Populair of populist? Leeftijd: 12-16, 16+ Soort bijeenkomst: club, catechese Soort werkvorm: heel programma Thema: Leefwereld en ontwikkeling jeugd, Samenleven Tijdsduur: 1 uur en 55 min. Over vooroordelen, verkenning, over groepscodes, inzicht in de ander, het belang van luisteren, wat is populisme? Populair of populist? Populair zijn is leuk: iedereen doet aardig tegen je en wil je vriend(in) zijn. Wie wil er niet bij het populaire groepje in de klas horen? Maar hoe zit dat met populisme? Deze vorm van populair zijn' kom je tegen in de politiek. Het uit zich vaak op een negatieve manier door het verwoorden van onvrede over maatschappelijke zaken, in naam van de massa'. En niet zelden komt het erop neer dat die onvrede gericht is op andere mensen in de samenleving. Dat is echt niet leuk meer! REN JE... ROT! Doel: Introductie op het onderwerp vooroordelen (opwarmer). Tijdsduur: Tien minuten. Nodig: Twee (flap-over)vellen papier en een dikke stift, stellingen, grote ruimte. Zet het woord EENS' op de ene flap en het woord ONEENS' op de andere. Die hangen aan een wand. De groep staat aan de andere kant van de ruimte. Straks moet iedereen individueel een keuze maken: eens of oneens met een stelling of uitspraak. Dan klinken de woorden: Ren je... rot!' Iedereen gaat dan zo snel mogelijk bij de flap van zijn/haar keuze staan. Als iedereen bij een flap staat, vraag je aan een paar jongeren waarom ze het eens of oneens zijn met de stelling. Als alle argumenten genoemd zijn, ga je verder met de volgende stelling. Tijdens het interviewen mag er van vak gewisseld worden. Doe dit zolang het spannend is. HOE WORD IK EEN POPULIST? Doel: Verkenning van het onderwerp. Nodig: Laptop, internetaansluiting, YouTube-filmpje Hoe word ik een populist?' Bekijk met elkaar het filmpje. Bespreek met de groep vervolgens wat zij denken dat populisme is. Kunnen ze dat ook uit het filmpje halen? Wat vinden ze van populisme? Is het alleen politiek? Of kom je het ook in je omgeving tegen? Op school of in de kerk? Laat ze daar voorbeelden van bedenken. ER KAN NOG MEER BIJ Doel: Ontdek de groepscode van club 305.
Nodig: Niets. Populaire groepjes hebben vaak een groepscode, waardoor ze weten dat ze bij elkaar horen. Ken je de codes niet, mag je ze niet weten of wil je je er niet aan conformeren, dan heb je niet de goede achtergrond' en hoor je er dus niet bij. In de maatschappij zijn dat soms hele bevolkingsgroepen. Leg uit dat iedere groep een groepscode heeft. Dat blijkt uit kleding, taal, gedrag of gebaren. Dergelijke groepscodes zijn vaak ongeschreven spelregels' van het samenleven. Als je in een vreemde groep komt, kost het dan ook tijd om de groepscode te ontdekken en je ernaar te gaan gedragen. Drie jongeren verlaten de groepsruimte. Met de groep spreek je een code af. Beperk de code tot enkele specifieke gedragingen (bijvoorbeeld: als iemand iets tegen je zegt, doe je je armen over elkaar; als je zelf spreekt, kruis je je benen). Iedereen houdt zich daaraan. Je oefent even. Vervolgens roep je de eerste jongere binnen. Je wilt lid worden van club 305. Maar daarvoor moet je eerst laten zien dat je bij ons hoort. Succes!' De jongere moet de code achterhalen door goed te kijken, te luisteren en door vragen te stellen. Als hij of zij de code raadt en overneemt, hoort deze vrijwilliger bij de groep. Deze persoon blijft in de ruimte en de volgende jongere mag binnenkomen. Na afloop van het spel spreek je even over jullie eigen manieren van doen. Hebben jullie met elkaar een soort (onuitgesproken) groepscode? Stel dat iemand aan wil sluiten bij de groep, wat wordt dan van die persoon verwacht? Waar moet hij of zij aan voldoen? Denk aan uiterlijk, afkomst, geloof, school enzovoort. Gaat het wat moeizaam, help dan met vragen en voorbeelden om de groepscode enigszins in kaart te brengen. DE ORIËNT-EXPRESS Doel: Inzicht in mensen met een andere achtergrond. Nodig: Papier en pen. Stel je voor, je gaat op reis met de Oriënt-Express, helemaal naar Peking. Dat wil zeggen: 12 dagen en nachten in de trein. En dat in een coupé met 3 andere mensen. Hieronder staat een lijstje van 10 mogelijke passagiers. Je mag gelukkig zelf kiezen met wie je het liefste je compartiment deelt. 1. Een jonge boeddhistische monnik uit Tibet. 2. Een zakenman met laptop en GSM. 3. Een Nederlandse radicale feministe. 4. Een Koerdische vluchteling die in België woont. 5. Een jonge Afrikaanse vrouw met haar baby. 6. Een Franse huisvrouw die geen Nederlands spreekt. 7. Een Britse skinhead die veel bier drinkt. 8. Een Ghanese prostituee uit Amsterdam. 9. Een jonge kunstenaar die met hiv besmet is. 10. Een getatoeëerde bodybuilder die filosofie studeert. Opdracht : Maak je eigen keuze van 3 favoriete medereizigers en 3 mensen waarmee je zeker niet samen wilt reizen.
1. Ga in kleine groepjes zitten en bekijk elkaars keuzes. Bespreek ook waarom je voor wie kiest. Probeer tot een gemeenschappelijke keuze van 3 gewenste en ongewenste passagiers te komen. 2. Met de hele groep kun je de conclusies samenbrengen en bespreken wat deze oefening bij je boven brengt. WAT IK VIND...? Doel: Het belang van echt luisteren ervaren. Tijdsduur: Tien minuten. Nodig: Niets. Een populist weet wat het volk wil en vindt. Daarvoor is het belangrijk om echt te luisteren. En daarvoor weet hij met duidelijke taal de luisteraar te grijpen. Daar gaan jullie nu mee aan de slag. Je maakt twee groepen en stuurt groep 2 de gang op. Instrueer groep 1: "Ik ga de personen in groep 2 vragen om elk van jullie dadelijk een verhaal te vertellen over iets waar ze enthousiast over zijn. In eerste instantie luister je er aandachtig naar, maar na ongeveer dertig seconden verbreek je subtiel het contact door wegkijken, niet meer luisteren enzovoort. Dat kan best moeilijk en onnatuurlijk voor je zijn, maar doe het toch. En doe het subtiel!" Dan instrueer je groep 2: "Ieder van jullie gaat dadelijk aan iemand uit de andere groep een verhaal vertellen over iets waar je enthousiast over bent: een vakantie, een fijne gebeurtenis, wat dan ook." De 2'en nemen plaats tegenover de 1'en en beginnen. Na ongeveer één of twee minuten stop je het proces. Neem de tijd om plenair de ervaringen uit te wisselen. Wat gebeurde er? Hoe voelde dat? Waar merkte je dat aan? VOORPAGINANIEUWS! Doel: De onderliggende boodschap van populisme herkennen. Tijdsduur: Dertig minuten. Nodig: Enkele laptops, internetverbinding en oude kranten (verschillende titels/soorten). Vertel de groep dat er een nieuwe krant komt, namelijk De Krant van Kerk en Samenleving in Nederland'. Ze mogen in groepjes van twee of drie de voorpagina van de nieuwe krant gaan samenstellen. Ze mogen kiezen of de voorpagina een populistische of juist een anti-populistische tendens mag hebben. Bespreek van tevoren de eigenschappen van beide tendensen. Als je met laptops en internet kunt werken, ga dan naar www.zelfkrantmaken.nl. Volg de aanwijzingen en maak zelf een voorpagina van een populistische of niet-populistische krant. Je kunt de oude kranten naslaan op berichten en die toetsen aan de net besproken eigenschappen. Hier kun je zelf berichten maken en toevoegen. Heb je geen internet ter beschikking, neem dan een voorpagina van een bestaande krant als voorbeeld. Maak op een leeg vel een indeling met koppen en berichten uit de oude kranten. Of stel zelf een bericht samen. Bespreek de verschillende berichten. Op welke gevoelens van de lezers gaan de berichten in? GELOOF EN POLITIEK 16+ Doel: Geloof versus populisme? Tijdsduur: Twintig minuten. Nodig: Download ingezonden brief. In maart 2010 schreef Ruard Ganzevoort, hoogleraar Praktische Theologie aan de VU Amsterdam en inmiddels
Eerste Kamerlid van Groen Links, een ingezonden brief aan het Friesch Dagblad naar aanleiding van een oproep van Wilders aan de kerken om hem te steunen in de stellingname tegen de islam. Lees deze brief en de twee reacties erop en discussieer over wat je wel en niet vindt kunnen. Schrijf (eventueel met z'n tweeën) een eigen reactie op deze brief met jouw advies aan je kerk en waarom.