Informatiebrochure Mobiliteitshulpmiddelen I Autonome verzorgingsinstelling
IIInhoudsopgave
Voorwoord 5 Algemene gebruikerstips en hoogte-afstelling 6 Aankoop en terubetaling 7 Wandelstok en kruk 8 Rollator 10 Looprek met twee wielen 12 Looprek zonder wielen 14
IIVoorwoord
INFOBROCHURE IIMobiliteitshulpmiddelen Beste, 5 Wij zien vaak dat een hulpmiddel de mobiliteitsproblemen van onze patiënten zou kunnen verminderen of voorkomen. Daarnaast zien we dat velen hun weg niet vinden voor de aanschaf van zo n hulpmiddel. Deze brochure heeft tot doel de patiënten en bezoekers hierover te informeren. Een mobiliteitshulpmiddel biedt extra steun en veiligheid. Er zijn veel verschillende soorten hulpmiddelen. Sommigen bieden meer stabiliteit, andere bieden meer mobiliteit. Niet elk hulpmiddel is voor iedereen geschikt. Daarom kan je na het lezen van deze brochure een overweging maken welk hulpmiddel voor jou het meeste geschikt is. Je kan ook langsgaan bij je huisarts, kinesist, bandagist, apotheker of ergotherapeut voor meer informatie. Een loophulpmiddel mag niet gezien worden als een belemmering. Het stelt de persoon juist in staat om zijn/haar geliefde activiteiten te blijven uitvoeren. Personen die reeds langer een loophulpmiddel gebruiken ervaren dit als een verlengde van zichzelf.
IIAlgemene gebruikerstips en hoogte-afstelling Tijdens een natuurlijk rechtopstaande positie, moeten de handvaten zich in de polsplooi bevinden. Als het hulpmiddel dan vastgegrepen wordt zijn de ellebogen licht geplooid, wat optimaal is voor steunname en bloeddoorstroming in de arm. Wanneer de afstelling te hoog staat kan men onvoldoende steun nemen op de armen. Wanneer de afstelling te laag is, nemen de gebruikers vaak een gebogen houding aan. Enkel bij personen die makkelijk achterover vallen is een iets lagere instelling aangewezen. Kijk voor je uit tijdens het gebruik van een hulpmiddel. Naar de grond kijken bevordert een voorovergebogen houding en kans op vallen. Zorg tevens voor voldoende ruimte om te manoeuvreren. Rechtstaan en gaan zitten doe je door met beide handen op de armleuningen (of op het zitvlak van de stoel) te duwen. Een andere mogelijkheid is om één hand op het hulpmiddel te houden en één hand op de stoel. Door met beide handen aan het looprek of rollator te trekken ontstaat een grote kans om achterover vallen. Begin pas met stappen wanneer je jouw balans in stand hebt gevonden. Houd tijdens draaibewegingen het loophulpmiddel dicht bij jou. Ga pas zitten als je de stoel, zetel of bed tegen de achterkant van de benen voelt. Ga zitten door één of twee handen op de stoel te plaatsen. Ga zacht zitten, laat je zeker niet vallen, zo behoud je jouw spierkracht en voorkom je letsels.
INFOBROCHURE IIMobiliteitshulpmiddelen I I Aankoop en terugbetaling 7 Wandelstokken en krukken worden niet terugbetaald door het Riziv (Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering). Bij looprekken (met of zonder wielen) en rollators bestaat de mogelijkheid tot terugbetaling. Hiervoor dient jouw arts een medisch voorschrift (bijlage 19) in te vullen. Met dit voorschrift kan je langsgaan bij (de mediotheek van) het ziekenfonds. Wanneer de adviserend geneesheer jouw aanvraag goedkeurt, dien je een hulpmiddel te kiezen uit de gecertificeerde lijst van loophulpmiddelen. Deze mediotheken (thuiszorgwinkels) bieden tevens de mogelijkheid tot het huren van een hulpmiddel. Dit medisch voorschrift (bijlage 19) is te vinden op de website van het Riziv (www.riziv.be). Je kan dit ook bekomen via de arts, sociale dienst of ziekenfonds. Voor meer informatie omtrent aankoop en terugbetaling kan je langsgaan bij: de sociale dienst van het ASZ-ziekenhuis de huisarts het ziekenfonds een thuiszorgwinkel
I I Wandelstok en kruk Geschikt voor mensen met: kleine stabiliteitsproblemen lichte verzwakking van beenspieren of rompspieren letsel of operatie aan rug of onderste ledematen Correct gebruik: hou de wandelstok/kruk aan de sterkste zijde. Hierdoor wordt het lichaamsgewicht naar de sterkste kant verschoven stap 1: plaats de wandelstok/kruk één paslengte naar voor stap 2: verplaats het zwakste been tot op de zelfde afstand als de stok/ kruk stap 3: zet het sterkste been naast de kruk wie bovenstaande goed beheerst, kan stap 1 en 2 gelijktijdig uitvoeren. Bij stap 3 kan men dan het sterkste been voorbij de kruk plaatsen (i.p.v. naast) om zo de stapsnelheid te verhogen trappen op: sterkste been eerst verplaatsen, trappen af: zwakste been eerst verplaatsen mensen die geen zwakke zijde, maar evenwichtsproblemen hebben, houden de wandelstok/kruk best vast in de niet dominante hand, zo blijft de dominante hand vrij
INFOBROCHURE IIMobiliteitshulpmiddelen 9 Soorten wandelstokken en bruikbaarheid: verschillende materialen, maten en handvaten (houten stokken worden op lengte afgezaagd) wandelstok met 3 of 4 poten ---> geeft meer steun en valt niet om (i.t.t. een kruk of wandelstok die tegen een muur geplaatst worden) ---> vaak gebruikt bij halfzijdige verlammingen Aankoopmogelijkheid: richtprijzen gevonden tussen 15 en 80 euro, er zijn natuurlijk ook duurdere exemplaren te koop bij de verschillende mutualiteiten, medische speciaalzaken en sommige apothekers deze worden niet terugbetaald
IIRollator Geschikt voor mensen die: eerder onzeker stappen bij evenwichtsverlies voldoende snel kunnen reageren (om te remmen) rugpijn hebben bij lang rechtstaan in een huis wonen, waar de deuropeningen breed genoeg zijn. Een rollator is ongeveer 58 cm breed. Er is verschil per model Correct gebruik: wanneer je gaat zitten, gaat rechtstaan of stilstaat, zet dan de handrem op. Je doet dit door de remmen naar beneden te duwen tot je een klik hoort rollators zijn gemaakt om zowel binnenshuis als buiten te gebruiken. Ze geven stabiliteit zonder dat de stapsnelheid gehinderd wordt leun niet te ver naar voor, anders bestaat de kans dat men de rollator wegduwt en valt. Een goede indicatie is dat de voorste voet telkens tussen de twee achterste wielen van de rollator komt
INFOBROCHURE IIMobiliteitshulpmiddelen 11 Andere modellen en accessoires: binnen-rollator: deze heeft kleinere wieltjes en een dienblad i.p.v. een zitje. Hij is wendbaarder en kan scherpe bochten nemen 3-wiel rollator: is zeer wendbaar, waardoor het minder stabiliteit biedt dan een 4-wiel rollator. Deze versie heeft geen zitje, maar zijn vaak plooibaar. Hierdoor kan het gemakkelijk meegenomen worden in een auto. combinatie rolstoel-rollator: bijna elke rollator heeft een zitje om even te rusten. Het combinatie-model kan omgebouwd worden tot simplistische rolstoel. Zo kan iemand je vooruit duwen, wanneer je te moe bent om verder te stappen groot assortiment accessoires: mandjes, zuurstofhouders, dienbladen, rugleuningen, zitkussen, hangsloten, paraplu s, snelheidsbegrenzers, verlichting, valalarm, Aankoopmogelijkheid: richtprijzen gevonden tussen 140 en 400 euro, er zijn natuurlijk ook duurdere exemplaren te koop bij de verschillende mutualiteiten en medische speciaalzaken er is een mogelijkheid tot terugbetaling mits toelating van de adviserend geneesheer van de mutualiteit
IILooprek met twee wielen Geschikt voor mensen die: evenwichtsproblemen en/of spierzwakte ervaren een tijdelijke achteruitgang van de algemene toestand ervaren zich thuis vasthouden aan meubels revalideren niet in staat zijn een looprek zonder wielen op te tillen Correct gebruik: te gebruiken binnenshuis. Omdat hij kan verrollen geeft hij minder stabiliteit dan een looprek zonder wielen. Hij is wel stabieler dan een rollator. Opgelet bij het oprijden van een tapijt! De voorste wieltjes kunnen er tegen botsen en de achterste pootjes kunnen er achter haken veel neerwaartse druk uitoefenen bemoeilijkt het stappen, omdat de rubberen pootjes hard tegen de grond worden geduwd Verschillende modellen en accessoires: met of zonder stoeltje opvouwbaar of vast model accessoires: dienbladen, manden en zakken om voorwerpen te vervoeren
INFOBROCHURE IIMobiliteitshulpmiddelen 13 Aankoopmogelijkheden: richtprijzen gevonden tussen 100 en 170 euro, er zijn natuurlijk ook duurdere exemplaren te koop bij de verschillende mutualiteiten en medische speciaalzaken er is een mogelijkheid tot terugbetaling mits toelating van de adviserend geneesheer van de mutualiteit
I I Looprek zonder wielen Geschikt voor mensen die: veel steun nodig hebben ernstige evenwichtsproblemen ervaren ernstige spierzwakte in de benen ervaren moeite hebben om zich te verplaatsen van bed naar zetel zeer korte afstanden moeizaam kunnen overbruggen revalideren Correct gebruik: te gebruiken binnenshuis omdat het makkelijk maneuvreert in kleine ruimten. Een looprek belemmert de loopsnelheid, maar biedt wel grote stabiliteit stap 1: plaats het looprek één paslengte naar voor door het looprek op te heffen (niet verschuiven) stap 2: verplaats het zwakste been tot op de zelfde afstand als het looprek stap 3: zet het sterkste been naast het andere been
INFOBROCHURE IIMobiliteitshulpmiddelen 15 Verschillende soorten en accessoires: opvouwbaar looprek scharnierend looprek - voor zeer onstabiele personen - het looprek moet niet opgetild worden, maar elke helft kan apart verzet worden, waardoor de persoon constant in het midden van het looprek staat. accessoires: manden, zakken en tafeltjes om voorwerpen mee te nemen Aankoopmogelijkheden: richtprijzen gevonden tussen 45 en 75 euro, er zijn natuurlijk ook duurdere exemplaren te koop bij de verschillende mutualiteiten, medische speciaalzaken en sommige apothekers er is een mogelijkheid tot terugbetaling mits toelating van de adviserend geneesheer van de mutualiteit
Deze brochure is een samenwerking tussen: Sofia De Winne, kinesitherapeute dienst geriatrie Dr. Vicky Van der Kelen, geriater-internist Veronique Capiau, sociale assistente Steven Monsieur, ergotherapeut geriatrisch support team ASZ campus aalst interne liaison Merestraat 80 9300 Aalst t +32 (0)53 76 40 03 E interne.liaison@asz.be campus geraardsbergen interne liaison Gasthuisstraat 4 9500 Geraardsbergen t +32 (0)54 43 20 95 E eline.devuyst@asz.be V.U.: Sabine Siau, alg. dir wnd., p/a ASZ, Merestraat 80, 9300 Aalst