Laat je niet steken door muggen of teken: Marieta Braks, Medisch Entomoloog RIVM

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Laat je niet steken door muggen of teken: Marieta Braks, Medisch Entomoloog RIVM"

Transcriptie

1 Laat je niet steken door muggen of teken: Marieta Braks, Medisch Entomoloog RIVM 1

2 Laat je niet bijten door muggen of teken: Marieta Braks, Medisch Entomoloog RIVM 2

3 Inhoud 1. Plaagdieren 2. Vector-overdraagbare infecties Via Muggen in het Meer Via Teken in de Tuin 3

4 1. Plaagdieren 4 Zoonosedag 2 december 2014

5 1. Plaagdieren Een probleem omdat ze Are a nuisance Inflict damage Cause asthma and allergies Bite and itch Transmit pathogens Mechanically biologically 5 Zoonosedag 2 december 2014

6 1. Plaagdieren Een probleem omdat ze Overlast veroorzaken Inflict damage Cause asthma and allergies Bite and itch Transmit pathogens Mechanically biologically 6 Zoonosedag 2 december 2014

7 1. Plaagdieren Een probleem omdat ze Are a nuisance Schade veroorzaken Cause asthma and allergies Bite and itch Transmit pathogens Mechanically biologically 7 Zoonosedag 2 december 2014

8 1. Plaagdieren Een probleem omdat ze Are a nuisance Inflict damage Astma en allergieën geven Bite and itch Transmit pathogens Mechanically biologically 8 Zoonosedag 2 december 2014

9 1. Plaagdieren Een probleem omdat ze Are a nuisance Inflict damage Cause asthma and allergies Bijten en jeuken Transmit pathogens Mechanically biologically 9 Zoonosedag 2 december 2014

10 1. Plaagdieren Een probleem omdat ze Are a nuisance Inflict damage Cause asthma and allergies Bite and itch Ziektekiemen overdragen Mechanisch biologically 10 Zoonosedag 2 december 2014

11 1. Plaagdieren Een probleem omdat ze Are a nuisance Inflict damage Cause asthma and allergies Bite and itch Ziektekiemen overdragen Mechanically biologisch 11 Zoonosedag 2 december 2014

12 1. Vectoren Een probleem omdat ze Are a nuisance Inflict damage Cause asthma and allergies Bite and itch Ziektekiemen overdragen Mechanically biologisch 12 Zoonosedag 2 december 2014

13 2. Vector-overdraagbare infecties 13 Zoonosedag 2 december 2014

14 klimaat omgeving reservoir vector pathogeen Risico voor mens Ziektelast Reisen 2010

15 In context plaatsen: Context Endemisch Pathogeen Vector Acties voor Volksgezondheid 1 Reduceer ziektelast 2? Bepaal risico van autochtone transmissie 3 4? 5 (Braks et al., 2011) Ontwikkel vroegsignalering van de introductie van pathogenen Bereid interventieplannen voor Monitor introductie en voorkom de vestiging van exotische vectoren Monitor introductie van pathogenen en exotische vectoren Zoonosedag 2 december 2014

16 16 Muggen bij het meer

17 Inheemse geringde steekmug Culiseta annulata Invasieve Aziatisch tijgermug Aedes albopictus Foto:Antonie Blom

18 Potentiele muggenhabitat in en om het huis 18

19 Muggen-overdraagbare infecties Dengue Chikungunya Malaria (P. vivax) Riftdalkoorts Westnijlkoorts

20 Muggen en ziektekiemen In context plaatsen Context Endemisch Pathogeen Vector Muggen ziektekiemen 1 Geen enkele 2 Malaria parasiet 3 4 Westnijl virus Riftdalkoorts virus Dengue virus Chikungunya virus 5 Japanse encefalitisvirus

21 In context plaatsen: Context Endemisch Pathogeen Vector Muggen ziektekiemen 1 Geen enkele 2 Malaria parasiet 3 4 Westnijl virus Riftdalkoorts virus Dengue virus Chikungunya virus 5 Japanse encefalitisvirus

22 In context plaatsen: Context Endemisch Pathogeen Vector Muggen ziektekiemen 1 Geen enkele 2 Malaria parasiet 3 4 Westnijl virus Riftdalkoorts virus Dengue virus Chikungunya virus 5 Japanse encefalitisvirus

23 In context plaatsen: Context Endemisch Pathogeen Vector Muggen ziektekiemen 1 Geen enkele Dengue virus Chikungunya virus 2 Malaria parasiet 3 Westnijl virus Riftdalkoorts virus 4 5 Japanse encefalitisvirus

24 24

25 Teken in de Tuin

26 1 m breed barriere Houtsnippers langs gras Teken-zone 26 EUROPEST 28 September 2011

27 Mechanisme Bewezen Onzeker Teken op huisdier Teken in natuurlijk habitat Mens 1,5mln tekenbeten /jaar Teken in woonomgeving Teken op wilde dieren 27

28 Teken-overdraagbare infecties

29 Teken-overdraagbare infecties Ziekte van Lyme

30 Teken-overdraagbare infecties Ziekte van Lyme Krim Congo Hemorrhagische koorts Teken-encefalitis

31 Teken en ziektekiemen In context plaatsen Context Endemisch Pathogeen Vector Teken ziektekiemen 1 Lyme bacterie 2? Rickettsia helvetica, R. monacensis Anaplasma phagocytophilum Babesia divergens, B. venatorum Neoehrlichia mikurensis Borrelia myamotoi 3 Tick borne encephalitis virus 4? 5 Coxiella burnetti Franscisella tularensis CrimeanCongo Haemorrhagic Fever virus Rickettsia conorii

32 EINDE

Teken-encefalitis: Een teken aan de wand?

Teken-encefalitis: Een teken aan de wand? Teken-encefalitis: Een teken aan de wand? Marieta Braks Medisch Entomologe, Ph.D. Centrum voor Zoőnosen en Omgevingsmicrobiologie/ RIVM Teken-encefalitis: Een teken aan de wand? 29 november 2013 Disclosure

Nadere informatie

Centrum Monitoring Vectoren (CMV, NRC, NVWA) : Muggen, Knutten en Teken. 22 oktober 2014. Arjan Stroo

Centrum Monitoring Vectoren (CMV, NRC, NVWA) : Muggen, Knutten en Teken. 22 oktober 2014. Arjan Stroo Centrum Monitoring Vectoren (CMV, NRC, NVWA) : Muggen, Knutten en Teken 22 oktober 2014 Arjan Stroo 2 Afdeling Nationaal Referentie Centrum (NRC) Afdelingshoofd Mariëtte Edema Team Diagnostische methoden

Nadere informatie

Kiezen én delen: De uitdaging bij integratie!

Kiezen én delen: De uitdaging bij integratie! Integrale aanpak van Zoönosen Aanhaken en haken aan One Health Kiezen én delen: De uitdaging bij integratie! 11 december 2018 Marieta Braks, Dr. Medisch Entomologe Vectoren 2 Vector borne diseases 18 November

Nadere informatie

(Hoe) krijgen we met een One Health-aanpak Lyme-ziekte onder de knie? Hein Sprong

(Hoe) krijgen we met een One Health-aanpak Lyme-ziekte onder de knie? Hein Sprong (Hoe) krijgen we met een One Health-aanpak Lyme-ziekte onder de knie? Hein Sprong One Health: Gezonde mensen en gezonde dieren in een gezonde natuur Gezondheid betekent voor mensen is iets anders dan gezondheid

Nadere informatie

Werken in het groen (z)onder tekenbeten

Werken in het groen (z)onder tekenbeten Werken in het groen (z)onder tekenbeten 16 april 2019 Werkschuurbijeenkomst De Waterlely, Natuurpark Lelystad Fedor Gassner Gassner Biologisch Risico Advies www.gassneradvies.nl fedorgassner@gmail.com

Nadere informatie

Monitoring Vectoren. Achtergrondinformatie bij de monitoring van steekmuggen en teken, uitgevoerd door het Centrum Monitoring Vectoren.

Monitoring Vectoren. Achtergrondinformatie bij de monitoring van steekmuggen en teken, uitgevoerd door het Centrum Monitoring Vectoren. Monitoring Vectoren Achtergrondinformatie bij de monitoring van steekmuggen en teken, uitgevoerd door het Centrum Monitoring Vectoren. Het Centrum Monitoring Vectoren (CMV) voert sinds 2010 in heel Nederland

Nadere informatie

De mug achter de olifant

De mug achter de olifant Dutch Good Safety Authorithy De mug achter de olifant Marieta Braks Centrum Infectieziektenbestrijding RIVM Marieta.braks@rivm.nl Arjan Stroo Centrum Monitoring Vectoren, NVWA c.j.stroo@nvwa.nl 3 Vector

Nadere informatie

Klimaat-adaptatie: mogelijke risico's van infectieziekten in groen en blauw en ontwikkeling van een nationaal versnellingsprogramma

Klimaat-adaptatie: mogelijke risico's van infectieziekten in groen en blauw en ontwikkeling van een nationaal versnellingsprogramma Klimaat-adaptatie: mogelijke risico's van infectieziekten in groen en blauw en ontwikkeling van een nationaal versnellingsprogramma Marieta Braks Centrum Infectieziektenbestrijding RIVM Marieta.braks@rivm.nl

Nadere informatie

Exotische muggen in België en. verhoogd risico door een steeds kleiner wordende wereld? V. Versteirt Institute of Tropical Medicine

Exotische muggen in België en. verhoogd risico door een steeds kleiner wordende wereld? V. Versteirt Institute of Tropical Medicine Exotische muggen in België en Europa: verhoogd risico door een steeds kleiner wordende wereld? V. Versteirt Institute of Tropical Medicine Introductie een beetje historiek Belangrijkste muggen overdraagbare

Nadere informatie

HET TICKBUSTERS SURVEY

HET TICKBUSTERS SURVEY HET TICKBUSTERS SURVEY Jesse Lenssen, Michiel Wijnveld, Annemarie Conijn, Abbey Luijten en Frans Jongejan Utrecht Centrum voor Teken-gebonden Ziekten (UCTD) Faculteit Diergeneeskunde, Universiteit Utrecht,

Nadere informatie

Zicht op zoönosen. Toos Waegemaekers. Regionaal arts consulent RIVM/Cib regio Oost. Twents Netwerk Zoönosen 8 oktober 2013

Zicht op zoönosen. Toos Waegemaekers. Regionaal arts consulent RIVM/Cib regio Oost. Twents Netwerk Zoönosen 8 oktober 2013 Zicht op zoönosen Toos Waegemaekers Regionaal arts consulent RIVM/Cib regio Oost Twents Netwerk Zoönosen 8 oktober 2013 2 Incidentie van nieuwe infectieziekten (335) Jones Nature 2008; Historie Uitbraken

Nadere informatie

Een teek? Pak m beet!

Een teek? Pak m beet! Een teek? Pak m beet! Informatie over teken en de ziekte van Lyme Een tekenbeet is meestal onschuldig, maar kán u ziek maken als de teek lang vastgebeten in uw huid zit. Geef de teek dus geen kans. Een

Nadere informatie

Ecologie van teken en Lyme en opties tot risicobeperking voor de (bos-)beheerder

Ecologie van teken en Lyme en opties tot risicobeperking voor de (bos-)beheerder Teken en Tekenziekten in Limburg 27 april 2017 Ecologie van teken en Lyme en opties tot risicobeperking voor de (bos-)beheerder Kris Verheyen Sanne Ruyts Wesley Tack Overzicht presentatie Ecologie van

Nadere informatie

Samenvatting: De afgelopen jaren zijn in Europa uitbraken van een

Samenvatting: De afgelopen jaren zijn in Europa uitbraken van een Het toenemend belang van infectieziekten die worden overgebracht door vectoren E.J. Scholte (,2), C.B.E.M. Reusken (), W. Takken (3), F. Jongejan (4), J.W.B. van der Giessen () Samenvatting: De afgelopen

Nadere informatie

Reizen door Europa, ongevaarlijk?

Reizen door Europa, ongevaarlijk? Reizen door Europa, ongevaarlijk? Dr Perry JJ van Genderen, internist Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten 25 november 2016 Epidemiological triad PATHOGEN VECTOR HOST ENVIRONMENT Mug Zandvlieg

Nadere informatie

Z O Ö N O S E N E N V E C T O R O V E R D R A A GBA R E Z I E K T E N. Epidemiologische surveillance

Z O Ö N O S E N E N V E C T O R O V E R D R A A GBA R E Z I E K T E N. Epidemiologische surveillance EPIDEMIOLOGIE V AN IN FECTIEZIEKTEN Z O Ö N O S E N E N V E C T O R O V E R D R A A GBA R E Z I E K T E N Epidemiologische surveillance Samenvattend jaaroverzicht 2017 1 W IE WE Z I J N SCIENSANO telt

Nadere informatie

O N D E R Z O E K N A A R Z I E K T E K I E M E N I N T E K E N

O N D E R Z O E K N A A R Z I E K T E K I E M E N I N T E K E N EPIDEMIOLOGIE V AN IN FECTIEZIEKTEN O N D E R Z O E K N A A R Z I E K T E K I E M E N I N T E K E N Tekeninzameling april-oktober 2017 1 W IE WE Z I J N SCIENSANO telt meer dan 700 medewerkers die zich

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2014 278 Besluit van 4 juli 2014, houdende aanpassing van het Besluit publieke gezondheid vanwege een meldingsplicht voor chikungunya 0 Wij Willem-Alexander,

Nadere informatie

Onderzoek naar de relatie tussen immature teken en knaagdieren

Onderzoek naar de relatie tussen immature teken en knaagdieren Studiedag 17 maart 2011 Starters in het bosonderzoek Onderzoek naar de relatie tussen immature teken en knaagdieren Wesley Tack Maxime Madder Kris Verheyen Verscheidenheid aan soorten Wereldwijd: 850 à

Nadere informatie

gegevens van TekenNet 2017 en resultaten van de studie op ziektekiemen in teken die werden verzameld op mensen [1]

gegevens van TekenNet 2017 en resultaten van de studie op ziektekiemen in teken die werden verzameld op mensen [1] Gepubliceerd op sciensano.be (https://www.sciensano.be) Home > Surveillance van tekenbeten in België: gegevens van TekenNet 2017 en resultaten van de studie op ziektekiemen in teken die werden verzameld

Nadere informatie

Informatie over tekenbeet en de ziekte van Lyme

Informatie over tekenbeet en de ziekte van Lyme Ziekte van lyme In het kort De ziekte van Lyme wordt veroorzaakt door de bacterie Borrelia burgdorferi (Bb), co-infecties varianten (link) en mutaties door facytose (= een bacterie wordt opgegeten door

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 16 februari 2016 Betreft Kamervragen uitbraak Zikavirus

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 16 februari 2016 Betreft Kamervragen uitbraak Zikavirus > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Humane surveillance van ziekten die door teken worden overgedragen in België

Humane surveillance van ziekten die door teken worden overgedragen in België Humane surveillance van ziekten die door teken worden overgedragen in België Tinne Lernout Epidemiologie van infectieziekten 22/09/2016 Rue Juliette Wytsmanstraat 14 1050 Brussels Belgium T +32 2 642 51

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

De relatie tussen teken, Borrelia burgdorferi sl genotypes, biodiversiteit en bostypes

De relatie tussen teken, Borrelia burgdorferi sl genotypes, biodiversiteit en bostypes SR13 TEKEN EN TEKENZIEKTEN IN VLAANDEREN 22 september 2016 De relatie tussen teken, Borrelia burgdorferi sl genotypes, biodiversiteit en bostypes Sanne Ruyts, Claudia Coipan, Evy Ampoorter, Hein Sprong,

Nadere informatie

Uitbestede onderzoeken

Uitbestede onderzoeken Medische Microbiologie Uitbestede onderzoeken Het MSL MM besteed het onderzoek uit op: Aciclovir resistentiebepaling HSV Oorspronkelijk materiaal/uitstrijk op wattendrager in virusmedium Afrikaanse slaapziekte

Nadere informatie

Dermatologie casus van de maand maart 2010

Dermatologie casus van de maand maart 2010 Dermatologie casus van de maand maart 2010 ================================================================= Extra informatie: inmiddels is middels microscopie leishmaniasis bevestigd! Leishmaniasis

Nadere informatie

Koorts en huidafwijkingen uit de tropen. Oorzaken? Van Gompel. NTvDV 2014;24:

Koorts en huidafwijkingen uit de tropen. Oorzaken? Van Gompel. NTvDV 2014;24: Koorts en huidafwijkingen uit de tropen. Oorzaken? Van Gompel. NTvDV 2014;24:106-114 2 Dengue en Chikungunya, wat is niet waar? 1. Ze worden door dezelfde muggensoort overgebracht 2. In Nederland komen

Nadere informatie

Dieren van over de grens: wat krijg je ervan

Dieren van over de grens: wat krijg je ervan Dieren van over de grens: wat krijg je ervan Joke van der Giessen RIVM- Centrum voor zoönosen CVI-Bacteriologie&TSE s joke.van.der.giessen@rivm.nl Inhoud 1. Drivers en prioritering van zoönosen 2. Omvang

Nadere informatie

Dengue update. Dr. P.J.J. van Genderen, internist Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten

Dengue update. Dr. P.J.J. van Genderen, internist Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten Dengue update Dr. P.J.J. van Genderen, internist Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten Dengue historie 265-420 Beschrijving mogelijke ziekte in China 1789 Eerste beschrijving breakbone fever

Nadere informatie

PRAKTISCH TEKEN EN DOOR TEKEN OVERGEDRAGEN ZIEKTEN. www.licg.nl over houden van huisdieren

PRAKTISCH TEKEN EN DOOR TEKEN OVERGEDRAGEN ZIEKTEN. www.licg.nl over houden van huisdieren l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n PRAKTISCH TEKEN EN DOOR TEKEN OVERGEDRAGEN ZIEKTEN over houden van huisdieren Teken zijn kleine, spinachtige parasieten

Nadere informatie

Teek I: Teken in de bebouwde kom?

Teek I: Teken in de bebouwde kom? Teek I: Teken in de bebouwde kom? Zoönosen seminar, Utrecht Wineke Pronk (Verpleegkundige, GGDrU) Ans van Lier (Arts M&G, GGDrU) Diederik Brandwagt (Arts IZB, GGDrU) Fedor Gassner (Gassner Biologisch Risico

Nadere informatie

Teek some time for. De teek - Verspreiding. De teek - Stamboom. Teken en de ziekte van Lyme. De schapenteek Ixodes ricinus 06/06/2011

Teek some time for. De teek - Verspreiding. De teek - Stamboom. Teken en de ziekte van Lyme. De schapenteek Ixodes ricinus 06/06/2011 Teken en de ziekte van Lyme Teek some time for De ecologie van de ziekte van Lyme De ziekte van Lyme in Nederland Algemeen publiek Groensector Preventie Fedor Gassner Stichting voor duurzame ontwikkeling

Nadere informatie

Bestrijding van inheemse muggen in Nederland

Bestrijding van inheemse muggen in Nederland Bestrijding van inheemse muggen in Nederland Mogelijkheden en uitdagingen RIVM Rapport 2016-0004 M.A.H. Braks C.J. Stroo Bestrijding van inheemse muggen in Nederland Mogelijkheden en uitdagingen RIVM

Nadere informatie

De uitbraak van het zikavirus

De uitbraak van het zikavirus De uitbraak van het zikavirus Centrum Infectieziektebestrijding Inhoud Het virus en de ziekte De huidige uitbraak Microcefalie Guillain-Barré syndroom Andere transmissieroutes dan muggen? Muggen Muggenbestrijding

Nadere informatie

CONTROLEER ALTIJD OP TEKENBETEN ALS JE IN DE NATUUR GEWEEST BENT.

CONTROLEER ALTIJD OP TEKENBETEN ALS JE IN DE NATUUR GEWEEST BENT. CONTROLEER ALTIJD OP TEKENBETEN ALS JE IN DE NATUUR GEWEEST BENT. Heb je genoten van de natuur (bos, park,...)? Fijn! Genieten van de natuur is gezond. Maar wees niet gek! Doe de tekencheck! Van een tekenbeet

Nadere informatie

Informatie over de Ziekte van Lyme en andere tekenbeetziekten.

Informatie over de Ziekte van Lyme en andere tekenbeetziekten. Informatie over de Ziekte van Lyme en andere tekenbeetziekten. www.tekenbeetziekten.nl Verdeeldheid De medische wetenschap is verdeeld over diagnosestelling en behandeling van deze ziekte. Volgens de CBO

Nadere informatie

Virussen zonder grenzen

Virussen zonder grenzen Virussen zonder grenzen Prof. Eric Snijder Afdeling Medische Microbiologie Leids Universitair Medisch Centrum 1 Inferno, een kolfje naar mijn hand 2 1 2012... MERS Nature, October 4, 2012 3 Ebola 4 2 Ebola...

Nadere informatie

Overzicht. Exotische muggen en bestrijding. 2. Steekmuggen en infectieziekten CRISISBEHEERSING BIJ VWS

Overzicht. Exotische muggen en bestrijding. 2. Steekmuggen en infectieziekten CRISISBEHEERSING BIJ VWS Overzicht Exotische muggen en bestrijding Yvonne de Nas, Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, directie Publieke Gezondheid 9 juni 2016 1. Introductie 2. Steekmuggen en infectieziekten 3. Exotische

Nadere informatie

HOND OF KAT MEE OP VAKANTIE:

HOND OF KAT MEE OP VAKANTIE: HOND OF KAT MEE OP VAKANTIE: De vakantie is altijd een leuke tijd. Mensen willen vaak hun hond meenemen op vakantie omdat deze ook recht heeft op vakantie, veel minder vaak nemen mensen hun kat mee maar

Nadere informatie

TROPISCHE KOORTS Koen Kaïret ASO Pediatrie Ism Prof. Dr. Wojciechowski

TROPISCHE KOORTS Koen Kaïret ASO Pediatrie Ism Prof. Dr. Wojciechowski TROPISCHE KOORTS Koen Kaïret ASO Pediatrie Ism Prof. Dr. Wojciechowski Casus op spoed 26/08/2016 VA, 23/01/2002 (14 jaar), man Recente reis naar Delhi, India gedurende 1 maand (VG: sinds mei 2015 woonachtig

Nadere informatie

Uitbestede onderzoeken

Uitbestede onderzoeken MaassstadLab Medische Microbiologie Uitbestede onderzoeken Het MSL MM besteed het onderzoek uit op: Instelling locatie Afrikaanse slaapziekte (Trypanosoma brucei) antilichamen Parasitologie (bruin formulier)

Nadere informatie

Regelmatig zijn muggen, zoals de tijgermug, in het

Regelmatig zijn muggen, zoals de tijgermug, in het Stand van zaken Muggenbestrijding in Nederland Risico's en bestrijding van exotische muggen Diederik A.H. Brandwagt, C.J. (Arjan) Stroo, Marieta A.H. Braks en Ewout B. Fanoy Steekmuggen spelen wereldwijd

Nadere informatie

Tekenencefalitisvirus

Tekenencefalitisvirus Telefonische vragenlijst voor onderzoek naar Tekenencefalitisvirus in Nederland Bij voorkeur wordt deze vragenlijst mondeling (telefonisch) afgenomen door een GGD-medewerker. Wilt u ingevulde vragenlijsten

Nadere informatie

Zoönosen en vectoroverdraagbare Ziekten

Zoönosen en vectoroverdraagbare Ziekten Zoönosen en vectoroverdraagbare Ziekten Samenvattend jaaroverzicht 2015 Epidemiologische surveillance in België Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV-ISP) Operationele directie Volksgezondheid

Nadere informatie

Tarievenlijst Microbiologische onderzoeken

Tarievenlijst Microbiologische onderzoeken Centrum Infectieziekteonderzoek Diagnostiek en laboratorium Surveillance A. van Leeuwenhoeklaan 9 3721 MA Bilthoven Postbus 1 3720 BA Bilthoven www.rivm.nl T 030 274 91 11 F 030 274 29 71 info@rivm.nl

Nadere informatie

Tarievenlijst Microbiologische onderzoekingen

Tarievenlijst Microbiologische onderzoekingen RIVM Centrum Infectieziekteonderzoek Diagnostiek en Screening A. van Leeuwenhoeklaan 9 3721 MA Bilthoven Postbus 1 3720 BA Bilthoven www.rivm.nl T 030 274 91 11 F 030 274 29 71 info@rivm.nl Tarievenlijst

Nadere informatie

Tarievenlijst Microbiologische onderzoekingen

Tarievenlijst Microbiologische onderzoekingen RIVM Centrum Infectieziekteonderzoek Diagnostiek en Screeng A. van Leeuwenhoeklaan 9 3721 MA Bilthoven Postbus 1 3720 BA Bilthoven www.rivm.nl T 030 274 91 11 F 030 274 29 71 fo@rivm.nl Tarievenlijst Microbiologische

Nadere informatie

Wilde fauna als reservoir van opkomende zoönosen. Thijs Kuiken 7e Nationale Symposium Zoönosen, Utrecht, 3 december 2013.

Wilde fauna als reservoir van opkomende zoönosen. Thijs Kuiken 7e Nationale Symposium Zoönosen, Utrecht, 3 december 2013. Wilde fauna als reservoir van opkomende zoönosen Thijs Kuiken 7e Nationale Symposium Zoönosen, Utrecht, 3 december 2013. Belang van infectieziekten in de wereld regionaal sterk verschillend (Murray et

Nadere informatie

DIENST EPIDEMIOLOGIE VAN INFECTIEZIEKTEN ZOÖNOSEN EN VECTOR OVERDRAAGBARE ZIEKTEN

DIENST EPIDEMIOLOGIE VAN INFECTIEZIEKTEN ZOÖNOSEN EN VECTOR OVERDRAAGBARE ZIEKTEN DIENST EPIDEMIOLOGIE VAN INFECTIEZIEKTEN ZOÖNOSEN EN VECTOR OVERDRAAGBARE ZIEKTEN Epidemiologische surveillance in België Samenvattend jaaroverzicht 2015 Zoönosen en Vectoroverdraagbare Ziekten Samenvattend

Nadere informatie

Insectensteken. Mogelijke ziektes en maatregelen

Insectensteken. Mogelijke ziektes en maatregelen Insectensteken Mogelijke ziektes en maatregelen Algemene maatregelen Sommige insecten steken alleen van zonsondergang tot zonsopgang (zoals malariamuggen en zandvliegjes), maar andere insecten (zoals de

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 14901 23 maart 2018 Vrijstelling op grond van artikel 46, eerste lid, Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden inzake

Nadere informatie

Waar zit het probleem?

Waar zit het probleem? Waar zit het probleem? Ontwikkeling van lokale risicokaarten voor teken. Aart Claassens en Fay Haverkort MSc s Laboratorium voor Entomologie WUR RIVM Stage januari -september Onder begeleiding van Marieta

Nadere informatie

Nieuwsbrief maart 2014 Dierenkliniek Goeree Overflakkee

Nieuwsbrief maart 2014 Dierenkliniek Goeree Overflakkee Nieuwsbrief maart 2014 Dierenkliniek Goeree Overflakkee Zo langzamerhand gaan we naar het voorjaar, terwijl we een winter hebben gehad die bijna de warmste is geweest in ons bestaan... Alle voordelen hebben

Nadere informatie

Informatie over de Ziekte van Lyme en andere tekenbeetziekten.

Informatie over de Ziekte van Lyme en andere tekenbeetziekten. Informatie over de Ziekte van Lyme en andere tekenbeetziekten. Zie voor nadere beschrijvingen van de tekenbeet co-infecties en de WWW.TEKENBEETZIEKTEN.NL bijbehorende symptomen de website van de Stichting

Nadere informatie

Uitbestede onderzoeken

Uitbestede onderzoeken Medische Microbiologie Uitbestede onderzoeken Het MSL MM besteed het onderzoek uit op: Instelling locatie Aciclovir resistentiebepaling HSV Oorspronkelijk materiaal/uitstrijk op wattendrager in virusmedi

Nadere informatie

Klimaatverandering beïnvloedt het vóórkomen in Nederland van ziekten overgebracht door teken, muggen en zandvliegen

Klimaatverandering beïnvloedt het vóórkomen in Nederland van ziekten overgebracht door teken, muggen en zandvliegen Ziekte van Lyme. De afgelopen jaren is in Nederland, net als in grote delen van Europa, een toename gemeld van patiënten met de ziekte van Lyme. 13 14 Deze ziekte wordt op de mens overgedragen door een

Nadere informatie

Een tekenbeet. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!

Een tekenbeet. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Een tekenbeet U bent op de Spoedeisende Hulp (SEH) geweest in verband met een tekenbeet. De arts heeft de teek verwijderd. Noteer de datum in uw agenda en controleer de volgende weken de plaats van de

Nadere informatie

Klimaat, Microbiologie & Infectieziekten. Kees Verduin, arts-microbioloog

Klimaat, Microbiologie & Infectieziekten. Kees Verduin, arts-microbioloog Klimaat, Microbiologie & Infectieziekten Kees Verduin, arts-microbioloog Demografische ontwikkelingen en het effect op de epidemiologie van infectieziekten: vergrijzing! Wie heeft er nog klimaat nodig?

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2016 308 Besluit van 23 augustus 2016, houdende aanpassing van het Besluit publieke gezondheid vanwege een meldingsplicht voor tularemie en zikavirusinfectie

Nadere informatie

Winters in Nederland zijn niet te koud voor overleving van diapauze-competente Aziatische tijgermuggen

Winters in Nederland zijn niet te koud voor overleving van diapauze-competente Aziatische tijgermuggen Winters in Nederland zijn niet te koud voor overleving van diapauze-competente Aziatische tijgermuggen RIVM Briefrapport 330341001/2008, bijlage bij briefnummer 044/08/ LZO/CR. K. Takumi, M. Braks, E.J.

Nadere informatie

Disclosure belangen Bastiaan Meerburg

Disclosure belangen Bastiaan Meerburg Disclosure belangen Bastiaan Meerburg (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding

Nadere informatie

Uitbestede onderzoeken

Uitbestede onderzoeken Д1Х3Medische Microbiologie Uitbestede onderzoeken Het MSL MM besteed het onderzoek uit op: Aciclovir resistentiebepaling HSV Oorspronkelijk materiaal/uitstrijk op wattendrager in virusmedium Afrikaanse

Nadere informatie

c. In t wild levende gewervelde dieren (vogels, hert- en zwijn- en paardachtigen, knaagdieren, vissen), welke nieuwe, besmettelijke dierziekten kunnen

c. In t wild levende gewervelde dieren (vogels, hert- en zwijn- en paardachtigen, knaagdieren, vissen), welke nieuwe, besmettelijke dierziekten kunnen standpunten CVI met betrekking tot invasieve exoten en hun risico s voor de biodiversiteit Drs. V. Rijsman, Dr. E. Van Rooij, Dr. O. Haenen, Prof. Dr. R. Moormann, Drs. F. Van Zijderveld, Dr. A. Bianchi

Nadere informatie

l s c h a p s d i e r e n PRAKTISCH ZOÖNOSEN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e www.licg.nl over houden van huisdieren

l s c h a p s d i e r e n PRAKTISCH ZOÖNOSEN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e www.licg.nl over houden van huisdieren PRAKTISCH ZOÖNOSEN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n over houden van huisdieren Zoönosen: ziekten bij dieren die overgedragen kunnen worden op mensen

Nadere informatie

Het Scalibor teken-abc

Het Scalibor teken-abc Scalibor Protectorband De doodsteek voor teken Beschermt ook tegen zandvliegen en de hartwormmug (Culex pp) Het Scalibor teken-abc Teken kunnen levensbedreigende ziekten overbrengen. Teken zijn spinachtige

Nadere informatie

bètavakken, VMBO Economie, VMBO Groen, VMBO Techniek, VMBO Zorg, zaakvakken. VO

bètavakken, VMBO Economie, VMBO Groen, VMBO Techniek, VMBO Zorg, zaakvakken. VO TekenQuiz Vakgebied: Leerniveau: bètavakken, VMO conomie, VMO Groen, VMO Techniek, VMO Zorg, zaakvakken. VO antal items: 15 Max. aantal punten: 44 ls je de bronnen uit het artikel op Onderwijsvanmorgen.nl

Nadere informatie

Informatieblad. Veilig en gezond werken. Lyme-ziekte. bron: website RIVM

Informatieblad. Veilig en gezond werken. Lyme-ziekte. bron: website RIVM Informatieblad Lyme-ziekte Veilig en gezond werken bron: website RIVM Wat u moet weten van tekenbeten en Lyme- ziekte Iedereen die op de één of andere manier met de natuur in aanraking komt, moet rekening

Nadere informatie

Vrijstelling op grond van artikel 65, inzake het middel Dimilin Spuitpoeder 25% (6774N).

Vrijstelling op grond van artikel 65, inzake het middel Dimilin Spuitpoeder 25% (6774N). Vrijstelling op grond van artikel 65, inzake het middel Dimilin Spuitpoeder 25% (6774N). IENM/BSK-2013/233700 De Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, Handelende in overeenstemming met de Staatssecretaris

Nadere informatie

Wat is F tularensis (de veroorzaker van tularemie?)

Wat is F tularensis (de veroorzaker van tularemie?) Havensymposium 30 november Els van Nood, internist-infectioloog Wat is F tularensis (de veroorzaker van tularemie?) 1 ik weet het werkelijk niet 2 een schimmel met het vermogen om koorts en ulcera te veroorzaken

Nadere informatie

Opdoemende Bloedoverdraagbare Infecties (OBI) Jan H. Marcelis

Opdoemende Bloedoverdraagbare Infecties (OBI) Jan H. Marcelis Opdoemende Bloedoverdraagbare Infecties (OBI) Jan H. Marcelis Bloedtransfusies: nooit zo veilig als nu Kans op bekende (BI) is historisch klein. Verlangen naar: nul risico Complexere patiënten. Polytransfusees.

Nadere informatie

Ongenode gasten uit verre streken

Ongenode gasten uit verre streken Ongenode gasten uit verre streken WUR Business café, Wageningen 18-10-2012 Rob Moormann Vector-borne = overgedragen door insecten zoonotic = zoönotisch; van dier naar mens Door insecten overgebrachte (zoönotische)

Nadere informatie

Teek Ixodus ricinus. (Foto onder Creative Commons Licence)

Teek Ixodus ricinus. (Foto onder Creative Commons Licence) Een tekenbeet Teek Ixodus ricinus. (Foto onder Creative Commons Licence) Tekenbeet Ziekte van Lyme Mensen die zich veel in de natuur bevinden hebben er vast al eens last van gehad: een teek. Een klein

Nadere informatie

Teek-it-easy Een spel over... teken!

Teek-it-easy Een spel over... teken! Teek-it-easy Een spel over... teken! Deelnemers Spel Begeleiding Aantal Leeftijd Doelgroep Spelsoort Duur Aantal 10 of meer 10-12 jaar JRK-groep Binnen rustig 45 min. à 1u30 1 à 2 13-15 jaar Scholen Varia

Nadere informatie

Teken kunnen levensbedreigende. overbrengen. Wat brengen teken precies over? Welke teken komen in Nederland voor?

Teken kunnen levensbedreigende. overbrengen. Wat brengen teken precies over? Welke teken komen in Nederland voor? Scalibor Teken-ABC Dermacentor reticularis Deze teek komt oorspronkelijk in Zuid-Europa voor, maar is via vakantieverkeer nu ook in Nederland terecht gekomen. Deze teek brengt ook de bloedparasiet Babesia

Nadere informatie

Epi-nieuws. Toezicht Volksgezondheid. Registratie overzicht 2011 West-Vlaanderen

Epi-nieuws. Toezicht Volksgezondheid. Registratie overzicht 2011 West-Vlaanderen Epi-nieuws Toezicht Volksgezondheid Registratie overzicht West-Vlaanderen Toezicht Volksgezondheid Team Infectieziektenbestrijding West-Vlaanderen Koning Albert I-laan - - Brugge Tel : 5-5 7 Fax: 5-9 toezichtvolksgezondheid.westvlaanderen@vlaanderen.be

Nadere informatie

Insectensteken en tekenbeten. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg

Insectensteken en tekenbeten. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg Insectensteken en tekenbeten Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Inhoud Insectensteken 3 Klachten en symptomen 3 Wanneer arts raadplegen 4 Voorkomen van

Nadere informatie

Datum 23 juni 2015 Betreft Commissiebrief Tweede Kamer inzake verzoek om indicatie wanneer stand-van-zakenbrief over het plan van aanpak Lyme komt

Datum 23 juni 2015 Betreft Commissiebrief Tweede Kamer inzake verzoek om indicatie wanneer stand-van-zakenbrief over het plan van aanpak Lyme komt > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Epi-nieuws. Toezicht Volksgezondheid. Registratie overzicht 2011 Antwerpen

Epi-nieuws. Toezicht Volksgezondheid. Registratie overzicht 2011 Antwerpen Epi-nieuws Toezicht Volksgezondheid Registratie overzicht Antwerpen Toezicht Volksgezondheid Team Infectieziektenbestrijding Antwerpen Lange Kievitstraat -, bus, Antwerpen Tel : - Fax: - toezichtvolksgezondheid.antwerpen@vlaanderen.be

Nadere informatie

Vlooien & Teken advies! Teken

Vlooien & Teken advies! Teken Teken Teken zien wij veel rond maart t/m november. Ze houden zich vaak op in struiken/bosjes/hoog gras, daar waar honden en katten graag komen. Zodra er een hond, kat of mens in de buurt is laat een teek

Nadere informatie

Laat je niet beetnemen

Laat je niet beetnemen Lesbrief bij de website Laat je niet beetnemen Mei 2010 M. Visser van Dam / A.C. Wieringa NVLP RIVM Juliana van Stolbergschool Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Informatie over de website 3. Werken met de

Nadere informatie

Zorg bij insectensteken en tekenbeten

Zorg bij insectensteken en tekenbeten Zorg bij insectensteken en tekenbeten Inhoud Insectensteken 3 Klachten en symptomen 3 Wanneer moet je een arts raadplegen 4 Voorkomen van insectenbeten 4 Wat kun je er zelf aan doen 5 Geneesmiddelen 5

Nadere informatie

Laat je niet beetnemen

Laat je niet beetnemen Lesbrief bij de website Laat je niet beetnemen April 2007 M. Visser van Dam / A.C. Wieringa NVLP RIVM Juliana van Stolbergschool Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Informatie over de website 3. Werken met de

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker. Hans van Embden Geen Geen

Disclosure belangen spreker. Hans van Embden Geen Geen Disclosure belangen spreker Geen (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties 1 Sponsoring of onderzoeksgeld 2 Honorarium of andere (financiële) vergoeding 3 Aandeelhouder

Nadere informatie

Verslag PWN Lymebijeenkomst donderdag 9 november 2017 in De Hoep, Castricum

Verslag PWN Lymebijeenkomst donderdag 9 november 2017 in De Hoep, Castricum Vervolg verslag Blad 1 Verslag PWN Lymebijeenkomst donderdag 9 november 2017 in De Hoep, Castricum Aanwezig; PWN Jolanda ten Cate Secretariaatsmedewerker Vrijwilligers PWN Paul Duynstee KAMS coördinator

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 32 793 Preventief gezondheidsbeleid Nr. 400 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR MEDISCHE ZORG Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

RIVM Rattenmonitoring

RIVM Rattenmonitoring RIVM Rattenmonitoring Achtergrond en stand van zaken Miriam Maas Centrum voor Zoönosen en Omgevingsonderzoek Jean-Jacques Boujot Themabijeenkomst plaagdiermanagement NVPB en NVRD Zeist, 15 oktober 2015

Nadere informatie

Als u een hond was, hoe zou u vlooien en teken aanpakken?

Als u een hond was, hoe zou u vlooien en teken aanpakken? Als u een hond was, hoe zou u vlooien en teken aanpakken? Vlooien - en tekenb esmettingen kunnen effectief w orden aangepakt. Vlooien Alleen van het woord al krijgt u misschien direct jeuk. Maar hoe zou

Nadere informatie

Eigenlijk is een tekenbeet geen. snuitvormig orgaan vol bloed. Zo

Eigenlijk is een tekenbeet geen. snuitvormig orgaan vol bloed. Zo Tekenbeten en. Bron: ARBO Geen echte beet. In OHV nr.77 heeft al eens iets gestaan over Lyme, maar onderstaand stuk is door artsen geschreven en is, met toestemming van de Arbo Management Groep te Utrecht,

Nadere informatie

Epi-nieuws. Toezicht Volksgezondheid. Registratie overzicht 2012 West-Vlaanderen

Epi-nieuws. Toezicht Volksgezondheid. Registratie overzicht 2012 West-Vlaanderen Epi-nieuws Toezicht Volksgezondheid Registratie overzicht 1 West-Vlaanderen Toezicht Volksgezondheid Team Infectieziektenbestrijding West-Vlaanderen Koning Albert I-laan 1- - Brugge Registratie van infectieziekten

Nadere informatie

Centrum Zoönosen en Omgevingsmicrobiologie

Centrum Zoönosen en Omgevingsmicrobiologie Centrum Zoönosen en Omgevingsmicrobiologie Het centrum Zoönosen en Omgevingsmicrobiologie (Z&O) doet onderzoek naar microbiële risico s veroorzaakt door besmet voedsel, door pathogenen (ziekteverwekkers)

Nadere informatie

2013D34445 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG

2013D34445 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG 2013D34445 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG In de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport bestond er bij enkele fracties behoefte een aantal vragen en opmerkingen voor te leggen

Nadere informatie

Dierenkliniek Goeree Overflakkee

Dierenkliniek Goeree Overflakkee Dierenkliniek Goeree Overflakkee De teksten van onze artikelen worden geschreven aan de hand van wetenschappelijke literatuur, maar ook op basis van onze eigen inzichten en ervaringen. Daarom kan de informatie

Nadere informatie

KLIMAATVERANDERING EN OPRUKKENDE ZIEKTEN: EEN COMPLEX SAMENSPEL VAN FACTOREN

KLIMAATVERANDERING EN OPRUKKENDE ZIEKTEN: EEN COMPLEX SAMENSPEL VAN FACTOREN 40 2009, n 2 W. Van Bortel 1, V. Versteirt 1, F. Van Gompel 2, M. Coosemans 1 KLIMAATVERANDERING EN OPRUKKENDE ZIEKTEN: EEN COMPLEX SAMENSPEL VAN FACTOREN Sleutelwoorden Vector, Malaria, Chikungunya, Ziekte

Nadere informatie

Beschermd op reis Informatie en advies over reisziekten

Beschermd op reis Informatie en advies over reisziekten Beschermd op reis Informatie en advies over reisziekten Ga goed voorbereid op vakantie Vraag ruim voor vertrek, uiterlijk 6 tot 8 weken van tevoren, een gezond op reisadvies aan bij uw huisarts, GGD, Travelclinic

Nadere informatie

De beste band tussen baas en hond

De beste band tussen baas en hond De beste band tussen baas en hond Scalibor Protectorband; Teken-ABC Dermacentor reticularis Deze teek komt oorspronkelijk in Zuid-Europa voor, maar is via vakantieverkeer nu ook in Nederland terecht gekomen.

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 22465 20 april 2018 Vrijstelling op grond van artikel 46, eerste lid, Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden inzake

Nadere informatie

BESTUUR MEDEDELINGEN

BESTUUR MEDEDELINGEN BESTUUR MEDEDELINGEN Het schiet al op, nog maar een paar dagen en dan is er weer een CaT show in Asperen. Hebben jullie al ingeschreven? Het kan nog tot 8 april, daarna is de show echt gesloten. Er worden

Nadere informatie