Notarisbarometer 1ste trimester 212 I. Vastgoedactiviteit in België 12 11 1 9 8 87,7 11,6 1, 99,2 99,7 99,8 94,1 11, 99,2 12,6 94,9 16,4 16,8 7 6 29-Trim 1 29-Trim 2 29-Trim 3 29-Trim 4 21-Trim1 21-Trim2 21-Trim3 21-Trim4 211-Trim1 211-Trim2 211-Trim3 211-Trim4 212-Trim1 Belgisch vastgoed als stabiliserende factor De vastgoedactiviteit stabiliseert zich na de forse stijging van eind 211 Nadat 211 werd afgesloten met een index van 16,4, houdt de vastgoedactiviteit het in de eerste maanden van 212 op een lichte stijging van,4%. De index tikt voor het eerste trimester af op 16,8. Deze stabilisatie is het resultaat van een maand januari die we gerust als buitengewoon mogen bestempelen: de activiteit lag er 14,5% boven die van januari 211 en komt in de buurt van het nieuwe record van november laatstleden. De maanden februari en maart liggen dichter bij de resultaten van het jaar voordien, met een terugval van 4,8% in maart 212 ten opzichte van 211. Als we het volledige trimester vergelijken met eerste trimester van 211, zien we een stijging van 4,7%. Op macro-economisch niveau De internationale economische context is in het begin van het jaar nog altijd niet verbeterd en de besparingsinspanningen blijven de krantenkoppen domineren. Het consumentenvertrouwen dat hierdoor beïnvloed wordt zet zijn daling sinds vorige zomer dan ook verder. Het 1 e trimester laat in januari een daling zien naar -16 (-4 punten) en in februari naar -2 (-4 punten). De maand maart sluit terug aan bij het niveau van december, met een verbetering van 8 punten en een index op -12. Deze stijging is het gevolg van macro-economische vooruitzichten, vooral wat betreft de werkloosheid. Dit ondanks het feit dat de spaarcapaciteit van de gezinnen nog altijd terugloopt. 1
De index van het ondernemersvertrouwen (bron : NBB) zijn gunstig geëvolueerd in januari en februari 212. Hierbij moet wel de kanttekening geplaatst worden dat het deel van de index over de bouwsector als sinds het begin van het jaar achteruit gaat. In maart kende enkel de dienstensector een positieve evolutie, terwijl alle andere sectoren daalden. De index stond er op -9,6 tegen -7,7 in februari. Voor de bouw doet de index er in maart opnieuw 3,1 punten af. De werkloosheid sloot 211 af met een gemiddelde van 7,2% tegenover 1,2% voor de eurozone. In het 1 e trimester van 212 blijft de werkloosheid stabiel in ons land met 7,2% in januari en februari. In de eurozone gaat blijft dit percentage al enkele maanden traag maar zeker stijgen, met 1,7% in januari en 1,8% in februari. In juni 211 was dit nog 1%. Voor heel 211 tikte de inflatie af op 3,5%. 212 begint met een stabiele maar nog steeds hoge inflatie: 3,3% in januari en februari en 3,1% in maart. Net zoals in 211 zit België hiermee ongeveer een half punt boven de inflatie van de eurozone. De interestvoeten, die in de laatste maanden van 211 opnieuw flink daalden, hebben die trend omgebogen, maar blijft nog steeds zeer gunstig. En vaste rente op meer dan 1 jaar stijgt van 3,87% in januari naar 3,9% in februari, tegen 3,69% in december 211. Dit is een essentiële indicator voor de vastgoedmarkt. Vastgoed als belegging In een klimaat waarin speculatie en beursnoteringen de beleggers angstig maken en waarin de rente op een spaarboekje het niveau nul benaderd, komt een investering in vastgoed nogmaals naar voren als een van de beste alternatieven. Ook verschillende media hebben dit de afgelopen weken belicht. De huidige omstandigheden kosten de burger echter elke maand geld en maken het lastiger om zijn hypothecaire lening terug te betalen. Voor een gezonde vastgoedmarkt, moet men op relatief stabiele rentevoeten kunnen rekenen, zodat ook de vastgoedprijzen zich kunnen handhaven. 2
Regionale verdeling van de vastgoedactiviteit 12 11 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 12,1 12,6 16,4 16,8 11, 8,9 1,1 9,5 9,4 8,6 59,5 59,5 63,4 62, 55,3 33,1 33,7 31, 34,1 34,8 Trim 1-211 Trim 2-211 Trim 3-211 Trim 4-211 Trim 1-212 Bruxelles Flandre Wallonie National Vergeleken met hetzelfde trimester in 211, zien we over heel België een stijging van 4,7% in vastgoedactiviteit in het eerste trimester 212. Brussel kent de grootste vooruitgang met 7%, Wallonië gaat er 5% op vooruit, Vlaanderen 4%. Vergeleken met het 4 e trimester 211 zien we een evolutie van,4%, het gevolg van uiteenlopende trends in de drie landsregio s. Brussel stijgt met 13,3%. De andere regio s blijven stabiel, met een lichte daling van 2,3% in Vlaanderen en mooie vooruitgang van 1,9% in Wallonië. De verdeling van de bevolking in de drie regio s blijft aan de basis liggen van de verdeling in vastgoedactiviteit. 3
Provinciale verdeling van de vastgoedactiviteit 25 1er Trimestre 211 : 12,1 2e Trimestre 211 : 12,6 2 3e Trimestre 211 : 94,9 4e Trimestre 211 : 16,4 1er Trimestre 212 : 16,8 15 1 5 17,1 17, 16,1 18,3 17,9 ANTWERPEN 12, 12,1 11, 13, 12,5 WEST VLAANDEREN 12,9 12,9 11,8 13,7 13,6 OOST VLAANDEREN 8,1 7,9 7,4 8,5 8, LIMBURG 9,4 9,5 8,9 9,9 9,9 VLAAMS BRABANT 9,5 9,4 8,6 8,9 1,1 BRUSSEL - BRUXELLES 3,5 3,7 3,6 3,7 3,7 BRABANT WALLON 12,1 12,1 11,3 12,1 12,6 9,9 1,1 9,2 1,3 1,3 2,9 2,9 2,6 3,1 3,2 4,7 5, 4,3 4,9 4,9 HAINAUT LIEGE LUXEMBOURG NAMUR Vergeleken met het vorige trimester, geeft de verdeling per provincie meer inzicht en laat ze zien dat de terugloop in activiteit tot Vlaanderen beperkt is. Maar drie provincies kennen een stijging in de loop van het 1 e trimester 212: Brussel, met, zoals gezegd, een stijging van 13,3%, Henegouwen met +4,6% en Luxemburg met +5,5%. Deze laatste twee provincies stuwen de Waalse index naar een niveau dat hoger ligt dan die in het 4 e trimester 211, ondanks de daling in de drie andere provincies (tussen en 2%). In Vlaanderen is er in alle provincies een daling, maar die blijft beperkt. Enkel Limburg springt er tussenuit met een achteruitgang van -5,8%. Vergeleken met het 1 e trimester 211, gaat de activiteit er in alle provincies op vooruit, behalve in Limburg (-1%). De opgetekende stijgingen zijn vergelijkbaar met de nationale stijging (+4,7%) behalve in Brussel (+7%) en Luxemburg (+13,5%). 4
Prijsevoluties: A. Woonhuizen In het 1 e trimester 212 daalde de gemiddelde prijs van een huis in België met 2,3%* in vergelijking met het 4 e trimester 211. Een huis kost nu gemiddeld 222.434 tegen 227.691 in het 4 e trimester 211. Deze lichte prijsdaling wordt in een zelfde mate opgetekend in de drie regio s. In Vlaanderen gaat de prijs van 24.193 naar 239.19 (-,4%), in Wallonië van 169.4 naar 166.841 (-1,3%). In Brussel tikt de prijs toch nog af op 391.44 tegen 393.75 in het 4 e trimester 211 (-,6%). Deze evoluties kunnen als een prijsstabilisatie gezien worden, maar moeten ook gerelativeerd worden. In het licht van de nog steeds hoge inflatie is dit een lichte daling van de prijzen van de woonhuizen. * De verdeling van het aantal verkopen tussen de regio s en provincies heeft een invloed op de prijsevolutie op nationaal niveau. Het is normaal dat de algemene prijsevolutie hoger ligt dan de afzonderlijke schommelingen per regio of provincie. 5. 45. 4. 35. 3. 25. 2. 15. 1. 5. 1,8% 4,3% 1,2% 5,8% -2,3% -,2% 3,4% -,1% 6,1% -,4% 3,6% 7,5% 3,3% 4,4% -,6% 2,8% 6,1% 2,4%,7% -1,3% 24.2 212.753 215.255 227.691 222.434 219.48 226.55 226.281 24.193 239.19 154.517 164.11 167.879 169.4 166.841 339.345 364.9 376.949 393.75 391.44 Belgique Flandre Wallonie Bruxelles 1er Trim 211 2e Trim 211 3e Trim 211 4e Trim 211 1er Trim 212 De analyse omvat niet de prijzen van villa s, herenhuizen en opbrengstwoningen. 5
45. 4. 35. 3. 25. 2. 15. 1. 5. 391.44 253.688 267.56 224.278 225.855 27.618 294.734 137.84 154.463 162.557 168.616 Bruxelles Anvers Brabant flamand Flandre occidentale Flandre orientale Limbourg Brabant wallon Hainaut Liège Luxembourg Namur De analyse per provincie laat een minder homogeen beeld zien. In Vlaanderen gaan de prijzen er in twee provincies op vooruit: Antwerpen met +,5% en West-Vlaanderen met 3%. In Wallonië zijn het Henegouwen en Brabant die hun gemiddelde prijzen zien stijgen met respectievelijk,5% en 2%. De meest uitgesproken beweging zien we in de provincie Namen met een daling van 6,4%. B. Appartementen In het 1 e trimester 212 daalde de gemiddelde prijs van een appartement in België van 27.849 tot 198.372, zijnde -4,6%. Die daling is dus meer uitgesproken dan bij de woonhuizen. In Vlaanderen gaat de gemiddelde prijs van een appartement van 21.513 naar 24.943 (-2,6%). In Wallonië is er, net zoals bij de woonhuizen, een daling van 1,3% tot 147.73 tegen 149.635 in het 4 e trimester 211. In Brussel dalen de gemiddelde prijzen het sterkst, van 225.561 in het vorige trimester naar 26.7, zijnde -8,7%. Deze daling veegt de positieve evolutie van 7,9% tussen het 3 e en 4 e trimester 211 helemaal uit. We herinneren er aan dat deze cijfers, net zoals bij de woonhuizen, ook de prijzen voor nieuwbouw omvatten en dat de appartementen daarin een groter deel van de markt vertegenwoordigen. 6
De analyse omvat de prijzen van appartementen, flats et studio s. 3. 25. 2. 15. 1. 5. 26.7 183.575 21.594 246.922 198.773 195.252 2.165 139.954 13.759 13.86 142.84 Bruxelles Anvers Brabant flamand Flandre occidentale Flandre orientale Limbourg Brabant wallon Hainaut Liège Luxembourg Namur Als we de gemiddelde prijzen per provincie bekijken, in de loop van het 1 e trimester 212, zien we dat de daling in Vlaanderen vooral te schrijven is aan Antwerpen (-2,9%) en in mindere mate aan Oost-Vlaanderen (-,3%). Limburg laat zelfs een mooie stijging zien van 7,2% in de gemiddelde prijs van zijn appartementen. In Wallonië zijn het vooral Luik en Luxemburg die onder druk staan, met een respectievelijke daling van -4,8% en -4,3%. In de andere provincies stijgen de gemiddelde prijzen van de appartementen met 1% tot 2%. 7
II. Registratierechten Droits d'enregistrements 29-21-211 (en milliers d'euros) 1.1. 1.5. 1.. 95. 9. 85. 8. 75. 7. 65. 6. 1.95.582 1.17.333 924.994 95.661 894.765 924.979 93.7 842.224 89.149 777.392 697.68 658.844 Trim 1 Trim 2 Trim 3 Trim 4 29 21 211 212 Bron : FOD Financiën De registratierechten stegen in 211 met 9,2% ten opzichte van 21. Deze vooruitgang is zowel toe te schrijven aan de het goede niveau van het aantal vastgoedtransacties als aan de prijsevolutie van de transacties. Het 4 e trimester 211 werd afgesloten met een stijging van 7,7% ten opzichte van het 4 e trimester 21. Bovendien lag het bedrag van de registratierechten hoger dan in 27 en 28. Ten opzichte van het 3 e trimester 211 was er eveneens een stijging van 15,2%. De prijzen van januari 212 zijn al gekend en blijven hoger liggen dan die van de vijf laatste jaren, met een stijging van 13,6% ten opzichte van 211. 8
III. Vennootschappen A. De oprichting van nieuwe bedrijven Comparatif des créations de sociétés 21-211-212 24 22 2 18 2669 19.779 17248 17.552 1835 1743 19.739 1996 21 211 212 16 16.265 14 Trim 1 Trim 2 Trim 3 Trim 4 Bron: Graydon De volledige cijfers van het 4e trimester 211 laten een stijging zien van,9% ten opzichte van het 4e trimester 21, wat een stijging van 4,1% geeft over het volledige afgelopen jaar. Voor het 1 e trimester 212 tikt het voorlopige cijfer af op 13,4% onder het niveau van het 4 e trimester 211. Dit moet echter nog naar boven toe aangevuld worden met de definitieve cijfers van de maand maart. Toch blijven januari en februari onder het niveau van de laatste twee jaar hangen, met -5% voor januari en -14% voor februari, vergeleken met 211. 9
B. Faillissementen Comparatif des faillites 21-211-212 3 275 25 225 2667 2581 2.434 2.543 258 2218 2819 2.594 21 211 212 2 2.3 175 Trim 1 Trim 2 Trim 3 Trim 4 Bron : Graydon Het eerste trimester 212 laat even pessimistische cijfers zien als die van 211 (toen er 5,5% meer faillissementen waren) met een stijging van 3,3%. Vooral januari vormde een triest dieptepunt, met 26,4% meer faillissementen dan in januari 211. De maand februari bleef op hetzelfde niveau als een jaar eerder en maart, een recordmaand in 211, daalde met 8,2%. In vergelijking met het 4 e trimester 211, gaat het desondanks toch om een verbetering met 5,4% minder bedrijven die over de kop gaan. 1
IV. De familie A. Authentieke testamenten Total des testaments authentiques (Indice 1 au 1er trimestre 2) 14 12 1 8 6 4 2 115,1 119,6 11, 19,7 11,6 113,2 15,4 1,2 125,2 12, 1,5 18,9 11,1 29 21 211 212 In de loop van het 4 e trimester lag het aantal aanvullingen op en inschrijvingen van testamenten hoger, enerzijds door het cyclische karakter maar ook door de nakende invoering van BTW op de erelonen van de notarissen. Het eerste trimester van 212 bevestigt deze laatste veronderstelling: de index daalt met 9,6% terwijl het 1 e trimester normaliter een van de sterkhouders is. Vergeleken met het 1 e trimester 211, zien we een daling van 5,3%. De burger heeft dus niet getalmd en heeft na de aankondiging over de BTW op de notaristarieven beslist om zijn beslissingen te vervroegen. Persinfo: Bart Azare Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat Tel : 2/55.8.14 / Gsm : 478/58.46.21 e-mail : azare@fednot.be www.notaris.be - www.notaclick.be 11