LOGISTIEK MANAGEMENT Yves Bosmans Jens Callens Tommy Morel Yves Vercalsteren Projectvoorstelling: Brandstoftanks van België naar Zweden Docent: De heer Kris Dekeijzer Academiejaar 2012-2013
Overzicht groepssamenstelling en contactgegevens Leden E-mail GSM Adres Yves Vercalsteren Yves.vercalsteren@student.kdg.be 0493/71.63.91 Leugstraat 106 2630 Aartselaar Yves Bosmans Yves.bosmans@student.kdg.be 0472/39.83.32 Oudebareellei 6 2170 Merksem Tommy Morel Tommy.morel@student.kdg.be 0498/39.75.03 Albert panisstraat 102 9120 Beveren Jens Callens Jens.callens@student.kdg.be 0479/24.66.58 Leon Gilliotlaan 123 2630 Aartselaar
Woord vooraf In het kader van onze opleiding logistiek management kregen we de opdracht een zending van een goed naar keuze te bespreken en verder in te gaan op de contracten die aan bod komen. Dit om een inzicht te krijgen in het complexe systeem van internationale handel en risicobeheersing van globale goederenstromen. De reden dat tijdens dit vak de kennis niet in een examen getest wordt is dat de dhr. Dekeijzer van mening is dat men veel meer kennis opdoet als men actief samenwerkt om een zending op te volgen en al de documenten en contracten die daarbij horen grondig te bekijken en samen in te vullen dan wanneer de kennis bij een examen getest zou worden. Want dan vergeet je toch het grootste deel dat je hebt gestudeerd. Over de eerste twee periodes van het jaar leerden we stap voor stap hoe een zending tot stand komt en zagen we welke databases we het beste konden gebruiken voor onze case en om onze documenten correct in te vullen. Graag willen we onze docent contract management, dhr. Dekeijzer, bedanken voor zijn hulp en advies bij de totstandkoming van deze case.
Inhoud Inleiding... 1 1 Glossary en afkortingenlijst... 2 2 Zweden... 3 2.1 Algemeen... 3 2.1.1 Demografie... 4 2.1.2 Taal... 4 2.1.3 Religie... 4 2.1.4 Geografisch... 5 2.2 Economie... 6 2.2.1 Economische cijfers... 6 2.3 Buitenlandse handel van Zweden... 7 2.4 Infrastructuur in Zweden... 8 2.5 Belangrijke havens in Zweden... 8 2.5.1 Göteborg... 8 2.5.2 Helsingborg... 9 2.5.3 Stockholm... 10 2.6 Gebruiken in het zakenleven... 10 2.6.1 Bedrijfsafspraken... 10 2.7 Cultuur... 11 2.8 Korte toelichting... 11 2.8.1 Machtafstandsindex of Power distance (PDI)... 11 2.8.2 Individualism index of Individualism versus collectivism (IDV)... 11 2.8.3 Masculiniteitindex of Masculinity versus femininity (MAS)... 12 2.8.4 Onzekerheidsvermijdingsindex of Uncertainy avoidance (UAI)... 12 2.8.5 Lange-termijnoriëntatieindex of Long-term versus short-term orientation (LTO)... 12 2.9 Cultuur Zweden versus cultuur België... 12 2.9.1 PDI... 13 2.9.2 IDV... 13 2.9.3 MAS... 13 2.9.4 UAI... 13 2.9.5 LTO... 13 3 Landenrisico s... 14 3.1 Politieke en commerciële risico s... 14 3.2 Natuurlijke gevaren... 15 3.3 Internationale conflicten... 15 3.4 Nationale conflicten... 15
3.5 Terrorisme... 16 3.6 Corruptie... 16 3.7 Conclusie landenrisico... 16 4 Voorstelling van het product... 17 4.1 Brandstoftanks... 17 4.2 Productie... 17 4.3 Leak test... 18 4.3.1 Werking van de test... 19 4.4 Oorsprong... 19 5 Product risico s... 21 5.1 Temperatuur... 21 5.2 Vochtigheid... 21 5.3 Ventilatie... 21 5.4 Biologische activiteit... 21 5.5 Gassen... 21 5.6 Zelfontbranding... 21 5.7 Geur... 21 5.8 Besmetting... 21 5.9 Mechanische invloed... 22 5.10 Toxicologische gevaren... 22 5.11 Verlies van goederen... 22 5.12 Gevaren door ongedierte of ziektes... 22 6 Risk assessment... 23 7 Partijen... 24 7.1 De verkoper... 24 7.1.1 Enkele statistieken van Kautex in 2011... 24 7.2 Tussenpersoon... 25 7.3 Rederij... 26 7.4 De koper... 27 8 Uitlegbestand koopverkoopcontract... 28 8.1 Algemeen... 28 8.2 Internationaal ondernemen... 28 8.3 Voorafgaand aan het koopverkoopcontract... 28 8.4 Risico s bij internationaal ondernemen... 29 8.5 Wat zijn de belangrijkste bepalingen van het koopverkoopcontract... 30 9 Incoterms... 31 9.1 Inleiding... 31 9.2 EXW... 32
9.2.1 Verplichtingen verkoper... 32 9.2.2 Verplichtingen koper... 32 9.3 DDP... 33 9.3.1 Verplichtingen verkoper... 33 9.3.2 Verplichtingen koper... 33 9.4 DAP... 34 9.4.1 Verplichtingen verkoper... 34 9.4.2 Verplichtingen koper... 34 9.5 Keuze incoterm voor de zending... 34 10 Financieringsmogelijkheden... 36 10.1 Betalingsmiddelen... 36 10.1.1 Internationale overschrijving... 36 10.1.2 Cheque... 37 10.1.3 Na inning basis... 37 10.1.4 direct creditering basis... 38 10.1.5 Wisselbriefje... 38 10.1.6 Het Bankaccept... 39 10.2 Betalingsvoorwaarden... 40 10.2.1 Voorafbetaling... 40 10.2.2 Open account... 40 10.2.3 Documentair incasso... 41 10.2.4 Soorten incasso... 41 10.2.5 Documentair krediet... 43 10.3 Het transport... 47 10.3.1 Het Vervoersmiddel... 47 10.3.2 Stuffen... 47 10.3.3 Het schip... 47 10.4 Mogelijke routes... 48 10.4.1 Route A... 48 10.4.2 Route B... 49 10.4.3 Route C... 50 10.5 Het werkelijke transport... 50 10.6 Verantwoordelijkheden tijdens het transport... 51 11 Verzekering van de transportrisico's... 51 11.1 Risico's bij internationale handel... 51 11.1.1 Commercieel risico... 51 11.1.2 Landenrisico... 52 11.1.3 Transportrisico en logistieke risico... 52
11.1.4 Administratief risico... 52 11.1.5 Wisselkoersrisico... 52 11.1.6 Economisch risico... 53 11.1.7 Juridisch risico... 53 11.2 Welke organisaties financieren en/of verzekeren deze transacties?... 53 11.2.1 Nationale delcrederedienst (ONDD)... 53 11.2.2 Coface... 53 11.2.3 International Union of Marine Insurance (IUMI)... 54 11.3 Welke verzekeringsproducten bieden zij aan?... 54 11.4 Hoe wordt een premie berekend?... 55 11.4.1 Berekening van de premie... 57 12 Bijlagen... 58 12.1 Koopverkoopcontract... 58 12.2 Financieringscontract... 61 12.3 Vervoerscontract... 65 12.3.1 Overeenkomst voor vervoer... 65 12.3.2 CMR Vrachtbrief... 70 12.3.3 Bill of lading... 72 12.4 Verzekeringscontract... 73 12.5 Andere documenten... 75 12.5.1 Factuur... 75 12.6 Oorsprongscertificaat... 76 13 Hand-outs presentatie... 78 14 Meerkeuzevragen... 83 14.1 Vragenlijst... 83 14.2 Antwoorden en feedback... 85 15 Bronnen... 89
Lijst met bijschriften Figuur 1 Zweden... 3 Figuur 2 Bevolkingsopbouw... 4 Figuur 3 Statistieken... 7 Figuur 4 Haven Göteborg... 8 Figuur 5 Geert Hofstede... 11 Figuur 6 Vergelijking Zweden & België... 12 Figuur 7 Politiek risico... 14 Figuur 8 Commercieel risico... 14 Figuur 9 DRI... 15 Figuur 10 Landenrisicos... 16 Figuur 11 Brandstoftanks... 17 Figuur 12 Leak test... 18 Figuur 13 Blaasmachine... 20 Figuur 14 Kautex... 24 Figuur 15 omzetvolume... 24 Figuur 16 verkoopcijfers... 25 Figuur 17 corneel geerts... 25 Figuur 18 DFDS Seaways... 26 Figuur 19 Volvo... 27 Figuur 20 ex works... 32 Figuur 21 delivered duty paid... 33 Figuur 22 Delivered at place... 34 Figuur 23 Internationale overschrijving... 37 Figuur 24 na inning... 37 Figuur 25 direct crediting... 38 Figuur 26 Documentair incasso... 42 Figuur 27 Documentair Krediet... 44 Figuur 28 Overdraagbaar documentair krediet... 45 Figuur 29 back to back... 46 Figuur 30 mega trailer... 47 Figuur 31 TOR Magnolia... 47 Figuur 32 Route A... 49 Figuur 33 Route B hoofdtransport... 49 Figuur 34 Route B voortransport... 49 Figuur 35 Laadbrug schip... 50 Figuur 36 ONDD... 53 Figuur 37 Coface... 53 Figuur 38 IUMI... 54 Figuur 39 Assessment of risk... 55 Figuur 40 Berekening... 57
Inleiding Gedurende 12 weken zijn we bezig geweest met het afhandelen van onze case. We hebben verschillende transporten van verschillende producten tegen elkaar afgewogen. We hebben uiteindelijk gekozen voor het transport van brandstoftanks vanuit België naar Zweden. Voor het transport naar het buitenland is het noodzakelijk om de mogelijke gevaren te kennen vooraleer de goederen te verzenden. Daarom hebben we de landenrisico's van Zweden uitbundig besproken. Niet enkel de landenrisico's zijn van belang maar eveneens de economische en politieke risico's. Vervolgens hebben we de nodige vereisten voor het vervoeren van brandstoftanks besproken. Bij het vervoeren van goederen is het namelijk zo dat er altijd problemen zullen voorkomen. Daarom is het belangrijk om zich te verzekeren tegen de mogelijke risico's. De brandstoftanks worden gebruikt in auto's van het bedrijf Volvo Cars. De goederen worden vervoerd in rekken in een megatrailer die het hele traject in zijn geheel aflegt. In het eerste deel van het transport rijden de vrachtwagens naar het Mercatordok in Gent. Daar gaan ze op een ferry die het grootste deel van het traject aflegt. Vervolgens komen de vrachtwagens aan in de haven van Göteborg. Tot slot worden de goederen verder getransporteerd naar hun bestemming in Amazonvägen. Als volgt bespreken we de documenten die vereist zijn bij het transporteren van brandstoftanks van België naar Zweden. Bij het afhandelen van de documenten is het noodzakelijk om te weten met welke incoterm gewerkt zal worden. Voor onze case hebben we de incoterm DAP gekozen en de reden hebben we uitbundig besproken in dit rapport. Zo bespreken we het koopverkoopcontract, het financieringscontract, het documentair krediet, de CMR-vrachtbrief enzovoort. De verschillende partijen die elk hun aandeel hebben in het transport worden eveneens besproken. De partijen zoals koper, verkoper, vervoerder enzovoort zijn uitvoerig besproken in dit rapport. Door het afhandelen van dit project hebben we zo meer inzicht gekregen in de internationale handel. Zo moet er rekening gehouden worden met veel verschillende factoren. Het in orde brengen van alle nodige documenten vergt veel tijd en kost veel geld. Door de standaardisering van de regels bij internationaal vervoer is het eenvoudiger geworden om de documenten af te handelen. Mede dankzij de incoterms weten de betrokken partijen hun verplichtingen bij de verzending van goederen. Voor ons was het een zeer leerrijke ervaring en we vinden dat het goed past in het kader van onze studierichting.
1 Glossary en afkortingenlijst Saneren: Met behulp van ingrijpende maatregelen een einde maken aan een ongezonde financiële toestand. Met andere woorden het financieel terug gezond maken van bijvoorbeeld een bedrijf. BNP: Bruto Nationaal Product. De waarde van alle goederen en diensten die in een bepaald jaar in een bepaald land worden geproduceerd. O&O: Een bedrijfsproject voor Onderzoek & Ontwikkeling ICT: Informatie- en Communicatietechnologie. De technologie om computersystemen, netwerken, databanken en software te ontwikkelen en te onderhouden. Trainshuttle: Treintransport volgens vaste tijdstippen en volgens vaste routes. TEU: Twenty-foot Equivalent Unit, geldt enkel bij gebruik van containers. TEU is een maatstaf die aangeeft hoeveel de capaciteit van een schip is. Dit is de maatstaf van elk binnen- of zeeschip uitgedrukt in 20-voets containers. HDPE: hogedichtheidpolyetheen (HDPE of PE-HD) wordt gemaakt bij lage druk, met behulp van een katalysator. Polyethyleen: Het polymeer polyetheen is een veel gebruikt materiaal. Het is de meest gebruikte kunststof (plastic). Ook de oudere naam polyethyleen wordt gebruikt, en is in feite nog de meest courante benaming bij de producenten en verbruikers van deze kunststof. KLS, KEB en KCC blaasmachines: Dit is de benaming van een type blaasmachine, elk type heeft een verschillende functie en produceert een verschillende grote van producten. ABS: Een antiblokkeersysteem (meestal afgekort tot ABS of soms ABS-systeem) is een elektronisch geregelde variant van "pompend remmen". Het voorkomt dat de wielen van een voertuig blokkeren wanneer er krachtig wordt geremd, bijvoorbeeld bij een noodstop. URC: Uniform rules for collection. De URC is de internationaal erkende codificatie van regels voor de unificatie van de bankpraktijk aangaande het incasseren van wissel, cheques en andere financiële documenten en van handelsdocumenten. CISG: International Sale of Goods DRI: Disaster Risk Index. Is een berekening dat men gebruikt om het risico te berekenen van landen die ze lopen tijdens grote rampen bijvoorbeeld: aardbevingen, tsunami s, orkanen,. 2
Zweden Figuur 1Zweden 1.1 Algemeen Zweden is een constitutionele parlementaire monarchie gelegen in het noorden van Europa. Koning Carl Gustaf XVI is al sinds 1973 staatshoofd, de koning heeft vrijwel geen politieke macht en blijft afzijdig van de politiek. De eerste minister van Zweden is Fredrik Reinfeldt en dit al sinds 2006. Het parlement wordt om de vier jaar verkozen en bestaat uit 349 leden. Deze leden staan in voor het bestuur van Zweden, dat onderverdeeld is in 21 provincies. Ten oosten van Zweden bevindt zich de Botnische golf, in het zuidoosten en het zuiden de Oostzee. Het Skagerrak en het Kattegat bevinden zich in het zuidwesten van Zweden. De totale oppervlakte van Zweden bedraagt 450.259 m 2. Aan de landzijde grenst Zweden aan Finland, in het noordoosten en in het westen aan Noorwegen. De totale lengte van de Zweedse kustlijn bedraagt 3.218 Km die grotendeels langs de Oostzee loopt. De hoofdstad van Zweden is Stockholm. 3
1.1.1 Demografie Met een bevolkingsaantal van 9.103.788 mensen heeft Zweden maar een klein bevolkingsaantal ten opzichte van zijn oppervlakte dat wel tot 15 keer groter is als België. Met dit bevolkingsaantal bevindt Zweden zich op de 92 ste plaats qua bevolkingsaantal op wereldgebied. Ongeveer 85% van de bevolking woont in een verstedelijkt gebied. De dichtst bevolkte stad van Zweden is Stockholm met ongeveer 1,27 miljoen mensen. De gemiddelde leeftijd van een Zweed is 42 jaar, dit is toch al vrij oud. Opmerkelijk is dat de gemiddelde levensverwachting bij de zweden 81 jaar is, deze hoge levensverwachting kan in de toekomst wel eens problemen met zich meenemen in verband met de pensioenen. In onderstaande grafiek kan je dan ook zien dat de bevolkingspiramide van Zweden zeker nog niet zo ongunstig is als die van andere Europese landen, maar toch wordt er ook al door de Zweedse overheid veel promotie gemaakt voor het pensioensparen. Figuur 2Bevolkingsopbouw 1.1.2 Taal De meest gesproken taal in Zweden is het Zweeds ongeveer 8,8 miljoen zweden, in de minderheid zijn de mensen die Fins spreken en in het noorden bevindt zich ook nog een kleine vertegenwoordiging van Lappen die Samisch spreken. 1.1.3 Religie Ongeveer 68% van de bevolking is aangesloten bij de staatkerk deze hoort bij het evangelische-lutheranisme dit is een belangrijke stroming binnen het protestantse christendom. Wereldwijd zijn ongeveer 80 miljoen mensen lid van dit geloof waarvan de meeste leden in Duitsland, Scandinavië, de Verenigde Staten en Canada wonen. De rest van de bevolking is rooms-katholiek, Orthodox of baptisten. 4
1.1.4 Geografisch Men kan Zweden opdelen in drie grote landsdelen namelijk: Norrland, Svealand en Götaland. Deze drie grote landsdelen worden dan weer elk op hun beurt onderverdeeld in 25 landschappen. Norrland is gelegen in het noordelijke deel van Zweden en beslaat 59% van de Zweedse oppervlakte maar in dit gedeelte woont maar 12% van de totale bevolking. De oorzaak hiervan komt door de talrijke dicht beboste naaldbossen en meren die er zich bevinden. Svealand is gelegen in het midden van Zweden en beslaat maar 19% van de Zweedse oppervlakte. In dit gebied woont ongeveer 40% van de bevolking. Götaland is een heel klein landschap gelegen in het landsdeel Svealand met als grootste stad Västeras. Zweden staat ook bekend om zijn grote oppervlakten aan ongerept natuurgebied. In het noorden is het land voor het grootste deel bedekt met naaldbossen. Deze bossen bieden een thuis voor een grote diversiteit aan dieren populaties zoals: elanden, beren, lynxen, wolven en veelvraten. Deze natuur wordt in Zweden beschermd door de overheid door middel van natuurreservaten en nationale parken. De natuurreservaten vallen onder de verantwoordelijkheid van het lokale bestuur maar de grote nationale parken vallen onder het bestuur van de overheid. Aan de grens met Noorwegen gaat het van een vlak reliëf over tot het Scandinavisch Hoogland. Met als geografisch hoogte punt in Zweden de Kebnekaise die een hoogte meet van 2114m dit is ongeveer 3 keer hoger dan het Belgisch geografisch hoogte punt de signaal van Botrange deze meet maar 694m. Zweden beschikt ook over een groot aantal meren, maar liefst 96.000 meren. Waarvan de twee grootste gelegen zijn in het zuiden namelijk het Vättermeer en het Vänermeer. Het Vättermeer heeft een grote van 1893 Km 2 en een inhoud van 77,6 Km 3. Het meer is ongeveer 128 Km lang en heeft een breedte van 30 Km. Aan de oevers van het Vättermeer is er veel natuurschoon. Het Vänermeer is dan weer met zijn oppervlakte van 5655 Km 2 het grootste meer van Zweden. 5
1.2 Economie 1.2.1 Economische cijfers Bruto binnenlands product: 345,0 miljard euro Economische groei: 5,4% BBP per hoofd van de bevolking: 36,70 euro Inflatie: 1,3% Uitvoer: 120,6 miljard euro Belangrijkste producten: machines, elektrisch materieel, auto s, minerale brandstoffen en papier & karton. Invoer: 112,4 miljard euro Belangrijkste producten: minerale brandstoffen, elektrisch materieel, machines en apparaten en auto s. Belangrijkste leveranciers Duitsland, Noorwegen, Denemarken, Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Tabel 1: cijfers 2010 bron: Economist Intelligence Unit en Eurostat. In de jaren negentig leed Zweden onder een zware recessie, hierdoor vonden er in het midden van de jaren negentig grote veranderingen plaats. Onder leiding van een sociaaldemocratische regering is men er in geslaagd om Zweden uit de recessie te halen. Men begon met de focus te leggen op vooral een herstelbeleid voor de sanering van overheidsbedrijven, de hervorming van het sociale zekerheidsstelsel, een zuiniger energiebeleid en de stimulering van onderzoek en ontwikkeling. Vervolgens was men overgegaan tot een geleidelijke liberalisering van een aantal overheidsbedrijven. Zo werd de uitbating van spoorwegen, luchtvaart, post en telefonie, energie,... geliberaliseerd. Ook het eeuwenoude staatsmonopolie op de verkoop van farmaceutische producten door het staatsbedrijf Apoteket werd afgeschaft, hierdoor moet Apoteket nu 7 andere concurrenten dulden. Maar toch blijft de Zweedse overheid direct en indirect de grootste werkgever. Zoals eerder vermeld is onderzoek en ontwikkeling zeer belangrijk voor Zweden en heeft het ook geleid tot een betere welvaart. Zo besteedde Zweden in 2009 3,6% van zijn BNP aan O&O in vergelijking met Amerika bijvoorbeeld is deze 0,83% meer want zij besteedde maar 2,77%. Op wereldvlak doet Israël nog beter met een percentage van 4,7%. Zweden kan dit O&O percentage behalen door de aanwezigheid van foundations dit zijn juridische entiteiten die verbonden zijn met de bedrijven en die vrijstelling van belastingen genieten wanneer 80% van hun budget naar O&O gaat. Enkele voorbeelden van Zweedse engineering successen zijn: De GSM De pacemaker De computermuis Skype De vierhoekige flexibele melk verpakking van tetrapak De Celciusschaal van de thermometer 6
De Zweedse economie is zeer gediversifieerd, waarvan het productaanbod bestaat uit producten met een hoge toegevoegde waarde en vooral op ICT-vlak zeer toekomst georiënteerd is. Zo is het Zweedse bedrijf Ericsson een grote wereldspeler op de ICT-markt. Andere belangrijke economische pijlers zijn: de bouw, de auto-industrie met bekende bedrijven als Volvo en Scania, staalindustrie, chemie en papier & hout. In de tabel hieronder worden de exportproducten van Zweden weergeven en kan je ook duidelijk zien dat de hoogwaardige engineering producten maar liefst 44% van de totale export innemen. Figuur 3Statistieken 1.3 Buitenlandse handel van Zweden 90% van de Zweedse handel gaat over zee, dankzij hun gunstige ligging. Noorwegen, Denemarken en Duitsland vullen de top 3 aan als leverancier naar Zweden. Nederland valt juist buiten de top 3 en staat dus op de 4de plaats. België staat als leverancier naar Zweden op de 8ste plaats. De belangrijkste producten die vervoerd worden van Europa naar Zweden zijn: chemische en farmaceutische producten, machines en vervoermateriaal, (elektrische) apparaten, elektronische onderdelen, transportmiddelen, bewerkte producten en levensmiddelen. Zweden vervoert vooral onderdelen voor auto's, motoren en voertuigen voor wegvervoer. 7
1.4 Infrastructuur in Zweden Het grootste aandeel in transport in het land wordt verricht door spoor- en wegvervoer. Met een indrukwekkend spoorwegennet van 11 481 km kunnen ze een zeer groot deel van het land bereiken. Het net is van een hoge kwaliteit en jaarlijks is er een toename van het spoorweggebruik. In 2004 werd er een investeringsprogramma aangekondigd door de regering. Er moest 40 miljard euro geïnvesteerd worden voor onderhoud en verbetering van het wegennet. Hieronder viel niet alleen het spoorwegennet maar eveneens het wegennet. Het 11-jaren plan ging van start in 2004. Één van de belangrijke projecten in het plan is de tunnel onder het Malarenmeer in Stockholm. Het plan bevat bovendien de verbetering van de spoorlijn die de belangrijkste havens verbindt met de mijnbouwcentra rondom Kiruna. Deze spoorlijn staat bekend als de IJzerertslijn. Het wegennet is van relatief hoge kwaliteit en is goed ontwikkeld. Er is een jaarlijkse stijging van het gebruik over de weg. 1.5 Belangrijke havens in Zweden 1.5.1 Göteborg De haven van Göteborg is de grootste in Scandinavië, de kaaiwijdte bedraagt 24 km. Jaarlijks komen er 11000 schepen laden en lossen in de haven. Maar liefst 30% van het Zweedse transport gaat langs deze haven. De haven transporteert goederen naar en van 130 landen over de hele wereld. Göteborg is de enige haven in Zweden die beschikbaar is voor de grootste containerschepen van deze tijd. Niet alleen containerschepen worden behandeld er zijn ook terminals aanwezig voor roro-, auto-, passagiers- en tankschepen. 1.5.1.1 Havencijfers van 2011 887 000 containers/teu 549 000 ro-ro eenheden 227 000 nieuwe auto's 1,7 miljoen passagiers 20,4 miljoen ton olie 41,8 miljoen ton goederen Figuur 4Haven Afbeelding Göteborg 1: Haven Göteborg Elke dag vertrekken er 24 trainshuttles van en naar de haven. Deze worden gebruikt als transportmiddel voor de bedrijven gelegen in het hinterland en in Noorwegen. Zo sparen de bedrijven kosten uit en hebben ze een snelle, rechtstreekse lijn naar de haven. Bovendien is het milieuvriendelijker om via deze vaste route te werken, zo zijn ze niet verplicht om natuurvervuilende vrachtwagens in te schakelen. 8
De haven is een belangrijke factor voor de Zweedse economie. Dankzij de haven en de aanwezigheid van een sterke vracht hub wordt het concurrentievermogen van de industrie versterkt. Dankzij de trainshuttles beschikt de haven over een grote reikwijdte (500 km) naar de belangrijkste import- en exportmarkten. Het heeft alleen maar voordelen voor de haven en de ondernemingen. Het is veilig, kosteneffectief, snel en de ondernemingen hebben zekerheid op transport. 1.5.1.2 Uitbreidingsmogelijkheden Göteborg heeft zeer gunstige mogelijkheden voor verdere ontwikkelingen. De haven heeft een strategische ligging en is een belangrijke schakel tussen de Atlantische Oceaan, Noordzee en de Baltische Zee. Hun doel is om door te gaan met de ontwikkelingen van de infrastructuur binnen en buiten de haven. Ze streven naar een grotere capaciteit en een nog betere toegang tot de haven. 1.5.2 Helsingborg De haven van Helsingborg is de tweede grootste containerhaven van Zweden. Ongeveer 270 werknemers zijn hier actief. De haven behandelt een hoeveelheid van 7 miljoen ton per jaar waaronder 300 000 TEU. De goederen verscheept via containers blijven sterk stijgen, grotendeels te danken aan de nieuwe Combiterminal. De haven is gemakkelijk te bereiken dankzij zijn goede ligging. Het achterland is goed te bereiken via spoor, weg, lucht en maritieme verbindingen. Het beschikt eveneens over een speciaal aangelegde weg voor ro-ro-transport van en naar Denemarken. De haven is één van de grootste ferryhavens van de wereld. Elk jaar maken meer dan 11 miljoen mensen gebruik van deze ferryhaven. Bovendien is het gedurende het hele jaar vrij van ijsvorming en dus altijd toegankelijk voor schepen. De haven kan men onderverdelen in 5 havens namelijk: de noordelijke haven, westelijke haven, zuidelijke haven, bulkhaven en Marina. De noordelijke haven behandelt voornamelijk ro-ro-transport. De westelijke haven is de nieuwste binnen het geheel. Er worden voornamelijk containerschepen behandeld en er zijn 3 rampen aanwezig voor ro-ro. Eveneens zijn er ook 3 vaste en 2 mobiele kranen aanwezig. De zuidelijke haven beschikt over een graan-, olie- en ro-ro-terminal. De graanterminal heeft een capaciteit van 250 000 ton en is de grootste van zijn soort in Noord-Europa. De olieterminal heeft 3 kaaien voor het laden en lossen van tankschepen. De bulkhaven is uitgerust met 2 kaaien met moderne ladings- en lossingsmiddelen. De haven is geschikt voor het opslaan van droge bulk tot een hoeveelheid van 200 000 ton. Niet enkel droge bulk maar ook vloeibare bulk wordt hier behandeld. De haven Marina is een ferryhaven. 9
1.5.3 Stockholm De haven van Stockholm is zeer gunstig gelegen voor zowel het vervoer van goederen als van passagiers. Het heeft een goede verbinding met het achterland en de naburige landen. Finland en de Baltische Staten worden voornamelijk via de weg bereikt. Het is een moderne ferry-haven die vooral dient om passagiers snel te vervoeren naar Finland en van Finland naar Zweden. 1.6 Gebruiken in het zakenleven In Zweden is er geen overheersende zakensfeer aanwezig. In de kleding bijvoorbeeld, zullen mensen zich kleden wat hen het comfortabelste zit. Natuurlijk wel passend bij hun beroep maar je zal er niet snel een zakenvrouw aantreffen met hoge hakken. De kledingstijl die daar gedragen wordt is eerder 'casual'. Zweden zullen steeds vriendelijk tegen elkaar zijn maar ze zullen hier niet in overdrijven. Er heerst vooral een universele sfeer. Wat wil zeggen dat iedereen gelijkwaardig behandelt wordt en dat overal dezelfde regels gelden. Hier houden de mensen zich strikt aan de regels en wijken ze er nooit of zelden van af. Ze zeggen dat de regels je vrijheid geeft. Een discussie of dilemma wordt vermeden door de regels niet in vraag te stellen. Een Zweed zal zich altijd met zijn eigen zaken bezig zijn en hij verwacht dat een ander dit ook doet. Op de werkvloer houden ze privé gescheiden van hun werk en zullen dit niet snel meedelen met hun collega's. Hiermee willen ze een hogere efficiëntie en productiviteit bereiken. Mensen zullen in de meeste gevallen informeel met elkaar omgaan. Ze blijven vriendelijk, zelfs tegen vreemden. Je zou denken dat het geen vreemden van elkaar zijn maar dit is echter wel het geval. Universele sfeer wil eveneens zeggen dat er geen onderscheid tussen geslachten wordt gemaakt. Mannenwerk wordt niet onderscheden van vrouwenwerk en ook niet andersom. Niemand wordt er bevooroordeeld en iedereen respecteert elkaars plaats in de samenleving. 1.6.1 Bedrijfsafspraken Afspraken moeten zoals bij ons nageleefd worden en te laat komen moet ten strengste vermeden worden. Te laat komen op een afspraak kan voorvallen, maar dit moet dan wel vooraf gemeld worden. Indien men later als 30 minuten zal zijn, is het beter de afspraak te verzetten. Wat zeker niet mag is te vroeg op een afspraak komen want dan zal de andere partij zich schuldig voelen dat je hebt moeten wachten. Bij het maken van een afspraak is het van toepassing om op voorhand de duur te vermelden. De duur mag echter niet langer zijn dan 1 uur. 10
1.7 Cultuur De cultuur verschilt van land tot land. Zo heeft de Nederlandse psycholoog Geert Hofstede een systeem uitgevonden waarin hij verschillende dimensies per land bespreekt. Hij gaat na welke problemen er zich voordoen bij de communicatie tussen de verschillende culturen. Alsook de oorzaken van de problemen worden hier nagegaan. Dankzij de inbreng van het vijfdimensionaal model krijgen we een beter zicht op de cultuursituatie van de verschillende landen. Figuur 5Geert Hofstede Afbeelding 2: Geert Hofstede De vijf dimensies van het model zijn: de (MAI) machtafstandsindex, (IDV) individualismeindex, (MAS) masculiniteitindex, (OVI) onzekerheidsvermijdingsindex en de (LTO) langetermijnoriëntatieindex. 1.8 Korte toelichting 1.8.1 Machtafstandsindex of Power distance (PDI) De index gaat na of de minder machtige mensen in de samenleving tevreden zijn met de verdeling van de macht. In een goede samenleving is de macht eerlijk en gelijk verdeeld. Het belangrijkste van de index is hoe een samenleving omgaat met de ongelijke verdeling van de macht. 1.8.2 Individualism index of Individualism versus collectivism (IDV) Bij deze index draait het erom of de bevolking eerder individualistisch is of collectief denkt. Individualistisch wil zeggen dat de mensen de meeste aandacht besteden aan zichzelf en aan de familie. Collectief wil zeggen dat mensen zich in groepen gaan indelen en rekening houden met anderen om zo loyaliteit in ruil te krijgen. 11
1.8.3 Masculiniteitindex of Masculinity versus femininity (MAS) Als een samenleving eerder mannelijk is, betekent dit dat het een voorkeur geeft aan prestaties, 'heldhaftigheid' en assertiviteit. Het geeft materiële beloningen voor succes. Als het vrouwelijke overheerst, staat deze garant aan samenwerking, bescheidenheid, de zorg voor zwakkere schakels en de kwaliteit van het leven. 1.8.4 Onzekerheidsvermijdingsindex of Uncertainy avoidance (UAI) De mate waarin de samenleving zich ongemakkelijk voelt met onzekerheid. De fundamentele vraag hier is of de samenleving zich actief moet bezighouden met de toekomst of gewoon moeten laten begaan. Een samenleving met een sterke UAI wijst op een strikte hantering van gedrag en geloof. Wanneer er slecht gescoord wordt op UAI duidt dit op een ontspannen sfeer op vlak van de toekomst. 1.8.5 Lange-termijnoriëntatieindex of Long-term versus short-term orientation (LTO) Onder lange-termijnoriëntatie verstaan we een samenleving die behoedzaam is en denkt aan de toekomst. Er heerst een sterke neiging tot sparen en investeren om de toekomst aangenamer te maken. Alsook volharding in het bereiken van resultaten. Een relatief kleine neiging om te sparen en het bereiken van snelle resultaten zijn de kenmerken van een korte-termijnoriëntatie. 1.9 Cultuur Zweden versus cultuur België Figuur 6Vergelijking Zweden Afbeelding & België 3: Vergelijking Zweden & België 12