INHOUD BULLETIN INHOUD 2 Brabant in beeld bij Zweedse bedrijfsleven 3 Pingelen wordt wetenschap 3 Verzakelijking bedrijventerreinen 4 LifetecZONe versnelt samenwerking 4 Brabant promotie in China 5 Ondernemer in beeld 6 Column BOM-directeur 6 Kort nieuws N.V. Brabantse Ontwikkelings Maatschappij. Het BOM bulletin wordt verzonden aan bedrijven en overheids- en kennisinstellingen in NoordBrabant en verschijnt vier tot vijf keer per jaar. Redactieadres: BOM Postbus 3240 5003 DE Tilburg T 088-831 11 20 F 088-831 11 21 E bom@bom.nl I www.bom.nl Fotografie: BOM, Wim Hollemans, Arriva, Scania, MarketRedesign Oplage: 6.500 exemplaren Juli 2011 Reacties en adreswijzigingen: Wilt u reageren op de inhoud van het BOM Bulletin? Of kloppen uw persoons- en/of adresgegevens niet meer? Surf dan naar www.bom.nl. Op de startpagina, onder de afbeelding van dit BOM Bulletin, kunt u doorklikken naar een reactieformulier. ACTIVITY REPORT Tijdens een proefperiode van drie jaar rijden er drie elektrische bussen in de historische binnenstad van Den Bosch. Vervoersmaatschappij Arriva heeft speciaal voor het elektrisch vervoer 10 chauffeurs opgeleid. Regio s inspireren elkaar in E-Mob Allemaal verkeren ze in een ander stadium van ontwikkeling, maar leren ze van elkaar. Op initiatief van de BOM bundelden zes organisaties in vijf Europese regio s hun krachten in het project E-Mob, om zo het elektrisch rijden in hun omgeving een impuls te geven. Het leverde inspirerende business cases op. Binnen het POWER-programma (gesteund door Interreg 4C van de Europese Commissie) zoeken Andalusië (Spanje), Malopolska (Polen), Noord-Brabant, Zuidoost Engeland en Uppsala (Zweden) naar mogelijkheden om de markt voor elektrisch rijden in hun regio te versterken. De BOM is E-Mob gestart op verzoek van de provincie, omdat elektrisch rijden een speerpunt voor Brabant is. RIJDEN LANGS HET STRAND Nadat de contacten met andere interessante regio s waren gelegd, hebben de deelnemers gezamenlijk regionale business cases opgesteld. Volgens projectleider Wendy Persoon van de BOM was dit praktische gedeelte erg inspirerend: Hoewel er een aantal zaken is waar alle regio s tegenaan lopen denk aan de luchtkwaliteit en bereikbaarheid in stedelijk gebied zijn er ook grote verschillen in kansen en mogelijkheden. In Andalusië rijden er bijvoorbeeld jaarlijks duizenden huurauto s langs de kust. Samenwerken met hotelketens of adverteerders kan daar heel interessant zijn. Brabant heeft meer belang bij het zo snel mogelijk vermarkten van kennis uit de regio, om zo een voorsprong in de markt op te bouwen. Niet alleen nationaal maar ook zeker internationaal, vertelt ze. We hebben er daarom voor gekozen ons niet te beperken en verschillende cases uit te werken. VOOROP In juni zijn de business cases gepresenteerd. Eind september worden de beleidsaanbevelingen aan de provincie gepresenteerd. Daarna is het project E-Mob voor de BOM afgerond. Het is me opgevallen dat Brabant behoorlijk voorop loopt, besluit Persoon. Desalniettemin was E-Mob voor alle partners een verrijkende ervaring. Meer informatie Wendy Persoon, 06-15 24 98 57, wpersoon@bom.nl 1
Onderzoek wees in 2006 uit dat de helft van de Nimby-bedrijven problemen ondervindt op de huidige locatie. Zo n 20% van de bedrijven wìl wel verplaatsen, maar stuit daarbij op veel weerstand. Van de gemeente bijvoorbeeld, die hun soort bedrijven niet meer wil huisvesten. Andere problemen zijn onvoldoende fysieke ruimte, hoge kosten en achtergebleven grond die nauwelijks te verkopen is. Bert Pauli (rechts) reikt op symbolische wijze de cheque van twee miljoen euro uit aan Frank Werst, directeur van Diffutherm Afvalverwerker? Recyclingbedrijf? Chemiebedrijf? Niet in mijn achtertuin! In Brabant zijn behoorlijk wat overlastveroorzakende bedrijven. Deze bedrijven vallen in de zwaardere milieucategorieën en worden Nimby-bedrijven genoemd, ofwel: Not In My Backyard. 30% van alle gemeenten in Brabant heeft last van Nimbybedrijven. De BOM heeft twee provinciale pilotprojecten voor oplossing van de overlastproblematiek succesvol uitgevoerd. Samen met gemeenten en bedrijven heeft de BOM twee pilotprojecten succesvol afgerond. Chemisch bedrijf Diffutherm in Bergeijk gaat bedrijfsactiviteiten verplaatsen naar het regionaal Kempisch Bedrijven Park in Bladel. Voor Recyclingbedrijf BOWIE in Nuland was geen alternatieve locatie beschikbaar. Dit bedrijf heeft er daarom voor gekozen de grond aan de gemeente te verkopen en bedrijfsactiviteiten naar andere vestigingen over te plaatsen. Beide projecten kunnen rekenen op een steun van ieder twee miljoen euro van de provincie Noord-Brabant. Gedeputeerde Economische Zaken Bert Pauli: De problematiek van voor omwonenden zware overlastgevende bedrijven vraagt om blijvende aandacht. Uit deze pilotprojecten blijkt dat met mediation en procesmanagement succesvol gewerkt kan worden aan oplossingen van de Nimby-problematiek. Een structurele aanpak is gewenst, immers Brabant kan ook niet zónder deze bedrijven. Meer informatie: Hans Bierens, 088 83 11 168, hbierens@bom.nl / Serge Hoppenbrouwers, 088 83 11 174, shoppenbrouwers@bom.nl Brabant in beeld bij Zweedse bedrijfsleven Er is serieuze belangstelling van het Zweedse bedrijfsleven voor een mogelijke vestiging in Brabant. Dat heeft een recent bezoek van de BOM aan Zweden uitgewezen. Nederland wordt door bedrijven in Zweden gezien als een sterke economie. Brabant onderscheidt zich daarin onder meer door haar strategische ligging en het innovatieve karakter van de aanwezige bedrijvigheid. Recente cijfers laten zien dat van alle buitenlandse investeringen in Brabant 20% afkomstig is uit Europese landen. Ook het Zweedse bedrijfsleven is sterk vertegenwoordigd in Brabant met onder andere vestigingen van Ericsson, Scania, SCA Packaging en Alfa Laval. IKEA heeft in Brabant een groot distributiecentrum. Zweedse bedrijven richten behalve voor hun productieactiviteiten de schijnwerpers vooral op Nederland als zij op zoek zijn naar een locatie voor een servicecenter, marketing & sales kantoor of distributiecentrum. In Zweden staat Nederland bekend als een sterke economie met een volwassen markt. Vooral de kwaliteit van de infrastructuur, Luchtfoto van Scania hoofdkantoor in Södertälje, Sweden. Het hoofdkantoor voor de Benelux is gevestigd in Breda. de meertaligheid van de beroepsbevolking maar ook de cultuur spreken Zweedse ondernemers aan. Ook de toegang tot hoogwaardige technologie en innovaties en het uitstekende woonen leefklimaat zijn belangrijke factoren. Deze vestigingscondities blijken het Zweedse bedrijfsleven wel aan te spreken, vertelt projectmanager Lars de Vries van de BOM. Hij bezocht in Zweden meer dan vijftien bedrijven. De reacties waren positief en de eerste vervolgafspraken dienen zich al aan. Meer informatie: Lars de Vries, 088 83 11 143, ldevries@bom.nl 2
A C T I V I T Y R E P O R T MarketRedesign voorspelt uw onderhandelingsruimte bij klanten Pingelen wordt wetenschap Als hij twee paar schoenen koopt, bedingt hij korting; voor directeur Ruud Schmeink van Market- Redesign is onderhandelen een sport. Maar niet iedereen is er even goed in. Veel verkoopafdelingen laten volgens hem geld liggen in de onderhandelingen met klanten. MarketRedesign adviseert ze bij het optimaliseren van hun prijsstrategieën door te berekenen welke klant welk prijspeil zal accepteren. De BOM gelooft in de voorspellende kracht van de software en participeert daarom in deze onderneming. MarketRedesign richt zich vooral op B2B-bedrijven, waar de verkoop plaatsvindt op basis van onderhandeling: Vooral bij de zogenaamde spot -verkopen wordt direct - veelal per telefoon - een prijs bepaald. Vaak maken salesmanagers zelf een inschatting en dat leidt tot veel variatie in prijsvorming, vertelt Schmeink. MarketRedesign ontwikkelde samen met de TU Eindhoven het webbased softwarepakket MyDealwinner: Het maakt gebruik van geavanceerde statistische methoden om het klantgedrag te analyseren en bepaalt daarna op basis van een benchmark een verkoopprijs, die past bij het volume en het afnamegedrag van de klant. Zo realiseer je een winstverbetering van 5 tot 10%. De eerste klanten, waaronder Mediq, zijn erg positief over de software. De voorspellende waarde is zeer reëel. Ruud Schmeink, directeur MarketRedesign GOEDE NEUS Schmeink merkt dat de participatie van de BOM zijn onderneming een robuuster profiel geeft: Afgezien van de financiële injectie en de kennis die de BOM inbrengt, heeft de samenwerking met de BOM een positief effect richting klanten. De BOM heeft een goede neus voor kansrijke starters en groeiers, deze participatie is een extra erkenning voor MarketRedesign. Meer informatie: Pascal Prins, 088 831 11 33, pprins@bom.nl Verzakelijking bedrijventerreinen Pilots gestart in Breda en Deurne Grond op bedrijventerreinen wordt vaak per kavel uitgegeven waardoor de eigendomsstructuur versnipperd is. Dit staat gebiedsgerichte ontwikkeling van terreinen in de weg met als gevolg dat bedrijventerreinen relatief snel verouderen. Dat kan veranderen als de markt verzakelijkt. Door private partijen als beleggers, ontwikkelaars en eindgebruikers te betrekken bij de ontwikkeling en exploitatie moeten bedrijventerreinen beter gaan functioneren. Terreinen kunnen effectiever worden ingericht en er kan beter worden ingespeeld op behoeften en wensen van eind(gebruikers). Deze verzakelijking is een van de speerpunten van het nieuwe bedrijventerreinenbeleid van de overheid. PILOTS Landelijk worden er zes pilots uitgevoerd waarvan er twee in Noord- Brabant liggen. Het betreft bedrijventerreinen die geherstructureerd worden in Deurne en Breda. De BOM is betrokken bij het herstructureringsproces en zal in deze pilots dan ook een leidende rol spelen. Doel van de pilots is om op praktische wijze de betrokkenheid van marktpartijen te vergroten, voldoende praktijkkennis op te doen en leereffecten en ervaringen te delen met andere partijen in Nederland. Meer informatie: Lysbeth Slotegraaf, 088 83 11 177, lslotegraaf@bom.nl (pilot Deurne) / Jeroen Krijgsman, 088 83 11 163, jkrijgsman@bom.nl (pilot Breda) 3
LifetecZONe versnelt samenwerking BIOMEDICA Bas Lemmens van Nemo Healthcare is sinds maart van dit jaar bestuurslid van LifetecZONe: In Zuid-Nederland zijn vrij veel spelers actief in de medische technologie, dankzij LifetecZONe kunnen ze elkaar ook vinden, vertelt hij. Om die reden leverden wij een actieve bijdrage aan de Biomedica. Dit congres levert het bedrijfsleven in (Zuid-)Nederland interessante contacten op, zowel op wetenschappelijk als industrieel gebied. Het gaat goed met de positie van life sciences in Zuid-Nederland. Ruim 80% van alle bedrijven in de branche is inmiddels lid van netwerkorganisatie LifetecZONe. Ook het internationale congres Biomedica dat in april in Eindhoven werd gehouden, was mede dankzij de TU/e, gemeente Eindhoven én LifetecZONe, een groot succes. LifetecZONe faciliteert ontmoetingen, die leiden tot business development, vertelt programmamanager Ria Hein van de BOM. We zijn er twee jaar geleden samen met LIOF en Syntens mee gestart. Nu 130 van de 160 bedrijven in Zuid-Nederland lid zijn, zijn we redelijk compleet. In de toekomst zou ik ook graag zorginstellingen betrekken. AANSPREEKPUNT Lemmens wil de positie van LifetecZONe de komende jaren graag verder versterken: De Brainport regio laat zien hoe succesvol je kunt zijn als je jezelf nationaal en internationaal sterk profileert. Ook LifetecZONe zou haar leden kunnen helpen door zich te ontwikkelen tot hét aanspreekpunt voor bijvoorbeeld overheden en buitenlandse bedrijven en kennisinstellingen. Zo n warm bad scheelt enorm veel tijd als je tot vruchtbare samenwerking wilt komen. Meer informatie: Ria Hein, 088 8311155, rhein@bom.nl, of www.lifeteczone.com Het volgende Biomedica congres vindt plaats op 18 en 19 april 2012 in Luik. Noteer die data vast! Brabant promotie in China BOM organiseert High Tech Conferentie in Nanjing Op 9 juni organiseerde de BOM samen met de Nederlandse en Chinese overheid een conferentie over nieuwe technologieën en open innovatie. Het doel van de drukbezochte conferentie was het informeren van Chinese bedrijven over belangrijke competenties van Brabant en Nederland op het gebied van nieuwe technologieën om zo de weg vrij te maken voor meer samenwerking en uitwisseling. De focus lag op medische technologie en nieuwe materialen, sectoren die in beide provincies tot de speerpunten behoren. Een aantal belangrijke partijen actief in deze sectoren was aanwezig, zoals Holst Centre, High Tech Campus Eindhoven, Chemelot, LIOF en DSM. Verder presenteerden ook Philips Electronics en TNO zich. Wim van de Donk en gouverneur van Jiangsu Li Xueyong na de ondertekening van het Memorandum of Understanding (MOU) waarin de verdieping en uitbreiding van samenwerking tussen beide provincies is bezegeld. Chinese bedrijven die interesse hebben in vestigingsmogelijkheden in Brabant kunnen vanaf nu contact opnemen met mevrouw Gan Rui, vertegenwoordiger van het Brabant Office in Nanjing. Nanjing is de hoofdstad van de provincie Jiangsu, waarmee Brabant van oudsher veel economische banden heeft. Gan Rui gaat de activiteiten van Brabant in Jiangsu ondersteunen en werkt hierbij nauw samen met het NBSO-kantoor in Nanjing, het consulaatgeneraal in Shanghai en het ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie. Commissaris van de Koningin Wim van de Donk heeft op 9 juni samen met de Gouverneur van Jiangsu het kantoor officieel geopend. Meer informatie: Richard l Ami, 088 831 11 40, rlami@bom.nl 4
BULLE Ondernemer in beeld Een start-up is een superkans De BOM is een echte netwerkorganisatie. In deze nieuwsbrief geven we een stukje van dat netwerk prijs en zetten we een ondernemer in the picture. Dit keer is dat Huib Heezen, managing director van start-up SoLayTec, dat met een nieuwe technologie het rendement van zonnecellen verhoogt: Toen ik vorig jaar de kans kreeg SoLayTec te leiden, wist ik: dit is een superkans. Zoveel start-ups zijn er immers niet. Heezen geniet van zijn avontuur: Het gevoel dat de eerste order met zich meebrengt is fantastisch. WAT ONDERNEEMT U? SoLayTech is een spin-off van TNO en investeert samen met zeven partners in de ontwikkeling van een machine, die een zeer dun laagje aluminiumoxide op zonnecellen aanbrengt met behulp van Atomic Layer Deposition (ALD). Uiteindelijk kunnen we de efficiency van de zonnecel daardoor laten stijgen met ongeveer 6%. Dankzij een landelijke subsidie en investeringen van de BOM en het Duitse bedrijf Rena kunnen we in 2012 een machine opleveren, die meer dan 3.000 wafers per uur produceert. Onze eerste order kregen we afgelopen december, na een vrij uitgebreide selectieprocedure. Het moment dat we breed lachend het restaurant verlieten met een ja op zak, vergeet ik nooit meer. Die ervaringen maken het leiden van een start-up zo mooi. WAT ONDERSCHEIDT U? Alle reeds bestaande ALD-technieken werken met proceskamers, maar dat is tijdrovend. Wereldwijd zijn er, voor zover wij weten, drie spelers die werken aan deze nieuwe techniek. Van een bewerkingsproces van een paar seconden per laag schuiven we daarmee op naar een paar lagen per seconde. Daar komt bij dat de dikte van Huib Heezen de aangebrachte laag met dit nieuwe procedé makkelijk schaalbaar is. We zijn dus flexibeler, efficiënter en goedkoper. WAT VOEGT U TOE? Wij werken met zeven partners uit de regio, die allemaal mee investeren in de ontwikkeling van de machine. Dat zijn Frencken, Lamers High Tech Systems, Bronkhorst, TMC, Van Berlo, Sioux en NTS Mechatronics. Door verantwoordelijkheid te delen ontstaat eensgezindheid en onderling vertrouwen. Partners die elkaar kennen komen sneller tot resultaat, ook bij volgende projecten. Daarmee is de regio dus zeker gebaat. WAT IS UW LINK MET DE BOM? De BOM investeert in SoLayTec en heeft ons daarnaast goed geholpen door haar netwerk en kennis te delen, bijvoorbeeld op juridisch vlak en bij het opstellen van de aandeelhouderscontracten. De BOM benadert ons ook regelmatig voor andere interessante initiatieven op het gebied van solar, maar daar blijf ik kritisch op. Eerst SoLayTec maar eens volwassen laten worden. Meer informatie: www.solaytec.org 5
A C T I V I T Y R E P O R T T I N Een optimistisch bestuursakkoord Het kabinet Rutte legde eerder dit jaar de bal voor investeren in de regionale economie nadrukkelijk bij de provincie neer. Het spreekt voor zich dat we bij de BOM benieuwd waren naar de reactie van Brabant, verwoord in het nieuwe bestuursakkoord van CDA, VVD en SP. Afgezien van de korte en krachtige manier waarop het akkoord Tien voor Brabant is verwoord, ben ik verheugd over de positieve toon ervan. Het document straalt optimisme uit. De provincie staat voor een forse bezuinigingsopgave, maar net als de BOM gelooft zij duidelijk in het realiseren van een nieuwe economische samenleving. Het vraagt meer creativiteit van ons dan ooit tevoren, maar die is er in Brabant! Daar zijn de Provincie en de BOM van overtuigd. Het bestuursakkoord is gebaseerd op de Agenda van Brabant, daarnaast zijn de adviezen van SER-Brabant gebruikt als bouwstenen. Het resultaat is een bruikbaar programma, dat tevens aansluit bij de strategische agenda van de BOM. We kunnen de komende jaren verder werken aan wat overheden, kennisinstellingen en het bedrijfsleven reeds samen hebben opgebouwd. Thema s als internationalisering, innovatie en duurzaamheid zijn én blijven belangrijk voor Brabant. Vooral dat eerste punt verdient onze aandacht; het MKB en de maakindustrie hebben toegang tot het wereldtoneel nodig om succesvol te blijven. De Europese Unie speelt daarbij een steeds grotere rol; daar wordt beleid gemaakt en zijn middelen en netwerken aanwezig. De provincie heeft de handschoen van Den Haag in mijn ogen op een goede manier opgepakt. Nu is het zaak om tot uitvoering over te gaan. Dat gaan we bijvoorbeeld doen door meer te investeren in plaats van te subsidiëren en door bedrijven meer uit te dagen tot creativiteit. Wij delen het optimisme van de provincie en zullen laten zien dat het vertrouwen in Brabant terecht is. Jan Pelle, directeur BOM C O L U M N DEFENSIE INNOVATIE BEZOEK UIT ESTLAND PROVINCIAAL OOGST COMPETITIE 2011 Op 7 en 8 juni was een delegatie uit HERSTRUCTURERINGS ECONOMISCHE OPBRENGST Op 14 oktober vindt voor het derde jaar de Estlandse universiteitsstad Tartu op PROGRAMMA (PHP) 2007 2010 de Defensie Innovatie Competitie (DIC) bezoek in Brabant. Tartu en Brabant Tien Brabantse gemeenten ontvangen 2010 was het laatste jaar uit de periode kort nieuws plaats. Met deze competitie wil Defensie R&D innovatie en technologische ontwikkelingen bij het MKB stimuleren. Het winnende idee wordt beloond met 200.000. Binnen het thema Defensie Light kan een projectvoorstel worden gepresenteerd voor doorontwikkeling van een idee tot een werkend prototype. Voorstellen kunnen tot 19 augustus worden ingediend. Aanmelden: MA.Hendriks.02@mindef.nl Meer informatie: mweeda@bom.nl, 088-83 11 153, mweeda@bom.nl werken samen in het Interreg project Innovation 4 Welfare. Het programma Innovatieve Acties Brabant, heeft in Estland de belangstelling van het opkomende Health & Technology cluster gewekt. De delegatie kreeg een rondgang langs de programma s IAB4, Slimme Zorg, Brainport Health en de 5-sterren regio. Ook bezochten ze het nieuwe Jeroen Bosch Ziekenhuis en het Philips Experience Lab op de High Tech Campus. www.innovation4welfare.eu Meer informatie: Dick de Jager, 088-831 11 52, ddejager@bom.nl, via de Brabantse Herstructureringsmaatschappij voor Bedrijventerreinen (BHB) een subsidie uit het PHP. De middelen worden ingezet voor investeringen in de publieke ruimte en doeleinden op verouderde bedrijventerreinen. Veertien gemeenten hebben een aanvraag ingediend waarvan er tien zijn gehonoreerd. Daarmee is van het beschikbare budget van 5,2 miljoen, ruim 5,0 miljoen toegewezen. De gemeenten investeren zelf aanvullend circa 13,9 miljoen. Meer informatie: Rob Gordon, 088-831 11 60, rgordon@bom.nl 2007-2010 die in het teken heeft gestaan van de meerjarenafspraken met het Rijk en de Provincie Noord-Brabant. De BOM heeft de taakstellingen uit die meerjarenafspraken prima uitgevoerd en een belangrijke bijdrage geleverd aan de economie van Brabant. In de speciale uitgave Oogst laten we zien welke inspanningen we hebben geleverd en waartoe die hebben geleid. U kunt de uitgave inzien op de website: www.bom.nl Meer informatie: Simone Prinsen, 088-831 11 47, sprinsen@bom.nl 6