Ter inzage Raad 27.03.08 JAARPROGRAMMA INTEGRALE VEILIGHEID 2008 Inleiding: Het jaarprogramma integrale veiligheid 2008 is samengesteld op basis van de kadernota IV en het daarin gehanteerde kernbeleid veiligheid. In de kadernota Integrale Veiligheid 2008-2011 is al aangekondigd dat de diverse genoemde veiligheidsvelden nader zouden worden uitgewerkt in "formats"(meer gedetailleerde beschrijvingen). Deze formats geven een beeld van alle werkzaamheden die een verband houden met veiligheid. De formats haken aan op bestaande beleidsprogramma's en de programmabegroting van 2008. Gebruik formats: Dit overzicht dient meerdere doelen. In de eerste plaats is het te beschouwen als een "0-meting". Een beschrijving van de huidige stand van zaken. Door dit regelmatig te herhalen, kan een goed inzicht worden verkregen in de voortgang van de werkzaamheden en vooral in het effect daarvan. In de tweede plaats dient het als bouwsteen voor het jaarprogramma IV (2008)en met name de speerpunten. Door gebruikmaking van formats worden zaken SMART gemaakt. Ten derde geven de formats voor het gemeentebestuur, voor de ambtelijke medewerkers en voor de andere partners in veiligheid een goed overzicht, wie waarmee bezig is. Het effect hiervan is dat de onderlinge betrokkenheid toeneemt. Beschrijving actie's in 2008 per hoofdonderwerp: Het kernbeleid veiligheid van de VNG, waarop de kadernotitie 2008-2011, het integraal veiligheidsplan 2008-2011en het jaarprogramma 2008 zijn gebaseerd, kent vijf hieronder aangegeven veiligheidsvelden. Binnen deze veiligheidsvelden worden veiligheidsthema's onderscheiden. In dit jaarprogramma worden de ambities en de aanpak op de vijf veiligheidsvelden beschreven aan de hand van bijgevoegde formats. VEILIGE WOON- EN LEEFOMGEVING Keurmerk veilig wonen Het toepassen van het Politiekeurmerk veilig wonen (PKVW) bij nieuwbouwprojecten leidt tot een afname van de onveiligheid en criminaliteit in de directe woonomgeving. Bij alle nieuwbouwprojecten wordt al in de planontwikkelingsfase meegekeken in hoeverre het mogelijk is alle drie de deelcertificaten te halen. (veilige woning, veilig wooncomplex en veilige omgeving) In de gemeente Maasdriel is het besluit tot het invoeren van de keurmerken bij nieuwbouwwijken al genomen in 2005. Doel gemeente is woninginbraken te verminderen samen met politie (gemeente preventie). Bestaand beleid wordt voortgezet. openbare verlichting; afdeling openbare werken stelt een openbaar verlichting beleidsplan op. In dit plan wordt uitgebreid stilgestaan bij de effecten van een goede openbare verlichting op het veiligheidsgevoel in de openbare ruimte (zie programmabegroting 2008-2011) leefbaarheidsplan kernen; Om een leefbare samenleving te creëren in alle kernen waarbij gekeken wordt naar het voorzieningenniveau wordt vanuit het cluster welzijn gestart met het uitvoeringsplan leefbaarheid Heerewaarden. Dit project dient als pilot voor alle kernen. (zie programmabegroting 2008-2011) Huiselijk geweld; Het onderwerp huiselijk geweld wordt ook in onze regio regionaal opgepakt en vorm gegeven. Huiselijk geweld valt onder het domein van openbare geestelijke gezondheidszorg en maatschappelijke opvang. Samen met de regiogemeenten, wordt vorm gegeven aan een gestructureerde aanpak van huiselijk geweld. In 2006 is de inrichting van een regionaal advies- en steunpunt huiselijk geweld gerealiseerd. Dit advies- en steunpunt is onderdeel van het reeds bestaande meldpunt bijzonder zorg. In 2008 wordt het bestaand beleid voortgezet.
BEDRIJVIGHEID EN VEILIGHEID Keurmerk Veilig Ondernemen Bedrijventerreinen (KVO). In 2005 is voor bedrijventerrein de Geerden in Velddriel samenwerking op gang gekomen tussen de Kamer van Koophandel (KvK), de brandweer, de politie, de gemeenten en ondernemers op het gebied van het KVO. In gezamenlijkheid is gewerkt aan het verminderen van de criminaliteit en het verbeteren van de veiligheid op de bestaande bedrijventerreinen waarbij ook gelet is op de specifieke problemen per terrein. Voor bedrijventerrein "De Geerden" is het keurmerk veilig ondernemen afgegeven. In 2008 actualisatie en voortzetting bestaand beleid. Toepassing van het keurmerk zal ook worden bekeken bij nieuw te bouwen bedrijventerreinen. Convenant veilig uitgaan De roep om maatregelen tegen uitgaansoverlast is landelijk gezien de laatste tijd sterk toegenomen. In reactie hierop is in 2001 het convenant veilig uitgaan ontwikkeld. Het is een samenwerkingsverband tussen justitie, politie, horecaondernemers, omwonenden en gemeente die hun bijdrage leveren aan een veilig uitgaansgebied. Zowel de wijze van samenwerking als de maatregelen komen aan bod. Groot voordeel van het convenant is dat de naleving van de afspraken meetbaar wordt. Sinds 2001 heeft de kern Kerkdriel een convenant 'veilig uitgaan. We constateren dat de overlastproblemen sinds de komst van het convenant veilig uitgaan sterk zijn gedaald. Ook in 2008 blijft dit convenant gehandhaafd. JEUGD EN VEILIGHEID Versterking ketenaanpak (zie verderop bij speerpunten: aanpak veelplegers, risicojongeren) Overlast (hang)jeugd; Sinds 2007 is het project 'hou hangen leuk' gestart ism politie. Overlastgevende jeugd wordt in beeld gebracht en aangepakt op groeps en individueel niveau. Mede in verband hiermee beschikt Maasdriel sinds kort op projectbasis voor 10 uur per week over een straathoekwerker. Een van zijn taken is de hangplekken te bezoeken, contact te leggen met hangjeugd en lijsten bij te houden met achtergronden namen en gezinssituaties. Voor de organisatie/ondersteuning van preventieve activiteiten voor de jeugd is sinds kort een medewerker jeugd aangesteld. Zij werkt nauw samen met straathoekwerker, beleidsmedewerker jeugd en IV-ambtenaar. Project Aanpakken Het project Aanpakken van Provincie Gelderland richt zich op de problematiek rondom jeugd en veiligheid. Hoe kunnen de gemeenten adequaat reageren op de problemen veroorzaakt door de jeugd, problemen die niet alleen gevolgen hebben voor het veiligheidsgevoel van de burgers, maar ook voor de jongeren zelf. Het project 'Aanpakken' probeert daar iets aan te doen. Het doel is om kleine en middengrote Gelderse gemeenten te versterken bij het invullen van hun regierol ten opzichte van jeugd en veiligheidsvraagstuk door middel van advies/ consultatie en deskundigheidsbevordering. De kern Heerewaarden is als pilot gebruikt voor het project. De uitvoering van het project loopt door in 2008. FYSIEKE VEILIGHEID Verkeersveiligheid. In het 2e kwartaal van 2008 wordt een mobiliteitsplan vastgesteld opgemaakt door afdeling openbare werken. In het plan bepalen we een visie en strategie op het gebied van bereikbaarheid, parkeren, verkeersveiligheid en circulatie voor de fietser, voetganger automobilist en de openbaar vervoer reiziger. (zie programmabegroting 2008-2011)
Externe veiligheid In het kader van nieuwe wetgeving op het gebied van externe veiligheid (EV) (de veiligheid die verband houdt met productie, opslag en vervoer van gevaarlijke stoffen) hebben de gemeenten de risicovolle bedrijven geïnventariseerd en de gegevens daarvan ingevoerd dan wel aangeleverd voor het register risicosituaties gevaarlijke stoffen (RRGS) en de (provinciale risicokaart). Voorts is en wordt door diverse gemeentelijke functionarissen deelgenomen aan de regionale projecten op EV-gebied. Voorbeelden hiervan zijn het kennis- en implementatieproject, het ontwikkelen van een (beperkte) beleidsvisie externe veiligheid, het verbeteren van risicocommunicatie, en het actualiseren milieu vergunningen van risicovolle inrichtingen. (zie ook bijlage in IV-plan; risico-inventarisatie van brandweer) Brandveiligheid; gebruiksvergunningen Eind 2007 zijn de plannen opgesteld waarin de preventie en repressiekwaliteiten voor de brandweer in Maasdriel zijn vastgelegd. Voor de preventie van ongevallen bij brand en het voorkomen van brand, worden gebruiksvergunningen afgegeven. Daarnaast wordt er voorlichting en adviezen verstrekt. Bij brand (repressie) is het nodig om 365 dagen en 24 uur per dag paraat te zijn. De kwaliteit en veiligheid van het materieel, materiaal en het brandweerpersoneel zijn van groot belang om deze taak goed te kunnen uitvoeren. We willen binnen 5 minuten na alarmering het potentieel kunnen laten uitrukken. Crisisbeheersing (rampenbestrijding) Onder een crisis wordt volgens het Crisisbeheersing verstaan een ernstige verstoring van de basisstructuren dan wel aantasting van de fundamentele waarden en normen van het maatschappelijk systeem. Binnen die definitie is een ramp een bijzondere vorm van een crisis. In een traditionele rampsituatie wordt het leven en de gezondheid van personen, het milieu en/ of grote materiele belangen in ernstige mate bedreigd of geschaad waardoor een ernstige verstoring van de openbare orde en veiligheid ontstaat of dreigt te ontstaan. Een gecoördineerde inzet van diensten en organisaties van verschillende disciplines is vereist om de dreiging weg te nemen en/ of de schadelijke gevolgen te beperken. De primaire verantwoordelijkheid voor de rampenbestrijding ligt bij de gemeenten. In het kader van de voorbereiding op de rampenbestrijding stelt de gemeente (het college) een rampenplan vast. Het rampenplan van de gemeente Maasdriel is vastgesteld in 2005. Het plan voldoet aan de wettelijke eisen. Opleiden en oefenen behoort ook tot de voorbereiding op de rampenbestrijding. De laatste jaren zijn ook binnen Maasdriel de opleidings- en oefenmogelijkheden van gemeentelijke functionarissen vergroot. Qua opleidingen is/wordt ingezet op een inhaalslag. Die inhaalslag wordt echter in een aantal gevallen weer belemmerd door het (natuurlijk) verloop binnen een gemeentelijke organisatie. Naast het rampenplan zijn in de achter ons liggende periode enkele regionale rampbestrijdingsplannen ontwikkeld. Daar waar het rampenplan het kenmerk heeft van een organisatieplan, heeft een rampbestrijdingsplan het karakter van een (operationeel) bestrijdingsplan. Wij noemen hier de nieuwe intergemeentelijke rampbestrijdingsplannen dijkdoorbraak en overstroming, Betuweroute, Massavaccinatie en Waterwegen (oevergemeenten Gelderland- Zuid). Maasdriel heeft ook gemeentelijke rampbestrijdingsplannen voor 3 LPG-tankstations.
INTEGRITEIT EN VEILIGHEID Organisatiecriminaliteit en georganiseerde criminaliteit Deze problematiek speelt zich over het algemeen meer af in grote steden, zodat in het kader van deze nota niet uitgebreid op in zal worden gegaan. Wel is het van belang om de wet te bevordering integriteit beoordelingen door het openbaar bestuur (BIBOB) te noemen. Deze is wettelijk op 1 juni 2003 in werking getreden en maakt het mogelijk om ongewilde facilitering door de overheid van criminele organisaties tegen te gaan. Bepaalde vergunningen of subsidies mogen worden geweigerd of ingetrokken als er sprake is van ernstig gevaar dat de vergunning of subsidie wordt gebruikt voor het plegen van strafbare feiten of het witwassen van geld. Wat betreft aanbestedingen kunnen gegadigden van bepaalde overheidsopdrachten uitgesloten worden als er sprake is van gevaar. Bij het bureau BIBOB kan het overheidsorgaan om advies vragen. Het bureau BIBOB kan bronnen raadplegen die bestuursorganen niet kunnen raadplegen, zoals Belastingdienst en justitiële bronnen. Maasdriel past mogelijkheden voor toetsing van wet Bibob toe bij aanvragen drank- en horecavergunning en exploitatievergunningen voor seksinrichtingen.
Speerpunten 2008: Voor het overgrote deel betreft het jaarprogramma reguliere werkzaamheden en (kortlopende) projecten. Op basis van actuele (landelijke en gemeentelijke)ontwikkelingen, politieke prioriteiten en op basis van cijfers uit het politiewerkplan, zijn de volgende speerpunten voor 2008 tot stand gekomen. Die liggen vooral bij de veiligheidsvelden "Jeugd en Veiligheid" en "Veilige Woonomgeving." Het accent ligt daarbij op preventie. De bestrijding van drugsgebruik. Drugsgebruik en vooral de gevolgen ervan worden in de beleving in toenemende mate als een probleem ervaren. Uit meldingen bij politie blijkt dat in 2006 en 2007 een aantal meldingen binnengekomen zijn betrekking hebbende op kwekerijen, gebruik en mogelijk dealen. Dit heeft vooral te maken met de aandacht die de politie inzet op deze vorm van criminaliteit. Om een meer structurele oplossing voor dit probleem te kunnen bieden is een integrale aanpak gewenst en daarom verdient de aanpak van deze vorm van criminaliteit in 2008 extra aandacht. Een strafrechtelijke aanpak alleen brengt dealers wel achter de tralies, maar geeft geen oplossing voor het dealen en het gebruik. Uit het gezondheidsprofiel Rivierenland 2007 blijkt tevens dat Maasdriel hoog scoort met alcohol en drugsgebruik. Zie bijlage. Groene golf protocol De politie district De Waarden constateert dat er vaker sprake is van hennepkwekerijen in (huur)woningen, (huur)woonwagens, schuren, kassen en (bedrijfs)hallen. Het (doen) exploiteren van een hennepkwekerij is strafbaar, veroorzaakt eventueel overlast en brandweer. Tevens wordt het woon- en leefklimaat van de omgeving en het veiligheidsgevoel van omwonenden aangetast. Door de winsten van deze criminele activiteit kan grote ongelijkheid in sociale gemeenschappen en branches ontstaan. Om toch adequaat op te treden tegen deze ongewenste ontwikkeling ten aanzien van hennepkwekerijen hebben de partners in een protocol vastgelegd om enkele keren per jaar in een integrale Groene Golf Actie meerdere hennepkwekerijen tegelijk aan te pakken. Waarschijnlijk zal in 2008 binnen de veiligheidsregio een uniform protocol worden ontwikkeld Prostitutie en coffeeshops Maasdriel hanteert op het gebied van coffeeshops een nul beleid. Op het gebied van prostitutie mogen maximaal 2 seksinrichtingen gevestigd zijn. Er is geen aanleiding dit beleid bij te stellen. Overlast en jeugdcriminaliteit Het landelijk veiligheidsbeleid stelt dat aandacht gegeven dient te worden aan : Agressie en geweld, criminaliteit en bedrijfsleven, georganiseerde criminaliteit, overlast en verloedering en de persoongerichte aanpak. Afgezien van de georganiseerde criminaliteit is op de overige aandachtsgebieden ingezet; de aanpak op de bedrijventerreinen heeft geleid tot een aanzienlijke reductie van het aantal bedrijfsinbraken. Het jeugdoverleg brengt jongeren in contact met hun omgeving om door middel van een integrale samenwerking overlast te trachten te verminderen. In deze aanpak ontbrak echter de persoongerichte aanpak waardoor interventie in jongerengroepen nog effectiever kan zijn. Derhalve is als speerpunt voor 2008 gekozen om deze persoongerichte aanpak op twee fronten te versterken: Aanpak veelplegers Dit behelst een sluitende aanpak op het individu. Er worden afspraken gemaakt met die instellingen die op grond van de problematiek betrokken dienen te worden in de zorg rond een veelpleger. Een veelpleger wordt gebonden door een persoonlijk begeleidingscontract dat tevens van een justitieel traject is voorzien. De zorg- en de justitiële ketens worden zo met elkaar verbonden. De afspraken worden gevolgd via een cliëntvolgsysteem. Voor het gehele district De Waarden zijn 33 veelplegers geselecteerd die dit jaar een traject aangeboden moeten krijgen.
De gemeente Tiel neemt de rol van regisseur op zich. De veelplegers zijn verantwoordelijk voor veel feiten die vooral op het terrein van overlast, agressie en geweld liggen. In de evaluatie, die eind 2008 zal plaatsvinden zal een reductie van het aantal aangiften en meldingen op deze terreinen merkbaar moeten zijn. Risico-jongeren Voor de overleggen rond risicojongeren geldt dat de regierol versterkt dient te worden om afspraken rond deze jongeren te bundelen en te monitoren. Ook hiervoor kan het cliëntvolgsysteem dienst doen. Eind 2008 dienen deze overlegvormen te zijn geprofessionaliseerd waarna de voorzitters van deze overleggen hun regierol adequaat kunnen oppakken en waarbij aan de hand van het aantal integraal in zorg gezette risicojongeren het succes van de aanpak kan worden bepaald. Jeugd en veiligheid Lokaal alcoholmatigingsbeleidprogramma ontwikkelen voor toenemende probleem. Dit in aansluiting op landelijk en regionaal te ontwikkelen programma. Handhaving: Belangrijke ontwikkelingen in 2008 zijn de professionalisering van de gemeentelijke toezichtorganisatie, de voorbereiding van de omgevingsverguning en de komst van een bijzondere opsporingsambtenaar (BOA). Komst BOA Doel van de BOA is de kwaliteit van het gemeentelijke toezicht op de terreinen kleine ergernissen, horeca, openbare ruimte, parkeren en hondenbeleid op voldoende niveau te brengen. Wens is gekwalificeerde Buitengewone Toezichthouders (BOA's) die bovendien zijn bijgeschoold op een specifiek terrein. Zo'n specialisatie kan bijvoorbeeld horeca, of hondenbeleid zijn. Bij de selectie van deze toezichthouders zal er met name aandacht moeten zijn voor de aspecten taalbeheersing en sociale vaardigheden. Voortgang bestuurlijke boete en strafbeschikking De finale behandeling (vaststelling) door de Eerste Kamer van het wetsvoorstel bestuurlijke boete zal samen met de het voorstel inzake de strafbeschikking plaatsvinden. Vanuit het ministerie van Justitie zijn er plannen om per oktober 2008 de strafbeschikking ook op gemeentelijke regelgeving van toepassing te laten zijn. Het lijkt er daarom op dat we in 2008 eindelijk een afweging kunnen maken met de toepassing van de bestuurlijke boete en dat medio 2009 de strafbeschikking zal volgen. Handhaving openbare orde bij evenementen Jaarlijks wordt in Maasdriel een aantal evenementen georganiseerd. De bekende grootschalige evenementen die jaarlijks terugkomen zijn: de Hedelse paardenmarkt, het evenement Alempop en de Kerkdrielse kermis. Openbare orde toezicht is hierbij van belang. Introductie Omgevingsvergunning De Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) geeft de kaders aan voor de (zogeheten) omgevingsvergunning. De omgevingsvergunning is één geïntegreerde vergunning voor bouwen, wonen, ruimte, natuur en milieu. Daarmee vervangt de Wabo 25 bestaande vergunningstelsels. Voor het onderdeel handhaving is relevant dat het bevoegd gezag (meestal de gemeente) het toezicht onderling moet afstemmen en moet zorgen voor één handhavingstraject, dat indien nodig wordt afgestemd. Dat betekent dus dat de gemeente gecoördineerd toezicht moet kunnen organiseren en moet kunnen optreden als één bestuursrechtelijk handhavings-orgaan. Het (ontwerp)besluit omgevingsrecht (Bor) bevat onder meer kwaliteitseisen voor handhavingsorganisaties. Daarbij is zoveel mogelijk aansluiting gezocht bij de kwaliteitseisen uit het Besluit kwaliteitseisen handhaving milieubeheer. De kwaliteitseisen zijn gebaseerd op het model van het adequate handhavingsproces en moeten leiden tot een strategische, programmatische en onderling afgestemde uitoefening van de handhaving.
In hoofdlijnen moet een gemeente het volgende leveren: 1 - een handhavingsbeleid dat inzicht geeft in de prioriteitenstelling, de wijze waarop wordt nagegaan of doelen worden bereikt, de handhavingsstrategie, en de afstemming van bestuurlijke en strafrechtelijke handhaving en in de afspraken met betrokken derden. - een jaarlijks uitvoeringsprogramma - een jaarlijkse evaluatie De handhaving van de omgevingsvergunning vraagt dus om een integrale aanpak of op z'n minst gecoördineerde aanpak. Binnen de organisatie zijn diverse afdelingen betrokken bij handhaving van de omgevingsvergunning, verdeeld over zeven productgroepen. Integrale aanpak vraagt om centrale aansturing, immers de input van de diverse productgroepen moet bij elkaar worden gebracht om te komen tot het vereiste handhavingsbeleid, uitvoeringsplan en evaluatie. Aan de kwaliteitseisen van het Besluit kwaliteitseisen handhaving milieubeheer is door de gemeente voldaan door het opstellen van het VROM-lexicon in 2005. In 2007 is vervolgens het Vergunningenen Handhavingsbeleidsplan (VHP) vastgesteld, waarin het vergunningen- en handhavingsbeleid voor de taakvelden bouwen, ruimtelijke ordening en milieu is opgenomen. Het VROM-lexicon zal vervolgens geëvalueerd worden en - waar nodig - in het VHP worden geïntegreerd. In 2008 wordt tevens gewerkt aan een Implementatieplan van de omgevingsvergunning. Vanwege de brede impact van de Wabo voor zowel vergunning-verlening als handhaving, zal de introductie van de omgevingsvergunning voor een groot deel van de organisatie consequenties hebben. Tenslotte: De kadernota IV 2008-2011, de jaarprogramma's en de deelonderwerpbeschrijvingen vormen een onlosmakelijk geheel, als instrument om de gemeentelijke regierol op het gebied van de veiligheid waar te maken. Deze regierol is wettelijk vastgelegd in een bestuursaccoord tussen minister Ter Horst van BZK en de VNG op 4 juni 2007. Het IV-plan is gekoppeld aan het teamwerkplan van de politie. Daarnaast vindt regelmatig afstemming met de parate diensten en onderdelen van de gemeentelijke organisatie plaats. Voor het overige komt de samenwerking met derden terug in de afzonderlijke formats. 1 Bron: concept-plan 'Implementatie van de omgevingsvergunning in de gemeente Tiel'