Tambako The Jaguar Wasbeerhond in Nederland: link of lief? Frits Franssen Centrum voor Zoönosen en Omgevingsmicrobiologie RIVM
Wasbeer of wasbeerhond? Ariesa66 Pkuczynski 2
Wasbeerhond (Nyctereutes procyonoides) In NL: wasbeerhond (of marterhond ) Ooorspronkelijk uit Oost-Azië Vanuit voormalige Sovjet Unie (begin 20 e eeuw) naar Nederland (v.a. 2001) NVWA, Bureau invasieve diersoorten: ecologisch & volksgezondheidsrisico? Kauhala & Kowalczyk, 2011, Current Zoology 57 (5): 584 598 3
Ecologie en verspreiding van de wasbeerhond Bureau Mulder-natuurlijk 1 and Altenburg & Wymenga ecologisch onderzoek bv 2 Wasbeerhonden zijn schuwe dieren, voornamelijk s nachts actief Habitat: voorkeur voor natte gebieden, bos-, weide en landbouwgebieden, bos met dichte ondergrond Een paartje wasbeerhonden leeft verscheidene jaren in een vast territorium Kunnen lange afstanden afleggen Opportunistische omnivoren, dieet afhankelijk van aanbod, ook aas Veel nakomelingen (6-9 jongen) 1 Mulder J.L. (2011) The raccoon dog in the Netherlands a risk assessment. Rapport Bureau Mulder-natuurlijk, De Bilt 2 Meijer K., Klop E. (2014) Risicoanalyse van de Wasbeerhond in Nederland. A&W-rapport 1984. Altenburg & Wymenga ecologisch onderzoek, Feanwâlden 4
Wasbeerhond in Nederland Eerste meldingen in jaren 80 en 90, vermoedelijk ontsnapte of uitgezette huisdieren Sporadische meldingen vanaf 2001, meest uit NO- NL Reproductie gemeld vanaf 2012 (Drenthe) Verwachting: verdere populatiegroei en verspreiding over NL 60% van totaal oppervlakte NL geschikte habitat Verwachting: 0.25 1 volwassen dier per km 2 over 15 30 jaar 5
Zoönotisch risico van de wasbeerhond Sutor et al. (2014) and the EmZoo list (2010) 7 zoonotische pathogenen geselecteerd voor qualitative risk assessment, gebaseerd op literatuur en expert opinion Zoonotic pathogen Influenza A virus (avian) H5N1 Toxoplasma gondii Anaplasma phagocytophilum Rabies virus (classic) Francisella tularensis Echinococcus multilocularis Trichinella spp. 6
Seven selected zoonotic pathogens Echinococcus multilocularis: Wbh goede eindgastheer, net als vos Trichinella spp.: hoge prevalentie T. britovi en T. spiralis in Baltische staten en Finland (28 42%); in Duitsland toename Wbh en Trichinella infecties in wilde zwijnen (Brandenburg) 7
Detectie van Trichinella spp. and Echinoccocus multilocularis in wasbeerhonden in NL Echinococcus multilocularis Parasiet en Wbh aanwezig in NL Em in wasbeerhonden? Trichinella spp. Aanwezig in Nederlandse Wbh? Wbh verzameld in samenwerking met DWHC, Bureau Mulder- Natuurlijk, Koninklijke Nederlandse Jagersvereniging (KNJV) en de Nederlandse Organisatie voor Jacht en Grondbeheer (NOJG) geschoten of dood gevonden dieren naar het RIVM en minimaal een week ingevroren bij -80 C 8
Materiaal en Methoden Samples: Echinococcus multilocularis > sedimen- tation counting technique en PCR Trichinella spp. > digestion Francisella tularensis (future) Anaplasma phagocytophila (future) biobank 9
Resultaten tong 32.4 voorpoot 89,3 Animal nr. Origin Period Sex Age 2 E. multilocularis Trichinella spp. Microscopy PCR W010 Drenthe Augustus, 2013 M A neg 4 neg pos W011 Groningen Maart, 2014 V A neg neg neg W012 Friesland September, 2014 V J neg neg neg W013 Drenthe Augustus, 2014 M A neg neg neg W014 Drenthe Augustus, 2014 V J neg neg neg W015 Groningen September, 2014 M J neg neg neg W016 Drenthe Augustus, 2013 M J neg neg neg W017 Friesland Oktober, 2014 M A neg neg neg W018 3 Drenthe Oktober, 2014 M A neg neg neg W019 Flevoland December, 2014 M A neg pos neg Negen Wbh, meeste verkeersslachtoffers, post mortem onderzoek bij het RIVM. 10
Infectieroutes E. multilocularis: Opname eitjes via hand-mond contact of contaminatie van voedsel T. spiralis: Opname spierlarven door eten van niet goed verhit vlees van varken of wild zwijn (presentatie van Leen Claes) Riskante gerechten als carpacchio van wild zwijn! 11
Mogelijke interactie met wild zwijn (& vos) Wasbeerhond Wild zwijn (Franssen et al., Trichinella in wild boar: analysis of long-term serological surveillance in the Netherlands, in preparation.) 12
Mogelijke interactie met wild zwijn (& vos) https://www.ark.eu/natuurontwikkeling/natuurlijkeprocessen/dood-doet-leven http://waarneming.nl/familie/view/206 13
Mogelijke interactie met wild zwijn (& vos) https://www.youtube.com/watch?v=fhlhxlwm-q4 14
Discussie / conclusies Wbh lijkt aaibaar en lief, maar is link in een aantal opzichten: efficiënte gastheer voor E. multilocularis en Trichinella spp. Beide parasieten gevonden in NL wasbeerhonden Risico van snelle verspreiding van E. multilocularis Risico van (her)introductie van Trichinella spiralis in wild zwijn Risico van Wbh als extra reservoir-gastheer in NL ecosysteem Wbh speelt ook rol in de (her)introductie van pathogenen door expansie vanuit en contact met de grote populatie in het achterland, NL is meest westelijke grens van het verspreidingsgebied van WBH 15
Acknowledgements Miriam Maas, Z&O, CIb, RIVM Sanne van den End, Z&O, CIb, RIVM Annika van Roon, Z&O, CIb, RIVM Cecile Dam-Deisz, Z&O, CIb, RIVM Joke van der Giessen, Z&O, CIb, RIVM DWHC Jaap Mulder (bureau Mulder-Natuurlijk) Altenburg&Wymenga Ecologisch onderzoeksbureau Jagers en inzenders van wasbeerhonden Pkuczynski 16