Starten als landbouwer of tuinder

KBC-Product Starten als landbouwer of tuinder we hebben het voor u

Starten als landbouwer of tuinder Goed begonnen, is half gewonnen. KBC heeft het voor de land- en tuinbouw, al jaren. En dat blijft zo. Met een marktaandeel van meer dan 50% is KBC dé preferente partner van de meerderheid van de land- en tuinbouwbedrijven. KBC werkt daartoe met meer dan 80 specialisten land- en tuinbouw in het kantorennet. Dus vooraleer u start als landbouwer of tuinder: ga even langs in uw KBC-bankkantoor of bij uw KBC-verzekeringsagent. Want als u een bedrijf overneemt, is KBC de aangewezen partner om u te begeleiden. Starten in de land- of tuinbouw is meer nog dan in andere sectoren een heel belangrijke keuze. Een beslissing die u goed moet overwegen. Want u kiest niet voor een beroep, maar voor een manier van leven. Bovendien gelden er verschillende wetgevingen. Vaak een hele boterham. Weet u waarmee u moet rekening houden? En waar u juist aan begint? Deze brochure geeft alvast een overzicht. Maar voor een volledig beeld van úw toekomstig bedrijf bespreekt u uw plannen het best ook grondig met de relatiebeheerder Land- en Tuinbouw. En met uw KBC-verzekeringsagent. Want bij een goede start horen immers ook de juiste verzekeringen. Betrek onze adviseurs van bij het begin bij uw plannen, en u zult zien: uw project is al half gewonnen. Succes!

Inhoud Wie kan starten als landbouwer of tuinder?... 5 Hoe start u in de land- of tuinbouw?... 7 Het ondernemingsplan... 11 Financieringsmogelijkheden... 15 Steunmaatregelen... 19 Fiscale aspecten... 21 Bedrijfsstructuren... 25 Administratieve verplichtingen... 27 Verzekeringen... 31 Diverse reglementeringen... 35 - De pachtwet - Vergunningen - Het bodemsaneringsdecreet - Productierechten - Welzijnswet Bijlagen... 39 - Mijn financieringsplan - Mijn investeringsplan - Mijn verzekeringsportefeuille 4

Starten als landbouwer of tuinder Wie kan starten als landbouwer of tuinder? In theorie kan iedereen zich als landbouwer of als tuinder vestigen. Maar in de praktijk gaat het er heel anders aan toe. Om u te vestigen moet u rekening houden met bedrijfseconomische factoren en wettelijke beperkingen. De bedrijfseconomische factoren De volgende bedrijfseconomische factoren beïnvloeden zeker uw beslissing: uw bedrijfstechnische kennis en managementvaardigheden; de structuur van het over te nemen/op te richten bedrijf (aard en omvang van de plantaardige en dierlijke productie); het toekomstige rendement van het bedrijf (leefbaarheid); de kwaliteit van het over te nemen of op te richten bedrijf (staat van machines/gebouwen, kwaliteit van de veestapel/aanplantingen); de specialisatie die u als bedrijfsleider wilt uitbouwen; de beschikbaarheid van uw financiële middelen. Wettelijke bepalingen Voor de wet moet u als startende landbouwer of tuinder rekening houden met: milieureglementeringen (milieuvergunning, mestdecreet, ); ruimtelijke ordening (stedenbouwkundige vergunning, ruimtelijke structuurplannen, ); bedrijfszekerheid (pacht versus eigendom); productierechten (melk- en suikerbietenquotum, nutriëntenemissierechten, ); premies (bedrijfstoeslag, ); dierenwelzijn (huisvestingsnormen voor dieren;) tewerkstellingsregels (seizoenarbeid); welzijnswet (tewerkstelling van werknemers). Naast het specifieke en technische werk (teeltkennis) vereist de uitbating van een modern bedrijf ook heel wat administratief werk zoals boekhouding, btw-verplichtingen, allerhande aangiftes (bijvoorbeeld: Mestbank, premieaanvragen,...). Bedenk ook dat starten een goede gezondheid, doorzettingsvermogen (geen vaste uren) en steun en begrip van uw partner vereist. Beslissen om landbouwer te worden, doet u het best niet alleen. Laat u bijstaan door goede raadgevers. Deze brochure wil daarbij alvast een leidraad zijn. 5

6

Starten als landbouwer of tuinder Hoe start u in de land- of tuinbouw? Om te starten in de land- of tuinbouw zijn er grofweg twee hoofdscenario s: U neemt een bestaand bedrijf over. U richt een volledig nieuw bedrijf op. Een bestaand bedrijf overnemen Vooraf De meerderheid van de starters in land- en tuinbouw neemt het bedrijf van hun ouders over. Dus stemmen ze hun belangen en die van hun oudersoverlaters en de andere gezinsleden zo goed mogelijk op elkaar af. Het is verstandig om afspraken over de opvolging ruim tevoren schriftelijk vast te leggen. TIP Om de overnameprijs te drukken, kunt u vragen om rekening te houden met de arbeid die u al leverde op het bedrijf. Uw uitgesteld loon is dan een mooie korting. Ook de bedrijfsoverlaters moeten voorzorgsmaatregelen nemen en zich mentaal voorbereiden op de overname. Vele jaren lang hebben ze zich ingezet om het bedrijf uit te breiden en te verbeteren. Dat bedrijf overlaten betekent voor de ouders ook het geheel of gedeeltelijk loslaten. Wat overnemen? Een land- of tuinbouwbedrijf bestaat enerzijds uit de bedrijfsbekleding of roerende goederen en anderzijds uit onroerende goederen. De bedrijfsbekleding omvat de veestapel, de machines, de vruchten te velde, aanplantingen, enz. De onroerende goederen zijn de woning, de bedrijfsgebouwen en gronden. U kunt de roerende en de onroerende goederen afzonderlijk en los van elkaar overnemen. De bedrijfsbekleding A Het overnamecontract De roerende goederen overnemen kunt u regelen bij onderhandse akte tussen u en de overlater. Op www.kbc.be/ltb/starten vindt u een typecontract, samen met een voorbeeld van een bedrijfsinventaris. Die documenten (overnamecontract, inventaris) zijn trouwens vereist om VLIF-steun te verkrijgen. Bovendien moet het overnamecontract geregistreerd worden om in aanmerking te komen voor VLIF-steun. U kunt het geheel of een deel van de roerende bedrijfsbekleding overnemen. In het geval van gedeeltelijke overname en samenuitbating wordt ook een samenuitbatingscontract opgemaakt. B De overdracht ter kennis brengen Om te vermijden dat de overlater van een land- of tuinbouwbedrijf zich frauduleus onvermogend zou maken, en hierdoor de overheid openstaande schulden zou mislopen, zijn er regelingen uitgewerkt. Het gaat om fiscale schulden inzake inkomstenbelasting én btw, en om achterstallige socialezekerheidsbijdragen. De regeling bestaat erin dat de mogelijke schuldeisers in kennis worden gesteld van de overname. Dat is belangrijk want de overdracht is voor de fiscus (inkomstenbelas- 7

ting én btw) en de inninginstelling van de socialezekerheidsbijdragen pas tegenstelbaar vanaf één maand na de kennisgeving. Tot één maand volgend op de maand na de kennisgeving kan de fiscus/ inninginstelling beslag laten leggen op goederen die worden overgedragen. Bijvoorbeeld wanneer de overlater nog fiscale of sociale schulden heeft. Met een blanco certificaat kunt u zo n negatieve ervaring vermijden. Het certificaat attesteert dat de overlater geen fiscale of sociale schulden heeft en moet aangevraagd worden bij de betrokken instanties. Als er dus geen kennisgeving gebeurt aan de fiscus/betrokken inninginstelling, blijft de overnemer hoofdelijk aansprakelijk voor de betaling van de fiscale en sociale schulden van de overlater. En dat ter waarde van het gedeelte van het overnamebedrag dat al door hem werd betaald. De onroerende goederen We onderscheiden onroerende goederen in eigendom en in pacht. We staan ook even stil bij de andere zakelijke rechten m.b.t. onroerende goederen. A Pacht Nieuwe pacht De eigendom van de overlater, zowel de gronden als de bedrijfsgebouwen, kan geheel of gedeeltelijk in pacht worden gegeven aan de overnemer. Het is aangewezen daarvoor schriftelijke pachtovereenkomsten op te stellen, zeker als er nog andere kinderen zijn. Om de bedrijfszekerheid te vergroten laat u het best de eerste pachtperiode zo lang mogelijk lopen. Loopbaanpacht is ook een mogelijkheid. De fiscus stimuleert pachtperiodes vanaf 18 jaar. Bestaande pacht Is de overlater zelf pachter? Dan kunt u als overnemer-afstammeling de pacht gewoon voortzetten. Dat noemt men pachtoverdracht. U treedt dan in dezelfde rechten en plichten als de overlater. En u kunt gebruik maken van bevoorrechte pachtoverdracht. De overlater moet dan binnen de 3 maanden na de overname de verpachter per aangetekende brief op de hoogte brengen van de pachtoverdracht. Reageert de verpachter niet? Dan ontstaat voor de overnemer een nieuwe eerste pachtperiode. Meer gedetailleerde informatie vindt u in de KBCbrochure De pachtwet. Die brochure krijgt u gratis in elk KBC-bankkantoor. U kunt ze ook raadplegen op www.kbc.be/ltb/pachtwet. Daar kunt u ook terecht voor enkele modelcontracten in verband met pacht. B Eigendom De onroerende goederen van de overlater kunnen ook uw eigendom worden. Dat kan integraal voor alle betrokken onroerende goederen of alleen voor welbepaalde gronden en gebouwen. Hoe verwerft u die onroerende goederen? Door aankoop, schenking, erfenis of inbreng. En dat verloopt altijd via notariële aktes. Aankoop Bij aankoop moet de koper het overeengekomen bedrag (= de koopprijs) betalen aan de verkoper. In de verkoopsovereenkomst kunt u allerlei voorwaarden en afspraken bedingen. U kunt ook opschortende voorwaarden laten opnemen. 8

Starten als landbouwer of tuinder Schenking De eigenaar van het onroerend goed schenkt de goederen aan de nieuwe eigenaar. Die betaalt geen koopprijs. Schenkingen gebeuren meestal tussen ouders en nakomelingen. Het voordeel? Minder registratierechten. Want de schenkingsrechten zijn lager dan de registratierechten die bij aankoop van toepassing zijn. Er bestaat ook een wettelijke regeling waarbij een schenker zijn hele bedrijf kan schenken tegen sterk verminderde registratierechten. Erfenis De eigenaar kan zijn goederen verdelen bij testament. Dat kan uiteraard alleen met goederen die behoren tot zijn eigen vermogen. Is er geen testament, dan moeten de wettelijke bepalingen worden gevolgd. Erft de land- of tuinbouwer een deel of een geheel van een landbouwbedrijf? Dan kan hij, op basis van de wet van 29 augustus 1988 over de continuïteit van de landbouwbedrijven, voor de vrederechter de overname van alle of van een deel van de onroerende goederen vragen. Een deskundige moet het geheel dan schatten. De landbouwer kan in dat geval de mede-erfgenamen uitkopen. Inbreng Dat kan bijvoorbeeld bij een huwelijkscontract waarbij u de onroerende goederen inbrengt in het gemeenschappelijke vermogen. Hetzelfde geldt voor de inbreng van goederen in een vennootschap. C Andere zakelijke rechten Er kan ook gewerkt worden met recht van opstal of erfpacht (ook cijnspacht genoemd). Een recht van opstal houdt in dat de opstalhouder het zakelijk recht heeft om gebouwen, werken en beplantingen op de grond van een derde te hebben. Een recht van opstal kan maximaal voor 50 jaar gevestigd worden en moet notarieel worden vastgelegd. De erfpacht houdt het tijdelijk zakelijk recht in om het volle genot te hebben van een onroerend goed in ruil voor een vergoeding aan de erfverpachter. De minimale looptijd van een erfpacht is 27 jaar, maximaal kan die 99 jaar duren. Ook bij erfpacht moet een notariële akte worden opgesteld. Een nieuw bedrijf oprichten In plaats van u te vestigen op een bestaand bedrijf, kunt u ook een volledig nieuw bedrijf oprichten. In de praktijk gebeurt dat meestal in de tuinbouwsector. In de dierlijke-productierichtingen is het moeilijker om met een nieuw bedrijf te starten als gevolg van de verschillende milieuregelingen (milieuvergunning, nutriëntenemissierechten). Start tijdig Tijdsas van bedrijfsovername Kandidaat starter Zelfstandig helper/loontrekkende/student Startdatum Zelfstandige Fragmentarische Intense Krediet- Nazorg informatie-inzameling voorbereiding onderhandeling 9

10

Starten als landbouwer of tuinder Het ondernemingsplan Met het uitwerken van uw ondernemingsplan begint u het best lang voordat u werkelijk uw bedrijf start. Aan de hand van het ondernemingsplan kunt u alle aspecten van een bedrijfsovername of -start bestuderen. Dat betekent ook dat het ondernemingsplan vooral een werkdocument is. Wilt u een bedrijf overnemen of opstarten? Denk dan eerst grondig na over het project. Waarom wilt u een bedrijf overnemen of opstarten? In welke sector wilt u zich specialiseren? Welk bedrijf wilt u overnemen of opstarten? Aan wie gaat u verkopen? Over welke inkomsten beschikt u en hoe zeker zijn die? Welke uitgaven hebt u? Hoeveel kapitaal hebt u nodig? Op welke manier gaat u uw project financieren? Welke risico s neemt u en hoe gaat u ze afdekken? Formuleer op elk van bovenstaande vragen een gedetailleerd antwoord vooraleer u de stap zet. Alle antwoorden samen vormen uw ondernemingsplan. Dit hoofdstuk biedt een algemene leidraad voor het opstellen van een ondernemingsplan in zeven stappen. Achteraan vindt u een aantal bijlagen die u als basis voor uw ondernemingsplan kunt gebruiken. U vindt ze ook op www.kbc.be/ltb/starten. Project Omschrijf uw project en doelstellingen. Vermeld ook uw gewenste inkomen. Houd er rekening mee dat u een deel van uw inkomen moet reserveren voor toekomstige investeringen. Beperk uw beschrijving tot vijf à tien regels. Zo vervalt u niet in details. Markt Omschrijf de afzetmogelijkheden van uw product: Verkoopt u aan particulieren, aan de veiling, aan handelaars, aan een bedrijf? Is die afzet verzekerd, of kan een afnemer van de ene dag op de andere wegvallen? Wordt er een (prijsgarantie-)contract afgesloten? Ook moet u oog hebben voor de marktomstandigheden: Is er een productieoverschot? Is er een zekere mate van prijsstabiliteit? Hoe zit het met de concurrentie (uit binnen- en buitenland)? Wat zijn de toekomstverwachtingen? De bedoeling is met andere woorden inzicht te krijgen in de verkoopbaarheid van uw product én in de prijsvorming. 11

Productie Omschrijf het productieproces. De volgende aandachtspunten kunnen u daarbij helpen: Plaats van productie? Benodigde gronden, gebouwen, materieel, arbeid? Welke aankopen moeten er gebeuren? Welke bewerkingen moeten er gebeuren tijdens de teelt? Hoeveel tijd is er tussen het opstarten van de productie en de verkoop? Moet u uw product zelf afleveren? Moet er personeel zijn? Zo krijgt u een volledig beeld van het productieapparaat en van de bedrijfscyclus. Juridische aspecten Hoe zit het met de vergunningstoestand van het bedrijf (bestaande vergunningen oké?; hebt u nieuwe of extra vergunningen nodig?) Stemt de ligging van het bedrijf overeen met de bestemmingsvoorschriften (agrarisch gebied, glastuinbouwgebied, enz.)? Is er voldoende zekerheid over het grondgebruik (pachtoverdracht nodig, kwetsbaar gebied, overstromingsgebied)? Zijn de nodige productierechten voorhanden (quota, NER s, )? Hebt u werknemers? Zijn dan de nodige maatregelen voorzien om hun welzijn en gezondheid (veiligheid) te garanderen? Bedrijfsleiding Beantwoord de volgende vragen: Wie is de bedrijfsleider? Werkt u samen met anderen (vader, broer, partner, compagnon)? Onder welke juridische vorm zult u werken: eenmanszaak of vennootschap? Beschikt de bedrijfsleider over voldoende beroepsbekwaamheid? Werkt u samen met adviseurs? Wat als de bedrijfsleider wegvalt door overlijden of ziekte? Wie neemt de beslissingen, wat is de kwaliteit van die beslissingen en wat als de beslissingsnemer wegvalt? Knelpunten Zet de grootste risico s op een rijtje. Het bewijst dat u de zaken realistisch aanpakt en open kaart speelt. Het geeft u ook de kans om na te denken over eventuele knelpunten en hoe u die kunt omzeilen. Wat als een belangrijke leverancier wegvalt? Wat als een belangrijke afnemer wegvalt? Bent u afhankelijk van één (of enkele) product(en)? Hoe zit het met de concurrentie op de lokale en internationale markten? Hoe wispelturig is de prijs? Hebt u voldoende eigen middelen om periodes met lage prijzen te overbruggen? Wat als u (langdurig) ziek wordt? Is uw bedrijf afhankelijk van klimatologische omstandigheden? 12

Starten als landbouwer of tuinder Financieel plan Het financieel plan is een belangrijk onderdeel van uw ondernemingsplan. Het geeft de financiële vooruitzichten weer en geeft aan of uw plannen al dan niet haalbaar zijn. Een financieel plan bevat verschillende onderdelen: persoonlijke inkomsten en uitgaven, een investeringsplan, een financieringsplan, een inkomensplan, een kasplan. Persoonlijke inkomsten en uitgaven Hoeveel geld hebt u nodig voor uw privé-uitgaven: voeding, verwarming, elektriciteit, auto, enz. Die kosten moet u uiteraard kunnen betalen, ook al draait uw bedrijf niet meteen op volle toeren. Als u uw investeringsplan opmaakt, kunt u daarmee rekening houden. Het investeringsplan Een investeringsplan heeft als doel een overzicht te krijgen van alle uitgaven. Zo vermijdt u de uitgaven te onderschatten. Denk zeker aan de financiering van het omlopend kapitaal als u een investeringsplan opstelt. Vooraleer u kunt oogsten, zijn er al een heleboel uitgaven: meststoffen, sproeistoffen, zaaigoed, loonwerken, voeders, enz. Voorzie die kosten. Zo komt u na enkele maanden niet in geldnood. Het financieringsplan Investeringen vragen om financiële middelen. Naast uw eigen kapitaal kunt u een beroep doen op financiële instellingen voor een lening. Daarnaast geven sommige leveranciers betalingsuitstel, bijvoorbeeld voor de aankoop van voeders. Maak er handig gebruik van. Het inkomensplan Door het productieproces en de markt te bestuderen kunt u een schatting maken van de verwachte opbrengsten en kosten, en dus ook van het verwachte bedrijfsresultaat. Wees realistisch bij het schatten van de opbrengsten en kosten. Maak enkele simulaties om na te gaan hoe gevoelig uw inkomen is voor eventuele dalingen van de productieomvang of de verkoopprijs. Op die manier vormt u zich een beeld van de inkomensmarge bij slechtere marktomstandigheden. Cashflow Door de werkelijke uitgaven af te trekken van de werkelijke inkomsten, verkrijgt u de nettogeldstroom van uw bedrijf. Dat saldo geeft nog geen uitsluitsel over de rendabiliteit van uw project. Een vergoeding voor het eigen kapitaal en de familiale arbeidskrachten is immers niet meegeteld. Bovendien moet u een deel van de winst reserveren om toekomstige investeringen te financieren, of om eventuele extra kredietlasten te kunnen dragen. Een goed zicht op de cashflow verkrijgt u aan de hand van de bedrijfseconomische boekhouding. 13

Het kasplan Het inkomensplan geeft een globale raming van de inkomsten en uitgaven op jaarbasis. Maar die begroting vertelt niets over de geldstromen die op een bepaald moment in en uit de onderneming gaan. Daarom moet er ook een kasplan opgesteld worden. Dat toont de (drie-)maandelijkse stroom van inkomsten en uitgaven. Uit dat kasplan kunt u afleiden of u een tijdelijk kaskrediet of een andere vorm van bedrijfskrediet moet voorzien. Ontwikkeling Omschrijf hoe u uw bedrijf ziet ontwikkelen. Geef aan welke investeringen u op korte en middellange termijn (een à zeven jaar) plant. Wilt u eventueel de productie diversifiëren? Zijn er uitbreidingsmogelijkheden? Hoe gaat u de marge verhogen: kostenvermindering, kwaliteitsverbetering, enz.? 14

Starten als landbouwer of tuinder Financieringsmogelijkheden Een goede raad: bespreek uw project minstens enkele maanden vooraf met uw financiële instelling. De specialisten van KBC Bank & Verzekering staan u graag bij tijdens het overname- of startersproces. Op basis van uw ondernemingsplan bepalen we welke financiering aangewezen is voor uw project. Het onderstaande overzicht geeft een eerste indruk van de mogelijkheden. Maar elk bedrijf vraagt een aparte aanpak. Daarom biedt KBC u een financiering op uw maat. Investeringskrediet Met investeringskredieten bedoelen we de kredieten die de aankoop van investeringsgoederen financieren. Investeringsgoederen kunnen zijn: grond, gebouwen, tractoren, materieel, enz. Doorgaans gaat het om goederen die op duurzame wijze gebruikt worden op het bedrijf. Het geld dat voor de aankoop is geleend, wordt gedurende een vooraf bepaalde periode terugbetaald. Die periode valt idealiter samen met de verwachte economische levensduur van het aangekochte goed. Zo kunt u met een deel van de opbrengsten uit die investering uw lening terugbetalen. De terugbetalingen gebeuren maandelijks, driemaandelijks of jaarlijks. Vaste kapitaalaflossing en interestbetaling. Bij het aangaan van een krediet krijgt u van KBC Bank kapitaal ter beschikking. Dat kapitaal hoeft u niet meteen terug te betalen maar mag u, gespreid over meerdere jaren, in vaste schijven terugbetalen. Dat wil dus zeggen dat u elk jaar een vast bedrag kapitaal terugstort. In ruil voor dat kapitaal wordt een vergoeding gevraagd in de vorm van interestbetalingen. Elke periode (maand, trimester, jaar) betaalt u interesten op het kapitaal dat u ter beschikking hebt. Aangezien u het kapitaal jaar na jaar terugbetaalt, wordt het restkapitaal elk jaar kleiner. Daardoor zal ook de interestbetaling verminderen. Vaste kapitaalaflossing en interest 1 2 3 4 5 6 7 n Uitstaand kapitaal n Kapitaalaflossing n Interest 15

Installatiekrediet Als startende landbouwer of tuinder kunt u bij KBC Bank een specifieke vorm van investeringskrediet verkrijgen: het installatiekrediet. Dat krediet stelt u in staat om de oprichting of overname van het bedrijf soepel te financieren. Het is een soepele financiering voor de oprichting of overname van een bedrijf. De terugbetaling wordt meestal gespreid over een periode van 10 à 15 jaar. Het doel ervan is de aankoop van de roerende bedrijfsbekleding te financieren: materieel, vee, voorraden, vruchten te velde, enz. Gedurende het eerste jaar is uitstel van kapitaalsaflossing mogelijk. Voorfinanciering rentesubsidie. Zowel bij het investerings- als bij het installatiekrediet kunt u, afhankelijk van de overheidsreglementering, een rentesubsidie krijgen. KBC Bank trekt de toegezegde rentesubsidie al af van het bedrag dat u moet betalen, ook al heeft de overheid de beloofde subsidie nog niet betaald. Rentevoet en herprijzing (of variabiliteit). De rentevoet weerspiegelt de kostprijs van een krediet. In de kredietakte wordt de interestvoet contractueel vastgelegd. Dat kan voor de hele duur van het krediet en dan spreken we over een vaste rentevoet. Maar we kunnen de rentevoet ook vastleggen voor een periode van bijvoorbeeld vijf jaar. Iedere vijf jaar wordt dan een nieuwe interestvoet bepaald op basis van de gewijzigde omstandigheden op de kapitaalmarkten. We spreken dan over een krediet met variabiliteit 5-5-5. KBC Bank heeft een waaier aan verschillende herprijzingssystemen. Afhankelijk van de investering, de looptijd en de eventuele rentesubsidie, kiest u tussen verschillende systemen: 1-1-1, 3-3-3, 5-5-5, 7-3-3, 10-5-5, 15-5-5, enz. De keuze van de herprijzingsperiode is niet altijd even gemakkelijk. Het gaat om een keuze tussen kostprijs en zekerheid. Bij een vaste rentevoet weet u tevoren perfect wat de prijs van uw krediet is. Zo komt u nooit voor verrassingen te staan. Anderzijds is de interestvoet van een krediet met een vaste rentevoet hoger dan die met een kortere herprijzingsperiode. 16

Starten als landbouwer of tuinder Leasing Leasing is een gespecialiseerde vorm van kredietverlening waarbij de kredietnemer geen (juridisch) eigenaar wordt van het investeringsgoed, maar het huurt van de leasingmaatschappij met de mogelijkheid om het op het einde van de huurperiode aan te kopen tegen een vooraf overeengekomen restwaarde. Dat gebeurt meestal voor het financieren van materieel en inrichting: tractoren, fruitpaloxen, enz. Hoe werkt het? U kiest zelf het materieel en de leverancier en de leasingmaatschappij zorgt voor de aankoop. Vervolgens huurt u dat materieel van de leasingmaatschappij. De duurtijd van het contract bepaalt u zelf, maar meestal is hij gelijk aan de economische levensduur van het materieel. Op het einde van het contract kunt u een vooraf bepaalde restwaarde betalen en eigenaar worden van het materieel. Gezien de leasingmaatschappij eigenaar is van het geleasde goed, betaalt de leasingmaatschappij de btw. Daardoor worden de btw-betalingen gespreid in de tijd. Opgelet: bij leasing kunt u geen rentesubsidie van het VLIF krijgen. Veeteelt- en gewasfinanciering Naast de financiering van kapitaalgoederen (grond, bedrijfsgebouwen, machines en materieel) moet u ook voldoende bedrijfskapitaal voorzien voor voeders, brandstoffen, lonen, sproeistoffen, planten, enz. Voor sommige sectoren (varkens, fruit, glasgroenten) die sterk seizoensgebonden zijn of een cyclisch verloop hebben, heeft KBC een uniek product ontwikkeld: de veeteelt- en gewasfinanciering. Die financieringsvorm is eenvoudig, overzichtelijk en heeft een speciale tariefstelling. Alle opnames kunt u zelf doen via KBC-Online. Het is ook mogelijk om het saldo op rekening in realtime op te vragen en alle verrichtingen te controleren. Kaskrediet Een kaskrediet geeft u de mogelijkheid om tijdelijke liquiditeitstekorten te overbruggen en tot een bepaald bedrag in debet of onder nul te gaan op uw bankrekening. De interesten worden aangerekend op het bedrag dat u in debet gaat. Het grote voordeel van een kaskrediet is dat het op een soepele wijze aanvullend bedrijfskapitaal verschaft bij tijdelijke tekorten. Opgelet: de rentevoet voor het berekenen van de interesten ligt hoger dan bij andere kredieten. Waarborgen Om het risico van niet-terugbetaling van de verstrekte kredieten te beperken, vragen de financiële instellingen waarborgen voor de kredieten. Voorbeelden daarvan zijn: hypotheek, inschrijving landbouwvoorrecht, borgstelling door het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds, enz. 17

18

Starten als landbouwer of tuinder Steunmaatregelen Het aantal steunmaatregelen in de land- en tuinbouwsector is erg uitgebreid. Verschillende overheidsinstanties kennen subsidies toe voor heel uiteenlopende investeringen. Om een overzicht te krijgen van de steunmaatregelen waarop u recht hebt, vraagt u het best professioneel advies in uw KBC-bankkantoor. Vlaams Landbouwinvesteringsfonds Het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds (VLIF) verleent steun aan startende landbouwers en tuinders. Zowel de overname van een bedrijf als de opstart van een nieuw bedrijf kunnen in aanmerking komen voor steun. Zo kunnen volgende investeringen gesubsidieerd worden: overname van de bedrijfsbekleding; investeringen ten voordele van het milieu en het dierenwelzijn; aanpassing of modernisering van bedrijven; bouwen en inrichten van bedrijfsgebouwen; diversificatie; aankoop van materieel. Overige steunmaatregelen In land- en tuinbouw zijn naast de VLIF-ondersteuning nog heel wat andere subsidie- en premieregelingen van toepassing. Aangezien zowel de modaliteiten als de bedragen soms wijzigen, verwijzen we voor een actueel overzicht naar www.vlaanderen.be/landbouw. U vindt er informatie over onder andere: het Bedrijfs Advies Systeem (BAS, bestaande uit verschillende modules); agromilieumaatregelen (bv. mechanische onkruidbestrijding); de bedrijfstoeslag; subsidies voor de biologische landbouw; specifieke subsidies voor de dierlijke sector (bv zoogkoeienquotum, slachtpremies); specifieke subsidies voor de plantaardige sector; Naast de Vlaamse, bestaan er ook nog provinciale steunmaatregelen. Voor een overzicht daarvan kunt u ook op onze website www.kbc.be/landbouw terecht. Die steun wordt toegekend onder verschillende vormen: overheidswaarborg, rentesubsidie en vestigings- en kapitaalpremies. Let op: die regelgeving verandert nogal eens. Win daarom altijd de gepaste informatie in! Op onze website kunt u terecht voor de meest actuele stand van zaken van de regeling (www.kbc.be/ltb/vlif). 19

20

Starten als landbouwer of tuinder Fiscale aspecten In de land- en tuinbouw hebben de meeste producenten de keuze tussen twee systemen van belasting: ofwel het forfaitaire systeem ofwel de algemene regeling op basis van een boekhouding. Dat geldt zowel voor de inkomstenbelasting als voor de btw. De meeste landbouwers en tuinders houden het vandaag nog bij het eenvoudigste systeem: het forfaitaire. De inkomstenbelasting Iedereen, dus ook de landbouwer of tuinder, moet belastingen betalen op zijn inkomen. Naar gelang de juridische vorm van de uitbating bent u onderworpen aan de personenbelasting of aan de vennootschapsbelasting. De aangiften gebeuren altijd jaarlijks. Wie onderworpen is aan de personenbelasting, heeft de keuze tussen de forfaitaire of de algemene regeling. De forfaitaire regeling kan gebruikt worden wanneer men geen bewijskrachtige gegevens heeft. De meerderheid van de land- en tuinbouwers wordt forfaitair belast. Een eenmanszaak en een burgerlijke maatschap (= samenuitbating) zijn altijd onderworpen aan de personenbelasting. Vennootschappen zoals bvba, nv en cv vallen altijd onder de vennootschapsbelasting. Een landbouwvennootschap kan kiezen tussen beide vormen. Overzicht van de diverse keuzemogelijkheden voor de verschillende vormen van inkomstenbelastingen Forfaitaire aangifte Algemene regeling Vennootschapsbelasting Natuurlijke personen X X Landbouwvennootschappen (LV) X X X Vennootschappen (exclusief LV) X 21

De forfaitaire aangifte De forfaits of barema s worden jaarlijks bekendgemaakt en kunnen beschouwd worden als een gemiddeld cijfer voor de land- en tuinbouwsector. De gemiddelde ontvangsten (op basis van de bebouwde oppervlakte of een hoeveelheid) worden vastgesteld. Daarvan gaan een aantal kosten af die ook een gemiddelde zijn. Het resultaat is de semibrutowinst. Daarvan kunnen dan nog een beperkt aantal kosten individueel afgetrokken worden zoals pacht, loonwerkkosten, sociale bijdragen, interesten van bedrijfskredieten, enz. In totaal zijn er een 50-tal regelingen in de land- en tuinbouwsector van toepassing, die ofwel nationaal ofwel voor een bepaalde streek gelden. De forfaitaire regeling kan ook gelden voor de landbouwvennootschap. Of het aannemen van de forfaitaire regeling al of niet gunstig is voor de eigen uitbating moet individueel bekeken worden. De algemene regeling De wet laat toe dat land- en tuinbouwbedrijven een vereenvoudigde boekhouding voeren. Zij mogen dan geen handelaars zijn en geen vennootschap (uitgezonderd de landbouwvennootschap) als uitbatingsvorm hebben. In plaats van een aangifte te doen op basis van de forfaits wordt in die regeling de winst vastgesteld aan de hand van een boekhouding. U moet de volgende boeken en documenten bijhouden: een inventarisboek, een inkoop- en een verkoopboek, eventueel een dagboek van ontvangsten, een investeringstabel. De vennootschapsbelasting Vennootschappen zijn onderworpen aan de vennootschapsbelasting. Ook een landbouwvennootschap kan opteren voor deze vorm van belasting op voorwaarde dat het kapitaal minimaal 30 950 euro bedraagt en er minstens 3 vennoten zijn. Het tarief van de vennootschapsbelasting is lager dan dat van de personenbelasting. Opgelet echter, het inkomen van de vennootschap is niet gelijk aan het inkomen van de vennoten of zaakvoerders! Daartoe dient er eerst nog een uitkering uit de vennootschap te gebeuren. Dat inkomen dat de natuurlijke persoon uit de vennootschap ontvangt, is belastbaar in de personenbelasting. De manier waarop de natuurlijke persoon vergoed wordt vanuit de vennootschap kan echter diverse vormen aannemen, die elk een verschillende fiscale behandeling kennen (bv. loon, intresten, huur, dividenden, ). Specifieke regeling voor startende landbouwers en tuinders Tijdens de eerste drie exploitatiejaren wordt u als starter fiscaal niet gestraft als u geen of onvoldoende voorafbetalingen doet. Na de derde fiscale periode krijgt u daarvoor een verhoogde aanslag. Dat vermijdt u door voldoende vooraf te betalen. Op basis van prognoses kunt u een inschatting maken van de te verwachten winst (en dus ook te betalen belastingen). Door een deel van deze belastingen vooraf te betalen, kunt u een gunstigere behandeling genieten. 22