1 Zevende Interplast Holland missie naar Guinee-Bissau 25 januari 7 februari 2014 Team Rein Zeeman Yoline Mermans Muriel Siepel Kiki Huijding Marjo Aerts Lokaal team Jan van Maanen Samora Johannes Mooij Ziekenhuis - plastisch & reconstructief chirurg NP / teamleider (verslag) - AIO - anesthesioloog - operatie-assistente - anesthesieverpleegkundige - voorbereiding - tolk/plan - Aida - Hospital Nacional Simao Mendes Het vertrek van het team werd deze keer overschaduwd door het niet op tijd arriveren van de vooruitgestuurde materialen (21 dozen en 2 koffers) in Bissau. Net voor vertrek moesten er daarom nog 3 extra koffers ingepakt worden (2 voor de chirurgie en 1 voor de anesthesie) om zo in ieder geval de eerste week aan de slag te kunnen. Omdat Air Portugal de bestemming Bissau boycot vlogen we met Royal Air Maroc en mochten we gelukkig 3 koffers per persoon meenemen! Marjo was al een week eerder vertrokken om een en ander voor te bereiden en te bezien of een brandwondenpreventieprogramma zinvol is in Guinee-Bissau. Team met Ok medewerkers
2 Op 25 januari vertrokken Rein, Muriel en Kiki met 11 koffers naar Brussel. Yoline was op eigen gelegenheid naar Brussel gegaan. Het inchecken leverde geen problemen op en alle bagage werd als high priority gelabeld. De overstaptijd in Casablanca was lang genoeg om alle koffers aan boord te krijgen voor de vlucht naar Bissau (aan de balie hebben we dit extra gechecked, want zonder deze koffers zou er niet geopereerd kunnen worden). Omstreeks middernacht arriveerden we in Bissau. De paspoorten werden dankzij Jan van Maanen snel voorzien van visa s en stempels. De bagage werd door ons opgevangen. Alle 12 koffers kwamen over de band! Marjo, die dus een week eerder was vertrokken, wachtte ons op bij Mavegro. De slaapplaatsen werden ingedeeld, 2 appartementen met WIFI en een kamer voor de teamleider maar zonder WIFI. De volgende ochtend om 10 uur gingen we screenen en de OK verder inrichten. Marjo had daar al veel aan gedaan zodat een en ander snel was geregeld. Op maandag om 10 uur weer een screening maar die dag ook nog 5 patiënten kunnen opereren. Daarnaast hebben we de Ok programma s voor de komende week gemaakt. Dozen nog steeds niet aangekomen maar zijn wel gelokaliseerd: op Kaapverdië! Maandag vrijdag geopereerd. Zo nu en dan viel de stroom uit en moesten we met een Waka-Waka lamp en voorhoofdslampen verder. Dit leverde toch risicovolle situaties op en er werd besloten niet meer zonder stroom en OK-licht e.d. te opereren. De overige OK dagen deze week verliepen zonder veel problemen. Kiki die voor het eerst mee was en Portugees spreekt kon het lokale personeel aardig toespreken en corrigeren! De samenwerking met Orlando van de sterilisatie verliep voortreffelijk. Ook onze trouwe Fatima was weer van de partij. Helaas niet iedere dag want men had besloten dat elke dag anderen op de OK moesten helpen. Dit hielp ons natuurlijk niet, weer opnieuw uitleggen etc Bovendien bleken er soms wel 20 mensen op de OK te zijn. Er viel voor ons geen doorkomen meer aan en we besloten dat de helft van de toeschouwers weg moesten. En dat gebeurde. Van de chirurgische kant hadden we nog minder steun dan vorig jaar. De dokters hebben we nauwelijks gezien. Delfin had het te druk en de nieuwe chirurg vond onze operaties maar niets. De anesthesie werd wel regelmatig bijgestaan door lokale mensen. Op de afdeling (Noma ward ) was het wel goed geregeld en de verplegers waren er ook bij als we visite liepen. Mijn schaduw Samora deed voor de zevende keer mee met onze missie en vertaalde weer goed. De dozen (zonder de koffers) hebben we uiteindelijk pas donderdagmiddag van het vliegveld kunnen halen. Ik ben mee geweest met een paar verslagen en foto s zodat ze begrepen wat we doen en de spullen echt nodig hadden! Het was binnen een kwartier geregeld. We hadden nu voldoende materialen zoals afdek en verbandmateriaal maar de hechtingen zaten in de zoekgeraakte koffers. En de anesthesie miste de Stimuplex (ook in een van de verdwenen koffers).
3 Zaterdag deden we weer een screening van nieuwe patienten voor de komende week. Samen met Jan van Maanen! Dr Delfin was nergens te bespeuren wat we erg jammer vonden, na de goede samenwerking tijdens de vorige missie. Het aanbod was niet overweldigend maar net genoeg om de programma s voor maandag, dinsdag, woensdag en donderdagochtend te vullen. De bijna traditionele stranddag op de zondag ging niet door in verband met het tegenvallende weer. Er stond veel wind en het was koud. Lunch bij Mavegro dus. Maandag donderdag Het ok-programma ondervond problemen door de elektriciteits uitval! Het ziekenhuis had geen geld voor Diesel voor de generator en er was een staking aangekondigd door en voor het personeel van het ziekenhuis. De meesten hadden al 4 maanden geen salaris gezien! We konden wel van 10 14 uur opereren. Ik hield voet bij stuk; geen elektra, geen operaties. Dit zette wel enige druk op het lokale commitee! Tot onze verrassing bracht Jan op maandag de zoekgeraakte koffers. Nu hadden we van alles te veel natuurlijk. Johannes, die Marjo de eerste week al had bijgestaan, werkte nu ook mee om aan te geven of er wel of geen elektriciteit zou zou zijn! (hij onderhandelde voor het lokale commitee). We hebben overlegd met directeur Lassana en met de minister maar er was helaas niets aan te doen. Er zou overdag alleen elektriciteit zijn tussen 10 14 uur en daarnaast s nachts. We zouden s avonds en s nachts kunnen opereren maar daar voelde het team niets voor. Gelukkig waren de stakingen vrij snel voorbij nadat het lagere personeel 1 maand salaris en een zak rijst had gekregen.
4 Op woensdag hadden we nog een wat langere uitleiding bij een patiënt na een Mandibula resectie (ivm Adamantinoom). Ook eenmaal wakker bleef deze patient erg onrustig en kreeg later die avond ook nog een nabloeding. Het hele team moest weer aantreden en de bloeding werd gestopt. Ook nu duurde de uitleiding weer langer. Gelukkig bleek de patient de volgende dag goed aanspreekbaar en is verder zonder problemen hersteld. De oorzaak hebben we niet kunnen achterhalen. Donderdag hebben we veel spullen ingepakt. Vooral hechtingen, handschoenen etc gingen mee terug naar Nederland. Gazen en afdekmateriaal bleven achter op de OK of gingen naar dr. Johannes. Gelukkig konden er op de terugreis ook weer 3 koffers pp mee in het vliegtuig. Donderdagmiddag een bezoek gebracht aan een revalidatiecentrum, 4 kilometer bij het Simao Mendes ziekenhuis vandaan. Dit centrum bestaat sinds 1980 (gebouwd met Nederlandse hulp!), maar is na het vertrek van het Nederlandse team in 1985 helemaal vervallen. In 2011 is het weer opgebouwd en opniew ingericht. We waren niet eerder van het bestaan op de hoogte. Het is goed ingericht, heeft prothese voorzieningen en is toegespitst op revalidatie. Helaas is er geen klinische opname mogelijkheid. Het centrum wordt geleid door een Deense, Christine Lund. Ze zoekt samenwerking met andere organisaties! s Avonds nog een laatste diner met Johannes van Aida. Daarna de koffers gepakt en afscheid genomen van Jan en Marjo (die nog een weekje langer blijft voor de nazorg). De vlucht die midden in de nacht had moeten vertrekken was te laat maar we hadden genoeg overstaptijd in Casablanca en haalden de vlucht naar Amsterdam gemakkelijk. In totaal 68 operaties verricht: Noma 2 Shisis 11 PBC 18 Other 37
5 In 2013 voor... In 2014 na... In 2013 voor... In 2014 na...
6 Two Operation highlights 1. drie kinderen uit 1 familie met schisis! Waaronder een tweeling die we uiteraard op dezelfde dag hebben geopereerd. Een zeer tevreden familie na de 3 operaties en moeder is weer zwanger (geen echo mogelijkheden hier)...
7 2. een jongen, Fali, met zeer ernstige contracturen van beide knieen. Hij kon zich alleen als een soort kreeft over de grond voortbewegen. We hebben hem op de eerste dinsdagochtend geopereerd, een release gedaan voor zover mogelijk (hamstrings, zenuwen etc te kort) en grafts op de defecten geplaatst. Daarna een tractie aangelegd via Steinman pennen door Calcaneus. Na een paar moeilijke dagen accepteerde Fali dit. Aanvankelijk op zijn buik, later op de rug met countertractie. Na een week waren de knie- en heupgewrichten vrijwel recht!! Na 8 dagen hebben we de pennen verwijderd en circulair gips aangelegd met luikjes er in voor de verbandwisselingen. De fysiotherapeut, Kennedy, die ook in het revalidatiecentrum werkt, zal de jongen verder behandelen.
8 Na 2 jaar niet hebben kunnen lopen zal dit nog wel enige tijd in beslag nemen. Gelukkig kan de verdere behandeling na ontslag uit het ziekenhuis op het centrum gebeuren. Hij wil uiteindelijk weer voetballen!!!
9 Op de laatste dag werden de certificaten uitgereikt met kleine presentjes. De eis wast ze minimaal 3 dagen hadden meegewerkt met het team. Er werden 15 certificaten uitgereikt. Conclusie De algemene stemming in het land is er een van apathie. De crisis is hard toegeslagen sinds de EU alle steun heeft gestopt vanwege de machtsovername door de militairen. Hopelijk gaat het na de verkiezingen in maart weer de goede kant op. Wat betreft de medewerking en opleiding van de artsen is nog steeds veel te weinig bereikt. Ook het aantal patienten is wat teruggelopen. We zullen in de toekomst betere afspraken moeten maken over op te leiden artsen. Een van de uitganspunten van Interplast is tenslotte opleiding!! zodat we onszelf overbodig maken. We hopen dat het tij spoedig keert in dit zeer arme landje. We danken Jan van Maanen en Johannes Mooij voor hun inzet en medewerking. Leiden, februari 2014