De basisbiochemie als voorwaarde voor gezondheid. Yvonne van Stigt Master in de klinische Psycho Neuro Immunologie

Vergelijkbare documenten
Anders ADHD Anders ADHD 30 oktober 2015 ADHD

8-daagse bijscholing in Methylatie, MTHFR, Nutrigenomics & 23andMe Professional voor artsen en therapeuten

Het lichamelijke aspect van stress wordt beschreven door de zogenaamde

Epigenetica en Psychiatrie

Autisme en ADHD D e r o l v a n z u i v e l e n g l u t e n

HEEL NEDERLAND MENTAAL STERK EN GEZOND

praktijkhormoonbalans.nl

Huidklachten en de rol van voeding. Yvonne van Stigt Master klinische psycho neuro immunologie

Mee-naar-huis-neem boodschappen 2014

ADHD & leer- en gedragsstoornissen Complete behandelgids voor therapeut & patiënt

Voeding en personalized prevention

Gezondheid & Voeding

NEWSFLASH DEBA PHARMA NEW PRODUCTS VOEDINGSSUPPLEMENTEN & SPORTVOEDING

MEER DAN TESTOSTERON, ANDERE BEHANDELINGS- INGANGEN

Nederlandse samenvatting

TEAMSPORTER. Niveau 1. N1 / Geen klachten = Multi Health Support Gold/ Krill Gold/ D3 Gold

Internationale Asyra Conferentie 17 & 18 oktober 2015 te Hoofddorp. Systeem

Mee-naar-huis-neem boodschappen 2013

Making you better from the core. DNA sampling analysis reporting advice

Een verrassende kijk op Lipoedeem

Afvallen zonder honger. supplementenwijzer

De Neurobiologie van Stress(management) - Darwin ontmoet Spinoza -

Aan het einde van deze workshop weet u: Welke voedingsaspecten belangrijk zij bij de behandeling en preventie van wonden. Wat de gevolgen zijn van de

Biomarkers voor leeftijdsgebonden maculadegeneratie Afdelingen Oogheelkunde en Genetica Radboudumc, Nijmegen

Epigenetics and Cancer

Orthomolecualire Gezondheidsleer. Curriculum 2015

Vos&de Kruif2015. Hedwig Vos, huisarts Marjolijn de Kruif, psychiater

Eigen vitality score:

Educatie voor gezondheidsprofessionals. gebaseerd op actuele ontwikkelingen binnen de gezondheidswetenschappen

Een bijzondere band tussen grootvader en kleinkind

Orthomolecualire Gezondheidsleer. Curriculum 2015

RUNNING EN DEPRESSIE. Publieksavond Meander 25 april 2016 Frank Kruisdijk Psychiater

Hoe kijken we naar het DNA van een patiënt?

Stress!! Therapeutische Toepassingen Yvonne Schreurs-Tauber Natuurgeneeskundige. Het webinar start om 19:30 uur

Pharmacogenomics: een uitdaging voor de Moleculaire Diagnostiek in de Pathologie

Farmacogenetica is bloedstollend

Voeding en turnen: van essentieel belang!

It s all about energy

Het belang van groente eten vóór en tijdens de zwangerschap

Myomen. Pathofysiologie & Epidemiologie. Paul van Kesteren OLVG Amsterdam

Complexiteit Meerdere variaties. Peter van den Hazel

It s all about energy

It s all about energy

De Hart Brein Immuun Connectie

Slechts enkele onderwerpen zijn even actueel en relevant voor ieder van ons deze dagen STRESS!

1. Injectie van cytochroom c in het cytosol van een cel

1 Introductie. 1.1 De actualiteit van depressieve stoornissen

Disclosure belangen spreker

Als gifstoffen op je zenuwen gaan werken

Gewichtsverlies bij Huntington patiënten

Samenvatting de Wit :25 Pagina Optima Grafische Communicatie. Nederlandse Samenvatting

vwo hormoonstelsel 2010

BEWAAR ADVIES Donker, afgesloten, koel en buiten bereik van jonge kinderen.

Is epigenetica een revolutie in evolutie? Prof. Dr. Wim Vanden Berghe - PPES

Erfelijke ziekten bij rashonden: Hoe los ik dat probleem nou op?

Hormones. Deze avond. Wat zijn hormonen 10/24/18. Hormonenbalans voor vrouwen

Hormonenbalans voor vrouwen. Hormones. 23 Oktober 2018, Markant Kortenberg. L i e s b e t h H a l e w y c k!

En voor ongeveer de helft van de aminozuren - de novo synthese van nieuwe aminozuren; dit kan alleen voor de niet-essentiele aminozuren.

DUURSPORTER. Niveau 1. N1 / Geen klachten = Multi Health Support Gold/ Krill Gold/ D3 Gold

Nederlandse Samenvatting

Next Generation Sequencing update genetische diagnostiek: wat is de opbrengst?

Myomen: Epidemiologie en Pathogenese. Paul van Kesteren

- 1 - Microbiologie en Biochemie (MIB-10306) Biochemie deel Vrijdag 29 februari 2008, uur

Mee-naar-huis-neem boodschappen dec. 2016

Workshop Patiënten dag 18 mei 2019 Bewegingsstoornissen en erfelijkheid

BIOKLOK DE BIOLOGISCHE KLOK IN DE LES MODULE B HAVO. klok. www. bio. .nl

de voedingskundige samenstelling + onderbouwing

De Nederlandse Hersenbank voor Psychiatrie en post-mortem hersenonderzoek: kans om zorg te verbeteren

Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud

DEMENTIE EN HET GENETISCH ONDERZOEK

overzicht lezing DE BETEKENIS VAN SLAPEN VOOR ONZE GENEN

WERKING VAN HET ZENUWSTELSEL

Samenvatting. Chapter 8

antidepressivum, rat, overerfbaar, mechanismen, gedrag

De fysiologische basis van de melkproductie. Anita Badart, diëtist / lactatiekundige IBCLC

Cannabis & psychosen: alleen risico s of ook kansen?

Nutrigenomics: je bent wat je eet

Dutch summary. Mitochondriaal dysfunctioneren in multiple sclerosis

DNA = Desoxyribo Nucleic Acid (desoxyribonucleïnezuur)

Het ontstaan en beloop van MS

Interview RTL Late Night Bataclan Paris. Met dank aan: RTL Late Night!

InFoP 2. Inhoud. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Psychose begrijpen Kwetsbaarheid-Stress model

TRUST PINK! TRUST PINK!

+/- Environment / Lifestyle + - Genetic Predisposition. Fuels. De rol van het brein in de ontwikkeling van Obesitas. Susanne la Fleur.

Webinar Onbegrepen klachten door een te lang actief immuunsysteem. Margo Peinemann 2018

Nederlandse samenvatting.

Biobank voor Interstitiële Longziekten. Marjolijn Struik Biobank Coördinator

PALB2 en het risico op borstkanker

Herken je 3 of meer van bovenstaande symptomen, dan heb je mogelijk een tekort aan schildklierhormoon.

Rondleiding door de cel

VOEDING BIJ LEVERLIJDEN

WEBINAR Magnesium. Maartje Wijnhoven. AOV i.s.m. Stichting Educatie Atrium Innovations

6,4. Samenvatting door E woorden 6 december keer beoordeeld. Biologie voor jou

Ontwikkelingsbiologie, ontwikkelingspsychologie & taal Hertentamen 2013

Nederlandse samenvatting

Najaarskuur voor het tot rust brengen van de stress-as.

Gezondheid & Voeding

Ziekte van Parkinson

Autisme, Angst en Verstandelijke beperking

De rol van de pathologie en genetica bij de herkenning van Lynch syndroom

Transcriptie:

De basisbiochemie als voorwaarde voor gezondheid Yvonne van Stigt Master in de klinische Psycho Neuro Immunologie

Even voorstellen Yvonne van Stigt Master in de klinische Psycho Neuro Immunologie Docent Auteur Uitgever Ervaringsdeskundige

Puzzeltocht naar gezondheid Epigenetica, de invloed op de genexpressie door: Voeding Beweging Stress Genetica SNP s, variatie in het genoom bij een populatie Individuele, spontane mutaties Epigenetics wins over genetics???

De balans Genen Voeding Beweging Stress

De balans Genen Voeding Beweging Stress

De balans Stress Beweging Genen Voeding

De balans Voeding Beweging Stress Genen

De basisbiochemie

SNP s, variatie in het genoom SNP s zijn afwijking op het meest voorkomende basepaar binnen een gen. Deze komen voor bij een percentage van de bevolking

De basisbiochemie Symptomen Organen Systemen Basisbiochemie

De basisbiochemie Biochemische processen op celniveau Energieproductie Cel-cel communicatie Enzymatische reacties etc. Ahankelijk van: Genetica Lifestyle Voeding Beweging Stress etc.

Systemen Energieverdeling Detoxificatiesystemen Redoxsysteem Immuunsysteem Homeostase Weefselherstel Stresssysteem

Systemen en organen Voorbeeld: Het orgaan de lever Fysieke zaken: hepatitis, cirrose, fatty liver etc. Het systeem Leverdetoxificatie fase II Glucoseregulatie Conversie schildklier hormonen etc.

Methylering Het aankoppelen van een methylgroep aan een molecule, zodat deze verandert Betrokken bij vele enzymatische reacties Essentieel voor gene silencing Benodigde nutriënten: B12, Folaat, Magnesium, Zink, Methionine, Choline, TMG Genetische mutaties in B12 en folaatpathways beïnvloeden de ezymatische reacties, maar ook de genexpressie

Methylering

SNP s in methyleringspathways MTHFR methylenetetrahydrofolate reductase 677TT prevalentie (TT mutatie 80% minder effectief)

Genetic disorders vit B12 D. Sean Froese and Roy A. Gravel; Genetic disorders of vitamin B 12 metabolism: eight complementation groups eight genes. Expert Rev Mol Med. 2010 Nov; 12: e37.

SNP s in methyleringspathways COMT, catechol-o-methyltransferase Afbraak neurotransmitters en hormonen Dopamine Noradrenaline Adrenaline Melatonine Serotonine Oestrogeenmetabolieten Maar ook caffeïnezuur Chen J 1, Lipska BK, Halim N, Ma QD, Matsumoto M, Melhem S, Kolachana BS, Hyde TM, Herman MM, Apud J, Egan MF,Kleinman JE, Weinberger DR. Functional analysis of genetic variation in catechol-o-methyltransferase (COMT): effects on mrna, protein, and enzyme activity in postmortem human brain. Am J Hum Genet. 2004 Nov;75(5):807-21.

Prevalentie COMT snp s Meer dan 1400 verschillende SNP s bekend Elk basepaar zou gemuteerd kunnen zijn Er zijn 37.000 baseparen Komen heel veel voor Rs 4680, VAL158met GG= standaard Europeanen GG 30% = standaard, komt meeste voor Warrior, minder denken AG 40% = mengvorm AA 30% = Worrier, denken meer na, lagere pijngrens, piekeraars, systeemdenkers Wat zijn de gevolgen van mutaties?

Gevolgen ondermethylering Verstoring van: Gene silencing Neurotransmitter opbouw Detoxificatie Zware metalen Afbraak hormonen Afbraak catecholaminen Histamineafbraak Homocysteïne Vrije radicalen Energieproductie Etc.

Overmethylering Methylering vraagt een balans Teveel aan methylgroepen In het brein? In het hele lichaam? In diverse organen? Vitamine B3 bindt methylgroepen Ehrlich M. DNA methylation in cancer: too much, but also too little. Oncogene. 2002 Aug 12;21(35):5400-13.

Stress cascade Genetische mutaties, SNP s in bv. methyleringspathways Stressvolle gebeurtenis COMTsnp remt afbraak adrenaline Meer aeroob KH inname Gluconeo genese Insuline

Gluconeogenese vanuit o.a. glutamine glutathion bouw stoffen herstel stoffen GABA Vrije radicalen Adrenaline wind up stress Schade mito s ATP Cortisol Adrenaline

Dopamine Serotonine Methylering Adrenaline Melatonine

De individuele basisbiochemie Niet alleen SNP s voor methylering, maar voor duizenden andere enzymatische reacties, honderden receptoren, cytokinen en celbouwstenen etc etc. MK (Michaëlis Konstante) bepaalt de affiniteit van cofactoren met hun enzymen Tekorten in micro-nutriënten veroorzaken problemen op cel niveau.

Leverdetoxificatie Leverfase 1 Cytochrome P 450 systeem Leverfase 2 7 pathways Mutaties in genen betrokken in deze pathways en hun voorlopers veroorzaken verstoringen in de detoxificatie. Wat zijn de consequenties voor behandeling?

Aanpak behandeling Symptomen Organen Basisbiochemie? Als de basisbiochemie in orde is kan het lichaam zichzelf herstellen Hoe herken je de genetische component? Als de standaard aanpak niet werkt Bij familiaire aandoeningen Bij moeilijke stressregulering icm oestrogeendominantie Lipoedeem

Diagnostiek Anamnese Mogelijke Testen Aminozuuranalyse Organische zuren analyse Haarmineralen test Energetische testmethoden DNA onderzoek

DNA onderzoek Betaalbaar onderzoek in USA Geeft inzicht in de meest voorkomende SNP s en mutaties Vraagt een enorme kennis van de fysiologie en biochemie

Epigenetics wins over genetics?????

Dank voor uw aandacht