2012-04-20 studiedag Vraaggestuurde zorg - Workshop 1 KJP binnen handicapspecifieke zorg Irritant anders en toch met dezelfde doelstellingen
Wie staat voor jullie Andries Verpraet Kinder- en jeugdpsychiater RCGG Deinze Beleidsarts Fioretti en behandelend arts van de 12-18 jarigen Fioretti = enige K-dienst die zich specifiek richt op de behandeling van kinderen en jongeren met psychische problemen én een verstandelijke beperking.
De vraag is groot, de mogelijkheden beperkt Op dit moment wordt 4,2% van de jongeren die gespecialiseerde hulp nodig hebben effectief geholpen (K, CGG, CAR, VAPH, )
De vraag is groot, de mogelijkheden beperkt Vlaanderen 2011: 1.375.000 jongeren -18 jaar 4,2%=57.000 jongeren (38.000 in de kou) 5% verstandelijke beperking (68.000) 20-70% bijkomende psychiatrische problemen (13.000-45.500) VAPH: 12.000 plaatsen in Vlaanderen Weinig omkadering (psycholoog, psychiatrisch verpleegkundige, orthopedagoog, kinderpsychiater, ) K dienst: 15 bedden in Vlaanderen die zich specifiek richten op de doelgroep verstandelijke beperking Redelijk goede omkadering (IBE)
De vraag is groot, de mogelijkheden beperkt
De vraag is groot, de mogelijkheden beperkt
Verwachtingen tav de KJP? Psychiatrie als witwasmachine: stout binnen, braaf buiten Diagnostiek en handvaten Medicatie-oppuntstelling Behandeling van trauma Time-out Oefenen in SOVA bij bv hechtingsstoornissen, ASS, Agressie-hantering Specifieke behandeling: psychose, depressie, angst, Oefenen in Emotie-expressie
Verwachtingen tav de KJP Psychiatrie als witwasmachine: stout binnen, braaf buiten Herstelcijfers binnen de regulieren KJP zijn vergelijkbaar met die van cariologie (Deboutte et al) maar afhankelijk van veel factoren, waarvan motivatie en mandaat twee belangrijke zijn
Wat is Fioretti niet Wij concentreren ons niet op opvoedingscorrectie als dusdanig Wij concentreren ons ook niet op de verstandelijke handicap an sich
Vb 1 -Kind van 4 jaar, licht verstandelijke beperking, verleden seksueel misbruik en trauma -Ouders officieel gescheiden, kind verblijft om de 14 dagen een weekend bij vader -Kind is onhandelbaar, vraag tot opname van moeder -Vader staat niet achter een opname en is huisarts Psychiatrie? JA Behandelbaarheid? JA Toestemming, mandaat en medewerking? NEEN Opname? NEEN
Vb 2 -Meisje van 13 jaar, matig verstandelijke beperking, verleden seksueel misbruik en trauma, duidelijke hechtingsproblematiek -Ouders officieel gescheiden, kind verblijft elke week een weekend bij vader, moeder is ontzet in haar ouderlijke macht -Meisje verblijft sinds haar 3 jaar in een instelling omwille van POS (huisvesting, financieel en pedagogische kwaliteiten ouders) -Vraag van de instelling tot opname omwille van constant wenen, achteruitgang in IQ, stoelgang smeren en algemene achteruitgang in functioneren -Vader staat achter een opname, moeder niet, kind ook niet echt Psychiatrie? Behandelbaarheid? Toestemming, mandaat en medewerking? Opname?
Vb 3 -Jongen van 15 jaar, licht verstandelijke beperking, geschiedenis van frequente en ernstige woede-uitbarstingen -Ouders nog samen, kind verblijft om de 2 weken een dag en een nacht bij ouders -Jongen verblijft sinds zijn 6 jaar in een instelling omwille van POS (huisvesting, financieel, pedagogische kwaliteiten ouders en gevaarlijke thuissituatie door MOF broer) -Vraag van de instelling tot opname omwille van toenemende agressie -Ouders willen hun zoon thuis en staan weigerachtig tov elke vorm van hulpverlening de zoon dus ook. Totale weerstand bij de zoon. Psychiatrie? Behandelbaarheid? Toestemming, mandaat en medewerking? Opname? NEEN, ouders en jongere weigeren elke vorm van interventie
Vb 4 (het laatste) -Jongen van 14 jaar, matig verstandelijke beperking, 192 cm groot, weegt 93 kg -Vader niet in de picture, moeder wel -Verblijft residentieel in een MPI -Vraag van de instelling tot opname omwille van onhoudbare agressie -Moeder staat achter een opname -Agressie van de jongere voornamelijk te wijten aan de ontwikkelingsfase waar hij inzit (een peuter in een groot lijf) Psychiatrie? NEEN Behandelbaarheid? NEEN Toestemming, mandaat en medewerking? JA Opname? NEEN, korte opname om psychiatrisch luik en Behandelbaarheid te herevalueren
Kinderpsychiatrie duur hotel -Er moet, hoe miniem ook, een vorm van behandelbaarheid aanwezig zijn, en dus ook een psychiatrische problematiek (wat breed is) -Er moet een mandaat aanwezig zijn om mee aan de slag te gaan (niet alleen vanuit wettelijk oogpunt, maar ook in het kader van de behandelbaarheid) -Net zoals patiënten de mogelijkheid hebben om een arts of behandeling te kiezen of te weigeren heeft ook de arts deze mogelijkheid Vb: iemand die zijn been gebroken heeft kan een ziekenhuis naar keuze kiezen, maar een arts kan er ook voor kiezen om niet op te nemen als de patiënt geen behandeling wil.
Irritant anders? Een beetje geschiedenis 1900: Wet op de kinderbescherming 1970: Staatshervorming en federalisering van zorg 1960: Besef dat instituten niet altijd tot beterschap leidden bij kinderen ouders kregen meer inspraak én meer hulp binnen de context 1980: Budgetverdeling, RIZIV en kinderbijslag blijven federaal, het Vlaams Fonds gaat naar de gemeenschappen
1970 en de staatshervorming JUSTITIE (kind in nood) (federaal) MEDISCH (federaal) 1970 WELZIJN (gefederaliseerd = gemeenschappen) decreten => vanaf 1970 is justitie, noch gezondheidszorg verantwoordelijk voor het welzijn van de kinderen. Niet meer de persoon staat centraal, wel de integratie in de maatschappij staat centraal bij welzijn, terwijl dit bij medisch wel het geval is (het individu en zijn aandoening)
De systemen van zorg en waar het schoentje wringt a) Gezin b) Onderwijs c) Welzijn d) Gezondheidszorg e) Justitie De Basisfundamenten Professioneel Welzijn/volksgezondheid/gezin = elke burger en zijn plekje in de maatschappij (CGG, VAPH, MPI, BJB, ) Volksgezondheid = het individu met zijn aandoening staat centraal
Welzijn vs. volksgezondheid Andere uitgangspositie: well being (welzijn) binnen de maatschappij vs. Zorg voor een aandoening Andere regels: beroepsgeheim, arts-patiënt relatie, wet betreffende de rechten van de patiënt, hierarchie binnen een ziekenhuissetting Wet ter bescherming van de persoon van de geesteszieke: (nog) geen opgelegde gedwongen en gesloten behandeling binnen kinder- en jeugdpsychiatrie Decreten inzake bijzondere jeugdbijstand: de 13 afdwingbare maatregelen waarbinnen ook kinder- en jeugdpsychiatrie een plaats heeft Richtlijnen van de orde der geneesheren
Irritant anders? Een beetje geschiedenis 1900: Wet op de kinderbescherming 1970: Staatshervorming en federalisering van zorg 1960: Besef dat instituten niet altijd tot beterschap leidden bij kinderen ouders kregen meer inspraak én meer hulp binnen de context 1980: Budgetverdeling, RIZIV en kinderbijslag blijven federaal, het Vlaams Fonds gaat naar de gemeenschappen
Doelstellingen en financiering -Wat er dient te gebeuren is niet steeds wat er kan gebeuren -implementatie van zorg is vaak afhankelijk van infrastructuur en personeel -plaatsgebrek binnen de juiste voorziening -schools aanbod in het kader van plaatsing of vice versa - -Doelstellingen van een organisatie vs. zorgnoden van de kinderen vs. de intrinsieke motivatie om goede zorg te bieden
Waar botst het nu vaak? Vraag en Aanbod Behandelbaarheid vs vraag tot behandeling Vraag jongere vs vraag ouders vs vraag instellingen Informatie-overdracht Informatie-overdracht naar behandelend artsen (indien toestemming), ouders en magistratuur (indien gevaarscriterium) Informatie-overdacht tussen KJP en verwijzende instantie (in kader van terugkeer of verwijzing) Mogelijkheden binnen de voorziening om zorg te bieden volgens de noden van het kind
Waar botst het nu vaak? Jargon Analytisch jargon vs. CBT jargon vs. Cliënt centered vs. Systemisch vs. Gezond boerenverstand Aanpak Niet elke instelling heeft dezelfde kennis in huis om een kind op gelijkaardige manier aan te pakken Non-violent resistance Došen (ontwikkelingsdynamische aanpak) ACT (acceptance and commitment therapy) Non-verbale therapieën (dans, drama, muziek, ergotherapie, )
Waar botst het nu vaak? Infrastructuur en bezettingsgraad Andere financiering = andere mogelijkheden Vaak bij terugkeer naar de verwijzende instelling een probleem
Hoe kunnen we nu samenwerken -Multidisciplinair overleg, zoveel mogelijk mandaat vragen om het netwerk mee te betrekken (JRB, VAPH, zorgregisseur, GGZ, ) -Ouders of context motiveren tot samenwerking -Jongere motiveren tot samenwerking vanuit een positieve insteek en niet vanuit een straffende insteek ( pas op of we steken u in de psychiatrie! ) -Zelfreflectie als persoon en organisatie -Kennisoverdracht naar elkaar toe -Aanwenden van ambulante hulp of creatieve strategieën waar mogelijk (GGZ, therapeutische projecten, outreaching, zorgboederijen, )
Hoe kunnen we nu samenwerken -last but not least: blijven ijveren voor meer middelen voor onze specifieke doelgroep op alle domeinen -ambulante zorg - assertive care -semi-residentieel -residentieel psychiatrisch én niet-psychiatrisch Het tekort is groot, de middelen schaars Maar onze inzet, motivatie en terdege overleg kunnen al een grote stap in de goede richting zijn.