Gasontwikkelingen Nederland en Europa. Routekaart Groen Gas. Xander van Mechelen Directeur Groen Gas Nederland

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Gasontwikkelingen Nederland en Europa. Routekaart Groen Gas. Xander van Mechelen Directeur Groen Gas Nederland"

Transcriptie

1 Gasontwikkelingen Nederland en Europa Routekaart Groen Gas Xander van Mechelen Directeur Groen Gas Nederland 30 oktober 2014 Bio-energiedag Oost-Nederland Presentatie Over Groen Gas Nederland Nederland vs. Europa Biomassabeschikbaarheid Potentie Groen Gas: veel of weinig? Energieakkoord? Routekaart Hernieuwbaar Gas Vergassing, status Nederland & Europa Afzet van Groen Gas 1

2 Missie Aanjagen: publiek private samenwerking GGNL bundelt kennis, stimuleert projecten en draagt oplossingen aan om de biogasmarkt te versnellen Bedrijfsleven en overheid trekken samen op voor een duurzame toekomst Oprichting november 2011 Partners & Founders Acrres Agentschap NL Alliander Attero Biogas Branche Organisatie Carbiogas C-Cycle Cornelissen Consultancy Services DNV KEMA E.ON Benelux Ecofys Ekwadraat Eneco Energy Valley Enexis Essent Fudura GasTerra Gasunie Gemeente Leeuwarden Greenchoice Grontmij IPO Kiwa Technology LTO Nederland LTO Noord Ministerievan EconomischeZaken Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt Netbeheer Nederland NPG Energy Provincie Drenthe Provincie Flevoland Provincie Fryslân Provincie Gelderland Provincie Groningen Provincie Overijssel Provincie Utrecht Provincie Zeeland Provincie Zuid-Holland Quality Services Rabobank Raedthuys Stadsregio Arnhem Nijmegen Stedin STX Services Suiker Unie Tebodin The Bridge TNO Triodos Bank Unie van Waterschappen Varkens Innovatie Centrum Vereniging GroengasMobiel Vereniging Afvalbedrijven VMW Taxand Wageningen UR Oprichting november

3 Overzicht groen gas installaties Europa Biogas in Europa Installaties anno 2014: 130, waarvan 21 groen gas 242 >6.000 Aandeel biogas in 2030* 1,5% van de Europese energiemix 5% van het Europese gasverbruik Aandeel biogas in 2030* 2 tot 4% Europese elektriciteitsverbruik en 15-30% van methaanmarkt * EBA cijfers 3

4 Aardgas vs. biomassa beschikbaarheid Aardgas reserves (in PJ) Geen aardgasreserves PJ PJ > PJ Biomassa beschikbaarheid (in PJ) 2010 < 150 PJ PJ > 400 PJ Denemarken: PJ Zweden: - Denemarken: 143 PJ Zweden: 471 PJ VK: PJ Nederland: PJ Duitsland: PJ Polen: PJ VK: 259 PJ Nederland: 221 PJ Duitsland: 980 PJ Polen: 284 PJ Frankrijk: 200 PJ Zwitserland: - Oostenrijk: 550 PJ Frankrijk: 911 PJ Zwitserland: 82 PJ Oostenrijk: 199 PJ Biomassa beschikbaarheid France: 638 PJ Germany: 501 PJ Sweden: 403 PJ Austria: 162 PJ Poland: 87 PJ Denmark 84 PJ Switzerland: 43 PJ UK: 23 PJ Netherlands: 23 PJ Wood PJ Germany: 382 PJ France: 176 PJ Poland: 123 PJ UK: 102 PJ Netherlands: 86 PJ Austria: 31 PJ Denmark 30 PJ Switzerland: 21 PJ Sweden: 17 PJ Agriculture and fishery 968 PJ Waste 623 PJ UK: 134 PJ Netherlands: 112 PJ Germany: 97 PJ France: 97 PJ Poland: 74 PJ Sweden: 56 PJ Denmark 29 PJ Switzerland: 18 PJ Austria: 6 PJ PJ 4

5 Biomethaanmarkt Europa Productie 2012 Doelstelling 2020 Geen biomethaanproductie 2012 Biomethaan-injectie Biomethaan in transport Biomethaan in warmtevoorziening 2020 Productie 2012 Doelstelling 2020 Geen biomethaanproductie 2012 Biomethaan-injectie Biomethaan in transport Biomethaan in warmtevoorziening 2020 Denemarken: - Zweden: 76 mcm 105 mcm Denemarken: - Zweden: 2,7 PJ 3,7 PJ VK: 5 mcm 620 mcm ( 15) Frankrijk: 10 mcm 600 mcm Nederland: 77 mcm 650 mcm Duitsland: 536 mcm mcm Zwitserland: 17 mcm 28 mcm Polen: - Oostenrijk: 9 mcm 800 mcm France: 600 mcm VK: 0,2 PJ 22 PJ ( 15) Frankrijk: 0,4 PJ 21 PJ Nederland: 3 PJ 23 PJ Duitsland: 19 PJ 210 PJ Zwitserland: 0,6 PJ 1 PJ Polen: - Oostenrijk: 0,3 PJ 28 PJ France: 600 mcm Routekaart Hernieuwbaar Gas (RKHG) Historie: Green Gas Green Deal (G3D) Groen Gas (alles non fossiel): Ambitie: Bijdrage DE doelen 2020; Innovatie en bedrijvigheid; Bijdrage biobased / gasrotonde Versterken vraag- en aanbod; 2012: 30 mln m3 2014: 300 mln m3 2030: 3000 mln m3 Routekaart Expertisecentrum biomassavergassing Vraaggestuurd innovatieprogramma Grootschalige demoprojecten voor vergassing Garantstelling afname 300 miljoen m3 / jaar Invoeden bij landelijke netbeheerder Opleidingenaanbod voor groen gas Researchnetwerk 5

6 RKHG gaat over: 1. Potenties 2. Product-markt combinatie potenties 3. Acties Samenwerking Gemeynt / GGNL / ECN met steun van RVO Geen blauwdruk tot 2030, maar verkennend Korte termijn, lange termijn Vergisting / vergassing Innovatiepotentieel Acties en stappen door sector RKHG: Biogaspotentieel vergisting Nederland potentieel gas = hoeveelheid biomassa x % inzet x opbrengst 6

7 RKHG: Biogaspotentieel vergisting Nederland 2020 = 25 PJ 2030 = 75 PJ PJ 88 Mest Gras AWZI + RWZI Innovatie Biogas met 63% CH 4 [mln nm 3 ] Gaat niet vanzelf! Veel of weinig PJ? SER Energieakkoord: 2023 ca. 350 PJ duurzame energie 16% van 2000 PJ verbruik NL van naar actieplan, voorbeeld: (PJ) wind zon biogas Biogas: 2020 = 25 PJ = 5-7% van 350 PJ 2030 = 75 PJ 7

8 RKHG: product-markt combinaties Maximum potentieel per afzetroute voor biogas uit vergisting in Nederland PJ 66 Biogas met 63% CH 4 [mln nm 3 ] Warmte WKK Groen Gas Bio-LNG Mobiliteit als afzetroute Personenauto: Bedrijfsauto: Taxi: Stadsbussen: 671 Vrachtauto (CNG): 312 Vrachtauto (LNG): 85 Gestage groei 0,1% van Nederlandse wagenpark (2% Zweden = Europees marktleider) Overheden als launching customer Potentieel 20% van dieselvolume 8

9 RKHG: vergassing Allerlei verwegingen kunnen leiden tot een impasse 1. Industrie-politiek groene groei vs. kosten onafhankelijk gasimport buffering voor intermitterende duurzame elektriciteit (via o.a. PtG). gasinfrastructuur als goedkope transport- en opslagfaciliteit 2. Biomassa import of techniek export? 1. Afzetroute: energie, chemie feedstock, huishoudens, transport RKHG: vergassing Routekaart vergassing: tijdlijn Flexibiliteit als uitgangspunt: : Innovatie en schaal Diverse syngasprojecten (industrie) Tendersysteem ontwikkelen (TKI) Demo en opschaling groen gas (50 MWth?) : Opschaling en marktontwikkeling Opschaling naar commerciële schaal ( MWth?) Marktontwikkeling op groenwaarde (ook bijproducten) Internationaliseren (import biomassa of gas?) : Uitrol / serie Marktgroei op solide (PPP) businesscase Internationale markt biomassa 9

10 Vergassing: ready maar echte keuze Buitenland lijkt voorop te lopen, en in kritische fase van go/nogo Waardeketens biogas: veel & Europees Certificering van biomassa en afzet daarvan in allerlei eindproduct-verschijningen 10

11 Certificering Europa steeds belangrijker How can cross border transfers in renewables be improved (through the use of guarantees of origin) to help Member States achieve their commitments including the possibility of renewable energy consumed in one Member State counting towards the targets of another (Renewable Energy Directive) Biogas: veel meer dan PJ alleen Uitgangspunt nu: Duurzame energie Besef van alle waarde: Biobased economy Mineralenkringloop Duurzame producten Mobiliteit Innovatieve agrosector Baant pad vergassing Opslag: power-to-gas 11

12 Gas: groene systeemfunctie naar de toekomst RKHG: acties vergisting korte, middel en lange termijn Actie 1: Actie 2: Actie 3: Actie 4: Actie 5: Actie 6: Actie 7: Lanceer als overheid en sector een gezamenlijk programma om mono-mestvergisting van de grond te krijgen. Maak de inzet van biogas meer flexibel in de SDE+, steeds meer focus op Europa Zorg dat hoogwaardige benutting van biomassa wordt gestimuleerd in (overheids)aanbestedingen voor afvalverwerking en bermbeheer. Organiseer en professionaliseer markt en sector. De sector is nu teveel versnipperd. Maak gebruik van kennis en ervaring in andere landen. Werk systematisch aan (financiële) waardering van maatschappelijke baten van biogas. Werk een samenhangend plan voor een groen level playing field mobiliteit uit. Blijf nieuwe grondstofstromen en technologie ontwikkelen om het groengaspotentieel te vergroten. 12

13 Bedankt 13

Biobased economy in het Groene Hart

Biobased economy in het Groene Hart Biobased economy in het Groene Hart Energie & Bio/Groen Gas 27 juni 2013, Langeraar, Michiel van Galen Inhoud Landelijke doelen energie en beleid Stimuleringsbeleid Groen Gas Het proces Stand van zaken

Nadere informatie

TNO Early morning Toast Biogas trends and technology development. Leon Stille Leon.stille@tno.nl +31652779011

TNO Early morning Toast Biogas trends and technology development. Leon Stille Leon.stille@tno.nl +31652779011 TNO Early morning Toast Biogas trends and technology development Leon Stille Leon.stille@tno.nl +31652779011 TNO Partners TNO is een onafhankelijk kennis instituut met meer dan 80 jaar ervaring in technologie

Nadere informatie

Groen Gas RoundTable. Euroborg Groningen. Stichting Groen Gas Nederland Erik van Engelen 15 april 2011

Groen Gas RoundTable. Euroborg Groningen. Stichting Groen Gas Nederland Erik van Engelen 15 april 2011 Groen Gas RoundTable Euroborg Groningen Stichting Groen Gas Nederland Erik van Engelen 15 april 2011 Stichting Groen Gas Nederland Oorsprong: Voortgekomen uit Platform Nieuw Gas Opgericht: Eind 2010 Operationeel:

Nadere informatie

Aandeelhoudende gemeenten van Cogas willen

Aandeelhoudende gemeenten van Cogas willen Aandeelhoudende gemeenten van Cogas willen Energie verduurzamen maar: Nationaal landschap leent zich minder voor zonne- en windenergie; Ondergrond minder geschikt voor WKO en geothermie; Inzet hout: beperkt

Nadere informatie

Power to gas onderdeel van de energietransitie

Power to gas onderdeel van de energietransitie Power to gas onderdeel van de energietransitie 10 oktober 2013 K.G. Wiersma Gasunie: gasinfrastructuur & gastransport 1 Gastransportnet in Nederland en Noord-Duitsland Volume ~125 mrd m 3 aardgas p/j Lengte

Nadere informatie

Groengas in landbouw. 11 maart 2015

Groengas in landbouw. 11 maart 2015 Groengas in landbouw 11 maart 2015 LTO Noord Programma Klimaat & Energie Auke Jan Veenstra (aveenstra@ltonoord.nl) Inhoud LTO Noord en Energie Energie in de agrarische sector Energieproductie Vergisting

Nadere informatie

Green Deal van Groen Gas Forum met de Rijksoverheid

Green Deal van Groen Gas Forum met de Rijksoverheid Green Deal van Groen Gas Forum met de Rijksoverheid Ondergetekenden: 1. De Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, mede namens de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en

Nadere informatie

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz RAI PTM - bijeenkomst Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz 1 Stedin Netbeheer is verantwoordelijk voor het transport van gas en elektriciteit in West Nederland Onze missie: duurzame energie voor iedereen

Nadere informatie

Stichting Springtij Ophelialaan 69-A 1431 HA, Aalsmeer

Stichting Springtij Ophelialaan 69-A 1431 HA, Aalsmeer Stichting Springtij Ophelialaan 69-A 1431 HA, Aalsmeer T.a.v. Klimaat Jury Wieke de Jong Executive assistant Directie Projectondersteuning Betreft: Pleit Nota Springtij -2017 Groen Gas Nederland Beste

Nadere informatie

Nije enerzjy foar Fryslân. september 2013

Nije enerzjy foar Fryslân. september 2013 Nije enerzjy foar Fryslân september 2013 Inleiding Nije enerzjy foar Fryslân - 1 Nije enerzjy foar Fryslân Nije enerzjy foar Fryslân geeft een beeld van feiten en cijfers op het gebied van duurzame energie.

Nadere informatie

Circulair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019

Circulair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019 De Toekomst van Bio-energie Circulair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019 De Toekomst van Bio-energie Bio-energie is vandaag de belangrijkste bron van hernieuwbare energie in

Nadere informatie

Mono vergisting in Wijnjewoude?!

Mono vergisting in Wijnjewoude?! Mono vergisting in Wijnjewoude?! Jan Willem Bijnagte bijnagte@cocos.nl www.cocos.nl 06 82404591 Inhoud CCS Mono mestvergisting Gasverwaarding Noord Deurningen Bio-Up Kansen Wijnjewoude Mono mestvergisting

Nadere informatie

Hernieuwbaar gas. Energiedrager van de toekomst. Wat is de rol van (hernieuwbaar) gas in de energietransitie

Hernieuwbaar gas. Energiedrager van de toekomst. Wat is de rol van (hernieuwbaar) gas in de energietransitie Hernieuwbaar gas Energiedrager van de toekomst Wat is de rol van (hernieuwbaar) gas in de energietransitie New Energy Coalition Sector Grondstoffen Kracht en licht Vervoer Warmte Eindverbruik 567 PJ 362

Nadere informatie

Verkenning mogelijkheden invoeding groengas. Johan Jonkman

Verkenning mogelijkheden invoeding groengas. Johan Jonkman Verkenning mogelijkheden invoeding groengas Johan Jonkman Verkenning mogelijkheden invoedinggroengas op het aardgasnetwerk van NV RENDO In opdracht van: Agentschap NL Ministerie van EL&I Contactpersoon:

Nadere informatie

Visie op Hernieuwbaar Gas Hernieuwbaar gas; de schakel naar een Bio-Based Economie

Visie op Hernieuwbaar Gas Hernieuwbaar gas; de schakel naar een Bio-Based Economie Visie op Hernieuwbaar Gas Hernieuwbaar gas; de schakel naar een Bio-Based Economie Advies voor het energierapport 2015 Gerd van de Logt Algemeen directeur St. Groen Gas Nederland Ulco Vermeulen Voorzitter

Nadere informatie

Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief

Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief Jeroen de Joode Schaliegasbijeenkomst provincie Noord-Brabant s-hertogenbosch, 27 september 2013 www.ecn.nl Hoofdboodschap Rol gas in NL energiesysteem

Nadere informatie

Optimale waarde uit uw vergister

Optimale waarde uit uw vergister Ir. Jan van den Broek Partner Byosis Group 1 Optimale waarde uit uw vergister Byosis realiseert oplossingen die rendement van het vergistingsproces aanzienlijk vergroten 1 Potentieel vergisting Nederland

Nadere informatie

Agem-cáfe: biogas uit grootschalige mestvergisting. 20 april 2016 Ton Voncken, Programmanager Groen Gas Nederland

Agem-cáfe: biogas uit grootschalige mestvergisting. 20 april 2016 Ton Voncken, Programmanager Groen Gas Nederland Agem-cáfe: biogas uit grootschalige mestvergisting 20 april 2016 Ton Voncken, Programmanager Groen Gas Nederland Biogas uit grootschalige mestvergisting Wat Van Biomassa naar Biogas Waarom Rol van biogas

Nadere informatie

Perspectief voor klimaat neutraal en hernieuwbaar gas

Perspectief voor klimaat neutraal en hernieuwbaar gas Perspectief voor klimaat neutraal en hernieuwbaar gas Aardgas als transitiebrandstof of transitie van een brandstof? Marcel Weeda, ECN AkzoNobel Center, Amsterdam VEMW seminar, 22 april 2016 www.ecn.nl

Nadere informatie

Circulaire economie en duurzaamheid bij Waterschappen. Douwe Jan Tilkema directeur. Innovatie en Ondernemerschap bij Waterschappen

Circulaire economie en duurzaamheid bij Waterschappen. Douwe Jan Tilkema directeur. Innovatie en Ondernemerschap bij Waterschappen Circulaire economie en duurzaamheid bij Waterschappen Douwe Jan Tilkema directeur Innovatie en Ondernemerschap bij Waterschappen Definitie van de competentie ondernemerschap Signaleren van kansen in de

Nadere informatie

GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu

GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu A. van der Drift December 2013 ECN-L--13-081 GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu Bram van der Drift Clean Tech Business Day 11 december

Nadere informatie

BioMCN: Advanced Sustainable Biofuels BIObased Industry april 2015 Jeroen Koot -CEO

BioMCN: Advanced Sustainable Biofuels BIObased Industry april 2015 Jeroen Koot -CEO BioMCN: Advanced Sustainable Biofuels BIObased Industry 2015 9 april 2015 Jeroen Koot -CEO Content Bio-methanol belangrijke grondstof voor o.a. transport en chemie BioMCN ontwikkelt duurzame en bio-based

Nadere informatie

Bioenergie en de Richtlijn voor hernieuwbare energie

Bioenergie en de Richtlijn voor hernieuwbare energie Bioenergie en de Richtlijn voor hernieuwbare energie Bio-energiedag Oost Nederland 14 oktober 2010 Ir. F.C.W. (Frank) van Erp Projectleider AGNl Actieplan Hernieuwbare Energie en CA-RES Inhoud Richtlijn

Nadere informatie

Statistieken 2012 96 ste Vierdaagse

Statistieken 2012 96 ste Vierdaagse Statistieken 2012 96 ste Vierdaagse De limiet voor het aantal inschrijvingen is in 2012 gesteld op 45.000. In totaal zijn 4.896 personen uitgeloot voor de Vierdaagse. Barometer 2012 alle lopers % uitval

Nadere informatie

Twence: Transitie naar Euregionaal producent van duurzame energie en grondstoffen

Twence: Transitie naar Euregionaal producent van duurzame energie en grondstoffen Twence: Transitie naar Euregionaal producent van duurzame energie en grondstoffen BEON Nieuwe Energiedag 2018 Leendert Tamboer Transitie.. niet nieuw maar uitdagingen enorm! Algemeen minder fossiel CO

Nadere informatie

Opties voor productie van duurzame energie in de regio Helmond d.m.v. van mest en andere biomassa

Opties voor productie van duurzame energie in de regio Helmond d.m.v. van mest en andere biomassa Opties voor productie van duurzame energie in de regio Helmond d.m.v. van mest en andere biomassa Jennie van der Kolk, Alterra Helmond, 22-02-13 Nico Verdoes, Livestock Research Inhoud presentatie Wetenschapswinkel

Nadere informatie

Elektrisch rijden in de praktijk

Elektrisch rijden in de praktijk We gaan elektrisch vooruit! Een impuls voor elektrisch vervoer in Rotterdam Elektrisch rijden in de praktijk Klimaatprobleem? Google earth januari 2009 Rotterdam Climate Initiative Als stad met wereldhaven

Nadere informatie

Presentatie PILOT REGIONALE ENERGIESTRATEGIE

Presentatie PILOT REGIONALE ENERGIESTRATEGIE Presentatie PILOT REGIONALE ENERGIESTRATEGIE 15 nov 2017, SER Marjon Bosman, VNG Mariëlle Hetem, IPO Aanleiding Uitvoering & resultaten Aanbevelingen & vervolg Programma Regionale Energie Strategieën:

Nadere informatie

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Doelstellingen - Mondiaal Parijs-akkoord: Well below 2 degrees. Mondiaal circa 50% emissiereductie nodig in

Nadere informatie

Nijstad-Oost en Erflanden op waterstof! INNAX waterstof Event 12 maart 2019 Driebergen

Nijstad-Oost en Erflanden op waterstof! INNAX waterstof Event 12 maart 2019 Driebergen Nijstad-Oost en Erflanden op waterstof! INNAX waterstof Event 12 maart 2019 Driebergen Nijstad-Oost Gezinswoningen voor de Hoogevener Verbeteren van verbinding tussen Erflanden en Nijstad Vergroten van

Nadere informatie

Het Energiebeleid van komende jaren. dr.j.a. Vijlbrief DG Energie, Telecom en Markten

Het Energiebeleid van komende jaren. dr.j.a. Vijlbrief DG Energie, Telecom en Markten Het Energiebeleid van komende jaren dr.j.a. Vijlbrief DG Energie, Telecom en Markten Opbouw Ambities en hoofdlijnen Ontwikkelingen in het energieveld Keuzes van het kabinet Ambitie Regeerakkoord: 1. Minder

Nadere informatie

Groene Fabriek Lochem

Groene Fabriek Lochem Groene Fabriek Lochem CCS Energie, innovatief en integraal 12 adviseurs Onderwerpen Biomassa Mono-mestvergisting op de boerderij Biogasopwerking tot Groen gas Mestraffinage Houtstook / torrefactie Kennisoverdracht

Nadere informatie

Bioenergie in Oost-Nederland

Bioenergie in Oost-Nederland Bio-energie cluster Oost Nederland Bioenergie in Oost-Nederland www.bioenergieclusteroostnederland.nl Inhoud 1. inleiding - het bioenergiecluster BEON - duurzame energie en de rol van bio-energie slide

Nadere informatie

De markt voor houtige biomassa

De markt voor houtige biomassa De markt voor houtige biomassa Jan Oldenburger Ede, 1 november 2016 Inhoud Houtige biomassa Gebruik van hout in Nederland Biomassa potentieel en benutting Biomassatoepassing en -markt Markt voor chips

Nadere informatie

Symposium De Groene Delta van Nijmegen. Dag van de duurzaamheid 10 oktober 2014

Symposium De Groene Delta van Nijmegen. Dag van de duurzaamheid 10 oktober 2014 Symposium De Groene Delta van Nijmegen Dag van de duurzaamheid 10 oktober 2014 Noodzaak tot veranderen 13-10-2014 2 En toen was daar... http://www.energieakkoordser.nl/ https://energiekgelderland.nl/paginas/default.aspx

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 21 501-33 Raad voor Vervoer, Telecommunicatie en Energie Nr. 538 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer

Nadere informatie

Stand van zaken bioenergie in Nederland subsidies en regelgeving

Stand van zaken bioenergie in Nederland subsidies en regelgeving Stand van zaken bioenergie in Nederland subsidies en regelgeving Kees Kwant Inhoud Doelstellingen duurzaam energiebeleid Energiesituatie in Nederland Ondersteuning vanuit SenterNovem (SDE, EOS, EIA, DEN-B)

Nadere informatie

Workshop mestvergisting. Jan Willem Bijnagte CCS Energie advies Bijnagte@cocos.nl

Workshop mestvergisting. Jan Willem Bijnagte CCS Energie advies Bijnagte@cocos.nl Workshop mestvergisting Jan Willem Bijnagte CCS Energie advies Bijnagte@cocos.nl BioEnergy Farm 2 Project beschrijving Europees project Marktontwikkeling mono-mestvergisting Verspreiden onafhankelijke

Nadere informatie

Innovatieve mestverwerking op de boerderij

Innovatieve mestverwerking op de boerderij Innovatieve mestverwerking op de boerderij Groen gas productie en nutriëntenterugwinning René Cornelissen (CCS) 7 juni 2017 Inhoudsopgave CCS Mest Kleinschalige mono-mestvergisting Bio-Up, Groen Gas op

Nadere informatie

De rol van geothermie in de verduurzaming van het vastgoed. 8 mei 2019 Saskia Hagedoorn

De rol van geothermie in de verduurzaming van het vastgoed. 8 mei 2019 Saskia Hagedoorn De rol van geothermie in de verduurzaming van het vastgoed 8 mei 2019 Saskia Hagedoorn Profiel Hydreco Geomec Lange termijn betrokken operator Financiële deelname in projecten Geothermie is corebusiness

Nadere informatie

05/10/2017. Workshop biogas NO Twente 5 oktober 2017

05/10/2017. Workshop biogas NO Twente 5 oktober 2017 Workshop biogas NO Twente 5 oktober 2017 de inhoud de inleiding het cluster het principe van vergisting de toepassing en de mogelijkheden voor biogas de huidige installaties in Twente de nieuwe plannen

Nadere informatie

Groen Gas. Resultaat van vijf jaar innoveren. Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

Groen Gas. Resultaat van vijf jaar innoveren. Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Groen Gas Resultaat van vijf jaar innoveren Ton Voncken Jos Reijnders Johan Wempe Groen Gas Nederland/InnovatieLink Rijksdienst voor Ondernemend Nederland TKI Gas Agenda Opening door Ton Voncken Resultaten

Nadere informatie

Gas op Maat. Postbus 250, 3190 AG Hoogvliet Rotterdam Telefoon +31(0)

Gas op Maat. Postbus 250, 3190 AG Hoogvliet Rotterdam Telefoon +31(0) Gas op Maat De maatschappij is op weg naar een CO 2 -neutraal energiesysteem. De gassector wil graag bijdragen aan het behalen van deze doelstelling. In de transitieperiode is de rol van aardgas maatwerk:

Nadere informatie

Synergie energie hergebruik overheden, agrarische sector en industrie

Synergie energie hergebruik overheden, agrarische sector en industrie Synergie energie hergebruik overheden, agrarische sector en industrie Doelstelling thema bijeenkomst: Inzicht in ontwikkelingen bij overheid, industrie en agrarische sector Inzicht in kansen voor synergie

Nadere informatie

Subsidies Groen Gas en Biobased 2017

Subsidies Groen Gas en Biobased 2017 Subsidies Groen Gas en Biobased 2017 31 mei 2017 Energy Valley Jos Reijnders-Groen Gas Freek Smedema-BBE Jobert Winkel, Martin Otten Leen Hoogeveen en vele anderen.. Waarom Groen Gas? Nederland is aardgasland,

Nadere informatie

ENERGY INNOVATION PARK Alkmaar - Nederland

ENERGY INNOVATION PARK Alkmaar - Nederland Alkmaar - Nederland Alkmaar - Nederland ENERGY INNOVATION PARK Ruimte voor innovatie en groei Uw bedrijf tussen internationale spelers in de energie branche. Kavels te koop tussen 2.000 en 27.000 vierkante

Nadere informatie

Nut en noodzaak van schaliegas in Nederland

Nut en noodzaak van schaliegas in Nederland Nut en noodzaak van schaliegas in Nederland Paul van den Oosterkamp, Jeroen de Joode Schaliegas Congres - IIR Amersfoort, 30-31 Oktober 2013 www.ecn.nl Visie ECN Rol gas in NL energiesysteem nu en straks

Nadere informatie

Mobilisatie Biomassa een visie vanuit het bedrijfsleven. WUR/Alterra-workshop 3 juli 14 Fokke Goudswaard, voorzitter Platform Bio-Energie

Mobilisatie Biomassa een visie vanuit het bedrijfsleven. WUR/Alterra-workshop 3 juli 14 Fokke Goudswaard, voorzitter Platform Bio-Energie Mobilisatie Biomassa een visie vanuit het bedrijfsleven WUR/Alterra-workshop 3 juli 14 Fokke Goudswaard, voorzitter Platform Bio-Energie Missie PBE: promotie van verantwoord toegepaste bio-energie Platform

Nadere informatie

Provinciehuis Westerbrink 1 Assen Assen, 3 oktober 2011 Nummer: 11-089 Postbus 122

Provinciehuis Westerbrink 1 Assen Assen, 3 oktober 2011 Nummer: 11-089 Postbus 122 Provinciehuis Westerbrink 1 Assen Assen, 3 oktober 2011 Nummer: 11-089 Postbus 122 9400 AC Assen Dit is een gezamenlijk persbericht van de provincies Groningen, Fryslân, Drenthe en Noord- Holland, de gemeenten

Nadere informatie

Nederlands beleid Wind op Zee. Marjan Botman, m.j.p.botman@mineleni.nl

Nederlands beleid Wind op Zee. Marjan Botman, m.j.p.botman@mineleni.nl Nederlands beleid Wind op Zee Marjan Botman, m.j.p.botman@mineleni.nl Inhoud Beleid op Hernieuwbare energie in Europa en in Nederland Ruimtelijke planning toekomstige ontwikkelingen Green deal met de offshore

Nadere informatie

Presentatie HoSt Microferm voor CLM/NMU

Presentatie HoSt Microferm voor CLM/NMU Presentatie HoSt Microferm voor CLM/NMU 25-11-2010 Door Bart Brouwer Sheet 1 of 26 Agenda Introductie HoSt B.V. Waarom Microferm? Het Microferm concept Beschrijving installatie Voordelen Economie Vragen

Nadere informatie

2-7-2014. Energieakkoord voor duurzame groei. Juli 2014 WERK IN UITVOERING. Ed Nijpels. Wie zaten aan tafel tijdens de onderhandelingen?

2-7-2014. Energieakkoord voor duurzame groei. Juli 2014 WERK IN UITVOERING. Ed Nijpels. Wie zaten aan tafel tijdens de onderhandelingen? Energieakkoord voor duurzame groei Juli 2014 WERK IN UITVOERING Ed Nijpels Wie zaten aan tafel tijdens de onderhandelingen? 1 Waarom een Energieakkoord? Perspectief Consistentie Ambitie Realiteit Groei

Nadere informatie

Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving

Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving Enexis: energie in goede banen Even if you doubt the evidence, providing incentives for energy-efficiency and clean energy are the right thing to do

Nadere informatie

Energieakkoord, gevolgen voor lokale energie. Inspiratiebijeenkomst Netwerk Duurzame Dorpen

Energieakkoord, gevolgen voor lokale energie. Inspiratiebijeenkomst Netwerk Duurzame Dorpen Energieakkoord, gevolgen voor lokale energie Inspiratiebijeenkomst Netwerk Duurzame Dorpen Hoofdlijnen Besparing finale energieverbruik van 1,5% per jaar 100 Petajoule* aan energiebesparing in het finale

Nadere informatie

Energieakkoord voor duurzame groei

Energieakkoord voor duurzame groei Energieakkoord voor duurzame groei Netwerkbijeenkomst Duurzame regionale energie Gelderland 15 januari 2014 Lodewijk de Waal Energieakkoord Wie zaten aan tafel? Inhoud presentatie Hoofdlijnen Energieakkoord

Nadere informatie

Routekaart hernieuwbaar gas

Routekaart hernieuwbaar gas G Routekaart hernieuwbaar gas 2014 2030 Gras Groene Elektriciteit L A G Mest P O S Duurzame Mobiliteit CO2 mineralen S A Duurzame Energie 7 Duurzame Producten RWZI slib 2020 Zeewier 2025 Hout Groen Gas

Nadere informatie

De rol van biomassa in de energietransitie.

De rol van biomassa in de energietransitie. De rol van biomassa in de energietransitie. Bert de Vries Plaatsvervangend directeur-generaal Energie, Telecom en Mededinging, Ministerie van Economische Zaken Inhoud 1. Energieakkoord 2. Energietransitie

Nadere informatie

Nationale Energieverkenning 2014

Nationale Energieverkenning 2014 Nationale Energieverkenning 2014 Remko Ybema en Pieter Boot Den Haag 7 oktober 2014 www.ecn.nl Inhoud Opzet van de Nationale Energieverkenning (NEV) Omgevingsfactoren Resultaten Energieverbruik Hernieuwbare

Nadere informatie

Gijs de Man 12 oktober 2010

Gijs de Man 12 oktober 2010 Gijs de Man 12 oktober 2010 We werken aan een beter klimaat Doel Stichting Warmtenetwerk: Bevorderen van gebruik van duurzame warmte en koude en hergebruik van restwarmte t via collectieve netten. Aanpak:

Nadere informatie

Potentieel van nieuwe vergistingstechnologie

Potentieel van nieuwe vergistingstechnologie Bioenergie in Overijssel Potentieel van nieuwe vergistingstechnologie Jan de Wit, Ralph Lindeboom en Willem Brus Bioenergiedag oost nederland 31-oktober-2013 Partners Saxion werkt aan een duurzame toekomst

Nadere informatie

Presentatie voor Agrivaknet Kleinschalig mest vergisten met Microferm

Presentatie voor Agrivaknet Kleinschalig mest vergisten met Microferm Presentatie voor Agrivaknet Kleinschalig mest vergisten met Microferm Door Bart Brouwer Sheet 1 of 26 Kleinschalige mestvergisting met Microferm Staatssecretaris Joop Atsma en gedeputeerde Theo Rietkerk

Nadere informatie

Monitor energie en emissies Drenthe

Monitor energie en emissies Drenthe Monitor energie en emissies Drenthe 2012-2015 - november 2017 www.ecn.nl Monitor energie en emissies Drenthe 2012-2015 Deze monitor sluit aan op de notitie Energie en emissies Drenthe 2020, 2023 en 2030

Nadere informatie

Marktcontouren duurzame energie in Europa en Nederland

Marktcontouren duurzame energie in Europa en Nederland Marktcontouren duurzame energie in Europa en Nederland Sander Lensink www.ecn.nl Marktcontouren duurzame energie Overzicht duurzame energie in Europa - Ontwikkelingen en stimuleringsbeleid Loopt Nederland

Nadere informatie

Statistieken 2015 99 ste Vierdaagse

Statistieken 2015 99 ste Vierdaagse Statistieken 2015 99 ste Vierdaagse De limiet voor het aantal inschrijvingen is in 2015 gesteld op 46.000. In totaal zijn 5.462 personen uitgeloot voor de Vierdaagse. Barometer 2015 alle lopers % uitval

Nadere informatie

Betekenis Energieakkoord voor Duurzame Groei voor de Installatiebranche. Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel 3 februari 2014 / VSK beurs

Betekenis Energieakkoord voor Duurzame Groei voor de Installatiebranche. Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel 3 februari 2014 / VSK beurs Betekenis Energieakkoord voor Duurzame Groei voor de Installatiebranche Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel 3 februari 2014 / VSK beurs Inhoud Introductie Duurzame Energie Koepel en Sector beschrijving

Nadere informatie

GREEN DEAL DUURZAME ENERGIE

GREEN DEAL DUURZAME ENERGIE GREEN DEAL DUURZAME ENERGIE In kort bestek Rafael Lazaroms INHOUDSOPGAVE 1. Wat houdt het in? 2. Motieven, doelstellingen en ambities 3. Organisatiestructuur GELOOFWAARDIGE BOODSCHAP Waterschappen hebben

Nadere informatie

Byosis Group. oplossingen voor vergisters; maisraffinage. Datum: September 2012

Byosis Group. oplossingen voor vergisters; maisraffinage. Datum: September 2012 Byosis Group oplossingen voor vergisters; maisraffinage Door: René Oudman Datum: September 2012 Bedrijf Byosis is opgericht in 2007. Technologie ontwikkeld samen met Wageningen Universiteit. Oprichters:

Nadere informatie

Opmerking bij alle grafieken die volgen. In de statistieken zijn alleen de gegevens opgenomen van iedereen die zich heeft aangemeld.

Opmerking bij alle grafieken die volgen. In de statistieken zijn alleen de gegevens opgenomen van iedereen die zich heeft aangemeld. Statistieken 2014 98 ste Vierdaagse De limiet voor het aantal inschrijvingen is in 2014 gesteld op 46.000. In totaal zijn 7.844 personen uitgeloot voor de Vierdaagse. Barometer 2014 alle lopers % uitval

Nadere informatie

Monitoring Biobased Economy in Nederland 2015 (samenvatting)

Monitoring Biobased Economy in Nederland 2015 (samenvatting) Monitoring Biobased Economy in Nederland 2015 (samenvatting) Auteurs Astrid Hamer Monique Mooren Wouter Siemers Dick Both Kees Kwant Datum 2 maart 2016 Status definitief Samenvatting en Trends Biobased

Nadere informatie

Groen Gas. 25 november. Ir. Joost van Dijk, CEO E.ON Benelux

Groen Gas. 25 november. Ir. Joost van Dijk, CEO E.ON Benelux Groen Gas 25 november Ir. Joost van Dijk, CEO E.ON Benelux Groen Gas heeft nog flinke weg te gaan 2 Brokdorf kerncentrale Staudinger kolencentrale Aardgas pijpleiding E.ON CEO J. Teyssen, auto op biomethaan

Nadere informatie

CIJFERS BELGIË OVERNIGHT STAYS

CIJFERS BELGIË OVERNIGHT STAYS OVERNACHTINGEN 2015-2016 - 9 maanden VOORLOPIGE CIJFERS BELGIË OVERNIGHT STAYS 2015-2016 - 9 months PRELIMINARY FIGURES BELGIUM België 15 668 923 15 878 478 +209 555 +1,3% Belgium Nederland 4 071 014 3

Nadere informatie

NEW BUSINESS. Guy Konings

NEW BUSINESS. Guy Konings 2015 Guy Konings Stedin is verantwoordelijk voor transport van gas en elektriciteit in West Nederland Onze missie: Altijd energie voor onze klanten, vandaag en morgen. Simpel, betaalbaar en duurzaam KERNGETALLEN

Nadere informatie

Hernieuwbare energie in Nederland

Hernieuwbare energie in Nederland Hernieuwbare energie in Nederland Nieuwe business modellen Amsterdam, 25 juni 2015 Rapport over hernieuwbare energie in Nederland Accenture en Climex onderzoeken kansen binnen het veranderende energielandschap

Nadere informatie

Empyro Van concept naar eerste pyrolysefabriek

Empyro Van concept naar eerste pyrolysefabriek Empyro Van concept naar eerste pyrolysefabriek Douwe van den Berg Bio-energiedag Oost NL, 5 november 2015 Your partner in bioenergy Inhoud 1. 2. 3. 4. 5. Productie van pyrolyse-olie bij EMPYRO Toepassing

Nadere informatie

Waterstof, het nieuwe gas. Klimaatneutraal is de toekomst Frans Rooijers directeur CE Delft

Waterstof, het nieuwe gas. Klimaatneutraal is de toekomst Frans Rooijers directeur CE Delft Waterstof, het nieuwe gas Klimaatneutraal is de toekomst Frans Rooijers directeur CE Delft CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, Transport en Grondstoffen Economische, technische

Nadere informatie

Flevoland maakt werk van duurzame energie

Flevoland maakt werk van duurzame energie Flevoland maakt werk van duurzame energie Hans Rijnten Provincie Flevoland Chris de Visser Acrres Pieter Bergmeijer Trilance 6 december 2007 Workshop bioraffinage 1 Inhoud presentatie Flevoland maakt werk

Nadere informatie

Mest vergisting en bewerking 5-9-2012. Vier routes verminderen N en P overschot. Welkom op Knowledge Transfer Centre De Marke:

Mest vergisting en bewerking 5-9-2012. Vier routes verminderen N en P overschot. Welkom op Knowledge Transfer Centre De Marke: Welkom op Knowledge Transfer Centre De Marke: Wageningen UR Organisatie Supervisory Board Executive Board Wageningen International, WBS, WBG RIKILT CIDC-Lelystad 16 chair groups 10 chair groups 18 chair

Nadere informatie

6 Pijler 4: Het energietransportnetwerk gereedmaken

6 Pijler 4: Het energietransportnetwerk gereedmaken 6 Pijler 4: Het energietransportnetwerk gereedmaken 6.1 Aanpassingen van de infrastructuur in Nederland De energietransitie kan ingrijpende gevolgen hebben voor vraag en aanbod van energie en voor de netwerken

Nadere informatie

Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016

Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016 Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016 Waarom zijn we bijeen? Verduurzaming energievoorziening Samenwerking om de NL ambitie te verwezenlijken Samenwerking vanaf de start van initiatieven Draagvlak

Nadere informatie

Energie made in [Arnhem] Met hart voor de omgeving 6 november 2013

Energie made in [Arnhem] Met hart voor de omgeving 6 november 2013 Energie made in [Arnhem] Met hart voor de omgeving 6 november 2013 Door: Hans Wouters Programma energietransitie Provincie Gelderland -Bron: website Greenchoice Waarom Energietransitie? -Klimaatverandering

Nadere informatie

SDE Projectgroep Biomassa & WKK. Bert van Asselt i.v.m. ziekte Martijn Bos. 20 februari 2018

SDE Projectgroep Biomassa & WKK. Bert van Asselt i.v.m. ziekte Martijn Bos. 20 februari 2018 SDE+ 2018 Projectgroep Biomassa & WKK Bert van Asselt i.v.m. ziekte Martijn Bos 20 februari 2018 Inhoud: SDE+ algemeen SDE+ 2017 SDE+ 2018 voorjaar, wijzigingen Succesvol aanvragen SDE+ SDE+ algemeen https://www.rvo.nl/actueel/videos/voorlichtingsfilm-sde

Nadere informatie

Aardgasloze toekomst, waarom? ecn.nl

Aardgasloze toekomst, waarom? ecn.nl Aardgasloze toekomst, waarom? Stroomversnelling Energy Up 2018 Casper Tigchelaar Inhoud presentatie 2 belangrijkste redenen voor aardgasvrije gebouwde omgeving Hoe heeft het energiegebruik in huishoudens

Nadere informatie

De kosten van de energietransitie, en: kansen voor de gasindustrie. Martien Visser Lector Energietransitie & Netwerken. Hanzehogeschool Groningen

De kosten van de energietransitie, en: kansen voor de gasindustrie. Martien Visser Lector Energietransitie & Netwerken. Hanzehogeschool Groningen De kosten van de energietransitie, en: kansen voor de gasindustrie Martien Visser Lector Energietransitie & Netwerken Hanzehogeschool Groningen Hanzehogeschool Groningen (circa 30.000 studenten) Energy

Nadere informatie

Visie transitie aanpak LNG BIO-LNG

Visie transitie aanpak LNG BIO-LNG Visie transitie aanpak LNG BIO-LNG 8 juni HBR LNG is er klaar voor! Rijden op LNG: CO₂ reductie 10-20% nu al Extra 15 25 % in combinatie DRD door geluidsreductie 8 dba. (Beter Benutten) Basis staat, bewezen

Nadere informatie

Strategische visie Biomassa drs. Marten Hamelink Directie Topsectoren & Industriebeleid

Strategische visie Biomassa drs. Marten Hamelink Directie Topsectoren & Industriebeleid Strategische visie Biomassa 2030 drs. Marten Hamelink Directie Topsectoren & Industriebeleid Waarom deze visie? De uitdaging 2 Naar een circulaire en biobased economie 3 Visie Biomassa 2030 Kernvraag:

Nadere informatie

Duurzame warmte en koude. Lex Bosselaar Nationaal Expertisecentrum Warmte IGEV 30 juni 2015, Harderwijk

Duurzame warmte en koude. Lex Bosselaar Nationaal Expertisecentrum Warmte IGEV 30 juni 2015, Harderwijk Duurzame warmte en koude Lex Bosselaar Nationaal Expertisecentrum Warmte Lex.Bosselaar@RVO.nl IGEV 30 juni 2015, Harderwijk Duurzame warmte en koude Wat is het? Rol in Nederland Beleid overheid Energieakkoord

Nadere informatie

OIL & GAS. Power-to-Gas. Regionale kans voor zelfvoorziening in energie?! Johan Holstein 07 maart maart 2014 SAFER, SMARTER, GREENER

OIL & GAS. Power-to-Gas. Regionale kans voor zelfvoorziening in energie?! Johan Holstein 07 maart maart 2014 SAFER, SMARTER, GREENER OIL & GAS Power-to-Gas Regionale kans voor zelfvoorziening in energie?! Johan Holstein 07 maart 2014 1 DNV GL 2013 07 maart 2014 SAFER, SMARTER, GREENER Introduction Johan Holstein Technical Consultant

Nadere informatie

Ontwikkelingen Zonne-energie

Ontwikkelingen Zonne-energie Ontwikkelingen Zonne-energie : Energieke Samenleving onderweg naar morgen Bert Bakker NIEUW: Bezuidenhoutseweg 50 2594 AW Den Haag 070 3040114 De oorsprong van (duurzame) energie De zon als energieleverancier

Nadere informatie

FOSFAATFABRIEK. Coert Petri (Waterschap Rijn en IJssel) Green Deal en Ketenakkoord Fosfaat

FOSFAATFABRIEK. Coert Petri (Waterschap Rijn en IJssel) Green Deal en Ketenakkoord Fosfaat FOSFAATFABRIEK Green Deal en Ketenakkoord Fosfaat Coert Petri (Waterschap Rijn en IJssel) (Rafaël Lazaroms, coördinator klimaat en energie Unie van Waterschappen) 1 mei 2012 1 Inhoud presentatie Green

Nadere informatie

Energie uit Afval & InnoFase Michiel Timmerije, Directeur Energy & Residues Bezoek Bert de Vries, plv. directeur-generaal Energie en Duurzaamheid

Energie uit Afval & InnoFase Michiel Timmerije, Directeur Energy & Residues Bezoek Bert de Vries, plv. directeur-generaal Energie en Duurzaamheid Energie uit Afval & InnoFase Michiel Timmerije, Directeur Energy & Residues Bezoek Bert de Vries, plv. directeur-generaal Energie en Duurzaamheid MinEZ 12 November 2014 Citaat (Green Deal board 2012) :

Nadere informatie

De energietransitie in internationaal perspectief Dr. Ir. Martien Visser, lector energietransitie, Hanzehogeschool Groningen.

De energietransitie in internationaal perspectief Dr. Ir. Martien Visser, lector energietransitie, Hanzehogeschool Groningen. De energietransitie in internationaal perspectief Dr. Ir. Martien Visser, lector energietransitie, Hanzehogeschool Groningen Twitter: @BM_Visser De Nederlandse postzegel Dubbel zoveel CO2 als het wereldgemiddelde

Nadere informatie

Biogas is veelzijdig. Vergelijking van de opties 1-2-2012. Vergelijking opties voor benutting van biogas

Biogas is veelzijdig. Vergelijking van de opties 1-2-2012. Vergelijking opties voor benutting van biogas 1--1 Ongeveer 7 deelnemende organisaties Promotie van optimale benutting van biomassa Kennisoverdracht door workshops, excursies, nieuwsbrief en artikelen in vakbladen Vergelijking opties voor benutting

Nadere informatie

De energietransitie: kansen grijpen kansen creëren

De energietransitie: kansen grijpen kansen creëren De energietransitie: kansen grijpen kansen creëren Inspiratie voor de avond Marc Londo, ECN Beleidsstudies Alkmaar 1 april 2015 www.ecn.nl Boodschappen 1. De energiehuishouding verandert, en daar zijn

Nadere informatie

Alternatieve brandstoffen en tunnelveiligheid

Alternatieve brandstoffen en tunnelveiligheid Alternatieve brandstoffen en tunnelveiligheid Brandstoffenmix visie Clean Power for transport package / Alternative Fuels Infrastructure directive Hoe ver zijn wij? Nationale kaders SER Energieakkoord

Nadere informatie

100 MW GETIJDENENERGIE 100% VOORSPELBAAR 100% FLEXIBEL

100 MW GETIJDENENERGIE 100% VOORSPELBAAR 100% FLEXIBEL TIDAL POWER 100 MW GETIJDENENERGIE 100% VOORSPELBAAR 100% FLEXIBEL In 2025 100.000 Zeeuwse huishoudens voorzien van duurzame electriciteit uit getijdenenergie met een totale CO2-reductie van 140.000 ton

Nadere informatie

Geothermie in de gebouwde omgeving

Geothermie in de gebouwde omgeving Geothermie in de gebouwde omgeving Ans van den Bosch Plv. Directeur Warmte en Ondergrond Programma manager Duurzame Warmte Onderwerpen 1. Klimaatakkoord 2. Geothermie in de gebouwde omgeving 3. Beleid

Nadere informatie

Workshop mestvergisting. Jan Willem Bijnagte CCS Energie advies

Workshop mestvergisting. Jan Willem Bijnagte CCS Energie advies Workshop mestvergisting Jan Willem Bijnagte CCS Energie advies Bijnagte@cocos.nl BioEnergy Farm 2 Project beschrijving Europees project Markt ontwikkeling mono-mestvergisting Verspreiden onafhankelijke

Nadere informatie

Smart Delta Resources

Smart Delta Resources Smart Delta Resources Slimme Energie & Grondstof uitwisselingen in de Delta Regio Het resultaat van gezamenlijke inzet is groter dan de som van de individuele inspanningen Werkconferentie Energieakkoord

Nadere informatie