1
2
Spelen met je hond omdat spel goed voor je hond is! Jubileumboekje van Ineke Bos 20 jaar trainster en eigenaresse van hondenschool DOGSIDE en 15 jaar kynologisch gedragstherapeut 3
Goodie 4
Dit is een boekje met variaties om te gaan spelen met je hond. Waarom? Omdat mensen die een hond in een gezin opnemen vaak een leuke omgang met die hond willen hebben en de hond in dat gezin moet leren hoe hij/zij zich moet gedragen. Dat leren gaat op een ontspannen manier als we er een spel van kunnen maken. Als de spelletjes aangeleerd worden aan de hond, leert de hond om te gaan met frustraties en problemen op te lossen. Met dank aan alle honden die ik in de loop der jaren heb mogen opleiden, trainen, begeleiden, opvangen, te logeren gehad heb en bovenal mijn eigen honden die mij op hun eigen manier geleerd hebben om te genieten van hun aanwezigheid. Ineke Bos. Maikie Ventje 5
6
Tips om met je hond te gaan spelen: 1. honden letten veel op je lichaamstaal. Let daarom op wat je doet en wat je zegt. 2. honden laten gedrag zien wat beloont is. Als je hond tijdens een spel iets doet wat je niet leuk vindt, kan je bijv. stoppen met het spel. 3. de spelletjes kan je aanpassen naar leeftijd en ervaring van je hond. Het gaat erom dat je hond succes heeft met de activiteiten die jullie samen doen. 4. alles wat je hond leuk vindt kan je gebruiken om een prettige omgang met je hond te hebben. Denk hiervoor aan: spelen, aaien, iets lekkers geven, speuren etc. 5. de spelletjes bevorderen jou omgang met je hond. Dit geldt natuurlijk voor iedereen die geregeld met je hond speelt. 6. spelregels versterken de band met je hond je hond gaat er vanuit dat jij je ook aan de regels houdt. 7. tijdens de wandeling is het mogelijk om een oefening, die je hond al kent, in te zetten voor een spel. Maak er bijvoorbeeld een balans oefening van om je hond op een boomstam te laten zitten. 8. spel kan je ook gebruiken voor het socialiseren van je hond. Voeg een geluid of een geur toe zodat je hond er spelenderwijs aan went. 9. een deel van de dagelijkse hoeveelheid voer kan je gebruiken voor de spelletjes. Zo blijft je hond ook netjes op gewicht. 10. geef je hond de tijd om na te denken, je zult zien dat ze meer kunnen dan je verwacht. Hoe meer oefening hoe beter honden problemen kunnen oplossen. 11. speel niet te lang met je hond, om het plezier in de spelletjes te houden. 7
8
Bij je thuis spelletjes verzinnen. Het is voor je hond leuk als je overdag of een keer in de avond een spelletje doet met je hond, wat kan je dan doen? Kijk naar het ras van je hond, ieder hondenras heeft zijn eigen aanleg waar je gebruik van kan maken. Je kan je voorstellen dat een jachthond graag op jacht gaat, dan kan je een speur of zoekspel bedenken. Dat houdt dan in dat je met een favoriet speeltje of met iets lekkers een spelletje gaat verzinnen. Heb je nou een kruising dan kijk je naar het uiterlijk van de hond om enigszins een idee te krijgen van wat mogelijk leuk kan zijn. Heb je een spelletje verzonnen, dan ga je kijken wat je daarvoor nodig hebt en zorg je ervoor dat je het klaar hebt staan. Wil je een zoekspelletje doen dan kan je bijvoorbeeld het favoriete speelgoed van je hond wegleggen zodat hij er een tijdje niet mee kan spelen. De volgende stap is dat de hond de gelegenheid krijgt om zijn behoefte te doen, een wandeling dus. Als je dan thuis bent ga je het spel klaarzetten. Als het een nieuw spel is mag de hond kijken wat je doet. Als je hond durft mag hij gelijk gaan zoeken. Als je het spel al een paar keer gedaan hebt kan je de hond leren om even te wachten. Op jou teken mag de hond beginnen met spelen of zoeken, geef hem de rust om te werken. Sommige honden werken heel zelfstandig en andere honden kijken af en toe vragend aan. Als een hond het spel vaker gespeeld heeft zal hij minder naar je opkijken. Heeft de hond het spel al vaker gespeeld dan mag hij even op de gang wachten zodat hij niet precies ziet wat je doet. 9
Foto fam. Hansen 10
Zelfstandig leren werken. Het is niet de bedoeling dat je jou hond snel helpt als hij je aankijkt, het is goed als je hond leert zelfstandig te werken. Sommige honden worden erg ondernemend door spelletjes. Dan is het wellicht een tip om de spelletjes wat sneller moeilijker te maken. Andere honden kunnen wat langer over een bepaalde moeilijkheidsgraad doen. Als je in de gaten krijgt dat de hond het spelletje beheerst dan heb je de mogelijkheid om het spelletje buiten in de tuin of tijdens een wandeling aan te bieden. Omdat het dan in een andere omgeving is (waar meer geur, geluid en beweging is) is het opnieuw een leuke uitdaging. Natuurlijk kan je niet alles buiten doen maar met een beetje slimmigheid kan je heel veel tijdens een wandeling doen. Ook nu kan je rekening houden met de aanleg van je hond. Het leuke is dat je aangeleerde oefeningen kan combineren met een spel. Tijdens het pakken/ opzetten/ verstoppen van een spel kan je de hond laten zitten of liggen. 11
12
Aandacht vragen. De bedoeling van deze oefening is dat de hond contact maakt door naar je te kijken als je zijn naam zegt. Het is een goed begin van een spel of oefening en handig tijdens een wandeling. Hoe ga je dit nu aanleren aan je hond? Eigenlijk heel makkelijk, als de hond naar je kijkt geef je de hond wat lekkers. Als je merkt dat je hond heel vaak naar je kijkt ga je er een woord aan toevoegen (bijv. naam of kijk eens), als de hond dan naar je kijkt krijgt hij zijn beloning. Daarna ga je alleen de momenten belonen als je het woord gezegd hebt. Als laatste moet de hond langer naar je kijken voor hij de beloning krijgt. Dat gaat al heel goed zo! Leuk! Nu kan je kijken of het buitenshuis ook lukt, vergeet niet te belonen op het moment dat je hond naar je kijkt als je het gevraagd hebt. Daarna moet de hond langer kijken voor hij de beloning krijgt. Je kunt het ook oefenen op het moment dat er afleiding in de buurt is, dat is dan wel heel erg moeilijk. Zorg dat je dan ook een hele leuke beloning voor je hond hebt. Dit kan dan best een balletje of even een stukje rennen zijn, ook dat kan een beloning zijn als je hond er maar van houdt. 13
14
Puzzels voor de hond. Er zijn veel verschillende honden puzzels te koop. Ze zijn heel erg leuk om samen met je hond te spelen. De opmerking die ik vaak van eigenaren, die puzzelen met hun hond, hoor is dat de hond het zo snel doorheeft. Dat is ook precies de bedoeling! Je moet ergens beginnen om een hond te leren om problemen op te lossen. Omdat het lastig was om puzzels die je kan kopen moeilijker te maken, zijn er tegenwoordig puzzels die je in verschillende samenstellingen kan aanbieden aan je hond. Voor de lessen gebruik ik graag materiaal dat niets kost. Dat doe ik ook graag voor puzzels. Verpakkingsmateriaal is redelijk goed te gebruiken om puzzels voor honden te maken en je kan ze dan ook best moeilijker maken. Alles waar een voertje in kan, kan je gebruiken om een puzzel te maken. Voor de veiligheid moet je altijd bij je hond blijven als die puzzelt! Neem bijvoorbeeld een eierendoos, tijdschrift en voer: 1) als je een lege eierendoos hebt kan je daar gewoon voertjes in doen, de hond moet die er dan uit zien te krijgen. 2) als dat lukt kan je, nadat je de voertjes in de bakjes gedaan hebt, de deksel dicht doen. 3) hierna kan je bovenop de voertjes een propje papier doen en dan de deksel dicht doen. 4) als laatste kan je de voertjes in een propje papier doen en dan de deksel dicht doen. Kan je nog een andere manier te verzinnen? 15
16
Geen voerbak maar een voerpuzzel. Zoals ik al eerder schreef kan je een deel van de dagelijkse hoeveelheid voer gebruiken in puzzels, waardoor de hond niet te veel eten krijgt en gemotiveerd is om te werken voor zijn eten. De meeste honden vinden het geweldig leuk om te doen. Als je handig met de naaimachine en stof bent kan je nog veel mooiere puzzels voor je hond maken. Stof waar je goed mee kunt werken is fleece, dat raffelt niet en is goed te wassen. Als je een kleed hebt kan je daar diverse stukken op naaien, de kunst is om het maar ten dele vast te zetten. Op die manier kan je er voertjes onder verstoppen die de hond dan moet opzoeken en moet proberen om te pakken te krijgen. Een andere mogelijkheid is om een fleece deken in repen te knippen en te knopen in een rubberen deurmat. Hierin kan je ook weer voertjes verstoppen. De hond moet die dan opsporen en pakken. Dit is een leuke manier van eten geven en minder saai dan een voerbak met voertjes. Natuurlijk is het ook mogelijk om in een drinkbeker met deksel, zo een die je meeneemt onderweg, gaten te boren. Doe er brokjes in en draai de deksel er goed vast op. Leg de beker op de grond en laat de hond werken om de voertjes eruit te krijgen. Je ziet het, er zijn mogelijkheden genoeg om een leuke puzzel voor je hond te maken. 17
18
Spelletjes tijdens een wandeling. Als je eenmaal gaat puzzelen met je hond ga je merken dat je hond het leuk vindt om te werken voor zijn eten. Het is zijn natuur om zelf zijn eten op te zoeken. Dan ga je hopelijk ook steeds meer mogelijkheden zien om puzzels te maken. Doosjes, rolletjes in allerlei vormen die je kan gebruiken. Gelukkig kan je ook tijdens een wandeling zoek of speurspelletjes doen met je hond. Ook dit is leuk voor je hond, als je het eerst maar makkelijk maakt zodat je hond kan leren wat hij moet doen. Je kunt beginnen om de hond te laten zitten en dan simpelweg voertjes tussen takjes en bladeren te strooien. Dan mag de hond gaan zoeken als je het zegt, hij moet leren te wachten op jou signaal. Doordat je in de natuur werkt is de oefening moeilijk. De wind blaast erdoor, natuurlijke geuren kunnen de hond afleiden en misschien moet de hond wennen aan een natuurlijke puzzel tijdens een wandeling. Natuurlijk kan je ook voertjes strooien tussen grote keien die misschien ergens liggen. Dan moet je wel goed opletten dat die keien niet te glad zijn en niet kunnen verschuiven. Controleer dit voor je jou hond de voertjes laat zoeken! Je maakt het moeilijker als je de voertjes op de heenweg tussen de takje en blaadjes of stenen te strooien, zonder dat je hond het ziet. Op de terugweg kan je tegen je hond zeggen dat hij mag gaan zoeken. Hij kan even twijfelen omdat hij niet hoeft te zitten en niet gezien heeft dat je het strooide. Verzin zelf nog een puzzel tijdens een wandeling, er zijn mogelijkheden genoeg. 19
20
Spelletjes voor kind en hond. Als er geregeld een kind bij je hond is, kan het leuk zijn om samen met het kind een spelletje met de hond te verzinnen. Natuurlijk moet de veiligheid voor kind en hond voorop staan, dat is de verantwoordelijkheid van de volwassene die er altijd bij moet blijven. Kinderen kunnen een hele leuke band met een hond opbouwen en het kan voor de ontwikkeling van kinderen erg goed zijn als er een leuke oefening gedaan worden met een hond. Hiervoor zijn diverse mogelijkheden: 1) het kind kan een leeg flesje vullen met enkele brokjes, laat de hond zitten (evt. hou jezelf de hond even vast) het kind kan het flesje op de grond leggen en de hond mag beginnen als het kind het zegt. 2) geef het kind een touwtje met aan het einde een knoop erin. Hier kan een koekje aan geregen worden. Laat de hond proberen om het koekje eraf te eten. 3) zet in een schoenendoos lege w.c. rolletjes, natuurlijk kan een kind dit doen. Dan kan het kind er voertjes in strooien. Om het moeilijker te maken kunnen er dan nog propjes papier in geduwd worden. Laat de hond zitten of liggen en het kind kan de gevulde schoenendoos op de grond plaatsen. De hond heeft dan een hele leuke puzzel. 4) natuurlijk kan je een hondenpuzzel die je gekocht hebt door een kind laten vullen en neerzetten. Blijf er wel bij omdat de hond moet zitten en wachten voor hij mag beginnen. Het kind kan het seintje geven dat de hond mag beginnen. Zo zijn er nog veel leuke activiteiten te verzinnen voor en door kinderen. 21
22
Spelletjes voor zieke of senior honden. Het is heel jammer als we niet meer weten hoe we kunnen spelen met een ziek of oudere hond. Met een beetje creativiteit is er best nog wel wat te verzinnen om de honden binnen hun mogelijkheden een activiteit te bieden. Wel moet je in de gaten houden dat het veilig en goed verloopt, het moet het nooit te veel worden voor de hond. Hier volgen enkele opties: 1) vul een bananendoos met kleine balletjes, strooi hier enkele brokjes in en laat de hond lekker snuffelen en zoeken. 2) neem een leeg w.c. Rolletje, stop er enkele voertjes in en maak een propje papier wat je in beide openingen stopt. Geef dit aan je hond en laat hem de voertjes eruit halen. Jubel voor hem als het gelukt is, wat zal je hond blij zijn. 3) bevestig in een hoek van de kamer of tuin een touw en hang daar een touwtje aan met onderaan een knoop. Rijg hier een voertje met een gat op en laat de hond het voertje eraf eten. 4) boor in een beker met deksel hier en daar een gat, dan kan je er voertjes in doen en de hond kan gaan rollen met de beker zodat de voertjes eruit vallen. Het hoeft niet snel te gaan maar ruim de beker wel op als de hond er niets meer mee doet. Vergeet niet dat oudere honden kunnen dementeren. Ook die honden vinden een puzzel vaak leuk, alleen soms weten ze het even niet meer. Help ze dan! Is het duidelijk dat je hond dement is maak de puzzel dan weer wat makkelijker, succes hebben is de bedoeling met elke puzzel ongeacht welke leeftijd of ziekte je hond ook heeft. 23
Rolf van der Laan bedankt. Dogside Ineke Bos 06 41 33 52 22 info@dogside.nl DOGSIDE 2016 24