Het Begint met Taal jaarverslag 2015

Het Begint met Taal jaarverslag 2015

Nieuw record aan taalcoaching Nog nooit eerder was de behoefte aan vrijwillige taalcoaching zo groot alsafgelopen jaar. Een recordaantal van maar liefst 20.333 anderstaligen werden ondersteund door 8.409 vrijwilligers binnen ons netwerk. Nieuwe taalcoachorganisaties sloten zich en masse bij ons aan, daar zijn wij heel blij mee. Naast nieuwe en geslaagde inburgeraars, (vrouwen van) gastarbeiders, huwelijks- en arbeidsmigranten willen grote groepen net aangekomen vluchtelingen zo snel mogelijk de Nederlandse taal leren. Gelukkig stonden tal van taalvrijwilligers klaar om hen hierbij te ondersteunen. In diverse noodopvangen werden taalcoachinitiatieven opgezet. Met of zonder financiering: vrijwilligersorganisaties gingen er gelijk op af. Ons netwerk groeide fors: op dit moment versterken we 122 taalcoachorganisaties bestaande uit circa 150 afdelingen. Dit maakte dat het een erg druk jaar was. We kregen veel vragen van coördinatoren, maar ook vrijwilligers, anderstaligen en andere belangstellenden vroegen ons advies. Heel veel waardering gaat uit naar al die 437 gemotiveerde coördinatoren die, vaak als vrijwilliger, met hart en ziel taalcoaching mogelijk maken. Zij verzorgen goed gekwalificeerde vrijwilligers, zorgen dat anderstaligen op maat gesneden ondersteuning krijgen, maken de koppelingen, begeleiden het traject, onderhouden contacten met lokale partners en noem maar op. Adequate ondersteuning van taalvrijwilligers is essentieel voor de kwaliteit van de taalcoaching. Ook komend jaar zal een groot beroep gedaan worden op het netwerk van taalcoachorganisaties. Niet alleen voorafgaand aan een formeel taaltraject, maar ook tijdens en erna is vrijwillige taalcoaching een broodnodige aanvulling. We roepen dan ook iedereen op om dit met ons mogelijk te maken. Doe mee als vrijwilliger, als samenwerkingspartner, als bedrijf, als fonds, als donateur, zodat we met elkaar kansen creëren voor iedereen in onze samenleving. De Nederlandse taal verbindt ons allemaal. Bureau Het Begint met Taal Samira el Alami, Sylvia de Groot Heupner en Eline Dragt Ons netwerk in het kort Het Begint met Taal is de landelijke koepel voor vrijwillige taalcoachorganisaties dat 122 aangesloten organisaties (circa 150 afdelingen) telde in 2015. Samen maken zij gebruik van 8.113 taalvrijwilligers en 296 vrijwillige -en 141 betaalde coördinatoren om 20.333 anderstaligen te voorzien van taalondersteuning. Die ondersteuning bestaat uit één- op- één thuisles (63%), samenspraak (45%), groepsles (45%) en Taalcafé (26%). Het aantal anderstaligen dat deelneemt aan taalactiviteiten is in 2015 fors gestegen, namelijk met 62%. Dit is onder andere het gevolg van de vluchtelingenstroom. Ik hoef nooit meer het wiel opnieuw uit te vinden! Anderstaligen hebben vaak een laag taalniveau en hebben geen tot weinig contact met Nederlanders. Door taalcoaching krijgen ze meer contact en worden ze actiever in de maatschappij. Door de grote toename van het aantal anderstaligen hebben veel organisaties te kampen met een gebrek aan capaciteiten; zij komen ruimte, coördinatoren, kennis en/of geld tekort. Aangesloten organisaties vragen Het Begint met Taal om advies en ondersteuning. Zij zijn erg tevreden over de dienstverlening van Het Begint met Taal, met name de trainingen, materialen en bijeenkomsten worden geprezen.

Nieuw in 2015 In 2015 ontwikkelden we veel extra materiaal, trainingen en diensten om de kwaliteit van vrijwillige taalcoaching te vergroten, met dank aan projectfinanciering. Nieuw in ons assortiment zijn: SpreekTaal 2, webinars, e-learning, taalhandleidingen voor taalcoaches en coördinatoren en het taalwerkplan. Coördinatoren en taalcoaches zijn erg enthousiast over deze nieuwe producten en passen ze volop toe, daar zijn wij erg blij mee. Academie Digitaal Dankzij financiering van het VSBfonds en het Oranje Fonds voerden we in 2015 het project Academie Digitaal uit, bestaande uit klassikale trainingen, webinars en e-learning. In totaal trainden we maar liefst 1.768 vrijwilligers via klassikale trainingen en webinars. Webinars Begin 2015 organiseerden we onze eerste webinars (online seminars) over vrijwillige taalcoaching. In het begin was men voorzichtig enthousiast: men vond het idee interessant, maar had twijfels over het digitale systeem. Uiteindelijk bleek het een schot in de roos: 80-90% van de deelnemers beoordeelt de webinars als goed/uitstekend. We organiseerden webinars over werken met SpreekTaal, uitspraak NT2, creatieve werkvormen en inburgering en de arbeidsmarktmodule (ONA). Handboek voor taalcoaches Dit handboek staat vol met praktische informatie en handvatten over hoe je het taalcontact vormgeeft en hoe je achter het participatiedoel van de anderstalige komt. Handboek voor coördinatoren In dit handboek staat o.a. beschreven hoe je taalvrijwilligers effectief kunt ondersteunen bij de taalcoaching zodat anderstaligen zo snel mogelijk doorstromen naar vervolgactiviteiten. Er wordt continu verwezen naar extra materiaal dat te vinden is op extranet (besloten onderdeel). Taalwerkplan Het Taalwerkplan is een instrument waarmee de coördinator of taalcoach het taalniveau van de anderstalige kan inventariseren en monitoren. Het bevat een uitgebreid intakeformulier, werkbladen, taaldoel, tussenevaluatie- en evaluatieformulier. We hebben het Taalwerkplan samen met Taal doet meer ontwikkeld. Materialenbank We hebben een uitgebreid overzicht gemaakt van geschikt materiaal voor sociale activering, het toeleiden naar vrijwilligerswerk en betaald werk. E-learning Samen met een team van coördinatoren, taalvrijwilligers, anderstaligen, NT2-professionals en filmmakers ontwikkelden we een informatieve en praktische e-learning voor beginnende vrijwilligers. Het product bestaat uit vijf filmpjes waarin twee taalkoppels en een coördinator tips en tricks geven over taalcoaching. Taalcoaches kunnen de e-learning op elk gewenst moment gratis online raadplegen. Het is al duizenden keren bekeken. Project Aan de slag met Taal Het project Aan de slag met Taal (2014 t/m 2015) had als doel om met een methodiek bestaande uit advies, materiaal en trainingen, de participatie van anderstaligen te vergroten. Bij een aantal lokale organisaties waren al mooie projecten, materialen en methodieken opgezet die goed bruikbaar zijn voor collega-organisaties. Wij hebben deze kennis verzameld en landelijk beschikbaar gemaakt, dankzij financiering van het Ministerie van SZW. Methodiek Vooruit naar vrijwilligerswerk Samen met het ABC Amsterdam hebben we de methodiek Vooruit naar vrijwilligerswerk ontwikkeld. Het doel is om anderstaligen die dat niet zelfstandig kunnen, helpen toeleiden naar dievrijwilligerswerk. De methodiek bestaat uit een trainingsprogramma voor groepen en een handleiding voor taalvrijwilligers. Project SpreekTaal 2 Na het succes van SpreekTaal 1 gaven gebruikers aan behoefte te hebben aan een vervolg. Samen met de Vrije Universiteit ontwikkelden we SpreekTaal 2 (niveau A1 naar A2). Inmiddels is SpreekTaal 2 al 2.685 keer gedownload en honderden keren besteld via Uitgeverij NCB. Spreek- Taal 2 is ontwikkeld dankzij financiële ondersteuning van het Oranje Fonds, Ministerie van SZW en Stichting Lezen & Schrijven.

We deden nog meer! Advies en informatie Via tientallen persoonlijke werkbezoeken, mails en telefoongesprekken adviseerden we coördinatoren. Vragen gingen over het opzetten, continueren en verbeteren van taalcoachprojecten, het werven en binden van vrijwilligers en anderstaligen, kansen en ontwikkelingen waarop organisaties kunnen inspelen en het vinden van financiers. Helpdesk Dagelijks voorzagen we vrijwilligers en anderstaligen van informatie over vrijwillige taalcoaching, formeel taalonderwijs, geschikt materiaal en verwezen we door naar lokale taalcoachorganisaties. Trainingen voor vrijwilligers In 2015 trainde Het Begint met Taal maar liefst 1.768 vrijwilligers via klassikale trainingen en webinars. Deelnemers geven aan dat zij dankzij de trainingen beter voorbereid op hun rol als taalcoach en gelijk met praktische tips aan de slag kunnen. Trainingen voor coördinatoren Voor coördinatoren organiseerden we diverse trainingen over intervisie aan vrijwilligers, culturele bewustwording, de Piëzo-methodiek, begeleiden naar van anderstaligen naar vrijwilligerswerk en hoe je zelf een introductietraining aan vrijwilligers kunt geven. In totaal namen 76 enthousiaste coördinatoren deel. Zij vonden de trainingen zeer waardevol. Ik leer veel van collega s tijdens de bijeenkomsten. Regiobijeenkomsten Samen met 110 coördinatoren wisselenden we belangrijke informatie, kennis en ervaringen uit over vrijwillige taalcoaching tijdens zes regiobijeenkomsten. Het Begint met Taaldag Tijdens onze landelijke dag op 23 november 2015 verwelkomden we 128 coördinatoren en samenwerkingspartners. We spraken met elkaar over de belangrijke samenwerking met formele taalaanbieders, taalcoaching in de noodopvang en de inburgering. Zichtbaarheid vergroten Zowel via sociale media (Facebook, Twitter en Linked In) als via de landelijke pers was Het Begint met Taal regelmatig in beeld. We kregen veel reacties van potentiële taalcoaches op het artikel in NRC-handelsblad van 22 september 2015. In totaal lazen 8.205 geïnteresseerden maandelijks onze nieuwsbrieven en bezochten meer dan 23.000 mensen elke maand onze website (73% unieke bezoekers). Belangenbehartiging We hadden regelmatig gesprekken met landelijkeoverheden, politieke partijen en samenwerkingspartners over nut en noodzaak van vrijwillige taalcoaching.

Bereik taalcoachorganisaties Anderstaligen Het is een druk jaar geweest voor de aangesloten organisaties. In 2015 hebben zij circa 20.333 anderstaligen bereikt, dat is een stijging van 62% in vergelijking met 2014. Driekwart van de organisaties geeft dan ook aan dat zij een (grote) toename van het aantal taalaanvragen hebben ervaren in het afgelopen jaar. Deze grote toeloop komt met name door de instroom van vluchtelingen. Daarnaast is er een grote groep niet inburgeringsplichtigen die graag haar taalniveau wil verbeteren. De stijging is ook deels het gevolg van een toename in het aantal aangesloten organisaties bij Het Begint met Taal. Als anderstaligen bij een organisatie binnenkomen is hun taalniveau vaak laag; 61% van de anderstaligen zit tussen niveau A0 en A2. Zo n 20% heeft een gemiddeld niveau en zit op A2. Bij binnenkomst geeft driekwart aan dat zij haar spreekvaardigheid wil verbeteren. Daarnaast wordt het vergroten van de zelfredzaamheid vaak genoemd als reden om zich in te schrijven voor taalcoaching. Het overgrote deel van de anderstaligen had geen tot weinig contact met Nederlanders voordat zij aan een taaltraject begon. Taalcoaching leidde ertoe dat zij actiever werden in de samenleving, zo is een deel begonnen aan vrijwilligerswerk, buurtactiviteiten of een (inburgerings)cursus. Vrijwilligers In 2015 werden de taalactiviteiten door circa 8.409 vrijwilligers uitgevoerd. In totaal waren 437 coördinatoren actief, waarvan tweederde dat als vrijwilliger deed. Het verdelen van vrijwilligers onder coördinatoren komt niet veel voor, vaak houden zij zich bezig met alle vrijwilligers. Dit komt neer op 1-20 of 21-40 vrijwilligers per coördinator, dit hang af van de grootte van de organisatie. De kleine stijging van het aantal vrijwilligers in vergelijking met de grote toename van het aantal anderstaligen kan worden verklaard door het feit dat bij groepslessen en Taalcafés weinig vrijwilligers veel anderstaligen kunnen ondersteunen. Ook zijn er vrijwilligers die meerdere anderstaligen één-op-één begeleiden. De vrijwilligers hebben het nog steeds over de training. Financiën Het grootste deel van de aangesloten organisaties is afhankelijk van de gemeente voor haar inkomsten. 62% noemt de gemeente als subsidieverstrekker en 20% maakt gebruik van de subsidie die een overkoepelende organisatie ontvangt van de gemeente. De laatste groep heeft daardoor vaak geen zicht op hoeveel geld zij aan taalactiviteiten (kunnen) besteden. Iets meer dan de helft van de organisaties heeft genoeg subsidie ontvangen voor 2015, de andere helft heeft te maken met een tekort. Van deze groep heeft 34% geld nodig om de taalactiviteiten uit te breiden en 25% om de bestaande activiteiten voort te kunnen zetten. De grootste kostenposten voor vrijwillige taalcoachorganisaties zijn achtereenvolgens: personeelskosten, materialen, trainingen en huur. Ontwikkelingen Door de grote toename in het aantal taalaanvragen komt ruim de helft van de organisaties capaciteiten tekort. Met name te weinig ruimte, een groot tekort aan coördinatoren en gebrek aan kennis worden genoemd als zaken die uitbreiding tegenwerken. Daarnaast heeft een deel van de organisaties te kampen met geldgebrek wat tot onzekerheid over het voorbestaan van deze organisaties leidt.

AANGESLOTEN ORGANISATIES 2015 LEES-GOED M.O.S. HET TAALPROJECT VLUCHTELINGENWERK NOORDWEST HOLLAND DIALOOG NETWERK ` WELZIJN TAAL ACTIEF FLEVOMEER BIBLIOTHEEK PARTICIPATIE ANDERSTALIGEN ASSADAAKA DORAS VLUCHTELINGENCONTACT ABC COHERENTE KANSENNET TAALMAATJES NUNSPEET HUIS VD WIJK VROUWEN VOORUIT HUIS DER TAAL VRIJWILLIGERSCENTRALE AMSTELLAND WELZIJN ERMELO TAALPUNT MENTHOL TAAL OP MAAT TAAL RIVIERENBUURT BALANS ALIFA WELZIJN OUDEREN BIBLIOTHEEK ANGSTEL NVA BIBLIOTHEEK EEMLAND STICHTING KREDA DA CAPO VROUWEN TAALGROEP MAATJESPROJECT VLUCHTELINGENWERK NIJVERDAL WIJK & CO BIBLIOTHEEK IDEA SCALA WELZIJN RADIUS WELZIJN TAALCOACHPROJECT UTR HEUVELRUG EKKLESIA BIBL. RIJN EN VENEN TAAL DOET MEER VERDER MET TAAL PIËZO VLUCHTELINGENSTEUNPUNT TAAL AAN ZEE BUURTACADEMIE VLUCHTELINGENWERK TAALONTMOETING VRIJWILLIGE INZET BIBLIOTHEEK OOSTLAND TAALPROJECT RODE KRUIS PARTICIPE TAALHUIS CALEIDOZ HOEDJE VAN PAPIER MEE TAALCOACHING CAPELLE STEP VLUCHTELINGENWERK ZUIDVLEUGEL CORDAAD GEMEENTE THOLEN OPENBARE BIBLIOTHEEK VLUCHTELINGENHULP BIBLIOTHEEK VELDHOVEN DUNYA TAALLESSEN REIMERSWAAL DUNYA VLUCHTELINGENWERK EVA VROUWENCENTRUM VROUWEN INTEGRATIE VANDAAG LEV GROEP TAALPROJECT KLEDINGBANK SYNTHESE VORKMEER SCALDA GROEN LICHT CARES PALADIJN STEM MOEDERCENTRUM MAXIMINA PARTNERS IN WELZIJN PLATFORM ALLOCHTONEN GELEEN BREED MEER WETEN? GA NAAR: WWW.HETBEGINTMETTAAL.NL kaartontwerp door MAPMAP.NL