Het fiscale partnerschap... 2 Wie zijn fiscale partners?... 2 Gehuwden... 2 Ongehuwd samenwonenden... 3 Meer partners in een jaar... 3 Gevolgen van het fiscale partnerschap... 4 Inkomenstoerekening... 4 Tarief in box 1... 4 Ouderentoeslag in box 3... 5 Ouderenkorting... 5 Aanslaggrens... 5 Deel van het jaar partner... 5 Slechts één eigen woning... 5 Invloed op drempels... 5 Verrekening dividendbelasting... 6 Dubbele vrijstelling in box 3 voor oude kapitaalverzekeringen... 6 Meewerkaftrek... 6 Meewerkbeloning... 6 Aanmerkelijk belang... 6 Teruggave heffingskortingen bij onvoldoende inkomen... 7 Copyright en Disclaimer... 10
Het fiscale partnerschap Geen enkele regeling in de belastingwetgeving kan het winnen van de partnerregeling als we het hebben over gecompliceerde wetgeving. De gevolgen van het partnerschap zijn zo vérstrekkend dat het voor een leek bijna niet meer te bevatten is. En voor ongehuwd samenwonenden is het helemaal moeilijk. Zij kunnen kiezen voor het partnerschap. Deze module zet de gevolgen van het partnerschap uiteen. In de overige modules die u heeft gekozen krijgt u de versie die is bestemd voor fiscale partners. Dat geldt niet alleen als u het hele jaar een fiscale partner heeft, maar ook als u een gedeelte van het jaar een fiscale partner heeft. Omdat deze module bijna uitsluitend uit tips bestaat en in zijn geheel bijzonder belangrijk is, hebben we geen kaders geplaatst. Wie zijn fiscale partners? Gehuwden U bent fiscaal partner van elkaar als u getrouwd bent. Het geregistreerde partnerschap wordt gelijkgesteld met het huwelijk. In deze gids noemen wij het geregistreerde partnerschap niet meer. Waar we het hebben over het huwelijk, bedoelen we daarmee ook het geregistreerde partnerschap. U bent elkaars fiscale partner vanaf de dag van de huwelijksvoltrekking. Als u dus op 31 december trouwt, bent u in dat jaar voor 1 dag elkaars fiscale partner. Als u vóór uw trouwdatum al ongehuwd samenwoonde kunt u voor die periode kiezen voor het fiscale partnerschap als u overigens ook aan de voorwaarden voldoet. Dat kan van belang zijn voor de teruggave van de heffingskortingen bij onvoldoende inkomen. Zie verderop. Hier is de plaats om even kort stil te staan bij de vermogensrechtelijke gevolgen van het huwelijk. Als u vóór de huwelijksvoltrekking niet naar de notaris gaat om huwelijksvoorwaarden te laten maken, bent u automatisch in gemeenschap van goederen getrouwd. Het gehele vermogen van beide echtgenoten wordt dan gezamenlijk bezit. Dat wil zeggen dat de helft van uw vermogen van uw echtgenoot wordt en dat de helft van het vermogen van uw echtgenoot van u wordt. Het kan natuurlijk zijn dat u daar veel rijker, of veel armer van wordt. Het houdt tevens in dat alle schuldeisers van u beiden hun schuld kunnen verhalen op uw beider hele vermogen. Dit laatste is vooral riskant als een van u beiden een onderneming drijft met ondernemersrisico of van plan is om dat te gaan doen. Zeker als er dan ook nog een eigen woning is, is het beter om de privé zaken buiten het ondernemersrisico te houden. U kunt dat doen door voor het huwelijk bij de notaris huwelijksvoorwaarden te laten opstellen. Deze zijn er in vele soorten en maten. De meest vérstrekkende vorm is de algehele uitsluiting van goederen. Wat van ieder was ten tijde van de huwelijksvoltrekking blijft eigendom. En ook wat er tijdens het huwelijk wordt verkregen is uitsluitend eigendom van één van beiden, tenzij een zaak gezamenlijk wordt aangekocht. Huwelijksvoorwaarden kunnen ook tijdens het huwelijk worden gemaakt of opgeheven. U kunt op www.notaris.nl allerlei informatie vinden over dit onderwerp en ook op de website van het ministerie van justitie, www.justitie.nl onder familie en gezin staat wel het een en ander. Het fiscale partnerschap eindigt als u duurzaam gescheiden gaat leven of als een van beiden komt te overlijden. Er is sprake van duurzaam gescheiden leven als de gezamenlijke huishouding wordt verbroken en deze toestand door één van beiden als definitief wordt beschouwd. Een proefscheiding resulteert dus niet in fiscaal duurzaam gescheiden leven. 2
Als u vanaf de datum van huwelijksvoltrekking geen gezamenlijke huishouding voert en dat ook niet van plan bent, wordt u ook als duurzaam gescheiden beschouwd. Dat was vorig jaar nog anders, de belastingdienst stelde zich toen op het standpunt dat men alleen maar duurzaam gescheiden kan leven als er eerst een gezamenlijke huishouding is gevoerd. De fiscale rechter heeft daar korte metten mee gemaakt. U kunt als ongehuwde aangifte doen en dus bijvoorbeeld ook ieder een eigen woning aangeven. Ongehuwd samenwonenden Als u een gezamenlijke huishouding voert met een ander kunt u onder de volgende omstandigheden kiezen voor het fiscale partnerschap: - U voert gedurende minimaal zes maanden per jaar een gezamenlijke huishouding; - U staat gedurende die tijd op hetzelfde adres ingeschreven in het bevolkingsregister; - U bent beiden meerderjarig. Daarbij geldt nog het volgende: - Als in het vorige jaar de keuze voor het partnerschap is gemaakt, kan dat in dit jaar ook als de partner is overleden voordat de zesmaandstermijn is verstreken; - Er is geen partnerschap mogelijk tussen bloedverwanten in de eerste graad (ouders en kinderen), tenzij beiden op 1 januari 27 jaar of ouder zijn; - Er is alleen partnerschap met een buitenlands belastingplichtige mogelijk als deze kiest voor belastingheffing als binnenlands belastingplichtige. Er is sprake van het voeren van een gezamenlijke huishouding als er gezamenlijk wordt voorzien in huisvesting (dus een gezamenlijke woonkamer, badkamer, keuken en dergelijke), voeding en zo meer. Het hebben van een gezamenlijke huishoudpot wijst eveneens in de richting van een gezamenlijke huishouding. Het simpel delen van een huis is niet voldoende en ook bij (onder)verhuur is geen sprake van een gezamenlijke huishouding. U kunt slechts met één persoon tegelijk kiezen voor het fiscale partnerschap. U kunt de keuze voor het partnerschap maken bij een verzoek om een voorlopige teruggave of bij het doen van aangifte. Op het verzoek bij voorlopige teruggave kan altijd worden teruggekomen. Voor de keuze bij het doen van aangifte gelden bijzonderheden. Als u bij het doen van aangifte kiest voor het partnerschap kan daar volgens de wet niet op worden teruggekomen. De staatssecretaris heeft echter goedgekeurd dat u ook na het doen van aangifte de keuze voor het partnerschap kunt herzien als de inspecteur daar bij het opleggen van de aanslagen nog rekening mee kan houden. Als u bij het doen van aangifte niet heeft gekozen voor het fiscale partnerschap, dan kan dat altijd nog gebeuren bij gezamenlijk verzoek vóórdat de definitieve aanslag van een van u beiden onherroepelijk wordt (dus voordat de bezwaartermijn van deze definitieve aanslag is verstreken). U mag ieder jaar opnieuw kiezen of u wel of niet als fiscale partners wilt worden aangemerkt. En als u met meer dan één persoon samen voldoet aan de eisen van het partnerschap, bijvoorbeeld als u met drie of meer mensen een gezamenlijke huishouding voert, mag u ook ieder jaar een ander als fiscale partner kiezen. Meer partners in een jaar U kunt in een kalenderjaar meer dan één partner hebben. U kunt bijvoorbeeld in het eerste deel van het jaar meer dan zes maanden met iemand samenwonen en daarmee kiezen voor het fiscale partnerschap en in het tweede deel van het jaar trouwen. U heeft dan in het jaar twee partners. U kunt echter niet twee fiscale partners tegelijk hebben. 3
Gevolgen van het fiscale partnerschap Inkomenstoerekening Als u het hele jaar dezelfde fiscale partner heeft, kunt u de gemeenschappelijke inkomensbestanddelen en het vermogen in box 3 naar willekeur over u beiden verdelen. Als uw partnerschap slechts een deel van het jaar heeft geduurd, mag u dat ook, als u ervoor kiest om het partnerschap naar het hele jaar uit te breiden. De posten die u mag verdelen zijn: - Inkomsten uit eigen woning - Inkomsten uit aanmerkelijk belang - Uitgaven voor onderhoudsverplichtingen - Verliezen op beleggingen in durfkapitaal - Uitgaven voor levensonderhoud kinderen - Buitengewone uitgaven (ziektekosten e.d.) - Weekenduitgaven gehandicapten - Scholingsuitgaven - Uitgaven voor monumentenpanden - Giften - Vermogen in box 3. Als uw partner gedurende het jaar is overleden, mag u het partnerschap wel uitbreiden naar het hele jaar en de gemeenschappelijke inkomsten en aftrekposten verdelen, maar het vermogen in box 3 mag niet verdeeld worden. Voor beiden moet op beide peildata (voor de overledene 1 januari en overlijdensdatum, voor de achterblijvende partner 1 januari en 31 december) het eigen vermogen worden aangegeven. U maakt de verdeling bij het doen van aangifte. U mag dat nog veranderen totdat de aanslag van u beiden definitief vaststaat. Dat is het geval als de bezwaartermijn (zes weken na dagtekening) van de definitieve aanslag is verstreken zonder dat u bezwaar heeft gemaakt, of als u bij de rechter bent geweest en niet meer verder kunt procederen. Zie het algemene deel voor meer details. En als de inspecteur een navorderingsaanslag oplegt (zie algemene deel) voor een gemeenschappelijke post, dan mag u alsnog een verdeling kiezen totdat de navorderingsaanslag definitief vaststaat. Als u een gemeenschappelijke post niet aangeeft, of door de verdeling wordt niet 100% aangegeven, dan wordt deze voor de helft aan u beiden toegerekend. Deze mogelijkheid om de betreffende inkomsten en aftrekposten te verdelen kunt u gebruiken om uw belastingdruk zo laag mogelijk te maken. Dat heeft niet alleen met het tarief te maken, maar met nog een heleboel andere zaken. Wij geven hier een overzicht. Tarief in box 1 In box 1 is een progressief tarief verschuldigd, dat wil zeggen dat het tarief stijgt naarmate uw inkomen hoger is. U kunt de tarieven vinden in het algemene deel. Aftrekposten hebben dus meer effect naarmate uw inkomen hoger is en u daardoor een hoger tarief betaalt. U heeft in box 1 een inkomen van 29.000. Over de eerste 17.878 betaalt u 5988 belasting. Over het restant van uw inkomen betaalt u 42%. Dat heet uw toptarief of 4
marginale tarief. Stel u heeft een aftrekpost van 1000, dan gaat dit van de top van uw inkomen af en u betaalt hierdoor 42% van deze 1000 minder belasting. U krijgt dus 420 terug. U heeft in box 1 een inkomen van 69.000. Over de eerste 54.776 betaalt u 21.484 belasting. Over het restant van uw inkomen betaalt u 52%. Dat heet uw toptarief of marginale tarief. Stel u heeft een aftrekpost van 1000, dan gaat dit van de top van uw inkomen af en u betaalt hierdoor 52% van deze 1000 minder belasting. U krijgt dus 520 terug. Door aftrekposten toe te delen aan de partner met het hoogste inkomen in box 1, betaalt u zo weinig mogelijk belasting. Ouderentoeslag in box 3 Als u uw vermogen in box 3 moet aangeven en u bent aan het einde van het belastingjaar minimaal 65 jaar, dan heeft u recht op een extra toeslag op het heffingvrije vermogen als uw inkomen en uw vermogen beneden een bepaalde grens liggen. Schuiven met vermogen heeft voor de ouderenkorting geen zin want dat wordt bij fiscale partners bij elkaar geteld, maar schuiven met aftrekposten kan wel zin hebben. U kunt er dan wellicht voor zorgen dat uw inkomen beneden de inkomensgrens voor de ouderentoeslag ligt. Zie module Sparen en beleggen. Ouderenkorting Als u aan het einde van het belastingjaar minimaal 65 jaar oud bent, heeft u recht op de ouderenkorting als uw inkomen lager is dan 34.282. U kunt wellicht met aftrekposten schuiven zodat u recht heeft op deze heffingskorting. Zie het algemene deel. Aanslaggrens U hoeft een aanslag niet te betalen als deze lager is dan 44. U kunt de hoogte van de aanslag beïnvloeden door te schuiven met gemeenschappelijke posten. Daardoor krijgt u het misschien voor elkaar om de aanslag van één van u beiden beneden deze grens te houden. Deel van het jaar partner Als het partnerschap slechts een deel van het jaar heeft geduurd, en u kiest niet voor uitbreiding naar het hele jaar, dan moet u beiden uw eigen inkomen, aftrekposten en vermogen in box 3 aangeven. Bij sommige posten wordt dan toch rekening gehouden met de fiscale partner. Dat komt dan ter plekke aan de orde. Slechts één eigen woning U kunt tijdens uw partnerschap slechts één eigen woning hebben. In het uitzonderlijke geval dat u beiden een hoofdverblijf heeft, moet u kiezen welke van beiden onder de eigenwoningregeling valt. De andere woning valt in box 3. Als u niet kiest (dus beide woningen in box 1 aangeeft), vallen beide woningen in box 3. Zie de module Eigen woning. Invloed op drempels In een aantal aftrekposten, zoals de buitengewone uitgaven en giften, zit een drempel. De kosten zijn dan slechts aftrekbaar voor zover ze hoger zijn dan deze drempel. Deze wordt afgemeten aan het drempelinkomen. Dat is het verzamelinkomen (inkomsten in alle boxen 5
samen, zie algemene deel) maar voordat de persoonsgebonden aftrekposten daarop in mindering zijn gebracht. Als u het hele jaar dezelfde fiscale partner heeft worden deze drempels berekend over uw gezamenlijke drempelinkomen. Dat betekent dat de aftrekpost waarschijnlijk lager is. Bij de verschillende onderdelen kunt u hierover meer informatie vinden. Verrekening dividendbelasting Op uitgekeerde dividenden wordt 15% dividendbelasting ingehouden. Deze dividendbelasting is een voorheffing op de inkomstenbelasting die u moet betalen en mag daarmee verrekend worden. Ontvangen dividend is op zichzelf niet belast, maar de aandelen waarop het dividend wordt uitgekeerd, moeten als vermogen in box 3 worden aangegeven. Maar zelfs als u vermogen te laag is om te moeten opgeven, mag u de dividendbelasting verrekenen. Als u het hele jaar dezelfde fiscale partner heeft, mag u kiezen wie van u beiden deze dividendbelasting verrekent. U mag de verrekening ook over u beiden verdelen. Als u niet het hele jaar dezelfde fiscale partner heeft, moet degene die het dividend ontvangt de dividendbelasting verrekenen. Pas op: de verdeling van de dividendbelasting kan niet plaatsvinden in het scherm waarin alle overige posten worden verdeeld. De dividendbelasting moet worden opgegeven in het scherm Te verrekenen bedragen. Daar moet u direct al kiezen bij de dividendbelasting wordt verrekend. Dubbele vrijstelling in box 3 voor oude kapitaalverzekeringen Kapitaalverzekeringen die zijn afgesloten vóór 15 september 1999 en waarvan nadien het verzekerde kapitaal niet is verhoogd en de looptijd niet verlengd, vallen in box 3, tenzij u zo n verzekering heeft gekoppeld aan de eigen woning, hetgeen in verband met de nadelen daarvan uiterst onwaarschijnlijk is. Tot 14 september 2029 geldt echter een vrijstelling in box 3 van 123.428. Als u het hele jaar dezelfde partner heeft of kiest voor uitbreiding van het partnerschap naar het hele jaar, wordt deze vrijstelling zonder meer verdubbeld. Zie module Sparen en beleggen. Meewerkaftrek Als uw partner meewerkt in uw onderneming, heeft u recht op de meewerkaftrek als het daarvoor bestemde aantal uren wordt gehaald en de beloning voor die arbeid lager is dan 5000. Deze regeling geldt alleen voor uw fiscale partner en niet voor een huisgenoot met wie u geen fiscale partner bent. Zie de module Winst uit onderneming. Meewerkbeloning Als uw partner meewerkt in uw onderneming mag u een (zakelijke) beloning uitsluitend aftrekken als die meer bedraagt dan 5000. Als een niet-partner meewerkt in uw onderneming, is ook een lagere beloning aftrekbaar. Aanmerkelijk belang U heeft een aanmerkelijk belang als u (een optie op) 5% of meer van de aandelen in een besloten vennootschap (bv) of naamloze vennootschap (nv) bezit. Bij dit bezit moet u de aandelen van uw partner meerekenen. Het kan dus zijn dat u door het partnerschap een aanmerkelijk belang heeft, terwijl dat zonder het partnerschap niet het geval zou zijn. Als u ongehuwd samenwoont en u kiest voor het fiscale partnerschap, dan kan het zijn dat u een aanmerkelijk belang heeft met minder dan 5% van de aandelen (of een optie daarop). Als u dan het volgende jaar de keuze voor het partnerschap niet maakt, heeft u ineens geen 6
aanmerkelijk belang meer. Dat is een fictieve vervreemding waardoor u wellicht aanmerkelijk belangwinst maakt. Als u wilt kunt u de belasting over deze winst uitstellen totdat de aandelen worden verkocht. U kunt dat allemaal nalezen in de module Aanmerkelijk belang. Teruggave heffingskortingen bij onvoldoende inkomen In het algemene deel kunt u lezen dat uw belasting verminderd mag worden met de heffingskortingen. Als u geen of weinig belasting betaalt, kunnen niet alle heffingskortingen worden verrekend. U heeft een inkomen waarover u 1500 belasting verschuldigd bent. U kunt de algemene heffingskorting van 2007 (en eventuele andere heffingskortingen) niet geheel in mindering brengen op deze belasting. U hoeft weliswaar geen belasting te betalen, maar krijgt ook niet alle heffingskortingen terug. Er kan slechts 1500 heffingskorting worden verrekend met uw belasting. De overige 507 heffingskorting krijgt u niet terug. Als u gedurende minimaal zes maanden in een kalenderjaar een fiscale partner heeft, krijgt u het deel van de heffingskortingen dat niet op uw eigen belasting in mindering kan worden gebracht, van de belastingdienst uitbetaald als uw fiscale partner zoveel belasting betaalt (na aftrek van zijn eigen heffingskortingen) dat daar nog ruimte voor verrekening is. De uitbetaling van de algemene heffingskorting kan beperkt zijn. Zie het algemene deel van deze gids.het gaat om de volgende heffingskortingen: de algemene heffingskorting de arbeidskorting de inkomensafhankelijke combinatiekorting de ouderschapsverlofkorting de levensloopverlofkorting U heeft een inkomen waarover u 1500 belasting verschuldigd bent. U kunt de algemene heffingskorting van 2007 (en eventuele andere heffingskortingen) niet geheel in mindering brengen op deze belasting. U hoeft geen belasting te betalen. Uw fiscale partner betaalt na aftrek van zijn eigen heffingskortingen 2000 belasting. U krijgt de nog niet verrekende 507 terug van de belastingdienst. U heeft een inkomen waarover u 1500 belasting verschuldigd bent. U kunt de algemene heffingskorting van 2007 (en eventuele andere heffingskortingen) niet geheel in mindering brengen op deze belasting. U hoeft geen belasting te betalen. Uw fiscale partner betaalt na aftrek van zijn eigen heffingskortingen 200 belasting. U krijgt de nog niet verrekende 507 niet geheel terug van de belastingdienst, want uw partner betaalt maar 200 belasting. U krijgt dus 200 terug. De overige 307 bent u kwijt. Deze regeling geldt alleen als u gedurende minimaal zes maanden een fiscale partner heeft. Het gaat daarbij uitdrukkelijk niet om uitbreiding van een partnerschap dat korter dan zes maanden duurt (dat is alleen mogelijk bij een huwelijk, voor het partnerschap van ongehuwden is een samenwoning van minimaal zes maanden vereist voor een partnerschap) 7
naar het hele jaar. Deze uitbreiding van het partnerschap is alleen van belang voor het verdelen van de gemeenschappelijke posten. U woont sinds 1 mei samen. U kiest voor het partnerschap. De minstverdiener heeft recht op teruggave van de heffingskortingen. U woont sinds 1 augustus samen. U heeft geen recht op teruggave van de heffingskortingen, want u kunt niet kiezen voor het fiscale partnerschap (u voert nog geen zes maanden een gezamenlijke huishouding). U bent op 1 augustus getrouwd. U bent fiscale partners vanaf die datum. Dat is echter geen zes maanden, dus u heeft geen recht op teruggave van de heffingskortingen. U bent op 1 augustus getrouwd. U bent fiscale partners vanaf die datum. Vóór uw huwelijk woonde u samen met uw echtgenoot vanaf 1 mei. Als u voor de periode 1 mei tot 1 augustus kiest voor het fiscale partnerschap, heeft de minstverdiener recht op teruggave van de heffingskortingen, u bent immers meer dan zes maanden elkaars fiscale partner. Over al deze zaken kunt u in de voor u belang zijnde modules nog meer informatie vinden. 8
Duurzaam gescheiden leven... 2 Fiscale partners... 2 Gehuwden... 2 Gevolgen... 4 Inkomenstoerekening... 4 Meer dan één... 3 Samenwonenden... 3 Gevolgen partnerschap Aanmerkelijk belang... 6 Aanslaggrens... 5 Drempels... 5 Één eigen woning... 5 Meewerkaftrek... 6 Meewerkbeloning... 6 Ouderenkorting... 5 Ouderentoeslag in box 3... 5 Tariefvoordeel... 4 Teruggave heffingskortingen... 7 Verrekening dividendbelasting... 6 Vrijstelling kapitaalverzekering box 3... 6 Gevolgen van het partnerschap... 4 Gezamenlijke huishouding... 3 Heffingskortingen teruggave... 7 Huishouding, gezamenlijke... 3 Huwelijk Fiscaal partnerschap... 2 Gemeenschap van goederen... 2 Huwelijksvoorwaarden... 2 Vermogensrechtelijk gevolgen... 2 Inkomenstoerekening fiscale partners... 4 Kiezen voor fiscaal partnerschap... 3 Meer partners in een jaar... 3 Overlijden en verdelen vermogen... 4 Partnerschap deel van het jaar... 5 Proefscheiding... 2 Samenwonen Fiscaal parternerschap... 3 Keuze fiscaal partnerschap... 3 Teruggave heffingskortingen... 7 Verdelen inkomen... 4 Verdelen inkomen partners... 4 Verdelen vermogen... 4 Verdelen vermogen bij overlijden... 4
Realisatie door: www.digitaaldier.nl Copyright en Disclaimer Aan de inhoud van dit document kunnen geen rechten worden ontleend. Dit document is met grote zorg samengesteld door Belastinggidsopmaat.nl. Incidentele onvolkomenheden kunnen zich desalniettemin voordoen. Ook kan het voorkomen dat bepaalde informatie is achterhaald door tijdsverloop. Belastinggidsopmaat.nl is niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden, onvolkomenheden en/of ontstane schade ten aanzien van de in dit document getoonde informatie. Aan gegevens in dit document kunnen geen rechten worden ontleend. Niets van dit document mag zonder onze toestemming worden gebruikt voor andere documenten of websites. Afdrukken van dit document is alleen toegestaan voor persoonlijk gebruik. Wilt u de Belastinggids op Maat of een Special onder uw eigen label / bedrijfsnaam aanbieden? Neem contact met ons op via belasting@belastinggidsopmaat.nl om de mogelijkheden te bespreken. Copyright Belastinggidsopmaat.nl, 2009, alle rechten voorbehouden 10