TNO Early morning Toast Biogas trends and technology development Leon Stille Leon.stille@tno.nl +31652779011
TNO Partners TNO is een onafhankelijk kennis instituut met meer dan 80 jaar ervaring in technologie ontwikkeling TNO Feiten Onafhankelijk Technologie ontwikkeling, consultancy en contract R&D Circa 3500 medewerkers Omzet: ⅔ vanuit industrie, ⅓ van de NL overheid Markten Energie, Defensie Safety & Security, Transport & Mobiliteit, Informatie maatschappij, Medisch en Bebouwde omgeving
TNO manier van werken Develop fundamental knowledge Knowledge development Knowledge application Knowledge exploitation With universities With partners With customers Embedded in the market Sponsoring PhDs Traineeships (MSc) Technology roadmapping Joint Industry Projects Consultancy Research Development Licensing Spin-out companies
Biogas Keten voorbehandeling Vergisting Gas behandeling Biogas gebruik Mechanisch CH 4 /CO 2 /H 2 S CO2 verwijdering Warmte Thermisch VOC s H2S verwijdering WKK Enzymatisch H2O Gas drogen Gas netwerk injectie Bio-LNG
Biogas Trends Biogas productie 1. Totale capaciteit 2012: 18.5 miljard M 3 2. Geen grote stijging in de toekomst laagwaardige productie 3. Afbouwen kwh subsidies in veel EU landen
Biogas Trends Biomethaan productie 1. Totale capaciteit 2012: 1.3 miljard M 3 2. Scherpe stijging wegens goed subsidie klimaat 3. Conform Duurzaamheid regels EU 2015 (>40% reductie CO 2 )
Biogas Kosten
Biogas Samenvattend - Biogas stijgende trend ondanks subsidie klimaat - Verandering van WKK toepassing naar biomethaan/bio-lng - Kleinere installaties ( tanken bij de boer ) - Veranderende biomassa inputs nieuwe contaminanten - Alternatief voor gas imports (Rusland) Biomethane with bright opportunities towards the 2030 target 3% van EU gas productie in 2030 [EBA, 2014] Maar Biogas productie nog niet competitief
TNO Biogas Ambitie Biogas kosten-competitief maken door technologie ontwikkeling op de gehele keten Aanpak Technologie en keten ontwikkeling samen met de industrie hogere efficientie, lagere kosten Focus Voorbehandeling: Super heated steam Gas behandeling: CO 2 /H 2 S, VOC Gas Injectie: sensor ontwikkeling Keten integratie: Flexigas project Gas netwerk: dynamisch model gas injectie
10 TNO projectvoorbeelden Super Heated Steam 30% energie reductie CO 2 verwijdering Methode voor ontsluiting lignocelluso Omzetting van biomassa in suikers Stoom onder hoge druk en temepratuur Pilot in TNO Zeist 30% energie reductie Amine CO 2 systemen Mogelijkheid tot gebruik restwarmte ipv stoom TNO uitvinding TKI 2013; Attero en Cirmac
11 TNO projectvoorbeelden Gecombineerde CO 2 /H 2 S verwijdering Dynamisch Groen Gas injectie model CO 2 en H 2 S verwijdering in 1 proces Regeneratief proces Zeer hoge H 2 S verwijdering mogelijk Project; Tanken bij de Boer met Cornelissen Consulting Services Dynamisch model voor gas netwerk Texel Voorspellen injectie groen gas op het net Gas samenstelling op elk punt van de keten Partner: Alliander
12 TNO projectvoorbeelden Gas sensor ontwikkeling Flexigas model Sensing Coating Sensor Platform Kosten effectieve gas sensor (<100 euro) Meting van CO 2, H 2 S, H 2 O op ppm niveau Gebruik receptieve materialen Partner: Bronckhorst Keten integratie van biogas productie Speciaal voor optimalisatie decentrale productie Ontwikkeld voor algemeen gebruik (internet) Partners: Energy Valley, NL overheid, etc.
13 TNO MKB stimulering Speciaal voor inzetten expertise TNO voor het MKB - Technologie en kennis transfer - Review technologie - Haalbaarheid studies - Training/capaciteit opbouw Maximale project omvang van 50.000 euro - Minimaal 5 ondernemers - Bijdrage van 2000 excl BTW euro per ondernemer - TNO doet er maximaal 40.000 euro bij
14 Vragen: Leon Stille Business Developer Gas Technologie Leon.stille@tno.nl +31652779011