veel inhoudelijke argumentatie. Er is sprake van afbraak voor veel (vrijwilligers) organisaties. Voor een gemeente als L-V met twee woonkernen en veel oudere inwoners is juist een goed cultureel aanbod een mooi instrument voor de gemeente om sociale cohesie te bevorderen. De bezuinigingen op de diverse culturele instellingen verschralen de mogelijkheden tot samenwerking en hebben daardoor naast de directe bezuinigingen op de BLV óók consequenties voor de BLV. Dit is soms door vermindering van opbrengsten en soms door verhoging van kosten. We werken samen met veel instellingen (theaters, museum, Trias centrum voor de kunsten, Cultuurmenu voor het basisonderwijs). Bezuinigingen op andere beleidsterreinen Behalve met instellingen op cultureel gebied werkt de BLV ook samen met instellingen op diverse andere beleidsterreinen. Bijvoorbeeld Vrijwilligers > Maatschappelijke stage Ouderen > UVV Integratie > integratiebeleid Jeugd > Woej 40

Sociale zaken en werkgelegenheid > Ooievaarspas Economie, recreatie en toerisme > Huygens Muziekfestival Ook de bezuinigingen op deze instellingen treffen de BLV indirect, soms door vermindering van opbrengsten en soms door verhoging van kosten. Bezuinigingen op de BLV Voorstel uit de Voorjaarsnota: Wij korten op de subsidie voor de bibliotheek. Volgens de wet op het bibliotheekbeleid is de gemeente verantwoordelijk voor het bibliotheekwerk, maar de invulling is vrij. Randvoorwaarde is de twee locaties in Leidschendam en Voorburg te handhaven. De bezuinigingsbedragen voor de bibliotheek zijn de komende jaren als volgt: 2013: 144.608 oplopend naar 2014: 289.217 oplopend naar 2015: 435.897 Dit laatste bedrag is 22% van het subsidiebedrag van 2011. In november heeft de raad op voorstel van het college de nota Bibliotheekplan Leidschendam- Voorburg 2011-2014 aanvaard. Hierin wordt zeer goed verwoord waar de BLV voor staat en wordt haar belangrijke openbare maatschappelijke functie binnen de gemeente benoemd. Tevens wordt aangegeven dat de bibliotheek in ieder geval de kerntaken op basisniveau moet blijven uitvoeren. De bibliotheek is een van de instrumenten voor het behalen van gemeentelijke doelstellingen. De BLV is van mening dat waar bezuinigd moet worden het vanzelf spreekt dat de bibliotheek niet gespaard zal blijven. Toch is de omvang van het voorgenomen te bezuinigen bedrag erg hard aangekomen. Hoe dit bedrag moet worden opgevangen is nog niet tot in detail en per jaar uitgewerkt, maar de volgende maatregelen zullen worden genomen: 41

1. Sluiting van de bibliotheekvoorziening in Stompwijk. We beseffen dat dit voor de inwoners van Stompwijk een gevoelige klap is, zeker waar de bibliotheek een van de deelnemers is aan het (inmiddels ingekrompen) Kulturhus 2. Benutten van de financiële voordelen van een andere locatie (in het nieuw te bouwen gebouw op het Fluitpolderplein of indien nodig elders) voor de bibliotheek in Leidschendam door het betalen van een marktconforme huur 3. De BLV is voornemens om per 1 januari 2012 te fuseren met Bibliotheek Rijswijk uit het oogpunt van efficiency. Het doel daarvan is de kosten die we gaan besparen op de back office aan te wenden voor het up-to-date houden van de dienstverlening in de front office. Door de nu voorgenomen bezuiniging zullen we de te behalen efficiency echter aan moeten wenden voor het realiseren van de bezuiniging, hetgeen ten koste zal gaan van de doorontwikkeling van de dienstverlening en tot achteruitgang zal leiden. In het jaar 2012 zal de nieuwe organisatie gerealiseerd worden en kan de te behalen efficiency goed in kaart worden gebracht. We hebben eerder gezegd in de backoffice gezamenlijk een ton te kunnen besparen, dwz dat er een voordeel voor de BLV kan worden ingeboekt van 50.000, dit bedrag kan waarschijnlijk worden opgevoerd tot 75.000 voor de BLV 4. Het effect van de maatregelen 1 t/m 3 zal in 2012, 2013 en 2014 duidelijk zijn, cq worden. Om het resterende bezuinigingsbedrag voor 2015 te realiseren zullen de volgende taken worden afgebouwd: Cultuurpunt Leidschendam-Voorburg, Toen Leidschendam-Voorburg, educatieve programma s, maatschappelijke stages aanbieden, collecties gericht op inwoners met taalachterstanden. Voor zover het te bezuinigen bedrag dan nog onvoldoende blijkt te zijn zal worden gesneden in de openingstijden van de locaties Leidschendam en Voorburg. 42

5 THEATER CAMUZ 5 A BEZUINIGINGEN OP DE THEATERS TOT DE KERN TERUGGEBRACHT Theater Camuz BEZUINIGINGEN OP DE THEATERS TOT DE KERN TERUGGEBRACHT. Algemene uitgangspunten: - Het bezuinigingsvoorstel van het College is 177.072,- - Het is onmogelijk beide theaters open te houden gezien de hoogte van de bezuiniging. - Ondanks de bezuiniging het mogelijk is één theater te behouden - Er politiek niet voldoende steun zal zijn om de bezuiniging drastisch te verlagen. Financiële uitgangspunten: - Tegen de laagste prijs het best mogelijke product behouden. - Zo dicht mogelijk het bezuinigingvoorstel benaderen. Uitsluiten.: Artistieke of sentimentele argumenten niet bij het voorstel betrekken. Bedrijfsmatige uitgangspunten: 1. Het theater moet voldoende financiële middelen/subsidie hebben om gezond te kunnen opereren. Ook op een termijn van vijf tot tien jaar. 2. Het theater moet een professionele organisatie zijn (met betaalde mensen en vrijwilligers) om de continuïteit te waarborgen. Ook op een termijn van vijf tot tien jaar. 3. Het theater moet een brede programmering hebben om zoveel mogelijk inwoners te bedienen. 43

Het voorstel van Theater Camuz: - Het pand in Leidschendam als theaterlocatie openhouden. - De huur van het pand in Leidschendam aanpassen aan het door het College vastgestelde huurprijs maatschappelijke accommodaties (besluit van 3-2-2009). De huuraanpassing mag geen invloed hebben op de hoogte van de totale subsidie (andere verdeling binnen de subsidiebeschikking)! - De fasering van de bezuiniging wijzigen door de gehele bezuiniging per 1.1. 2003 in te boeken. Bijkomende financiële voordelen: - Het bezuinigingsbedrag zou verhoogd kunnen worden van 177.072,- naar 186.000,- - Door wijziging van de fasering ontstaat er eenmalig een additioneel voordeel van 178.000,-. Mogelijk om aan te wenden aan instellingen waarbij de fasering wel een knelpunt is of aan frictiekosten. 44

5 B BRIEF AAN COLLEGE Theater Camuz 24 mei 2011 College van Burgemeester en Wethouders en Gemeenteraadsleden Gemeente Leidschendam-Voorburg Postbus 905 2270 AX Voorburg Betreft: bezuiniging op Theater Camuz en Theater De Tobbe. Geacht College en leden van de Gemeenteraad, Dat er zwaar weer op komst zou zijn werd ons al duidelijk door de brief van september en het gesprek met de wethouder cultuur in november vorig jaar. Maar een bezuiniging op het subsidie van ruim 50% hadden wij niet verwacht. U wil namelijk in 2015 177.072, -- bezuinigen terwijl het huidige subsidiebedrag aan beide theaters 342.726,-- is. Wij hebben in de gesprekken met de politieke partijen, in februari en maart van dit jaar, aangegeven dat een forse bezuiniging verdeeld over de twee theaters de sluiting van beide theaters zal betekenen. Tevens hebben wij gememoreerd dat onze gemeente ten opzichte van omringende gemeenten een zeer bescheiden bedrag per inwoner aan kunst en cultuur besteedt. Leidschendam- Voorburg 42 euro, Zoetermeer 65 euro en Rijswijk 112 euro per inwoner. Wij verzoeken u met klem de hoogte van deze bezuiniging te heroverwegen, omdat dit grote negatieve consequenties heeft voor het theateraanbod in onze gemeente. 45

Helaas noemt u alleen een generiek bedrag, en maakt u geen (politieke) beleidskeuzen. U laat het in deze fase over aan de creativiteit van de organisaties. Echter zo n forse bezuiniging vergt wel veel van onze creativiteit. Maar toch hebben we serieus een aantal mogelijkheden onderzocht. Feitelijk zijn er vier scenario s, met daarin nog enige variatie. Wel is de constatering gerechtvaardigd dat indien er geen substantiële verlaging komt van het bezuinigingsvoorstel, minstens één van de theaters de deuren moet sluiten. Voor welk scenario u ook kiest, het blijft voor het culturele leven in Leidschendam en Voorburg een trieste constatering. Wel gaan wij er, als theater, van uit dat minstens één theater blijft voortbestaan in onze gemeente. Met een subsidie die garant staat voor een bedrijfseconomische vitale organisatie. We mogen toch veronderstellen dat dit de intentie van het gemeentebestuur is. Scenario één: Beide theaters zetten hun activiteiten voort. De bezuiniging wordt ponds-ponds gewijs verdeeld over beide theaters. Dus 50/50%. In dit geval zullen beide theaters binnen zeer korte termijn de deuren moeten sluiten. Beide theaters zijn dan failliet. Onze schatting is dat dit in 2013 zal plaatsvinden. Scenario twee: Uw intentie is om de subsidie van Theater Camuz binnen enkele jaren te beëindigen. Echter het te bezuinigen bedrag (subsidie minus huuropbrengst) zal niet kunnen voorkomen dat ook Theater De Tobbe fors moet bezuinigen. Op termijn zal naast het sluiten van Theater Camuz, Theater De Tobbe failliet worden verklaard. Scenario drie: Uw intentie is om de subsidie van Theater De Tobbe binnen enkele jaren te beëindigen. Voor Theater Camuz blijft dan nog een beperkte bezuiniging op termijn over. Alleen met de nodige extra inspanning kan Theater Camuz blijven bestaan. In bijlage 1 de financiële doorrekening van scenario 1,2 en 3. Scenario vier: De theaters besluiten de mogelijkheden te onderzoeken of een fusie wenselijk is. Onder welke voorwaarden en op welke locatie. Scenario 1 is zowel voor De Tobbe als voor Camuz geen optie. En we nemen aan voor de politiek ook niet. 46

De meest interessante optie is natuurlijk scenario vier. Een fusie (creatief meedenken) ontlast de politiek van het maken van een keuze. Deze optie hebben we de afgelopen weken dan ook serieus onderzocht. Zowel van de kant van De Tobbe als van de kant van Camuz was er wel een harde voorwaarde voor de fusie. Wij, Theater Camuz, zijn van mening dat de professionalisering, die wij enige jaren geleden met (financiële en inhoudelijke) steun van de Gemeente zijn begonnen, voort willen zetten. Dat betekent een inhoudelijk professionele organisatie, zowel op technisch- als managementniveau. De financiële middelen hiervoor hebben wij binnen onze exploitatierekening vrij kunnen maken. Alleen een professionele organisatie kan op termijn overleven in een steeds veeleisender theaterwereld. De Tobbe, een vrijwilligersorganisatie, kon zich in deze voorwaarde vinden, mits De Tobbe als locatie gekozen zou worden. Een interessante optie om nader te onderzoeken. Gekeken is naar de financiële haalbaarheid van deze optie. Dit haalbaarheidsonderzoek naar een theaterexploitatie in het huidige gebouw van De Tobbe in Voorburg, met behoud van de personele bezetting is in gezamenlijkheid uitgevoerd. Waarbij is uitgegaan van een bezuiniging van 140.000,- en dus niet van de voorgestelde bezuiniging van 177.073,-. Helaas zijn de financieel specialisten van beide theaters tot de conclusie gekomen dat dit niet haalbaar is. Vanaf 2013 zou er een exploitatieverlies zijn van 41.000,- nadat de politiek het bezuinigingsvoorstel van het College met 37.000,- zou hebben teruggebracht. In de huidige bezuinigingsvoorstellen betekent dit een tekort van 78.000,- Voor ons is dit een absoluut onverantwoord uitgangspunt om tot een fusie te komen en het theater te huisvesten in het pand in Voorburg. Een fusie zou dus alleen financieel mogelijk zijn als Theater De Tobbe genegen is om te verhuizen naar de Damlaan in Leidschendam. Naast het feit dat we gebruik kunnen maken van de sterke punten van beide theaterorganisaties is het financieel voordeel groot. Door een relatief kleine verlaging van de bezuinigingsdoelstelling van het College met 21.300,- of door aanpassing van de huur van het pand aan de Damlaan zijn wij in staat het theater goed te exploiteren. Bijkomende voordeel is dat de gemeente geen 94.000,- aan huur misloopt. Een bedrag waar in de huidige bezuinigingsvoorstellen geen dekking voor is! In het Collegevoorstel zit een fasering in de afbouw van de subsidies t.w. in 2013 58.000,- en in 2014 58.000,- en in 2015 60.000,-. De voorgestelde fasering biedt geen extra mogelijkheden. In ons voorstel kan de (resterende) subsidiebezuiniging voor het volledige bedrag in 2013 ingeboekt worden. Het sneller inboeken levert de Gemeente een eenmalig additioneel voordeel op van tussen de 157.000,- en 178.000,-. Mogelijk aan te wenden aan andere gesubsidieerde instellingen waarbij de fasering wel een knelpunt is. 47

In de bijlage 2 treft u het financieel haalbaarheidsonderzoek aan m.b.t. scenario 4 en de keuze voor behoud van het theater aan de Damlaan. Naast financiële overwegingen om voor een theater te kiezen in Leidschendam, zijn er ook inhoudelijke argumenten om Theater Camuz te behouden. Inhoudelijk. Theater Camuz heeft zijn bestaansrecht ruimschoots bewezen. Zowel publiek als artiest komen met plezier naar Theater Camuz. De theaterorganisatie is professioneel. De kerntaken worden door betaalde mensen uitgevoerd. Hierdoor is, organisatorisch, de continuïteit gewaarborgd. Toneelgroep De Gezellen maakt gebruik van het theater. Het theatergebouw wordt, naast de voorstellingen, optimaal benut door derden. Daarnaast vervult het theater een belangrijke functie in het Damcentrum. Zoals blijkt uit de reactie van de ondernemers. Zij hebben dit in een brief aan u laten weten. Ook in de recent verschenen brochure, mede op initiatief van de gemeente, De Nieuwe Grachtengordel wordt Theater Camuz aangeduid als een bepalend en positief element in de infrastructuur van het Damcentrum. En het theater aan de Damlaan is centraal gelegen binnen onze gemeente (Stompwijk,Leidschendam en Voorburg). Overige argumenten. Sluiting van Theater Camuz heeft gevolg voor de werkgelegenheid (3.5 fte / zes personen). Een desinvestering van circa 1.2 miljoen euro voor de gemeente. Gedaan om de kerk te verbouwen tot theater. En leegstand van een gemeentelijk gebouw. Een bijkomende consequentie is dat Toneelgroep De Gezellen zal ophouden te bestaan daar zij geen theaterzaal meer heeft om voorstellingen te houden. Terwijl juist deze toneelgroep in uw bezuinigingen is ontzien. Dit is onze bijdrage aan het verzoek van het College mee te denken hoe gestalte te geven aan de bezuinigingen op de theaters. Concreet vragen wij, zowel het College als de politieke partijen, in de komende gemeenteraadvergaderingen over de Voorjaarsnota niet alleen de hoogte van de bezuiniging vast te stellen maar tevens aan te geven welke theaterlocatie moet blijven bestaan, rekening houdend met de inhoud van dit schrijven. Uw reactie zien wij met belangstelling tegemoet. 48

Hoogachtend, Namens bestuur en directie Theater Camuz. financieel directeur P. van Vliet, Bijlage 1 : de financiële doorrekening van scenario 1,2 en 3. haalbaarheidsonderzoek aan m.b.t. scenario 4 en de aan de Damlaan. Bijlage 2: het financieel keuze voor behoud van het theater 49

5 C PRIJSVERSCHIL HUISVESTING VOORBURG EN LEIDSCHENDAM 50

6 THEATER DE TOBBE Samenvatting inspraakavond 31 mei 2011 Wat willen we onder de aandacht brengen? Het menselijk kapitaal van Theater de Tobbe bestaat uit 90 vrijwilligers uit alle lagen van de bevolking die zeer gedreven en verantwoordelijk hun kwaliteiten en talenten op allerlei manieren inzetten; Al 35 jaar lukt het met dit (niet betaalde) aantal mensen een professioneel theater in stand te houden; Deze 35 jaar ervaring heeft zich bewezen op het gebied van programmering, management, opleiding van medewerkers etc.; De instroom van nieuwe vrijwilligers heeft net een impuls gekregen, we zijn aan het verjongen en geven jongeren een kans door middel van de maatschappelijke stage; De Tobbe neemt deel aan het Cultuurmenu 55+, werkt samen met de bibliotheek Leidschendam-Voorburg, WOeJ en het Vrijwilligerspunt. Hoezo bezuinigen? De Tobbe is zeer efficiënt en kosteneffectief: Jaarlijks ca. 150 voorstellingen (vergelijk Theater Camuz ca. 100); Jaarlijks ca. 15.000 bezoekers excl. de bezoekers aan verhuuractiviteiten (vergelijk Theater Camuz ca. 10.000); 51

Per bezoeker draagt de gemeente 11 aan subsidie bij (vergelijk Theater Camuz ca. 25 per bezoeker); De bezettingsgraad van de voorstellingen is gemiddeld 60% (vergelijkbaar met Theater Camuz); Alle kostenposten zijn in 2010 tegen het licht gehouden en zo mogelijk geschrapt of verminderd; De Tobbe benut zoveel mogelijk andere financieringsbronnen en genereert eigen inkomsten met zoveel mogelijk verhuur buiten de voorstellingen om (in 2010 16.000); De afgelopen jaren zijn investeringen gedaan en technische vernieuwingen doorgevoerd. Wat is verder van belang om te weten? Een gemeente van deze omvang heeft recht op een theater; Leidschendam-Voorburg mag geen culturele woestijn in de regio Haaglanden zijn; Bezuinigingen van deze omvang laten zich het beste kwalificeren met termen als botte bijl en kaalslag ; De Tobbe heeft een organisatiemodel voor ná 2013 voor ogen waarin het beste van de beide bestaande theaters tot zijn recht komt; De gemeente Leidschendam-Voorburg staat tot eind 2016 garant voor de huurpenningen van het theater (zo n 110.000 per jaar); Het gebouw van De Tobbe is geschikt voor een brede programmering, heeft een grote functionaliteit, de meeste stoelen (149 tegenover 101 in Camuz) en geeft geen geluidsoverlast. 52

7 TRIAS CENTRUM VOOR DE KUNSTEN Aan de gemeenteraad van Leidschendam-Voorburg Postbus 905 2270 AX Voorburg Onderwerp: reactie van TRIAS op de Voorjaarsnota 2011 TRIAS laat de kinderen en jongeren van Leidschendam-Voorburg niet in de steek Leidschendam-Voorburg, 16 mei 2011 Geachte gemeenteraad, Het bestuur van TRIAS is buitengewoon geschrokken van de aankondiging in de Voorjaarsnota van het College dat de subsidie aan TRIAS op termijn stopt. Dat past niet bij de wijze waarop TRIAS zich al jaren inzet voor de cultuureducatie in Leidschendam-Voorburg. 53