Bijeenkomst Platform voor ondernemingsraden in de Zorg 9 december 2015 Maria Breas Inspectie SZW
Wat doet Inspectie SZW? De Inspectie SZW werkt aan: eerlijk werk, gezond en veilig werk en bestaanszekerheid voor iedereen. 2
Naleving van de wet en aanpak van misstanden: Eerlijk werk: bestrijding van misstanden om oneerlijke concurrentie te voorkomen (illegale arbeid, ontduiking minimumloon) Gezond en veilig werk: toezicht op veilige en gezonde werkplek waar arbeidsongevallen en beroepsziekten zoveel mogelijk worden voorkomen. Bestaanszekerheid: onderzoek naar het functioneren van uitvoeringsinstanties op het terrein van werk en inkomen: het UWV, de Sociale Verzekeringsbank (SVB) en de gemeentelijke sociale diensten 3
Hoe gaat Inspectie SZW te werk Actief: Inspectieprojecten (in het kader van programma s) Controle op naleving wetgeving Monitoronderzoeken Reactief: Onderzoeken ernstige arbeidsongevallen Onderzoeken klachten van werknemers Vergunningen, beschikkingen & ontheffingen 4
De organisatie en de producten (2014) 725 Totaal aan inspecteurs, rechercheurs en onderzoekers 222 Arbo inspecteurs 13.665 Actieve Arbo inspecties 3.469 Onderzoeken van ongevallen en klachten 5
Inspectie SZW werkt risicogestuurd Selectief en gericht inzetten van mensen en middelen Risicoanalyses: de basis voor de keuze voor de toezichtprogramma s voor de lange termijn, voor de aanpak binnen programma s en voor de selectie van te inspecteren bedrijven Inzetten van een afgewogen mix van interventies en efficiënt en effectief toezicht. 6
Handhaving in de praktijk Toezicht gericht op: o hardnekkige problemen o waar effect van toezicht het grootst is o notoire overtreders Instrumenten van Inspectie SZW: o bestuurlijke instrumenten: waarschuwingen, eisen, boetes opleggen, werk stilleggen o strafrechtelijk instrumenten: proces-verbaal Inspectie SZW is bevoegd onaangekondigd te inspecteren De OR kan de inspecteur vergezellen 7
Programma Zorg & Welzijn Het doel van interventies in deze sector is het verbeteren van arbeidsomstandigheden. Om dit algemene doel concreter te maken is een drietal subdoelen geformuleerd: In 2013 is er zicht op de oorzaken van de risico s, waardoor medewerkers uitvallen In 2014 zijn de geschikte maatregelen, waardoor de risico s worden beheerst, beschreven in de arbocatalogi en passen de instellingen deze maatregelen ook toe In 2015 is zowel in de instelling als in de subsector geëvalueerd of met de maatregelen de risico s beter worden beheerst. 8
Arborisico s in Zorg en Welzijn Risico s sector Zorg & Welzijn Rangorde sector Zorg en Welzijn Psychosociale overbelasting (PSA) (agressie&geweld en werkdruk) 1 (50%) Fysieke overbelasting (FB) 2 (30%) Biologische agentia (BA) 3 (10%) 9
Doelgroepen in Zorg en Welzijn doelgroepen waar sprake is van een hoge, meervoudige arbeidsbelasting Zorgmedewerkers in de Aantal PSA FB BA segmenten: werknemers Verpleging, verzorging en thuiszorg >75% >75% 25-50% (VVT) 445.000 Ziekenhuizen (ZKH) 282.000 >75% 50-75% >75% Gehandicaptenzorg (GHZ) 165.000 >75% 50-75% 25-50% Kinderopvang (KO) 105.000 50-75% 50-75% 25-50% Geestelijke gezondheidszorg (GGZ) 88.000 >75% 25-50% 50-75% Welzijn en maatschappelijke > 75% 25-50% 50-75% dienstverlening (WMD) 69.000 Jeugdzorg (JZ) 34.000 > 75% < 25% 25-50% Ambulancediensten (AD) 4.000 > 75% > 75% > 75% 10
Psychosociale arbeidsbelasting groot arbeidsrisico Activiteiten van Inspectie SZW: Meerjarig apart programma voor toezicht op PSA: het komt voor op de werkvloer in vrijwel alle sectoren. Aanpak van PSA staat centraal in sectoraanpak Zorg en Welzijn o Aanpak van werkdruk o Aanpak van agressie en geweld 11
PSA inspecties in Zorg&Welzijn Subsector Aantal inspecties (2012/2013/2014) Gehandicaptenzorg 29 instellingen VVT 93 instellingen (2012) + 133 instellingen (2013) Jeugdzorg 28 instellingen (2012) + 34 instellingen (2013) GGZ Gehandicaptenzorg Ziekenhuizen Asielzoekerscentra Opvanghuizen 74 instellingen 55 instellingen 48 ziekenhuizen 11 asielzoekerscentra 35 opvanghuizen 12
Inspectie van agressie en geweld Agressie en geweld: Incidenten waarbij medewerkers door cliënten, bewoners of bezoekers psychisch of fysiek worden lastig gevallen, bedreigd of aangevallen. Herkennen: in welke functies speelt het? Wat is de aard en frequentie? Is het risico opgenomen in de RIE? Procedure voor melden, registreren en analyse van incidenten? Voorlichting, instructie en training voor medewerkers? Huisregels opgesteld? Preventieve maatregelen genomen? Organisatorisch of bouwkundig? Alarmsysteem of communicatiemiddel beschikbaar? 13
Inspectie van agressie en geweld Opvang, ondersteuning en nazorg voor slachtoffers goed geregeld? Aanpak van daders geregeld? Wordt de gehele aanpak van agressie en geweld regelmatig geëvalueerd? 14
Inspectie van werkdruk Werkdruk in RIE? En verbredend en verdiepend onderzocht? Plan van aanpak? Medezeggenschap en direct belanghebbenden daarbij betrokken? Uitvoering van maatregelen volgens het plan? Werknemers voorgelicht over risico s van werkdruk en de maatregelen die in de organisatie genomen zijn? Wordt de aanpak van werkdruk geëvalueerd? 15
Vragen aan jullie Wat is jullie ervaring met het oppakken van werkdruk en A&G? Op welke wijze wordt de OR betrokken bij een aanpak voor A&G en werkdruk? Wat gaat daarbij goed en wat werkt niet? Als jullie het voor het zeggen hadden: wat zouden jullie doen om werkdruk beheersbaar te maken? 16