Presenta/e door Jan de Kraker - 5 mei 2014. Energie in Beweging



Vergelijkbare documenten
Rijden op H2 is meer dan een andere bus Op weg naar een schone toekomst. Kivi Niria congres Sustainable Mobility

De noodzaak van waterstof. InnoTeP 2017 Jochem Huygen.

Kansen en milieuaspecten van de verschillende nieuwe transportbrandstoffen

Soorten brandstoffen en aandrijvingen. Alternatieve Brandstoffen. Alternatieve Brandstoffen. Enkele voorbeelden. Alternatieve aandrijvingen

Introductie. ir. Frank Rieck

Curaçao Carbon Footprint 2015

Milieuvriendelijke voertuigtechnologieën

Clean fuel. LNG Facts & Figures

Wat zijn afwegingen bij OV exploitatie in relatie tot duurzaamheid?

Mobiliteit. Verdiepende opdracht

CO2 reductie

aardgas tank ik bij DATS 24 CNG aardgas voor voertuigen De slimme ecomobiele toekomst is vandaag Transitiebrandstof

4 keer beoordeeld 4 maart Natuurkunde H6 Samenvatting

Totale uitstoot in 2010: kiloton CO 2

Emissie-inventaris scope 1 en scope 2 over 2016 (3.A.1)

Seminar Schone Voertuigtechnieken

Energietransitie bij Mobiliteit

Wie zijn wij? Esso brandstoffen. Eigen tankstations. Brandstoffen. Strategische voorraad tot 23 miljoen liter. Levering binnen uur

Perspectief voor klimaat neutraal en hernieuwbaar gas

CO 2 -uitstootrapportage 2011

Fleetclub van 100. Welkom

1.5 Alternatieve en gasvormige brandsstoffen

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz

Jan Schouten. Volvo Truck Nederland

Rijden op groen gas Feiten en cijfers

Werkstuk Aardrijkskunde Broeikaseffect

met elf Concept Plug-in Hybrids deel, die worden geleased door Rijkswaterstaat, Eneco, Stedin, Roteb, TNT en Van Gansewinkel.

De verschillende duurzaamheidsaspecten van voertuigtechnologieën doorgelicht

Duurzame mobiliteit in de praktijk

Haalbaarheidsstudie naar elektrische voortstuwing in de kottervisserij

Hoogwaardig en veelzijdig

De CO2 prestatieladder kent 3 scopes. Deze betreffend de uitstoot van CO2 als gevolg van de volgende activiteiten:

Ecotanken quiz antwoorden

Is (bio)diesel de brandstof van morgen? Ir. Ruud Verbeek - TNO

Broeikasgasemissies in Nederland,

Duurzame logistiek en efficiëntie gaan meestal hand in hand

Energie beoordelingsverslag januari 2016 (definitief)

Duurzaam transport voor nu en de toekomst

Hoogwaardig en veelzijdig

De Groningen weg van Broem naar Zoem

Carbon Footprint Rapportage 2012

Biobrandstoffen een belangrijke bijdrage op

Tarieven met ingang van 1 juli 2012

Tarieven met ingang van 1 januari 2013

Agenda. De uitdaging. Euro normen ENVIRONMENTAL VEHICLE STRATEGY. De uitdaging. Dubbele strategie. Hybride techniek & potentieel

Emissiekentallen elektriciteit. Kentallen voor grijze en niet-geoormerkte stroom inclusief upstream-emissies

Jade Beheer B.V. 4.A1 Ketenanalyse scope III

CO2 Reductie. Samen beter voor buiten

(autogas en propaan)

EFRO project. Factsheets rondvaart. Kennisnetwerk bijeenkomst 3 december 2012, AmsterdamRuud Verbeek

Hoe kan innovatie helpen?

Een mengsel van lucht, hete verbrandingsgassen en kleine deeltjes vaste stof In rook zitten ook soms vonken

Energie beoordelingsverslag januari 2016 (definitief)

Periodieke rapportage 2 de half jaar 2017

Logistieke toepassingen van waterstof binnen Colruyt Group

footprint 2018 CO2 footprint 2018 Opgesteld door: RM Vrijgave: MM Paraaf: Datum: Paraaf: 1.0 Versie: Datum: Status: Definitief

William Meerschaut PR & Communication Manager Hyundai Belux

Halfjaarlijkse rapportage footprint, doelstellingen en maatregelen

Tarieven met ingang van 1 januari 2011

CO 2 Prestatieladder. Ketenanalyse diesel. Aspect(en): 4.A.1

Low carbon opties voor duurzame mobiliteit Nieuwe ontwikkelingen in motortechniek en biobrandstoffen

EEN «CARBON CREDIT CARD» OM BELGEN WAKKER TE MAKEN

DE RYCK Klima. 1 kw primaire energie 2,25 kw warmte. ŋ verlies op motor 10% netto vermogen op WP 34% geeft warmte afvoer verwarmingscircuit

Emissie broeikasgassen in Europa,

Jos van der Graaf B.V.

Rapport. Klimaatvoetafdruk 2010 van Van Vessem & Le Patichou. (openbare versie)

Wie vooruit wil, rijdt duurzaam!

Periodieke rapportage 2016 September 2016

Wat vraagt de energietransitie in Nederland?

Elektrische auto stoot evenveel CO 2 uit als gewone auto

Carbon footprint 2017 (3.C.1) In de onderstaande tabellen staan de energieverbruiken van ICS Groep uitgedrukt in CO2-eq.

Biomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie

4.B.2 Voortgangsrapportage eerste helft 2018 periode jan-30 juni Inhoud

Carbon footprint 2017 (3.C.1) In de onderstaande tabellen staan de energieverbruiken van ICS Groep uitgedrukt in CO2-eq.

CO 2 Prestatieladder. Footprint 2018 (1h) De Enk Groen & Golf B.V. Definitief. Jurgen Fuselier. Opgesteld door De Enk Groen & Golf B.V.

LAAT DE WIND WAAIEN

Hoogwaardig en veelzijdig

BRANDSTOFFEN WEGVERKEER

Voortgangsrapportage CO 2 reductie 1 e helft 2014

Emissie broeikasgassen in Europa (EU-15),

4.A.1 Inventaris ketenanalyse 1

Opwarming van de aarde

Welkom. Terence Otemann Area Service Manager DAF Nederland A PACCAR COMPANY DRIVEN BY QUALITY

Energie nulmeting. Regio Amstelland-Meerlanden. Bosch & Van Rijn Consultants in renewable energy & planning. Twynstra Gudde Adviseurs en Managers

Een ei wordt tijdens het bakken verhit. Er moet constant warmte toegevoegd worden, deze reactie is daarom endotherm.

Duurzaam Groninger wagenpark

Energiemanagement plan

Tarievenlijst Oude bpm tarieven (vanaf 1993)

waterstof waarmee de elektromotor van de auto wordt aangedreven - auto's voorzien van een brandstofcel die elektrische energie produceert uit

De auto van de toekomst is voor vandaag

Voortgangsrapportage CO 2 reductie 2013

Brandstofcellen in Japan: Beleid, Onderzoek en Productie

EEN NIEUWE KIJK OP DIESELAUTO S

Voortgangsrapportage CO 2 reductie 1 e helft 2013

FIAT NATURAL POWER INHOUD

Emissies naar lucht door de energievoorziening,

CO2-footprint Bosman Watermanagement B.V. Overzicht 2016

Groengas: een slimme en duurzame keuze!

De emissie inventaris van: Aannemingsbedrijf Platenkamp Borne 2010

CNG: aardgas als autobrandstof. Een selectie van vragen en antwoorden

Transcriptie:

Presenta/e door Jan de Kraker - 5 mei 2014 Energie in Beweging

Wat is Well to Wheel Met Well to Wheel wordt het totale rendement van brandstoffen voor wegtransport uitgedrukt Well to Wheel maakt duidelijk dat CO2- emissies niet alleen vrijkomen bij het verbrandingsproces in het voertuig (wheel) maar dat vanaf de bron (well) over de gehele keten op meerdere momenten CO2 vrijkomt

Wat is Well to Wheel? CO2 Emissions Emissions CO2 CO2 Primary Energies Mobility of People Renewable Nuclear Transport of Goods Fossil Energy Conversion Fuel Production Nuclear waste deposit Fuel Storage Energy Conversion and Distribution Fuel Consumption Transport Work Gasoline Diesel Bio Fuels Gas H2 Traffic Management Infrastructure

Well to Pump & Pump to wheels Een goede Well to Wheels analyse kent twee stadia: Well to Pump winning, produc(e en distribu(e naar de pomp

Well to Pump & Pump to wheels Een goede Well to Wheels analyse kent twee stadia: Pump to Wheels de werking en het gebruik van het voertuig

Well to Wheel- rendement Door de rendementen van brandstoffen met elkaar te vergelijken wordt de efficiën(e van elke keten in kaart gebracht. Energieverliezen treden op bij: het winnen van de grondstof fabriceren van de grondstof transport daadwerkelijk rijden

Well to Wheel- rendement Electrisch rijden hees het grootste rendement De benzinemotor hees de grootste inefficiën(e (jdens het rijden Bij de electrische motor zit het meeste verlies in produc(e en transport, namelijk een verlies van 57,3% Bij benzine komt 13,2% van de brandstof werkelijk ten goede aan de wielen Bij electrische auto s is dat 27,8%

Well to Wheel RENDEM (VOLLED RENDEMENT: BENZINE AUTO well tank wheel well 13,2% 100% 88% 100% 12% raffinage 74,8% benzinemotor

Well to Wheel RENDEMENT: BATTERY ELECTRIC VEHICLE (VOLLEDIGE ELEKTRISCHE AUTO) RENDEMENT: BATTERY ELECTRIC VEHICLE tank well wheel (VOLLEDIGE ELEKTRISCHE AUTO) wheel 13,2% tank 42,7% well wheel wheel 2% 27,8% 27,8% 14,9% 42,7% 100% 14,9% 100% elektrische aandrijving elektrische 57,3% aandrijving 74,8% benzinemotor motor 57,3% productie transport elektriciteit productie transport elektriciteit

productie transport elektriciteit elektrische aandrijving Well to Wheel 57,3% 74,8% benzinemotor productie transport elektriciteit BRANDSTOFCEL VOERTUIG* (ELEKTRISCH) BRANDSTOFCEL VOERTUIG* (ELEKTRISCH) well tank well wheel tank wheel 10,4% 10,4% 21,4% 21,4% 100% 10,9% 100% brandstofcel elektrische aandrijving 10,9% 21,4% 57,3% productie transport elektriciteit brandstofcel elektrische aandrijving waterstof elektrolyse compressie 21,4% * waterstof als energiedrager voor de aandrijving van een elektromotor Bron: Vrije Universiteit Brussel J. van Mierloo 2009 57,3% productie transport elektriciteit waterstof elektrolyse compressie

Well to Wheel- emissies Bij de emissie- berekening wordt uitgegaan van een zgn well to wheel benadering Dwz dat zowel emissies die vrijkomen bij verbranding in de motor (tank to wheel) als emissies die vrijkomen bij winning en raffinage of produc(e van elektriciteit (well to tank) worden meegenomen Zo wordt een compleet beeld verkregen van de emissies die samenhangen met het gebruik van een voertuig

Well to Wheel- emissies Verbranding van benzine gees een lage uitstoot van NOx en fijnstof De CO2- uitstoot per kilometer is juist de hoogste De CO2- uitstoot van diesel is lager dan bij benzine, maar uitstoot van NOx en fijnstof zijn rela(ef hoog Biogas is de schoonste brandstof, maar is rela(ef beperkt beschikbaar en wordt in kleine hoeveelheden geproduceerd

Well to Wheel- emissies CO2- emissie (gco2/km)

Well to Wheel- emissies PM10 (fijnstof)- emissie (gpm10/km)

Well to Wheel- emissies NOx- emissie (gnox/km)

Well to Wheel- emissies per brandstofsoort Benzine Diesel LPG CNG Bio- gas Bio- ethanol Bio- diesel CO2- emissie (gco2/km) 249 206 214 181 62 136 79 Fijnstof- emissie (gpm10/km) 0,0006 0,046 0,005 0,002 0,002 0,006 0,023 NOx- emissie (gnox/km) 0,10 0,80 0,07 0,04 0,04 0,15 0,88

Wat is CO2 nu eigenlijk? CO2 is de chemische formule van koolstofdioxide, een kleur- en reukloos atmosferisch gas CO2 ontstaat bij de verbranding van fossiele brandstoffen, zoals aardgas en aardolie CO2- uitstoot zorgt voor opwarming van de aarde (broeikaseffect) en dat is schadelijk voor het milieu

Wat is CO2 nu eigenlijk? Gassen als CO2, waterdamp en CH4 (methaan) zorgen ervoor dat de warmte van de zon wordt vastgehouden Zonder dit broeikaseffect zou het slechts ± - 180 zijn, met dit effect is het gemiddeld 120 Vanaf de industriële revolu(e (18de eeuw) neemt de concentra(e broeikasgassen toe, waardoor het gemiddeld warmer wordt. Dit gees problemen voor mensen, dieren en planten Door onder andere CO2- uitstoot wordt de ozonlaag aangetast

Wat is CO2 nu eigenlijk? Door de opwarming van de aarde s(jgt de zeespiegel waardoor land onder water komt ontstaan voedseltekorten wordt de volksgezondheid bedreigd door toename en verspreiding tropische ziekten wordt de natuur bedreigd; diersoorten sterven uit en woes(jnen breiden uit Er is steeds meer aandacht voor CO2- reduc(e de Europese Unie wil de s(jging van de temperatuur beperken (is nu 0,60). wereldwijd moet de uitstoot van CO2 in 2050 met 50-85% zijn teruggedrongen tov 2000

Wat is CO2 nu eigenlijk? Grote energiegebruikers in huis: wasmachines en drogers koelkasten afwasmachines Grote energiegebruikers buitenshuis: fabrieken en industrie transportmiddelen zoals vrachtverkeer en personenauto s

Reduc/e broeikasgassen De totale emissie van broeikasgassen is in 2012 (bron: CBS) met 1% gedaald tot 193 miljard CO2- equivalenten Hiermee lijkt Nederland te voldoen aan de doelstellingen van het Kyoto- verdrag; Nederland moest tussen 2008-2012 de uitstoot van broeikasgassen met 6% verlagen tov het in het basisjaar vastgestelde niveau van 213,2 miljard CO2- equivalenten

Reduc/e broeikasgassen De teruggang was toe te schrijven aan lagere elektriciteitsproduc(e als gevolg van toegenomen import goedkopere elektriciteit uit o.a. Duitsland verbruik van motorbrandstoffen in het wegverkeer daalde met 1 miljard kilo CO2 de opleving van de chemische industrie zorgde daarentegen voor een grotere uitstoot van broeikasgassen die toename werd geneutraliseerd door een lagere uitstoot in andere bedrijfstakken als gevolg van de krimpende economie

CO2- uitstoot in Nederland per sector (in mrd. kg. CO2) 2012 2011 2010 Industrie en raffinaderijen 41 41 50 Energiebedrijven 47 49 50 Wegverkeer 32 33 27 Huishoudens en kantoren 29 27 28 Overige 17 17 16