Vlindersinel 220 3544 VM Utrecht 0308782087 www.aequi.nl info@aequi.nl NHTV B en Ad Functieerichte Bachelor Toerisme en Recreatie Crohonummers 39271 en 80009 Visitatierapport Versla van de visitatie die plaatsvond op 14 oktober en 9 november 2010 Utrecht, 11 februari 2011 www.aequi.nl
Dit document laat zich het beste dubbelzijdi afdrukken. 2 NHTV internationaal hoer onderwijs Breda
Manaementsamenvattin Op donderda 14 oktober en dinsda 9 november 2010 zijn de opleidinen FBTR en Ad-FBTR van NHTV internationaal hoer onderwijs Breda evisiteerd door een commissie van AeQui. Het totaaloordeel van de commissie is positief. De opleidin FBTR is een functieerichte opleidin voor de toeristische en recreatieve sector. De rondsla wordt evormd door het profiel van de Bachelor of Business Administration, dat is uitewerkt in een viertal specifieke functies: Manaer recreatie-ondernemin (MRO), Manaer toeristische marketin en communicatie (MTMC), Manaer Travel Trade (MTT) en Tour Manaer (TM). Na een emeenschappelijk propedeutisch jaar maakt de student een keuze voor een van de vier afstudeerrichtinen. De commissie heeft vastesteld dat alle vier de afstudeerrichtinen leiden tot het bachelor eindprofiel van de BBA, elk met haar eien aandachtspunten. Voor de Ad is de leerroute dezelfde als voor de bachelor, in dien verstande dat het tweede jaar wordt afesloten met een Ad-assessment. De bachelor aat in de twee jaren daarna door op met name het strateische en beleidsmatie niveau. De opzet van de opleidin is kenmerkend: het curriculum bestaat uit een stapelin van kortcyclische eenheden van steeds drie weken. Deze drieweekse leerarranementen (LA den) hebben een vaste structuur, waarbij steeds wordt afetrapt met een evenement om de context te schetsen. Dit biedt de moelijkheid voor de opleidin om de benodide kennis just in time aan te bieden. Ook vindt toetsin per leerarranement plaats. De visitatiecommissie is er echarmeerd van deze opzet van het curriculum, binnen het kader van de functies waartoe wordt opeleid. Specifieke waarderin heeft zij voor het feit dat in het merendeel van de LA den ook inbren vanuit het werkveld is, bijvoorbeeld in het event of door een bezoek aan een oranisatie. Positief is ook dat de LA den van de studenten het werktempo, de dynamiek en flexibiteit vraen die ook de branche zo typeert in de beroepspraktijk. Zo wennen en leren zij al tijdens de studie het evraade tempo te maken. De aan de opleidin verbonden docenten blijken praktijkericht, meerdere van hen volen op dit moment zelf ook een studie en/of vervullen een functie in het werkveld. Deze combinatie maakt dat er sprake is van een kwalitatief oed docentencorps, dat zich bovendien er betrokken toont bij de opleidin. De vestiin van de opleidin in een apart ebouw op de NHTV-campus werkt in de oen van de visitatiecommissie versterkend voor de sfeer en het unieke van de opleidin. Studenten even in elk eval aan persoonlijk ekend te zijn en zulks is voor een opleidin van deze omvan (circa 750 studenten) niet evident. De opleidin besteedt ruim aandacht aan vernieuwinen, zowel specifiek in de toeristische/recreatieve sector ( renzen vervaen ) als ook op het ebied van social media : men realiseert zich dat rote delen van de sector afhankelijk zijn van nieuwe technoloieën en neemt dit op in het curriculum. Naast deze positieve bevindinen zijn er uiteraard ook verbeterpunten econstateerd, die te zien zijn als aanbevelinen om een no betere opleidin te verzoren. De commissie is van menin dat de beroepshoudin, die zo kenmerkend is voor dit werkveld, beter eëxpliciteerd kan worden en op die wijze ook meer expliciet in de opleidin terukomt en etoets kan worden. Daarbij wordt vooral edacht aan attitudeaspecten zoals representativiteit, uitstralin, communicatie en beheersin van het Nederlands. Ook kan de opleidin de aanwezie differentiatiemoelijkheden verder expliciteren en wellicht verder uitbouwen. Bij differentiatie naar boven toe denkt de commissie aan het expliciteren van heteen de opleidin te bieden heeft aan de betere studenten. Bij differentiatie valt voorts te denken aan de uiteenlopende instroomniveaus en vooral de uiteenlopende taalbeheersinsniveaus. B en Ad Functieerichte Bachelor Toerisme en Recreatie feb 2011 3
Als ekeken wordt naar het betrekken van het werkveld, dan stelt de visitatiecommissie vast dat dit frequent en op meerdere wijzen ebeurt. Wel merkt zij op dat de werkveldcommissies (vier in etal) slechts eenmaal per jaar bijeen komen. Dat lijkt wat weini in relatie tot de overie praktijkerichte maatreelen die de opleidin treft. En in het kader van vervaende renzen kan men zich afvraen of vier specifieke werkveldcommissies no wel los van elkaar betrokken moeten worden bij de opleidin. Alles overziend is de visitatiecommissie enthousiast over de opleidin met haar specifieke doelroep en haar specifieke aanpak. Er wordt een aantrekkelijk curriculum eboden, heteen ook resulteert in rendementen die boven het emiddelde lien. Alle onderwerpen van het NVAO kader zijn positief beoordeeld (voldoende en oed) en op die rond eeft de visitatiecommissie een positief advies inzake accreditatie van de opleidin FBTR, zowel de Bc als de Ad, beide voltijd en duaal. Namens de voltallie visitatiecommissie, Utrecht, februari 2011 René S. Kloosterman Voorzitter 4 NHTV internationaal hoer onderwijs Breda
Overzicht De beoordelinen per onderwerp en facet zijn weereeven in onderstaande tabel en zijn uitesplitst naar de voltijdse en de duale varianten van de Bachelor en Ad. ONDERWERP EN FACET Voltijd B Voltijd Ad Duaal B Duaal Ad Onderwerp 1: Doelstellinen opleidin 1.1 Domeinspecifieke eisen 1.2 Niveau: bachelor 1.3 Oriëntatie HBO G v G v G v G v Onderwerp 2: Proramma 2.1 Eisen HBO 2.2 Relatie tussen doelstellinen en inhoud proramma 2.3 Samenhan proramma 2.4 Studielast 2.5 Instroom 2.6 Duur 2.7 Samenhan tussen vormevin en inhoud 2.8 Beoordelin en toetsin G v v G v v G v v v G v v v Onderwerp 3: Inzet Personeel 3.1 Eisen HBO 3.2 Kwantiteit personeel 3.3 Kwaliteit personeel G v G v G v G v Onderwerp 4: Voorzieninen 4.1 Materiële voorzieninen 4.2 Studiebeeleidin G G G G Onderwerp 5: Interne kwaliteitszor 5.1 Evaluatie resultaten 5.2 Maatreelen tot verbeterin 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld G G G G Onderwerp 6: Resultaten 6.1 Gerealiseerd niveau 6.2 Onderwijsrendement V v V v V v V v Accreditatieadvies + + + + = oed, v = voldoende B en Ad Functieerichte Bachelor Toerisme en Recreatie feb 2011 5
Inhoudsopave Manaementsamenvattin...3 Colofon...7 Inleidin...9 1. Doelstellinen opleidin...13 2. Proramma...17 3. Inzet van personeel...25 4. Voorzieninen...27 5. Interne kwaliteitszor...29 6. Resultaten...33 Bijlaen...35 Bijlae 1: Commissie...36 Bijlae 2: Proramma visitatie...37 Bijlae 3: Domeinspecifiek referentiekader...39 Bijlae 4: Bestudeerde documenten...44 6 NHTV internationaal hoer onderwijs Breda
Colofon Instellin en opleidin Instellin NHTV internationaal hoer onderwijs Breda, Academie voor toerisme Adres Mr. Hopmansstraat 15, 4817 JT Breda Postbus Postbus 3917, 4800 DX Breda Telefoon 076 5332203 Website www.nhtv.nl Voor kwaliteit verantwoordelijke bestuurder: J. Uijterwijk, voorzitter Collee van Bestuur. Academiedirecteur: W. Meijer Contactpersoon met betrekkin tot kwaliteit van de opleidin: H.A. Nijboer, opleidinsmanaer. Opleidin: Functieerichte Bachelor Toerisme en Recreatie Niveau: HBO bachelor resp. Associate Deree Titel: Bachelor of Business Administration in Tourism Manaement resp. Associate Deree in Tourism Manaement Variant: Voltijd en duaal Locatie: Breda Visitatiecommissie De visitatie is uitevoerd op 14 oktober en 9 november 2010. De commissie bestond uit: René S. Kloosterman, voorzitter en tevens deskundi op het ebied van BBA Marja P. Groen, werkveld- en domeindeskundie Recreatie en Toerisme Marilyn J. Jurhill, secretaris Anne de Brouwer, studentlid De visitatie is uitevoerd onder verantwoordelijkheid van AeQui VBI Vlindersinel 220 3544 VM Utrecht (030) 87 820 87 www.aequi.nl B en Ad Functieerichte Bachelor Toerisme en Recreatie feb 2011 7
8 NHTV internationaal hoer onderwijs Breda
Inleidin NHTV internationaal hoer onderwijs Breda (hierna NHTV) positioneert zich als zelfstandie hoer onderwijsinstellin en richt zich op de ontwikkelin van de beroepspraktijk en op wetenschapsbeoefenin in de volende verwante en specialistische domeinen: Diital Entertainment Hotel & Facility Stedenbouw, loistiek en mobiliteit Toerisme Vrije tijd NHTV biedt in totaal elf HBO-bachelor opleidinen aan en twee academische bachelors (op het ebied van vrije tijd en toerisme). Tevens biedt NHTV masters aan op het ebied van Imaineerin en Toerisme. NHTV heeft vier locaties in Breda, meer dan 6.900 studenten uit binnen- en buitenland en een kleine 700 medewerkers. NHTV ziet het als haar opdracht om aan het onderwijs invullin te even via drie speerpunten: internationaliserin, academiserin en excellentie. Voor elke opleidin afzonderlijk wordt bekeken tot welke hoote deze speerpunten realiseerbaar zijn. Internationaliserin: studenten worden voorbereid op een loopbaan in internationale context. Daarbij is de ambitie om meer buitenlandse studenten en medewerkers aan te trekken. Academiserin: NHTV werkt aan de voorbereidin van wetenschappelijke onderwijsproramma s, waarbij als uitanspunt is enomen dat NHTV alleen investeert in wetenschappelijk onderwijs dat elders in Nederland (no) niet wordt aaneboden. Excellentie: NHTV wil medewerkers en studenten inspireren en uitdaen hun talenten optimaal te ontwikkelen, hun kennis en kunde te intereren en deze als professional of als wetenschapper op excellente en duurzame wijze toe te passen in de samenlevin. NHTV ontwikkelt haar kennis en onderwijs vanuit drie inhoudelijke strateische thema s: Imaineerin, Crosscultural Understandin en Social Responsibility. Deze thema s lien aan de basis van de kennisidentiteit van NHTV. Ook voor deze thema s eldt dat ze niet voor elke opleidin even sterk van toepassin zijn. De Academie De Academie voor toerisme bundelt een wo-bachelor (Bachelor of Science Tourism), twee, deels Enelstalie, HBO-bacheloropleidinen (Manaement toerisme en Functieericht toerisme en recreatie) inclusief een Associate deree (Functieericht toerisme en recreatie), twee Enelstalie masteropleidinen (European Tourism Manaement en Tourism Destination Manaement) en een pre-master. De opleidin FBTR stelt zich ten doel om een opleidin te bieden aan studenten die: Over het alemeen bewust voor een functie, afstudeerrichtin of werkveld kiezen, dus contextericht willen studeren, ook in een internationale settin; Over het alemeen bewust kiezen/zichzelf eschikt achten voor het volen van onderwijs via het didactische model dat de opleidin ekozen heeft; B en Ad Functieerichte Bachelor Toerisme en Recreatie feb 2011 9
Streven naar een functie waarin direct contact met de consument/klant centraal staat en die dienstverlenend willen zijn; Duurzaam ondernemerschap als toekomst zien, en dus innovatief willen zijn; Communicatief sterk zijn of zich tot communicatief sterke personen willen ontwikkelen, ook op het ebied van social media; Een proactieve houdin hebben; Relatief sterk ericht zijn op ervarinsleren. Na een ezamenlijk propedeutisch jaar kan de student afstuderen in een van de volende richtinen: Manaer recreatie-ondernemin Manaer toeristische marketin en communicatie Manaer Travel Trade Tour Manaer De opleidin FBTR bestaat sinds het colleejaar 2004/2005 en kent zowel een voltijds als een duale variant. Daarvóór bood NHTV de opleidin Kort hbo toerisme en recreatie aan. Deze upradin past binnen de strateische keuzes van NHTV en de Academie voor toerisme. Sinds de start van FBTR in 2004 en Ad-FBTR in 2006 kent de opleidin 260 afestudeerden. Na afrondin van de opleidin FBTR verkrijt de student de titel Bachelor of Business Administration in Tourism Manaement. Sinds het studiejaar 2006/2007 is het associate-deree proramma Ad-FBTR van start eaan. De Ad-opleidin duurt twee jaar en kent een eien raad, de associate deree. NHTV biedt deze opleidin zowel voltijds als duaal aan. De duale variant wordt in samenwerkin met partners uit het bedrijfsleven aaneboden. Beide opleidinen zijn voor het laatst in 2006 eaccrediteerd, maar waren toen no niet volledi ontwikkeld. De afelopen jaren zijn er onderwijsinnovaties doorevoerd na evaluaties met stakeholders en ontwikkelinen in het onderwijs en in de branche. De visitatie De opleidin heeft een zelfevaluatie opesteld ten aanzien van de evisiteerde opleidin, en deze doen toekomen aan het visitatieteam in auustus 2010. NHTV heeft aan AeQui VBI opdracht eeven onderhavie visitatie uit te voeren. Hiertoe heeft AeQui een onafhankelijke en ter zake kundie commissie samenesteld. Met verteenwoordiers van de opleidin heeft eenmaal een voorbereidend esprek plaatsevonden. De visitatie heeft op 14 oktober en 9 november 2010 plaatsevonden volens het proramma dat in bijlae 2 is weereeven. De commissie heeft de beoordelin in onafhankelijkheid uitevoerd; aan het einde van de visitatie is de opleidin in kennis esteld van de bevindinen en conclusies van de commissie. Deze rapportae is in concept toeestuurd aan de opleidin op 7 februari 2011; de reacties van de opleidin zijn verwerkt voor zover ze relevant waren. 10 NHTV internationaal hoer onderwijs Breda
Leeswijzer Dit rapport vormt de interale weerave van de visitatie. Daarbij zijn de vastestelde onderwerpen van het NVAO beoordelinskader: - Doelstellinen opleidin - Proramma - Inzet van personeel - Voorzieninen - Interne kwaliteitszor - Resultaten Steeds wordt per facet aaneeven welke bevindinen de visitatiecommissie heeft edaan en op rond van welke overweinen ze tot haar beoordelin is ekomen. Omdat er meerdere opleidinsvarianten teelijk zijn beoordeeld, eldt voor de varianten steeds hetzelfde oordeel tenzij expliciet anders is aaneeven. Bij de beoordelin van de facetten zijn de volende uitanspunten ehanteerd. - Excellent: als op dit facet de opleidin een voorbeeldfunctie kan vervullen op nationaal niveau; - Goed: als dit facet duidelijk beter wordt uitevoerd dan verelijkbare opleidinen; - Voldoende: als dit facet wél voldoet aan de meest relevante criteria, maar niet te kwalificeren is als oed. Daarmee is voldoende de maat voor basiskwaliteit; - Onvoldoende: als op dit facet niet voldaan is aan de criteria of aan de meest relevant eachte criteria binnen het facet. Bij de beoordelin van de onderwerpen zijn als uitanspunt ehanteerd: - Positief: als alle facetten binnen dit onderwerp voldoende of beter zijn, of als er maximaal één facet onvoldoende is dat ecompenseerd wordt door andere positief beoordeelde facetten; - Neatief: als binnen dit onderwerp meerdere facet(ten) als onvoldoende worden beoordeeld. De commissie heeft ervoor ekozen om een positieve beoordelin van een onderwerp nader te duiden als voldoende, oed of excellent, met uiteraard een onderbouwin van deze waarderin. In de bijlaen is het proramma van de visitatie en de samenstellin van de commissie weereeven. Tevens wordt in bijlae 3 het domeinspecifieke kader epresenteerd. B en Ad Functieerichte Bachelor Toerisme en Recreatie feb 2011 11
12 NHTV internationaal hoer onderwijs Breda
1. Doelstellinen opleidin 1.1 Domeinspecifieke eisen: de eindkwalificaties van de opleidin sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakenoten en de beroepspraktijk esteld worden aan een opleidin in het betreffende domein. De visitatiecommissie heeft het navolende vastesteld. De opleidin Functieerichte Bachelor in Toerisme en Recreatie (hierna: FBTR) stelt zich ten doel studenten op te leiden voor een loopbaan met internationaal perspectief in de toeristisch-recreatieve branche. De student wordt toeerust met diverse competenties: een constellatie van kennis, vaardiheden en beroepshoudin. Deze heeft een student nodi als startend beroepsbeoefenaar. De competenties waartoe de opleidin opleidt, zijn ontleend aan het alemeen vastestelde domeinprofiel van de Bachelor of Business Administration, zoals die epubliceerd zijn door de HBO-raad. In samenspraak met het beroepenveld heeft de opleidin FBTR de alemene BBA competenties uitewerkt in vier afstudeerprofielen. De opleidin FBTR beoot studenten om op associate-dereeniveau en bachelorniveau die competenties te verwerven die vereist zijn voor manaement-startfuncties in het functieprofiel van Manaer recreatie-ondernemin (MRO), Manaer toeristische marketin en communicatie (MTMC), Manaer Travel Trade (MTT) en Tour Manaer (TM). In samenspraak met het beroepenveld is ook ewerkt aan de opzet van een Ad-route. De student die het Adtraject volt, werkt ook aan alle BBA competenties. Het Ad-niveau omvat het operationele en tactische bedrijfsvoerinsniveau en dus de competenties behorend bij dit niveau. De competenties op strateisch- en beleidsmati niveau bereikt de student in de twee laatste jaren van de bacheloropleidin. Meer in detail zijn de volende vier functieprofielen annex afstudeerrichtinen vastesteld: o Manaer recreatie-ondernemin: in deze afstudeerrichtin verdiept de student zich in de verschillende vormen van recreatie en de bedrijfsvoerin van deze onderneminen met een sterke focus op trends en ontwikkelinen op het ebied van diitale media en maatschappelijk verantwoord ondernemen. De student aat onder andere aan de sla met leiderschap, marktkennis, hospitality, productontwikkelin, duurzaamheid, financiën en kwaliteitsbewakin. o Manaer toeristische marketin en communicatie: de manaer toeristische marketin en communicatie zort ervoor dat de intermediaire rol tussen consument en zakelijke markt aan de ene kant en aanbod en aanbieder van het toeristische product op de bestemmin aan de andere kant op een juiste wijze wordt inevuld met ebruikmakin van directe en indirecte distributiekanalen waaronder sociale media. o Manaer Travel Trade: de student wordt opeleid om reisproducten te ontwikkelen en te verkopen. Hij /zij houdt daarbij rekenin met trends en ontwikkelinen. De klanten zijn zowel toeristen als zakelijke klanten, individueel en in roepsverband. Onderwerpen die aan bod komen: productontwikkelin, achterronden van bestemminen, marketin, sales, e-commerce, plannin, reisadviserin, financiën en touroperatin. o Tour Manaer: de student wordt opeleid om roepen toeristen in Nederland of het buitenland te beeleiden. Kennis van eorafische, (kunst)historische en culturele aspecten van landen is belanrijk. Met behulp van vakken als socioloie en psycholoie leert de student ook hoe een roepsproces te beeleiden. Een stae in het buitenland is verplicht. De specialisatie Tour Manaer is volledi Enelstali. Specifieke speerpunten als imaineerin en internationaliserin zijn teru te vinden in de verschillende functieprofielen. De commissie ziet dit als een meerwaarde van NHTV. De eindkwalificaties van de afstudeerrichtinen van de opleidin zijn beschreven in de functieprofielen en de hierop aansluitende BBA-competentiematrix die is opesteld in samenspraak met en eaccordeerd door het (internationale) werkveld. De evaluatie van de functieprofielen ebeurt jaarlijks tussen vakdocenten en werkveldcommissies. B en Ad Functieerichte Bachelor Toerisme en Recreatie feb 2011 13
Tevens worden de eindkwalificaties reelmati etoetst middels eien alumnionderzoek en de eien kwalitatieve en kwantitatieve evaluaties onder studenten en docenten, alsmede middels de resultaten die jaarlijks voortkomen uit de HBO-monitor. De eindkwalificaties zijn ebaseerd op de alemene BBA-domeincompetenties die landelijk zijn vastesteld. De verdere uitwerkin naar de vier functies waartoe FBTR opleidt is uitevoerd in samenspraak met het beroepenveld. Tevens houdt de opleidin de viner aan de pols bij haar oud-studenten. NHTV-breed zijn speerpunten benoemd, waarvan imaineerin en internationaliserin belanwekkende zijn. Deze NHTV-add-ons zijn adequaat teru te vinden in de profielen van de afstudeerrichtinen. De visitatiecommissie waardeert deze verdere invullin en beoordeelt het facet domeinspecifieke eisen als oed. 1.2 Niveau: de eindkwalificaties van de opleidin sluiten aan bij alemene, internationaal eaccepteerde beschrijvinen van de kwalificaties van een Bachelor of een Associate Deree. De visitatiecommissie heeft het navolende vastesteld. De tien competenties zoals eformuleerd door de HBO-raad en waaraan FBTR estalte eeft, zijn: 1. Ontwikkelen van een visie op veranderinen en trends in de externe omevin en ontwikkelen van relaties, netwerken en ketens. 2. Analyseren en implementeren van de financiële en juridische aspecten. 3. Toepassen van HRM in het licht van de strateie van de oranisatie. 4. Inrichten, beheersen, analyseren en verbeteren van bedrijfs- of oranisatieprocessen. 5. Analyseren van beleidsvraastukken, de vertaalsla maken naar beleidsdoelstellinen en alternatieven, en voorbereiden van besluitvormin. 6. Ontwikkelen, implementeren en evalueren van een veranderinsproces. 7. Sociale en communicatieve competentie (interpersoonlijk, oranisatie) 8. Zelfsturende competentie (interpersoonlijk, beroepsbeoefenaar of professional) 9. Balanceren tussen People, Planet en Profit. 10. Initiëren, creëren en vermarkten van producten en diensten, zelfstandi en ondernemend. De eindkwalificaties weerspieelen het niveau dat vereist ma worden van een beinnend beroepsbeoefenaar op HBO-bachelorniveau. De opleidin heeft in een schematisch overzicht de Dublin Descriptoren erelateerd aan de tien FBTR-competenties; hieronder volt een samenvattin. o Kennis en inzicht: De afestudeerde beschikt - in alle afstudeerrichtinen over een brede, multidisciplinaire basis en bezit kennis, vaardiheden en inzicht op het ebied van: o Communicatie in meerdere talen en in een interculturele context; marketinmanaement; financieel manaement; oranisatiemanaement; HRM. De opleidin bouwt voort op kennis opedaan in het voortezet onderwijs over alemene economie, bedrijfseconomie, manaement en oranisatie, communicatie en moderne vreemde talen. o Toepassen kennis en inzicht: Voor de afestudeerde is de toepassin van kennis, inzicht en vaardiheden essentieel voor het functioneren in de beroepspraktijk. FBTR traint via competentieericht onderwijs in de vorm van leerarranementen waarin problemen uit de beroepspraktijk centraal staan studenten in het voortdurend toepassen van de verworven kennis, vaardiheden en inzichten. In de loop van de studie worden de problemen steeds complexer, terwijl de ondersteunin afneemt, waardoor de student aan het eind van de opleidin als beinnend beroepsbeoefenaar zelfstandi aan de sla kan. Naast deze werkwijze binnen de ehele studie, zijn op elk niveau van bedrijfsvoerin subcompetenties aan te even. Uit deze 14 NHTV internationaal hoer onderwijs Breda
o o o subcompetenties komt de eïntereerde toepassin van kennis, inzicht en vaardiheden voor de aanpak van problemen in het werkveld duidelijk naar voren. Oordeelsvormin: De afestudeerde is in staat relevante eevens te verzamelen en te interpreteren en zich op basis hiervan een oordeel te vormen over de aanpak van vraastukken binnen het werkveld en over wetenschappelijke, ethische en maatschappelijke kwesties. Hierbij aat het om de competenties en alle subcompetenties op het ebied van strateisch en beleidsmati handelen. Communicatie: De afestudeerde beschikt over een scala aan communicatieve en sociale vaardiheden. Deze zijn onontbeerlijk in het werkveld van toerisme en recreatie; hierbij aat het om communicatie op verschillende niveaus, in een internationale omevin en in een interculturele context en beroepshoudin. Leervaardiheden: De afestudeerde is in staat om in de beroepspraktijk te functioneren en zich voortdurend te professionaliseren in de uitoefenin van het eien beroep. Daarnaast is de afestudeerde voldoende toeerust om op rond van verworven kennis, inzicht en vaardiheden een vervolstudie aan te aan die een zeker niveau van autonomie veronderstelt. Ten aanzien van het Ad-niveau en de daarbij horende Dublin Descriptoren volt hier een samenvattin. o Kennis en inzicht: De afestudeerde heeft - in alle afstudeerrichtinen aantoonbare kennis, vaardiheden en inzicht op het ebied van: o Communicatie in meerdere talen en in een interculturele context; marketinmanaement; financieel manaement; oranisatiemanaement; HRM. De opleidin bouwt voort op kennis opedaan in het voortezet onderwijs over alemene economie, bedrijfseconomie, manaement en oranisatie, communicatie en moderne vreemde talen. o Toepassen kennis en inzicht: Voor de afestudeerde is de toepassin essentieel binnen de beroepsmatie context van kennis, inzicht en vaardiheden. FBTR traint via competentieericht onderwijs in de vorm van leerarranementen waarin problemen uit de beroepspraktijk centraal staan studenten in het voortdurend toepassen van de verworven kennis, vaardiheden en inzichten. In de loop van de studie worden de problemen steeds complexer, terwijl de ondersteunin afneemt, waardoor de student aan het eind van de opleidin als beinnend beroepsbeoefenaar zelfstandi aan de sla kan op vooral tactisch niveau. o Oordeelsvormin: De afestudeerde is in staat relevante eevens te identificeren en te ebruiken en op basis hiervan vraastukken binnen het werkveld aan te pakken. Hierbij aat het om de competenties en alle subcompetenties op het ebied van operationeel en tactisch handelen. o Communicatie: De afestudeerde beschikt over communicatieve en sociale vaardiheden waarmee hij kan interacteren met leidinevenden en cliënten. Deze zijn onontbeerlijk in het werkveld van toerisme en recreatie; hierbij aat het om communicatie op verschillende niveaus, in een internationale omevin en in een interculturele context en beroepshoudin. o Leervaardiheden: De afestudeerde is in staat om in de beroepspraktijk te functioneren en zich voortdurend te professionaliseren in de uitoefenin van het eien beroep. Daarnaast is de afestudeerde voldoende toeerust om op rond van verworven kennis, inzicht en vaardiheden een bachelorstudie aan te aan. De visitatiecommissie heeft econstateerd dat zowel de alemeen vastestelde bachelorcompetenties als de Adcompetenties in voldoende mate terukomen in de doelstellinen van de opleidin. Wel is de commissie van menin dat de specifieke beroepshoudin zoals die in de recreatie en het toerisme nodi is, beter uitewerkt kan worden. Deze beroepshoudin kan verder eëxpliciteerd worden op met name het onderdeel representativiteit, bijvoorbeeld in edra, uitstralin, communicatie. De commissie beoordeelt alles bij elkaar het facet niveau als voldoende. B en Ad Functieerichte Bachelor Toerisme en Recreatie feb 2011 15
1.3 Oriëntatie HBO: De eindkwalificaties van de opleidin zijn mede ontleend aan de door of met het relevante beroepenveld opestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. Een HBO-Bachelor heeft de kwalificaties voor het niveau van een beinnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of in een samenhanend spectrum van beroepen waarvoor een HBO-opleidin vereist of diensti is. De visitatiecommissie heeft het navolende vastesteld. De eindkwalificaties van de FBTR-afstudeerrichtinen zijn opesteld in samenspraak met en eaccordeerd door het werkveld. De werkveldcommissie is thans eoraniseerd per afstudeerrichtin en komt jaarlijks bijeen. De opleidin beoot praktisch eoriënteerde beroepsbeoefenaars af te leveren, en onderhoudt daartoe veel relaties met het werkveld. Zie ook facet 1.1. De eindkwalificaties zijn eformuleerd op het niveau van een beinnend beroepsbeoefenaar. Alumni zijn dan ook tevreden over de opleidin als basis om te starten op de arbeidsmarkt. Ook biedt de opleidin een oede basis om de competenties verder te ontwikkelen en is de starter bovendien oed voorbereid op de arbeidsmarkt. De visitatiecommissie concludeert op rond van deze bevindinen en die vermeld onder facet 1.1 dat de praktijkoriëntatie nadrukkelijk aanwezi is in de doelstellinen van de opleidin. Op rond hiervan beoordeelt de commissie het facet oriëntatie als oed. Beoordelin van het onderwerp Doelstellinen opleidin. De opleidin FBTR heeft de alemeen eaccepteerde bachelor en Ad-competenties nader uitewerkt in vier specifieke functieprofielen in het toeristisch en recreatief werkveld. Deze uitwerkin heeft plaatsevonden in nauwe samenspraak met het werkveld; in de oen van de commissie is er sprake van sterk praktijkerichte functieprofielen. Evaluatie vindt periodiek plaats en leidt tot bijstellinen. De specifieke NHTV-thema s zoals internationaliserin en imaineerin vindt de commissie oed teru in de profielen. Alles bij elkaar beoordeelt de visitatiecommissie het onderwerp Doelstellinen opleidin als oed, waarbij wordt aanetekend dat de beroepshoudin meer expliciet teru kan komen in de functieprofielen. 16 NHTV internationaal hoer onderwijs Breda
2. Proramma 2.1 Eisen HBO: kennisontwikkelin door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toeepast) onderzoek. Het proramma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelinen in het vakebied / de discipline. Het proramma waarbort de ontwikkelin van beroepsvaardiheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. De visitatiecommissie heeft het navolende vastesteld. FBTR werkt met leerarranementen. Zo n basiseenheid duurt drie weken. Een LA is een eïntereerde, samenhanende thematische eenheid van studiematerialen studieondersteunin en heeft de volende kenmerken: een LA is ontleend vanuit de beroepspraktijk; de student is er fulltime mee bezi; binnen een LA werkt de student volens de methode van ondernemend leren aan zijn competenties. Elk LA omvat een opdracht of taak die direct ontleend is aan of afeleid is van realistische bedrijfssituaties. Het aantal studiepunten is per LA standaard 5 EC. Een LA moet in ieder eval de volende elementen bevatten: experience/event, eindproduct, toetsin, studiestof, samenwerkin en een plan van aanpak. Bij een LA hoort ook een studeerwijzer voor de student. In de propedeuse (twaalf LA den) krijt de student een introductie van het ondernemerschap in de toeristischrecreatieve branche. Aan het eind van de propedeuse kiest de student dan voor een van de vier afstudeerrichtinen: Manaer recreatie-ondernemin, Manaer toeristische marketin en communicatie, Manaer Travel Trade, Tour manaer. De vrije ruimte (omvan: vier LA den voor de bachelor, één LA de voor de Ad) kan door de student benut worden om bijvoorbeeld een taal naar een hoer plan te tillen. De opleidin spant zich in om de LA den in samenwerkin met het beroepenveld uit te voeren. Jaarlijks worden zo verschillende opdrachten uitevoerd door studenten voor het bedrijfsleven. Recente opdrachtevers zijn busonderneminen, een luchtvaartmaatschappij en enkele recreatiebedrijven. Ontwikkelinen in het werkveld worden oed evold. Grenzen in het werkveld lijken te vervaen. Zo bestaat het berip darecreatie bijna niet meer; er is nu een zoenaamd totaal concept ekenmerkt door belevenissen en authenticiteit. Ook de klant wordt via een andere manier benaderd bijvoorbeeld via onlinemarketin. Dit alles heeft ertoe eleid dat het traditionele onderwijs plaats heeft emaakt voor virtueler en edifferentieerd onderwijs. FBTR maakt veel ebruik van social media (ref: demonstratie Travel Lab/Wikiomevin/Web 2.0, 3.0,recreatiecommunity). Kennis wordt onder andere verworven via vakliteratuur. De aaneboden literatuur wordt in samenspraak met het werkveld samenesteld. Ook vakbladen worden onder de studenten verspreid. Via de mediatheek heeft de student toean tot literatuur. Tevens worden middels de ELO, de elektronische leeromevin diverse bronnen ontsloten. Conressen, studiedaen, vakdaen en beurzen worden zowel door docenten als studenten bezocht. Contact met de beroepspraktijk krijt de student voorts onder andere middels astcollees, opdrachten, werkbezoeken en events. Door middel van studiereizen en uitwisselinsproramma s kan de student aan internationaliserin doen. Studiereizen naar het buitenland zijn niet vrijblijvend: zo moet een student bijvoorbeeld een stadswandelin oraniseren in twee talen, het liefst met belevenissen. B en Ad Functieerichte Bachelor Toerisme en Recreatie feb 2011 17
Het proramma van FBTR wordt reelmati besproken. Zo wordt in jaarlijkse overleen met de werkveldcommissies bepaald of de proramma oed aansluit op de functies in het werkveld. Ook de minors worden op jaarbasis eëvalueerd. De taalbeheersinsniveaus Duits, Frans, Enels en Spaans zijn erelateerd aan het Common European Framework, opesteld door de Raad van Europa. Het niveau waarmee een taal estart wordt is verschillend. Voor de talen Enels, Duits en Frans worden daarom vrijwillie deficiëntieproramma's aaneboden. Spaans start op 0-niveau. Voor evorderden zijn er eliteklasjes. Deze zijn niet vrijblijvend. Studenten krijen vaardiheden voor het ondernemerschap aanereikt. Echter, niet iedere student is een entrepreneur. Zoals een studente het verwoordde: Het ondernemerschap moet ook een beetje in je zitten. Sommie studenten richten zich wel op de overname van een familiebedrijf of zetten aandewe de opleidin een eien bedrijfje op. Alumni van de afstudeerrichtin Tour Manaer even aan dat een vak als EHBO als keuzemoelijkheid wordt aaneboden. Eienlijk zou dit verplicht moeten worden openomen binnen deze richtin. De opleidin maakt in haar proramma oed ebruik van crowdsourcin (het via internet veraren van informatie via een rote roep individuen) en social media: zoals Manaement Game, Web 2.0/3.0, wikiomevin in het Travel Lab. De visitatiecommissie heeft vastesteld dat de opleidin FBTR veel aandacht besteed aan de praktijkoriëntatie. De commissie vindt dat passend bij het functieerichte karakter van de opleidin. Specifiek waarderin heeft zij voor het feit dat in het merendeel van de LA den ook inbren vanuit het werkveld is, bijvoorbeeld in het event of door een bezoek aan een oranisatie. Positief is ook dat de LA den de studenten het werktempo, de dynamiek en flexibiteit vraen die ook de branche zo typeert in de beroepspraktijk. Zo wennen en leren zij al tijdens de studie het evraade tempo. In het bijzonder ook waardeert de commissie de interatie van de actualiteit en dan in het bijzonder de aandacht die er eschonken wordt aan social media. Al met al beoordeelt de commissie het facet eisen HBO als oed. Wel zou het taaledeelte van de opleidin meer op eien niveau, edifferentieerder aaneboden moeten worden. Het aat hier met name om Frans en Duits. Voorts zou voor de afstudeerrichtin Tour Manaer EHBO als een verplicht onderdeel ezien moeten worden. 2.2 Relatie tussen doelstellinen en inhoud proramma: het proramma is een adequate concretiserin van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. De eindkwalificaties zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het proramma. De inhoud van het proramma biedt de studenten de moelijkheid om de eformuleerde eindkwalificaties te bereiken. De visitatiecommissie heeft het navolende vastesteld. In competentiematrices zijn de vier functieprofielen van FBTR vertaald. Daarbij is een indelin emaakt naar bedrijfsvoerinsniveau. Vervolens zijn subcompetenties edefinieerd, die econcretiseerd zijn in indicatoren. Indicatoren en subcompetenties vormen samen het uitanspunt van de LA den. Naar de student toe zijn ze vertaald naar leerdoelen. Deze zijn weer teru te vinden in de studeerwijzers. Over de competentiematrices is overle evoerd met verteenwoordiers uit het werkveld en de richtinscoördinatoren. Voorts zijn ze etoetst aan de door de HBO-raad eformuleerde domeincompetenties voor de Bachelor of Business Administration (BBA) (zie ook facet 1.1). 18 NHTV internationaal hoer onderwijs Breda
De propedeusecoördinator en de coördinatoren van afstudeerrichtinen zijn verantwoordelijk voor het proces en de implementatie van het monitoren van de competentiematrices. Dit doen zij in nauwe samenwerkin met de docenten. Het studieproramma wordt etoetst aan de doelstellinen. Dit ebeurt tijdens overleen van directie en coördinatoren en bijeenkomsten van docententeams. In de roundtables zijn de LA den en MVT (moderne vreemde talen) eëvalueerd. Het manaement heeft vervolens daarnaar adequaat ehandeld, door de moderne vreemde talen aan te bieden met inberip van een deficiëntieproramma. Verder komen nu ook onderzoeksvaardiheden sterker in het proramma naar voren. De Academie voor toerisme heeft de volende lectoraten: Duurzaam Vervoer en Toerisme, Visitor Studies, Business Travel Manaement, Reisindustrie, Tourism Destination Manaement, Productiviteitsverbeterin, en het bijzonder lectoraat Tourism Experiences & Co-Creation. Ook heeft de Academie een leerstoel Duurzame toeristische ontwikkelin. FBTR-studenten zijn meer dan emiddeld tevreden over de moelijkheid om in het buitenland stae te lopen. Bij Tour Manaer is de buitenlandse stae verplicht. Al met al zijn studenten positief over de internationale dimensie en de manier waarop zij zich leren inleven in andere culturen. Een voorbeeld hiervan is de interculturele trainin die tweedejaars studenten MTT krijen. Iets minder positief is de student over zaken als een onderzoekende en nieuwsierie houdin. In het komende studiejaar zullen deze zaken belicht worden. De opleidin heeft de competentieprofielen vastesteld en verwerkt in het proramma van de vier afstudeerrichtinen. De commissie beoordeelt deze vertalin als adequaat. Het proramma biedt veel en rijke moelijkheden om buitenlandervarin op te doen. De coördinatoren en docenten van de verschillende richtinen leen de nodie betrokkenheid aan de da om het curriculum te bekijken en aan te passen aan ontwikkelinen in het werkveld. Op rond van bovenstaande beoordeelt de commissie het facet Relatie tussen doelstellinen en inhoud proramma als oed. Daarbij daat de commissie de opleidin uit om meer expliciet te zijn in wat zij excellente studenten te bieden heeft. Er zou een meer edifferentieerd aanbod samenesteld kunnen worden. 2.3 Samenhan proramma: studenten volen een inhoudelijk samenhanend studieproramma. De visitatiecommissie heeft het navolende vastesteld. FBTR verantwoordt welke (sub)competenties en indicatoren worden ehanteerd. Deze zijn teru te vinden in de studeerwijzers. In de propedeuse zijn functies als oriëntatie, selectie en verwijzin inebouwd. Tevens is er het thema Ondernemerschap als Leitmotiv. Daarnaast zijn volens FBTR drie kernwoorden van belan: helderheid, reelmaat en richtin. Helderheid verwijst naar de kenniscomponent van de competenties. Reelmaat richt zich op het belan van een oede oranisatie met duidelijke en telkens weer terukerende eenheden. Richtin verwijst naar de beroepshoudin. De ondernemersvaardiheden en de enerieke thema s worden samenesteld in samenspraak met het werkveld. Hierdoor krijt de propedeusestudent een oed beeld van de alemene ondernemersvaardiheden als van de diverse afstudeerrichtinen. In het derde studiejaar wordt het ondernemerschap specifieker uitediept en uitewerkt. Projectopdrachten van de LA den zijn ontleend aan de verschillende afstudeerrichtinen. Events staan in het teken van een thema van het LA. Daarbij komt ook no een astspreker om de link met het werkveld te leen. B en Ad Functieerichte Bachelor Toerisme en Recreatie feb 2011 19
In het eerste jaar lit de nadruk op het meer operationele niveau. In het tweede en derde jaar is het tactisch niveau in beeld en in de afstudeerfase wordt van een tactisch naar een meer strateisch en beleidsmati niveau ewerkt. In de verschillende afstudeerwijzers is deze opbouw nader uitewerkt. Coördinatoren bewaken de samenhan van het proramma. Docenten werken samen in een LA. Voorts stemmen zij het proramma af en even ezamenlijk estalte aan de toetsin. Tenslotte verzoren zij ook de evaluaties en komen samen in het blokoverle. In zo n overle worden de onderdelen doorenomen die voor dat blok op het proramma staan. Studenten en alumni zijn van menin dat de samenhan binnen en van het proramma adequaat is. De LA den kennen eïntereerd onderwijs, waarbij het proramma loisch voortborduurt op de eerdere onderdelen en bovendien een oplopende moeilijkheidsraad kent. De oriëntatie op de ehele opleidin scoort redelijk tot oed in studentenevaluaties, evenals de aansluitin van de propedeuse op de hoofdfase. MVT heeft vanaf het studiejaar 2009/2010 een deficiëntieproramma voor de talen Enels, Frans en Duits. In 2010/2011 zullen de resultaten emeten en eëvalueerd worden. De visitatiecommissie heeft de samenhan in het proramma beoordeeld. Zij stelt vast dat door de heldere structuur met LA den en wederkerende thematiek een heldere samenhan bestaat. De verticale samenhan is ebord door de klim van operationeel naar beleidsmati niveau edurende de opleidin. Voor de laterejaars studenten is deze samenhan ook zichtbaar. De commissie het facet samenhan proramma als oed. 2.4 Studielast: het proramma is studeerbaar doordat factoren, die betrekkin hebben op dat proramma en die de studievoortan belemmeren zoveel moelijk worden weenomen De visitatiecommissie heeft het navolende vastesteld. De totale bachelorstudie omvat 240 EC s; de Ad-studie 120 EC s. De studielast is zo evenwichti moelijk verdeeld over de perioden. Vanwee het functieerichte karakter van FBTR en de inrichtin van het proramma is de opleidin oed studeerbaar. De opleidin biedt de leerstof just in time aan binnen een LA, met als doel dat de betekenis van de leerstof direct duidelijk plaatsbaar is voor de student. Doordat de toetsin per LA eschiedt, wordt de studielast verdeeld over het leerjaar. Wel merken studenten op dat de studieresultaten van een LA de pas bekend zijn op het moment dat de volende LA de al halverwee is. Het leren van in het daarvoor liende LA de emaakte fouten is daarmee een minder automatisch proces. Het accent van de studieloopbaancoachin is verschoven naar studentenloopbaancoachin. Tijdens esprekken met de SLC er worden eventuele problemen die tot studievertrain leiden aan de orde esteld, en wordt bekeken wat er moelijk is om studievertrain te voorkomen. Studenten die het duale traject volen ervaren de studielast als zwaar. Dit komt omdat het studieproramma teelijk met het EVC-traject van start in. Een aantal studenten stopte hierdoor voortijdi met de opleidin. Inmiddels is een aantal knelpunten opelost dankzij de trainin studievaardiheden, aandacht voor de studieplannin en de afstemmin tussen piekbelastin op de werkplek en tijdens de opleidin. De visitatiecommissie stelt vast dat eventuele belemmerinen in de studievoortan zoveel moelijk verholpen worden door de opleidin. Voorts constateert zij dat door de compacte eenheden de studielast oed espreid is: de vaart van de LA den zoren ervoor dat studenten niet even een paar weken achterover kunnen hanen. De commissie beoordeelt voor de voltijdse variant het facet studielast als oed. Ook heeft de commissie kennis enomen van de opmerkinen van duale studenten dat voor deze variant in het bijzonder eldt dat de studielast als zwaar ervaren wordt. De studielast werd no eens extra verzwaard door een 20 NHTV internationaal hoer onderwijs Breda