Help! Ik moet bevallen. Omgaan met pijn tijdens de bevalling
HELP! IK MOET BEVALLEN OMGAAN MET PIJN TIJDENS DE BEVALLING INLEIDING Een kind krijgen is niet niks. Vooral als het je eerste is, heb je geen idee wat je te wachten staat. Misschien vraag je je af of je het wel kunt. Of het veel pijn doet en of je de pijn zult kunnen verdragen. Als je het normaal gesproken al uitschreeuwt bij een sneetje in je vinger, hoe kun je dan ooit de pijn die gepaard gaat bij de bevalling, doorstaan? Daarom deze folder, waarin je kunt lezen wat je kunt doen om de bevalling zo voorspoedig mogelijk te laten verlopen. Maar ook dat er manieren zijn om je te helpen, als je de pijn ondraaglijk vindt worden. Er zijn enkele perioden in een mensenleven die met veel pijn gepaard gaan, maar die we moeten doorstaan om een zo volledig mogelijk leven te leiden. De eerste periode van pijn maken we door als we als kind tandjes krijgen. Tanden krijgen doet veel pijn, maar we hebben tanden nodig om te kunnen eten. Hoeveel pijn dat precies doet zijn we intussen weer vergeten. De tweede keer is wanneer we leren lopen. Dat gaat met vallen en opstaan en is niet altijd leuk. Maar leren lopen is belangrijk voor een volwaardig leven. Een andere periode is het gaan menstrueren. Ook dat is niet prettig, bij veel vrouwen gaat dat met veel pijn gepaard. Maar na de menstruatieweek ben je de pijn al snel weer vergeten en het feit dat je menstrueert zorgt ervoor dat de kans dat je later kinderen kunt krijgen toeneemt. Zo is het ook met een bevalling. Een bevalling doet heel veel pijn. Maar die pijn is nodig om het kindje waar je je al negen maanden op verheugt geboren te laten worden. En het is echt waar. Ook deze pijn ben je vergeten zodra je kind op je buik gelegd wordt.
WAT GEBEURT ER TIJDENS EEN BEVALLING Bij iedere langdurige, heftige, lichaamlijke activiteit maakt het lichaam endorfine aan. Een soort natuurlijke morfine. Deze endorfine zorgt ervoor dat de pijn draaglijk wordt. Ontspannen is het grote toverwoord tijdens een bevalling. Als je je namelijk verzet tegen de pijn dan krijgt het lichaam minder de kans om endorfines aan te maken en zal in het lichaam onder invloed van stress juist adrenaline gemaakt worden. Deze adrenaline belemmert de aanmaak van hormonen die de weeën stimuleren, waardoor de hele bevalling trager gaat verlopen. Het is niet zo dat je de hele bevalling zelf kunt regelen, maar door goed te ontspannen kom je wel een heel eind. De pijn die vrouwen voelen tijdens een bevalling wordt veroorzaakt doordat de baarmoedermond erg gevoelig is. Tijdens de bevalling wordt de baarmoedermond onder druk geopend. Dat is ook de reden dat het inwendige onderzoek tijdens de bevalling gevoeliger is dan anders. Je kunt de pijn van de weeën voelen in je rug, onderbuik en bovenbenen. Door het groeien van je baarmoeder zijn de banden waaraan deze hangt heel gespannen. Deze banden lopen van je baarmoeder naar je bekken. Tijdens een wee trekt de baarmoeder zich samen waardoor de banden nog meer onder spanning komen te staan. Hoe meer spanning, hoe vervelender de pijn. Aan het begin van de bevalling is de pijn nog licht en onregelmatig. Gedurende de bevalling wordt dit krachtiger en regelmatiger. Probeer jezelf voor ogen te houden met welk doel je deze pijn moet ondergaan. Iedereen gaat op haar eigen manier met pijn om. De één vangt de pijn op door een ademtechniek toe te passen, terwijl de ander graag geluid maakt om de pijn te kunnen verdragen. Er zijn vrouwen die graag in beweging blijven, terwijl de ander juist graag wil liggen. Sommige vrouwen zitten uren onder een warme douche, terwijl de ander het met een warme kruik in de rug goed doet. Het belangrijkste is om te luisteren naar de signalen die je lichaam uitzendt en om daarop te reageren. In het begin, als de weeën nog niet zo sterk zijn kun je het beste wat afleiding zoeken en je niet teveel focussen op de aanstaande bevalling. Anders kun je het gevoel krijgen dat het allemaal wel erg lang duurt. De eerste weeën kunnen na een paar uur ook best nog weer afzakken om pas de volgende dag weer terug te komen.
Probeer tijdens de hele bevalling positief te blijven en bedenk dat na iedere wee weer een weliswaar korte periode van rust gaat komen. Ook brengt iedere wee de geboorte van je kind een stukje dichterbij. Weet dat er voor jou al miljoenen vrouwen hetzelfde hebben ondergaan met allemaal hetzelfde doel: moeder worden. WAT KUN JEZELF DOEN? Zoek een houding die voor jou fijn is om de weeën op te vangen. Het is heel natuurlijk om je te verzetten tegen pijn. Maar verzet betekent spanning en spanning geeft stress in je lichaam en bij stress maakt het lichaam adrenaline. Een goede voorbereiding zorgt voor meer vertrouwen en ontspanning en een sneller verloop van de bevalling. Lees veel over de bevalling en volg een zwangerschapscursus die bij je past. Praat met je verloskundige of gynaecoloog over wat je verwacht en de manier waarop jij denkt goed te kunnen ontspannen. Misschien vind je het prettig om naast je partner nog iemand anders naast je te hebben. Sommige vrouwen kiezen ervoor een moeder, zuster of vriendin te vragen hun bij te staan. Ondersteuning van iemand die je vertrouwt, maakt dat je je gemakkelijker ontspant. Maar het allerbelangrijkste is: heb vertrouwen in jezelf en in je lichaam. JE KUNT HET! WAT KAN EEN GYNAECOLOOG DOEN AAN DE PIJN Bij een vlotte en probleemloze bevalling kun je het heel goed zonder pijnbestrijding doen. Het moment dat je het echt niet meer ziet zitten, is meestal ook het moment dat je mag gaan persen. Verloopt de bevalling echter niet geheel probleemloos, of vind je de pijn niet meer te verdragen dan is pijnstilling een prima middel om de bevalling tot een goed einde te brengen. Soms is het alleen maar nodig om de vicieuze cirkel van angst en spanning te doorbreken om door ontspanning weer op het goede spoor te komen. Soms is het nodig om de pijn geheel weg te nemen om zodoende een periode van rust te creëren, waarin je geheel ontspannen verder kunt ontsluiten.
Als u tijdens de bevalling pijnstilling nodig hebt, dan moet u in het ziekenhuis bevallen (en dan kunt u niet thuis bevallen) onder verantwoordelijkheid van een gynaecoloog. WELKE MOGELIJKHEDEN ZIJN ER Een injectie met een combinatie van phenergan en pethidine. Dit is een injectie die in het bovenbeen gegeven wordt en die een ontspanningsmiddel en een pijnstiller bevat. Dit medicijn kan op elk moment tijdens de bevalling gegeven worden. Meestal werkt het binnen 15 minuten en het neemt de ergste pijn weg waardoor je je weer wat beter kunt ontspannen. Sommige vrouwen vallen zelfs even in slaap tussen de weeën in. Het middel werkt 3 tot 4 uur en kan eventueel herhaald worden. Bewaking van de baby is nodig omdat het kindje van deze medicijnen ook wat rustiger kan worden. Een epidurale pijnbestrijding. De zogenaamde ruggeprik. Deze ruggeprik maakt dat de meeste vrouwen de pijn van de weeën niet meer voelt. 5% van de vrouwen blijft ook na de prik nog pijn voelen. De prik wordt gegeven door een anaesthesist en verlangt extra bewaking van moeder en kind. Je krijgt in ieder geval een infuus en ook de katheter in je rug wordt op een infuuspomp aangesloten. Omdat je ook het gevoel in je blaas kwijt bent, krijg je een blaaskatheter ingebracht en moeder en baby worden continue bewaakt aan de monitor. Voordat een ruggeprik gegeven kan worden zal er wat tijd verstrijken voordat alles klaar staat en de juiste mensen gemobiliseerd zijn. De medicatie die je (continue) toegediend krijgt wordt meestal gestopt op het moment dat je volledige ontsluiting hebt. Omdat je zonder het gevoel van weeën soms niet goed kunt persen. Een ruggeprik wordt daarom meestal alleen in het eerste deel (vanaf 4 centimeter ontsluiting) van de bevalling gegeven. Een ruggeprik is 24 uur, 7 dagen per week mogelijk.
Weet dat alle hulpverleners die je tijdens je bevalling tegen zult komen (verloskundige, kraamverzorgster, verpleegkundige en gynaecoloog) er alles aan zullen doen om je veilig en voorspoedig door de bevalling heen te loodsen. Maar heb vooral vertrouwen in jezelf. JE KUNT HET!