Koningsoord In Koningsoord worden de komende jaren nieuwe woningen, voorzieningen, nieuwe sportcomplexen ontwikkeld. Een gedeelte van Koningsoord vormt straks het nieuwe centrum van Berkel-Enschot. Bron: http://www.inbo.com/nl/projecten/pages/koningsoord,berkel-enschot.aspx#.ubgcqntctma Situatie berceau december 2011. Het betreft een oude loofgang van beuken waarbij sprake is van een forse onderhoudsachterstand. De volgende gebreken zijn geconstateerd: Doordat de bomen gedurende meerdere jaren niet zijn geknipt, zijn lange scheuten ontstaan in de toppen van de loofgang. De loofgang bestaat voornamelijk uit de groene beuk (Fagus sylvatica). Op diverse plaatsen zijn ook haagbeuken aangetroffen (Carpinus betulus). Op plaatsen waar de haagbeuk staat zijn de groene beuken verdrongen door de veel forser ontwikkelde haagbeuken. Dit geeft een onrustig beeld en doet afbreuk aan de éénvormigheid van de loofgang: éénvormigheid is juist een specifieke eigenschap is van een loofgang. Op plaatsen waar de haagbeuk domineert, is de loofgang sterk verwilderd en zijn de karateristieke eigenschappen van de loofgang grotendeels verloren
gegaan. De haagbeuken hebben het karakter van een boom verkregen. Bij de inspectie bleek tevens dat diverse beuken onder invloed van onderlinge concurentie en het uitblijven van onderhoud geheel of gedeeltelijk waren afgestorven. Van het oorspronkelijke staketsel (ijzeren bogen) waar de beuken in het verleden langs zijn geleid zijn slechts enkele restanten aangetroffen. Doelstelling loofgang (Berceau) Een loofgang of berceau is een beplantingsvorm uit de klasieke tuinstijl. In de oude kloostertuinen werd de loofgang toegepast als verlengstuk van de kloostergangen in de tuinen waarin werd gewandeld en gebeden. Kenmerkend voor de loofgang zijn de strakke lijnen waarbij het dak bestaat uit een ronde boog. In de groene tunnel werden indien gewenst raampjes geknipt om doorkijkjes te realiseren. De strakke lijnen en het ronde dak konden behouden blijven door het intensief scheren en knippen van de loofgang (onderhoud van hagen). De loofgang wordt minimaal 1x per jaar en soms 2x per jaar geheel geschoren. Restauratieplan Om de huidige verwilderde loofgang om te vormen tot een eenvormige loofgang werd geadviseerd om de slechte en te sterk verwilderde gedeelten te vervangen voor nieuwe bomen. Dit betreft voornamelijk de gedeelten waar zich momenteel fors ontwikkelde verwilderde haagbeuken bevinden. Deze haagbeuken en de dode of halfdode groene beuken kunnen worden vervangen voor beveerde jonge groene beuken. Op plaatsen waar meerdere haagbeuken worden vervangen door jonge aanplant van groene beuken zal het noodzakelijk zijn een nieuw staketsel aan te brengen om de jonge aanplant te begeleiden naar de ronde vorm van de loofgang. Dit staketsel dient te bestaan uit stalen bogen die onderling worden verbonden. De resterende doorgeschoten groene beuken dienen in twee fase te worden gesnoeid. Naast snoeien zullen dunne topscheuten moeten worden uitgebogen en aangebonden om het dak van de loofgang te herstellen. Werkzaamheden Naar aanleiding van het rapport heeft de afdeling Uitvoering van Pius Floris Boomverzorging Vught de opdracht gekregen om fase 1 uit te voeren. Omdat het een berceau in de tuin van Koningsoord betreft is ook de bewonersraad van Berkel-Enschot van begin af aan betrokken bij het project. Koningsoord is een zeer belangrijke monument voor de bewoners. Ondanks dat de nieuwbouwplannen nog niet zijn aangevangen, heeft Heijmans, de projectontwikkelaar, ervoor gekozen om deze investering in onderhoud te realiseren. Zij hechten veel waarde aan het belang van de monumentale elementen in de tuin van het klooster en hebben er dan ook voor gekozen om dit voortijdig uit te voeren om verdere verwaarlozing te voorkomen. De bewonersraad van Berkel-Enschot is hier nauw bij betrokken geweest. In overleg met deze bewonersraad heeft Heijmans het een en ander in gang gezet en heeft daaropvolgend gekozen om Pius Floris Boomverzorging de uitvoering te laten verzorgen omdat zij gespecialiseerd zijn in het onderhouden van berceau s en monumentale bomen. Tevens had Pius Floris Boomverzorging het adviesrapport opgesteld dat door onder andere door de ontwikkelaar en de bewonersraad is beoordeeld. De uitvoering betreft het geheel verwijderen van de ongeveer zestig procent van de
topscheuten. De overige 40% moet worden uitgebogen waar dit natuurlijk mogelijk is. Deze verdeling is noodzakelijk om enerzijds verbranding van de beuken (zonnebrand) te voorkomen en anderzijds gefaseerd in percentages het aanwezige loof en takken niet in 1 keer te moeten verwijderen. De snoeiwijze zou dan te fors zijn om in een keer uit te voeren. De zijwanden van de berceau worden tevens gesnoeid waarbij de dikste takken worden verwijderd. De dunnere takken resteren om zodoende kans op zonnebrand te minimaliseren In de berceau is ook wildgroei van vlier, kers, vuilboom en esdoorn te vinden. Deze worden tijdens deze snoei geheel verwijderd (gerooid). Dit gebeurd handmatig om zodoende het wortelgestel van de aanwezige beuken zoveel mogelijk intact te laten. Daarna worden eventueel ingekorte takken geheel verwijderd worden en kan de gehele berceau geschoren worden om zo de oorspronkelijke vorm weer terug te krijgen. De uitvoering van deze fase heeft juist nu plaatsgevonden om te voorkomen dat de kans op zonnebrand toetreed in warmste en langste zomermaanden die nog komen. Vergeet niet dat ook in de winter, de bladloze periode, toch zonnebrand kan toetreden doordat de er dan geen beschermend loof is en er dan net zo goed zon en licht toetreed op de stammen en kronen. De komende maanden kunnen de beuken nabij de snoeiwonden nog wat jonge takscheutjes aanmaken en de resterende takscheuten wat extra bladbezetting aanmaken voor bescherming. De loofgang (berceau).
Gedeelte met gewone beuk (Fagus sylvatica) Links uitval en overheersende haagbeuk (Carpinus betulus)
Gedeelte met uitsluitend groene beuk (Fagus sylvatica).
Midden,overheersende haagbeuk geeft een verstoring van het beeld. (Carpinus betulus). Doorgeschoten toppen van de berceau.