Themabijeenkomst gemeenteraden Land van Cuijk, 30 september 2015 Informatie statushouders, asielzoekers en vluchtelingen
Actueel onderwerp
Overzicht 1. Platform Opnieuw Thuis 2. Van vluchteling naar vergunninghouder 3. Ketenpartners 4. Huidige situatie 5. Knelpunten 6. Taakstelling 7. Realisatie taakstelling 8. Oplossingsrichtingen
1. Platform Opnieuw Thuis (1/3) Platform Opnieuw Thuis: Eind 2014 hebben zeven partijen zich verenigd om gemeenten te faciliteren om vluchtelingen met een verblijfsvergunning (zo snel mogelijk) te huisvesten. Hoofddoel: Gemeenten ondersteunen om hun wettelijke taak van het huisvesten van vergunninghouders te halen. Partijen: Drie ministeries (V&J, BZK, SZW), VNG, IPO, Aedes en COA. Projectgroep: Onderdeel van het Platform.
1. Platform Opnieuw Thuis (2/3) Website: www.opnieuwthuis.nl met praktische informatie. Deelprojecten Gemeenten aan zet Verbetering administratieve processen Kansen op de woningmarkt Gesprekken met gemeenten: analyse en oplossingsrichtingen. Praktische hulp: via nieuw Ondersteuningsteam Asielzoekers en Vergunninghouders (OTAV) bij de VNG. Werkconferenties in alle provincies, op 10 december a.s. in Noord-Brabant.
1. Platform Opnieuw Thuis (3/3)
2. Van vluchteling naar vergunninghouder Een vluchteling vraagt asiel aan in Nederland. Dit zijn asielzoekers. Het COA zorgt voor opvang. De IND beoordeelt de aanvraag. Twee mogelijkheden: De vluchteling mag niet in Nederland blijven en moet het land verlaten. De vluchteling krijgt een vergunning en mag in Nederland blijven. Dit zijn vergunninghouders (ook wel statushouders of verblijfsgerechtigden genoemd). De gemeenten zijn verantwoordelijk voor het huisvesten van deze groep.
3. Ketenpartners Minister van V&J: maakt elk halfjaar de taakstelling voor Nederland bekend. Dat aantal wordt verdeeld over de gemeenten. Gemeenten: zijn verplicht deze taakstelling te realiseren (Huisvestingswet). Vergunninghouders: verblijven in centrale opvang. COA (de regievoerder): koppelt vergunninghouders aan een gemeente. Gemeente vraagt aan woningcorporatie(s) om voldoende woningen beschikbaar te stellen. Woningcorporaties: huisvesten de vergunninghouders. VluchtelingenWerk: zorgt in de meeste gemeenten voor de maatschappelijke begeleiding. Provincie: houdt toezicht en kan in de plaats treden.
4. Huidige situatie Door oorlogen zijn er wereldwijd 60 miljoen mensen op de vlucht. Een deel van hen (0,15%) komt naar Nederland. Het COA vangt hen op in AZC s. Zodra vluchtelingen een vergunning hebben, moeten gemeenten voor huisvesting zorgen. Dat lukt niet snel genoeg. Daarom: zitten de AZC s overvol (circa 33.000 vluchtelingen, waarvan 11.000 vergunninghouders). zijn er extra AZC s en noodlocaties nodig. Zie oproep VNG van 16 september jl.
5. Knelpunten (1/2) De gemeente heeft zelf geen woningen, is dus afhankelijk van de woningcorporaties. Er zijn steeds minder sociale huurwoningen (door huurverhogingen en verkoop). Er komen weinig sociale huurwoningen vrij doordat er weinig mensen verhuizen. Er zijn steeds meer mensen die zijn aangewezen op een sociale huurwoning (aantal huishoudens met laag inkomen is gegroeid, ouderen willen/moeten langer zelfstandig wonen en er zijn veel vergunninghouders). De complexen sociale huurwoningen staan vaak geconcentreerd in bepaalde buurten van de gemeente. Dat kan leiden tot onrust in de buurt.
5. Knelpunten (2/2) Een dak alleen is niet genoeg; vergunninghouders moeten ook worden begeleid om een nieuw leven op te bouwen. Bijna alle vergunninghouders hebben een Participatiewet-uitkering nodig (voorheen WWB). Er is geen (financiële) prikkel voor gemeenten om meer vergunninghouders te huisvesten dan hun taakstelling. Interventiemogelijkheden van provincies als toezichthouder zijn beperkt. Bestuurlijke urgentie ontbreekt soms en grote taakstelling vereist andere competenties van ambtenaren.
6. Taakstelling (landelijk)
7. Realisatie taakstelling 2015-1 Per 1 juli jl. hebben de gemeenten in Nederland 81% van de taakstelling gerealiseerd (11.357 van de 14.000). Dat is een mooi resultaat, maar achterstand is opgelopen naar 5.300 personen en de taakstelling 2016-1 wordt nog groter. 20.000 18.000 16.000 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0 1e twee maanden Taakstelling Realisatie
7. Realisatie taakst. Land van Cuijk De vijf gemeenten realiseren dit jaar waarschijnlijk hun taakstelling (rekening houdend met verwachte instroom de rest van dit jaar). De sterk stijgende taakstelling 2016-1 leidt tot een fikse opgave om bij te blijven en dus geen achterstand te laten ontstaan. 35 34 30 29 25 25 22 20 15 10 12 16 10 13 11 15 2015-1 2015-2 2016-1 (verwachting) 5 0 Boxmeer Cuijk Grave Mill en Sint Hubert Sint Anthonis
8. Oplossingsrichtingen Verbeteren interne afspraken Interne projectgroep Verbeteren bestaande afspraken met de corporaties Prestatieafspraken Aanvullende mogelijkheden woningmarkt Kamergewijze verhuur Particuliere verhuurders Ombouwen leegstaand vastgoed Tijdelijke woonvormen Regionale samenwerking
Vragen?