Basisafspraken Operatiecentrum Jeroen Bosch Ziekenhuis November 2011 U bent werkzaam op het operatiecentrum van het Jeroen Bosch Ziekenhuis. Ten behoeve van een veilige, professionele en prettige werkomgeving is een aantal afspraken opgesteld. Iedereen die werkzaam is op het Operatiecentrum van het Jeroen Bosch Ziekenhuis wordt geacht zich aan deze afspraken te houden. De inspanning van velen gaat verloren wanneer een enkeling zich hier niet aan houdt. 1. Hygiëne en infectiepreventie 1 Maatregelen ten aanzien van lichaamshygiëne: 1) Nagels zijn kortgeknipt en schoon; er wordt geen nagellak gebruikt; het dragen van kunstnagels is verboden. 2) Het haar is schoon, baarden en snorren zijn goed verzorgd en kort geknipt. Sieraden/horloges: 3) Tijdens de werkzaamheden worden geen ringen, arm- en polsbanden, polshorloges, key cords of kettingen gedragen, het is immers onmogelijk om sieraden en/of de huid ter plaatse afdoende te reinigen. Oorbellen zijn alleen geoorloofd wanneer ze zeer bescheiden van omvang zijn en niet hangen. Schoeisel: 4) Op het operatiekamercomplex dienen klompen te worden gedragen die door het ziekenhuis zijn aangeschaft. Er zijn klompen voor op de OK (blauw), voor buiten de OK (wit) en voor gasten op de OK (oranje). Wanneer u aangepaste klompen nodig heeft, dient u contact op te nemen met uw leidinggevende. Aan het eind van uw dienst dienen de klompen te worden gereinigd in de klompenwasmachine. Als de klompen tijdens de dienst zichtbaar zijn verontreinigd, dient u van klompen te wisselen. Het gebruik van schoenhoesjes is niet toegestaan. Kleding/ muts/ mondneusmasker/ oogbescherming/ handschoenen: 5) De operatiekamerkleding dient te bestaan uit hes en broek, met nauw aansluitende (korte) mouwen en broekspijpen, voorzien van manchetten. Er wordt alleen kleding gedragen die door het ziekenhuis wordt verstrekt. Het is niet toegestaan om in operatiekamerkleding buiten het operatiekamercomplex te komen. Bij het kortdurend verlaten van het operatiekamercomplex (korter dan 30 minuten), dient een beschermende jas of schort over de operatiekamerkleding te worden gedragen. Deze jas moet gesloten worden gedragen en met deze jas aan mogen geen patiëntgebonden handelingen worden verricht. Indien het complex zonder jas verlaten is, bij terugkomst schone operatiekleding aantrekken.(b.v. transport IC patiënt). Na het langer dan 30 minuten verlaten van het operatiekamercomplex, of na het verrichten van patiëntgebonden handelingen, dient bij terugkomst schone operatiekamerkleding te worden aangetrokken. Tussen operaties door wordt van kleding gewisseld wanneer deze vuil of nat is geworden. 1 De afspraken met betrekking tot hygiëne- en infectiepreventie zijn landelijk vastgestelde maatregelen, opgesteld door de Werkgroep Infectie Preventie. 1
6) De kleding op de CSA is ruimtegebonden. In de vuile ruimte dient men een wit uniform te dragen. Buiten de vuile ruimte (bijvoorbeeld wanneer men koffie gaat drinken of werkzaamheden verricht in de inpakruimte of elders) dient men zich om te kleden in OK pak en andere klompen te dragen. 7) Muts; Tijdens verblijf in zone A en B van het operatiecomplex is het hoofdhaar geheel bedekt. Dit geldt ook voor een baard. Zorg er voor dat de haren helemaal onder de muts zitten. De OK-afdeling is verdeeld in drie zones: - Zone A steriel : operatiekamers, inclusief eventuele steriele opdekruimtes. - Zone B schoon : nevenvertrekken van de operatiekamers, in- en uitleidingskamers, wasruimte, koffiekamer, steriele opslag (opslag steriele medische hulpmiddelen), dienstruimten (gangen tussen de genoemde ruimten), receptie etc. - Zone C niet schoon : wachtruimten patiënten, sluizen, verkoeverkamer, kleedkamers, toiletten, etc. Uitgangspunt is dat de kans dat micro-organismen uit het ziekenhuis de operatiekamer bereiken zo klein mogelijk wordt gehouden, zonder dat de gevolgde gedragscodes een efficiënt functioneren belemmeren Het dagelijks bestuur van het operatiecentrum heeft besloten dat op de verkoeverkamer de haren bedekt zijn net als in zone A en B. 8) Mondneusmasker; Tijdens operaties draagt iedereen die in de operatiekamer een chirurgisch mondneusmasker. Het mondneusmasker wordt op de juiste manier gedragen. D.w.z. mond en neus zijn goed bedekt en het masker sluit goed aan. Het mondneusmasker dient na iedere operatie te worden vervangen en mag tussendoor niet om de nek worden gehangen. 9) Oogbescherming; De operateur, de operatieassistent en de instrumenterende dienen de ogen te beschermen door middel van een bril of een gezichtsscherm. 10) Steriele handschoenen worden in ieder geval gedragen bij invasieve handelingen en bij de omgang met steriele materialen. Handhaven steriliteit werkomgeving 11) Het aantal personen aanwezig op een OK is conform de norm voor de betreffende ingreep (zie normen per ingreep zoals beschreven in OK-beheersplan). 12) Het aantal deurbewegingen is minimaal (zie normen per ingreep OK beheersplan). 13) Deuren worden niet tegen elkaar opengezet, ook niet tijdens het schoonmaken van de OK 14) De OK-deuren worden altijd zo snel mogelijk gesloten. 15) Nooit tussen steriele tafels door lopen. 2
Wasprocedure 16) Het wassen van de handen en onderarmen gebeurt volgens de richtlijnen; een beschrijving van de wasmethode hangt aan de muur in de wasruimte. MRSA-procedure 17) Alle gasten op het operatiecomplex worden conform procedure bevraagd op het dragerschap van bepaalde micro-organismen (MRSA, HBV. e.a.). 2. Gestandaardiseerd werken 1) Op het Operatiecentrum wordt conform JBZ-protocollen gewerkt. Iedere OK-medewerker en specialist kent de JBZ-protocollen, werkt conform deze protocollen en weet waar protocollen opgeslagen zijn en hoe deze te raadplegen. Het management is verantwoordelijk voor het up-to-date houden van de protocollen. 2) Op alle locaties wordt de SURPASS checklist gehanteerd 34% van de patiënten in het operatieve project ondervinden vermijdbare schade (=landelijk percentage). SURPASS is een gevalideerde checklist en dekt 95% van de incidenten gedurende het operatieve traject. SURPASS is daarmee een belangrijk middel om incidenten bij patiënten te voorkomen. Daarom is afgesproken dat alle betrokkenen de SURPASS-checklist hanteren, dat wil zeggen de door hen uit te voeren activiteiten tijdig uitvoeren, aankruisen op de checklist en (leesbaar!) paraferen. Bij afwijkingen van de checklist dient de motivatie aangegeven te worden. 3) Beheer apparatuur en middelen 1. Iedere OK-medewerker en specialist is verplicht de houdbaarheids- of onderhoudsdatum te checken vóór gebruik van een apparaat of medisch hulpmiddel en vóór het toedienen van medicatie. 4) Veilig Incidenten Melden 1. Iedere OK-medewerker en specialist meldt incidenten volgens de VIM-procedure 2. Door incidenten te melden krijgen we zicht op (potentieel) risicovolle situaties. VIMmeldingen worden geclusterd en geanalyseerd door een VIM-team op het operatiecentrum. Het VIM-team komt, op basis van de analyses, met concrete verbetervoorstellen. Op deze manier kan iedereen bijdragen aan een steeds veiliger verloop van het operatieve proces. 5) Tellen van gazen, instrumenten, naalden en medische disposables 1. Voor de ingreep en aan het eind van de ingreep dienen alle gazen, instrumenten, naalden en medische disposables geteld te worden door een OK-medewerker en afgetekend op de daartoe bestemde lijst. 2. Het instrumententelprotocol wordt zo spoedig mogelijk ingevoerd. 3
6) Omgangsregels 1. De patiënt op de OK bevindt zich in een kwetsbare en afhankelijke positie. Specialisten en OKmedewerkers dienen zich hiervan bewust te zijn en de patiënt respectvol te benaderen. Bij een wakkere patiënt stelt iedereen die bij de behandeling betrokken is zich voor en noemt zowel zijn naam als functie. Als de patiënt wakker is, worden handelingen aangekondigd en toegelicht. Gebruikers en medewerkers onthouden zich zowel bij de wakkere patiënt als bij de patiënt onder algehele anesthesie van opmerkingen die kwetsend en/of schadelijk kunnen zijn voor de patiënt. 2. Ook collega-zorgverleners worden respectvol benaderd. Dit is de basis voor een effectieve communicatie en samenwerking. Iedereen binnen het Operatiecentrum, ongeacht positie of functie, is aanspreekbaar op zijn of haar gedrag. Dit dient op een respectvolle manier te gebeuren. Conflicten worden uitgesproken, maar niet in aanwezigheid van derden en nooit in aanwezigheid van de patiënt. 7) Algemene gedragsregels op de OK 1. Op het operatiecentrum mag niet worden gegeten of gedronken buiten de daarvoor bestemde ruimtes. Het gehele Operatiecentrum is rookvrij. Roken is alleen toegestaan tijdens de 3 reguliere pauzes: koffie- thee en lunchpauze. 2. Er dient op tijd gestart te worden met het OK-programma. Iedereen dient daartoe op tijd aanwezig te zijn. Daarnaast houdt men zich aan de vastgestelde pauzetijden. 4
BASISAFSPRAKEN OPERATIECOMPLEX JEROEN BOSCH ZIEKENHUIS Ik heb kennis genomen van de gedragsregels op het operatiecentrum van het Jeroen Bosch Ziekenhuis. Deze zijn mij duidelijk en ik zal conform deze afspraken mijn werkzaamheden uitvoeren. Ik ben aanspreekbaar op het naleven hiervan. Naam: Geboorte datum: Functie: Datum: Dit document wordt opgenomen in je personeelsdossier. 5