Alzheimer is de ziekte van de toekomst

eef! 2012 - No. 73 - aug/sept/okt - GRATIS magazine van uw Service Apotheek Alzheimer is de ziekte van de toekomst Hans Kazàn Op het podium staan is voor mij rustgevend Migraine komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen www.serviceapotheek.nl - www.leesleef.nl - gedreven door gezondheid

Voorwoord Jeroen Mentink Onze apotheek in Barendrecht staat in Vinex-wijk Carnisselande. Het grootste deel van de klanten is jonger dan veertig jaar. Rond zes uur vallen er vaak nog wat ouders binnen, die snel nog even iets komen halen. Soms zijn dit druk bezette vrouwen die hun baan combineren met hun gezin. Ook veel van onze assistentes combineren werk en moederschap. Ik merk dat dit tot veel veranderingen in hun leven leidt. In deze Leef! is het verhaal te lezen van mammacoach Stefanie Hoogland. Toen zij moeder werd, stond haar leven op zijn kop en kon ze de situatie ondanks haar organisatietalent niet meteen onder controle krijgen. Door dingen anders te doen en keuzes te maken, leerde ze uiteindelijk hoe ze haar leven opnieuw kon inrichten. Nu geeft zij cursussen ter ondersteuning van moeders die in dezelfde situatie terecht zijn gekomen. Leef!-moeders kunnen deze cursus nu met korting bij Stefanie volgen! Heeft u wel de juiste maat? De nieuwe Attends Pull-Ons... voor iedereen de juiste maat en absorptie! Heeft u nu het optimale comfort van een goed passend en discreet product? De maatkeuze is van groot belang voor een goede absorptie en een prettig draagcomfort. De nieuwe Attends Pull-ons zijn nu voorzien van: 1. Een verbeterde pasvorm voor meer discretie. 2. Luchtdoorlatende, elastische materialen voor meer huidgezondheid. 3. Hogere anti-lek randjes voor extra zekerheid. 4. Een Actieve Zone in de kern die snel absorbeert daar waar het daadwerkelijk nodig is. Uw apotheker of medische speciaalzaak geeft u graag advies over uw juiste maat Pull-Ons. U kunt ook rechtstreeks bellen met Attends: tel. 088-220 8800. Attends Pull-Ons is getest en goedgekeurd door proderm, Instituut voor toegepast dermatologisch onderzoek. Vraag het GRATIS meetlint en een Pull-Ons proefpakket! Kies maat/heupomvang: maat XX Small X Small Small Medium Large X Large heupomvang 38-55 cm 45-60 cm 56-75 cm 80-110 cm 100-140 cm 130-170 cm Uw situatie: Regelmatig verlies van druppels of kleine scheutjes urineverlies. Regelmatig verlies van scheutjes tot plasjes urine. Het toilet wordt niet altijd tijdig bereikt. Veelvuldig verlies van urine en- of ontlasting, zowel overdag als 's nachts. 201205 4 Gratis Proefpakket Ontdek zelf de veiligheid en comfort van Attends Pull-Ons. Vraag nu een gratis paspakket aan via deze coupon of bel Attends: 088-220 8800. Ook kunt u voor meer informatie kijken op www.attends.nl. Dhr/Mevr. Adres Postcode/Plaats Telefoonnummer E-mail 2 1 lk ga ermee akkoord dat mijn gegevens opgeslagen worden. Uiteraard worden uw gegevens vertrouwelijk behandeld en zullen wij deze niet aan derden verstrekken. Ja, ik wil deelnemen aan een tevredenheidonderzoek. 3 Vul in en stuur deze coupon op naar: Van Heek Medical Postbus 291 5800 AG Venray Iemand met dementie heeft die ziekte, maar de familie lijdt eraan. In de buurt van onze apotheek staan ook een aantal seniorenwoningen en er is een verpleeghuis. Laatst sprak ik een meneer die voor zijn demente moeder zorgde. Ze was zo achteruitgegaan dat hij niet meer voor haar kon zorgen en ze op het punt stond om naar een verpleeghuis te gaan. Dit soort verhalen grijpen me altijd erg aan. Misschien komt dat wel omdat mijn oma ook aan dementie leed en ik van dichtbij heb meegemaakt hoe ze langzaam achteruitging. Op de begrafenis van mijn opa had mijn oma helemaal niet door wat er aan de hand was. Ze dacht dat we met zijn allen gezellig een dagje weg waren. Deze editie van Leef! staat in het teken van neurologische aandoeningen. Dit bestrijkt een groot gebied, maar het gaat dan om aandoeningen die te maken hebben met het hoofd en het zenuwstelsel, zoals epilepsie, migraine en dementie. Er is vooral veel aandacht voor dementie, een nare ziekte waar nog niet veel aan te doen is. Gelukkig zijn er mensen zoals neuroloog Philip Scheltens, die er alles aan doet om voor deze ziekte een oplossing te vinden. Scheltens is werkzaam bij het Alzheimercentrum en is voor deze Leef! geïnterviewd. Hij vertelt in dit interview dat iedereen wel eens iets vergeet, maar als je vergeten bent dat je je verjaardag hebt gevierd of vaak het gas aan laat staan, dan is er misschien iets meer aan de hand. Verder vertelt hij wat het voor familieleden betekent als iemand dement wordt. Of in de woorden van Scheltens: Iemand met dementie heeft die ziekte, maar de familie lijdt eraan. Dit komt ook naar voren in de verhalen van meneer Nijhuis en zijn dochter. Mevrouw Nijhuis is al jaren dement en woont sinds zes jaar in een verpleeghuis. Vader en dochter vertellen over de jaren waarin zij moeder steeds verder achteruit hebben zien gaan. Ik werk achter de schermen van Leef! altijd mee aan de rubriek Als u het ons vraagt. In die rubriek beantwoorden we de vragen van klanten. Deze keer gaan de vragen over artrose en seksueel overdraagbare aandoeningen (soa s). In de apotheek waar ik werk krijgen we hier regelmatig mee te maken. Ik zie regelmatig recepten voor de behandeling van soa s langskomen. Het is een moeilijk onderwerp om over te praten. Dat merk je ook aan de balie van de apotheek. Het is daarom mooi dat we er in deze Leef! aandacht aan kunnen besteden. Ook in deze Leef! natuurlijk weer het verhaal van een bekende Nederlander. Deze keer is dat een interview met goochelaar Hans Kazàn. Ik had weleens gehoord dat hij leed aan de handaandoening Dupuytren, maar ik wist niet hoeveel last je van die aandoening kunt hebben. Ik vind het knap om te lezen hoe hij ondanks zijn handaandoening toch positief blijft en hoe hij er alles aan doet om met zijn werk door te kunnen gaan. Dat doorzettingsvermogen zie ik ook terug bij veel van mijn klanten die leven met een chronische aandoening. Hans Kazàn organiseert in december met zijn hele gezin een kerstshow. Lezers van Leef! krijgen van Hans Kazàn een speciale korting voor dit optreden. Daarnaast zijn er nog een aantal andere exclusieve aanbiedingen. Ik wens u veel leesplezier en een fijne nazomer! Jeroen Mentink Apotheker Service Apotheek Carnisselande in Barendrecht leef! 3

Inhoud in deze leef! Luizen? Neten? Paniek? Met NYDA gewoon weg. Nieuw! slechtss 1 uur inwerktijd ideaall voor de behandeling van uw eigen haar zonder r parfum www.hollandpharma.nl Holland Pharma, Bosberg 41, 7271 LE Borculo w 6 Interview: Hans Kazàn 6 Op het podium staan is voor mij rustgevend Informatie: Service Apotheek 10 Producten en informatie van uw Service Apotheek Thema: Neurologische aandoeningen 13 Wat zijn neurologische aandoeningen? Thema: Philip Scheltens, neuroloog 14 Alzheimer is de ziekte van de toekomst Thema: Wist u dat? 16 Leef! scheidt feiten van fabels over migraine Thema: Op bezoek 18 Op bezoek bij Service Apotheek Meindersma in Deventer Thema: Marten Munneke, directeur van ParkinsonNet 21 Als je de ziekte van Parkinson hebt, krijg je met veel verschillende zorgverleners te maken Thema: Neurologische aandoeningen 22 Wat kan Service Apotheek voor u betekenen? adv Nyda Plus A5.indd 1 29-05-2012 16:54:33 14 Puzzel: Doe mee en win 25 Win een Speakerball voor ipod Als u het ons vraagt 26 Vragen die ons regelmatig worden gesteld over soa's en artrose Column: Theo de Zwart 29 De crisis na de diagnose Selectie: Stefanie Hoogland, moeder en mammacoach 30 Als je kinderen krijgt verandert je leven volledig Actueel: Voor u geselecteerd 32 Boeken en korting op het Dolfinarium PEFC /07-31-113 18 Nog even dit!: Om niet te vergeten 35 Wetenswaardig PEFC-gecertificeerd Dit produkt komt uit duurzaam beheerd bos en gecontroleerde bronnen www.pefc.org Ook dáárvoor kunt u terecht bij uw Leef! is een gratis magazine van Service Apotheek en verschijnt vier keer per jaar. Uitgever: Nederlandse Service Apotheek Beheer B.V. Eindredactie: Marianne Schepers, apotheker. Redactie-/postadres: Leef!, Vughterweg 47-b, 5211 CK s-hertogenbosch. E-mail: leef@serviceapotheek.nl. Internet: www.leesleef.nl. Aan dit nummer werkten mee: Jeroen Mentink, Olga van Vemde en Boris van Wijk, apothekers. Klazien Roozeboom / Fred Verdult / Volle Maan, Arwen Kleyngeld, Anita Meulenbroek en Bianca ten Velde. Fotografie: Marjolein Annegarn en Mandy Brander. Vormgeving: FARMAidee. Druk: Groen Grafische Producties. Informatie: In Nederland zijn ruim 375 Service Apotheken. Voor adressen en meer informatie kunt u terecht bij: Nederlandse Service Apotheek Beheer B.V., Postbus 19, 7468 ZG Enter. Tel: 088-276 84 84. E-mail: info@serviceapotheek.nl. Internet: www.serviceapotheek.nl. Oplage: 1.150.000. Aan de inhoud van Leef! wordt de grootst mogelijke zorg besteed. Aan de artikelen kunnen geen rechten worden ontleend. Advertenties en hun inhoud komen volledig ter verantwoording van de betreffende organisatie c.q. juridische entiteit. Niets uit deze uitgave mag, op welke wijze dan ook, worden verveelvoudigd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever en andere auteursrechthebbenden. 4 leef! leef! 5

Interview Hans Kazàn Op het podium staan is voor mij rustgevend Goochelaar Hans Kazàn heeft voor zijn werk een appartement in Amsterdam, maar hij woont al dertien jaar in Marbella in Zuid-Spanje. Zijn handen zijn z n gereedschap. Een aandoening aan zijn handen (Dupuytren) maakt dat hij geregeld trucs moet aanpassen. Eind van dit jaar is hij te bewonderen in Een magische kerst met de familie Kazàn. Ik ben een optimistisch mens. Ik heb de nodige tegenslagen gehad: mijn band met mijn ouders was slecht, onze eerste dochter is heel jong overleden, ik heb een aandoening aan m n handen, mijn theater Magic Palace werd mij ontnomen en vorig jaar kreeg ik een hartaanval. Ik zet me er altijd weer overheen. De ene keer gaat dat makkelijk en de andere keer met moeite. Roeibootje Toen ik 23 was, liep ik langs een sloot, aan de rand van het dorp. In die sloot voer een roeibootje voorbij met een meisje en een jongen. Ik dacht meteen: zij is de ware voor mij! Maar ja, hoe zeg je dat tegen iemand die je niet kent? Ik vind het vreselijk om te vissen, maar toch kocht ik een hengel. Toen ik een paar dagen langs die sloot zat, overigens zonder aas aan de haak, voeren ze weer langs. De eerste vraag van Wendy was: Wat heb je allemaal gevangen? Nou, het eind van het liedje was dat ik viste zonder aas en Wendy heb gevangen! Geen tegenpolen Ik word vaak uitgenodigd voor etentjes en feestjes, maar daar geef ik niks om. Ik ben gewoon graag met Wendy en verder ben ik eigenlijk geen sociaal mens. Wendy en ik zijn geen tegenpolen. We hebben nooit ruzie, daar heb ik een hekel aan. Mijn toverwoord is harmonie. Mijn verslaving Gezellig uit eten gaan is mijn verslaving. Omdat we dat zo vaak doen, denken mensen dat Wendy niet goed kan koken. Ze kan hartstikke lekker koken, maar ik heb geen zin in al dat gedoe: steeds de keuken in, de afwas... In een restaurant steken ze romantisch de kaarsen voor je aan en kun je rustig met elkaar praten. Dat doen we al meer dan 35 jaar en dat hoop ik nog heel lang vol te houden. Zo simpel is het. Liefde is Als we niet meer samen zouden mogen zijn, denk ik dat ik mijn levenslust wel zou verliezen. Wat zou ik in mijn eentje moeten? Wat is liefde? In de Telegraaf stond jarenlang op pagina twee een cartoon met de tekst Liefde is Aan dat zinnetje werd elke dag iets anders toegevoegd. Die cartoon heeft volgens mij wel twintig jaar in de krant gestaan. Dat geeft wel aan dat het moeilijk is om liefde te omschrijven. Je kunt het niet uitleggen, het is gewoon een gevoel. Nieuw avontuur De afwisseling van wonen in Spanje en werken in Nederland is heel leuk. Ik vind het heerlijk om na een paar dagen werken in Nederland weer thuis in Spanje met een kop koffie in de zon te zitten. Twee keer per week in het vliegtuig zitten is vermoeiend, maar ik heb het er graag voor over. Af en toe droom ik van een nieuw avontuur: waarom verhuizen we niet naar een land waar het nóg warmer is? Het leven is maar kort, dus zolang ik een beetje gezond ben, wil ik zo veel mogelijk beleven en genieten. Leuk verhaaltje Heel veel mensen denken dat het bij goochelen gaat om het geheim achter de truc, maar het is veel belangrijker om te entertainen. Anderen kunnen je truc imiteren, maar waar het om gaat, is je persoonlijkheid. Dát is de kunst van een goede goochelaar. Als je een truc doorhebt, kan iemand m misschien nadoen, maar dan ontbreekt de ziel. Het doet er niet zo veel toe hoe ingewikkeld een illusie is. Paul de Leeuw zei laatst: Jij vertelt er altijd zo n leuk verhaaltje bij. Een truc moet ingebed worden in een mooi verhaal. Zo n verhaal verzin ik. Ik ga daar niet voor zitten, maar ik loop er maandenlang mee rond en dan schiet me ineens iets te binnen. Herkennen op straat 25 jaar geleden kwam ik voor het eerst op televisie. Ik vind het hartstikke leuk dat mensen mij herkennen. Soms is het op straat van: Hé, laat mijn portemonnee niet verdwijnen hè Meestal wordt er niks gezegd, maar voel je dat iemand naar je kijkt: Wat is ie klein! Koopt ie ook bij de Hema? Er zijn trucs die ik nu moet aanpassen of schrappen. Ik kan daarover gaan zeuren, maar ik moet het ermee doen. Maar het is ook fijn dat ik in Spanje niet op straat word herkend. In Nederland ben ik eigenlijk een soort bekend merk. Rustgevend op het podium Ik vind het nog steeds echt heel leuk om op te treden. De kinderen zeggen: Je bent veel opgewekter als je op het podium hebt gestaan. Ik doe op het podium dingen die ik leuk vind. Als je de hele dag je werk achter de kassa goed doet, dan krijg je geen applaus. tekst: Fred Verdult fotografie: Marjolein Annegarn leef! 7

Hans Kazàn Otrivin Duo bij een verstopte neus + een loopneus www.otrivin.nl Unieke tweevoudige werking - vermindert zowel een verstopte neus als een loopneus - vermindert beide ongemakken tegelijk Otrivin Duo is een geneesmiddel. Lees voor gebruik de bijsluiter. Niet gebruiken bij kinderen jonger dan 18 jaar. KOAG-nr.: 112-0112-0052 PQC: 2012-001 1721262_Adv_Otrivin-ServiceApotheek_1.indd 1 31-05-12 15:21 Voltaren Emulgel 1.16% gel (diclofenac diethylammonium) is een geneesmiddel. Lees voor gebruik de bijsluiter. Niet gebruiken als u ooit een allergische reactie heeft gehad voor diclofenac of andere medicijnen om pijn, koorts of ontstekingen te behandelen of tijdens het derde trimester van uw zwangerschap. KOAG-nr.: 112-0312-0288 PQC: 2012-065 Nieuw! 150 gram met makkelijk te openen dop speciaal ontwikkeld voor mensen met gewrichtspijn! Voltaren Emulgel verlicht de gewrichtspijn remt de ontsteking werkt in de kern van de pijn Ik krijg vaak aan het eind van de avond te horen: We hebben een geweldige avond gehad. Wat doe je dat fantastisch. Die reacties doen me goed. Het is heel inspannend om op het podium te staan, maar het is voor mij ook heel rustgevend. Overdag is het altijd veel gebel, geregel en gedoe. Op het podium heb ik anderhalf uur met niemand te maken. Het publiek zal niet gaan protesteren. Ik doe mijn show op de manier zoals ik denk dat het goed is. Ik luister wel naar de mening van anderen, maar je kunt het nooit iedereen naar de zin maken. Bloempjes Het pad dat ik tijdens een show volg, staat van tevoren vast, maar de bloempjes die ik aan de zijkant pluk, verschillen. Dat komt bijvoorbeeld door de interactie met het publiek. De ene keer reageert iemand heel enthousiast en de andere keer wat stugger. Of soms begin ik ineens een persoonlijk verhaal te vertellen. Dan denk ik: waarom vertel ik dat nou? Schaam je rot! Ik zing alleen niet tijdens mijn show. Bij Ren je Rot heb ik wel eens een stukje gezongen. Ze zeiden dat ik wel aardig zong, maar toen ik de uitzending terugzag dacht ik: schaam je rot! Wat zong ik vals... Ik dacht: dit moet ik nooit meer doen. Briefje van Hans Klok Hans Klok vind ik een geweldig illusionist. Toen hij veertien was, schreef hij me een briefje dat hij goochelaar wilde worden, omdat hij mij op televisie zag bij Ren je Rot. Het is een doorzetter, hoor. Dat vind ik bewonderenswaardig. Ziekte aan m n handen Voor mij als goochelaar zijn mijn handen mijn gereedschap. Veel trucs gaan om vingervlugheid. Ik heb de ziekte van Dupuytren. Dat is een aandoening waarbij zich een harde streng in de handpalm vormt en de vingers op den duur krom kunnen gaan staan. Je kunt er goed mee leven, maar ik vind het een nare ziekte. Voel de harde plekken op m n handen maar eens. Ik kan mijn vingers op dit moment niet meer plat op tafel leggen. Er zijn trucs die ik nu moet aanpassen of schrappen. Ik kan daarover gaan zeuren, maar ik moet het ermee doen. Het publiek merkt niet dat ik een truc weglaat. Vingers opereren Ik moet mijn vingers elke paar jaar laten opereren. Binnenkort maak ik weer een afspraak met de chirurg. Ik moet me in de zomer laten opereren, want daarna ben ik drie maanden uit de running. In mijn vak betekent niet werken dat je geen inkomen hebt. Gelukkig wordt er op dit moment veel onderzoek gedaan naar de ziekte van Dupuytren en zijn er steeds meer verschillende behandelingen mogelijk, waardoor een grote operatie niet altijd meer nodig is. Ik hoop dat al die onderzoeken uiteindelijk leiden tot de genezing van Dupuytren. Kaarten voor een magische Kerst met de familie Kazan Ambassadeur Esser Stichting Ik zou niet weten waarom ik een geheim zou maken van mijn Dupuytren. Ik ben ambassadeur van de Esser Stichting die onderzoek naar deze ziekte stimuleert. Veel mensen met Dupuytren kunnen niet eens een handdoek aan een haakje hangen. Het is een wonder dat ik mijn werk gewoon kan doen. Ik weet niet hoe het in de toekomst zal gaan met m n handen, maar onzekerheid hoort bij het leven. Gezinsman Ik ben echt een gezinsman. Ik heb geen behoefte aan contact met de rest van de familie, maar mijn gezin is heilig voor me. Ik probeer ze bij elkaar te krijgen en te houden. Maar dat is weleens lastig: afgelopen kerst stond ik in een theater in Nederland, mijn zoons Oscar en Renzo met mijn schoondochter Mara stonden met hun internationale show Magic Unlimited in München en mijn vrouw Wendy zat met de kleinkinderen in ons huis in Spanje. Maar ik heb iets bedacht waardoor we komende kerst samen zijn! Een magische kerst met de familie Kazàn We spelen dit jaar namelijk met z n allen een kerstshow in theater Figi in Zeist: Een magische kerst met de familie Kazàn. Oscar en Renzo doen natuurlijk mee. Mijn jongste zoon Steven werkt achter de schermen en hij doet een komische act. Onze dochter Lara en schoondochter Mara doen mee. Leef! lezers kunnen de kaarten voor een magische Kerst met de familie Kazan nu bestellen met 5 euro korting. En er zijn nog meer exclusieve aanbiedingen voor Leef! lezers. Zo kun je met korting de kerstshow combineren met een high tea, brunch of overnachting in Hotel Theater Figi! Ga voor meer informatie naar de website www.figi.nl/leef. Deze aanbiedingen zijn alleen telefonisch te boeken. Bel daarvoor met telefoonnummer: 0900-344 49 34 ( 0,45 pm) en vermeld dat u gebruik maakt van de actie Leef! Deze aanbiedingen zijn te boeken tot 1 november 2012. Ik heb mijn vrouw Wendy verleid om een nummer op de vleugel te spelen. Dat kan ze heel goed. Mijn kleinzoon Kian is twee en hij komt ook even op het podium. Het gaat echt een familieoptreden worden met een romantische kerstsfeer. Of je nu 8 bent of 38 of 88: iedereen vindt magic leuk. Bij sommige onderdelen betrek ik het publiek. Er zitten ook theatrale acts tussen, er is mooie muziek bij, en een magische sneeuwstorm op het eind! Het wordt een prachtig spektakel. Meer lezen over Hans Kazàn of de ziekte van Dupuytren? Bestel dan nu het gratis magazine 'Aan de hand'. Dit is een magazine voor mensen met de ziekte van Dupuytren. U kunt dit magazine bestellen via www.krommevingers.nl. 1721262_Adv_Voltaren-ServiceApotheek_1.indd 1 31-05-12 15:19 8 leef! leef! 9

Informatie Service Apotheek: producten en informatie Paracetamol SAM Last van hoofdpijn? Of artrose? Of gewoon om in huis te hebben? Paracetamol SAM is de vertrouwde paracetamol van uw eigen Service Apotheek. Makkelijk oplosbaar en handig mee te nemen. En zeker niet duurder. Paracetamol SAM 500 mg is een geneesmiddel. Lees voor gebruik de bijsluiter. Hoofdluis De zomer is voorbij, uw kinderen gaan weer naar school. Maar zij zijn niet de enigen die weer naar school gaan... Helaas gaan de hoofdluizen ook weer naar school. Wist u trouwens dat bij opgravingen in duizend jaar oude Vikingnederzettingen in Groenland in de resten al luizen werden aangetroffen? Hoofdluis komt vooral voor bij jonge kinderen (tussen drie en twaalf jaar) en vormt op basisscholen een groot probleem. Hoofdluis is op middelbare scholen geen probleem meer. Reumahulpmiddelen Reuma is een verzamelnaam voor meer dan 100 verschillende reumatische aandoeningen van de gewrichten, spieren, pezen en gewrichtsbanden. Ruim 2,3 miljoen Nederlanders hebben één of meerdere vormen van reuma. Wilt u meer weten of bent u op zoek naar een handig hulpmiddel om het innemen of gebruik van uw geneesmiddelen te vergemakkelijken? Ga langs bij uw Service Apotheek! Medicatierol Gebruikt u meerdere geneesmiddelen? En ziet u door de bomen het bos niet meer? Informeer dan eens naar de handige Medicatierol. Vrijwel nooit meer losse doosjes. Eén zakje bevat alle geneesmiddelen die u per tijdstip gebruikt. En gaat u een dag op pad? Geen probleem. Uw geneesmiddelen neemt u probleemloos mee. Glucosamine voor het behoud van soepele gewrichten en gezond kraakbeen Ons advies is om glucosamine 3 maanden te proberen. Wanneer u geen verschil merkt, kunt u daarna beter stoppen. Heeft het gebruik van glucosamine wel een positief effect dan kunt u het middel blijven doorgebruiken. Bij inlevering van deze cheque ontvangt u 10% korting op het aankoopbedrag van dit product. Geldig tot 1 november 2012 Multivitamine Een goede voeding is belangrijk voor je lichaam. Voedingssupplementen kunnen een belangrijke aanvulling zijn. Je lichaam verdient immers een goede verzorging: eerlijk & puur. Daarom heeft Service Apotheek een uitgebreide voedingssupplementenlijn ontwikkeld. Zo hebben wij speciale Multivitaminen voor volwassenen. Met 1 tablet per dag krijgt u voldoende van de belangrijkste vitaminen en mineralen binnen. Bij inlevering van deze cheque ontvangt u 10% korting op het aankoopbedrag van dit product. Geldig tot 1 november 2012 Meer weten? Uw Service Apotheek helpt. Vraag naar de folder! Ga naar www.serviceapotheek.nl of gebruik de QR-code hiernaast voor een Service Apotheek bij u in de buurt. 10 leef! leef! 11

Nieuw! CB12 Zeker van je adem, 12 uur lang Voorkomt en behandelt slechte adem, 12 uur lang Bewezen effectief Mondspoeling voor dagelijks gebruik Verkrijgbaar in de varianten: CB12 en CB12 mild Zuinig in gebruik door automatische doseerdop van TV! Bekend Thema Neurologische aandoeningen Wat zijn neurologische CB12 is een vloeibaar mondverzorgingsmiddel dat de oorzaak van slechte adem bij de bron aanpakt. De unieke formule van CB12 voorkomt 12 uur lang de vorming van stinkende zwavelgassen, in 90% van de gevallen de boosdoener van een slechte adem. CB12 gebruik je als mondspoeling. Twee keer per dag spoelen met CB12 biedt je 24 uur zekerheid over je adem. aandoeningen? CB12 is een product van Meda Pharma BV, Krijgsman 20, 1186 DM Amstelveen. KAG Nr. 2642-0711-0999 VAN NATUURLIJKE OORSPRONG CRANBERRY+C Verhoogt de weerstand in de blaas Cranberry+C is een uitgebalanceerde formule op basis van kruidenextracten, waaronder cranberryextract. Cranberry ondersteunt een gezond milieu in de blaas. Kijk voor meer informatie op www.phital.nl of bel gratis onze service desk 0800-0228400. Nu van 16,95 voor 14,50 bij uw Service Apotheek Adve Phital Cranberry service apotheek 109.091.12.indd 1 31-05-12 16:26 Last van een droge mond? Eén op de vijf volwassenen heeft last van droge mond. Meer dan 400 medicijnen kunnen droge mond veroorzaken evenals bepaalde aandoeningen, zoals ongecontroleerde diabetes, syndroom van Sjögren en bestralingstherapie in het hoofd- en halsgebied. Bij dagelijks gebruik van 3 medicijnen of meer bestaat bijna 50% kans op droge mond. Biotène heeft een compleet productassortiment dat speciaal is ontwikkeld voor mensen met een droge mond. De biotène producten verlichten de hele dag door en zijn verkrijgbaar in oralbalance gel, tandpasta, mondspoeling en mondspray. www.biotene.nl Biotène oralbalance gel, mondspoeling en mondspray zijn medische hulpmiddelen. Lees voor gebruik de gebruiksaanwijzing. De biotène producten bevatten enzymen m.u.v. biotène mondspray. KOAG KAG 309-0612-0795 - BC90005 Neurologische aandoeningen zijn aandoeningen van het zenuwstelsel. Het zenuwstelsel bestaat uit de hersenen, het ruggenmerg en de zenuwen. Voorbeelden van neurologische aandoeningen zijn epilepsie, multiple sclerose, dementie en verschillende spierziekten. Mensen met een neurologische aandoening kunnen last hebben van verschillende ziekteverschijnselen, zoals hoofdpijn, duizeligheid of dubbelzien, rugpijn of verlammingsverschijnselen. In dit nummer van Leef! worden de volgende neurologische aandoeningen nader belicht: dementie (ziekte van Alzheimer), de ziekte van Parkinson en migraine. Wat is dementie? Dementie is een verzamelnaam voor verschillende aandoeningen die de hersenen aantasten. Bij dementie gaan de hersenen achteruit en krijgt iemand steeds meer moeite met het uitvoeren van gewone dagelijkse taken zoals rekenen, koken en zichzelf aankleden. In het begin heeft iemand vaak alleen last van geheugenproblemen. Nu gaat bij iedereen die ouder wordt het geheugen achteruit, en vergeet iedereen weleens een naam of afspraak, maar bij iemand met dementie zijn de geheugenproblemen veel ernstiger. In de loop van de tijd gaan de hersenen steeds meer achteruit, waardoor iemand steeds meer moeite krijgt om zelfstandig te functioneren. Welke soorten dementie zijn er? Er zijn meer dan vijftig ziekten die dementie kunnen veroorzaken. Voorbeelden zijn de ziekte van Alzheimer, vasculaire dementie en de ziekte van Korsakov. De meeste mensen met dementie lijden aan de ziekte van Alzheimer. Wat zijn de signalen die wijzen op dementie? Soms weet je even niet meer welke dag het is. Of vergeet je de naam van je kleinkind. Dat zijn zaken die horen bij het ouder worden. Mensen met dementie hebben hier ook last van, alleen veel vaker en ernstiger. Deze problemen zorgen ervoor dat iemand met dementie steeds meer hulp nodig heeft. Is dementie te genezen? Helaas is er op dit moment geen geneesmiddel dat dementie kan genezen. Wel zijn er geneesmiddelen die ervoor kunnen zorgen dat het geheugen minder snel achteruitgaat en zijn er middelen die kunnen helpen als iemand door de dementie erg angstig of somber is. Migraine Wat is migraine? Migraine is een veelvoorkomende vorm van hoofdpijn. Het is een kloppende hoofdpijn die ontstaat doordat de bloedvaten in het hoofd plotseling wijder worden. De pijn kan optreden aan één zijde van het hoofd, maar ook aan beide zijden tegelijk. Wat is eraan te doen? Er zijn verschillende geneesmiddelen die kunnen helpen om een migraineaanval te stoppen of te verminderen. Bij sommige mensen wordt de migraineaanval gestimuleerd door bepaalde voedingsmiddelen of door stress. Als u last hebt van migraine kunt u samen met uw arts op zoek gaan naar eventuele oorzaken en uitzoeken welke geneesmiddelen bij u het beste werken. 12 leef! leef! 13

Neuroloog Philip Scheltens, neuroloog VUmc Alzheimercentrum, Amsterdam Er zijn steeds meer kleine dingen die gaan opvallen familie lijdt eraan. De zorg komt grotendeels op de familie aan. Het kost familie- We zijn hard op zoek naar een medicijn. In het Alzheimercentrum waar ik werk, in het Alzheimer is de ziekte van de toekomst In Nederland leven nu De partner of familie merkt vaak als eerste dat er iets aan de hand is en trekt aan de bel. Er zijn steeds meer kleine dingen die misgaan: iemand vertelt een paar keer per dag hetzelfde verhaal, raakt de weg kwijt, zegt afspraken steeds af, of kan niet meer met de telefoon of afstandsbediening omgaan. leden veel tijd en energie. En die hebben bovendien vaak ook nog hun eigen leven, met een baan, hobby s en een gezin. Alzheimer Nederland en geheugenpoli Er is veel hulp beschikbaar, maar ik hoor vaak van mantelzorgers dat ze niet zo goed weten welke hulp hen het beste kan VU Medisch Centrum in Amsterdam, doen we vooral onderzoek naar Alzheimer bij jongere mensen vanaf veertig jaar, want al is het een ziekte die het meest bij ouderen voorkomt, ook jongere mensen kunnen Alzheimer krijgen. Drankje om Alzheimer te verminderen 250.000 mensen met de ziekte van Alzheimer. We verwachten dat dit aantal in 2040 zal zijn verdubbeld. Opa Als de dementie erger wordt, is het moeilijker om daar met die persoon over te praten. Op den duur verandert ook iemands karakter en kan iemand heel anders gaan reageren dan je gewend was. Iemand met dementie wordt bijvoorbeeld heel stil of snel boos. ondersteunen. Ik stuur mensen vaak door naar Alzheimer Nederland. Zij hebben een 24-uurs hulplijn waar iedereen met vragen terecht kan. Op de website van Alzheimer Nederland is veel goede informatie te vinden. Verder zijn er overal in Nederland geheugenpoli s. Uit recent onderzoek is gebleken dat een drankje met belangrijke voedingsmiddelen bij mensen met beginnende dementie ervoor kan zorgen dat het geheugen minder snel achteruitgaat. Dit medische drankje is nu in ontwikkeling en ik verwacht dat het volgend jaar al verkrijgbaar zal zijn. Mijn opa had Alzheimer. Hij kwam vaak bij ons langs. Ik was een jaar of acht toen ik merkte dat er iets niet klopte. Hij deed er steeds langer over om van zijn huis naar het onze te komen. Op een gegeven moment stond hij midden in de nacht op om zich te gaan scheren. Dat vond ik toen maar raar. Ziekte van de toekomst Dementie wordt veroorzaakt door verschillende ziekten. De ziekte van Alzheimer is in de meeste gevallen de veroorzaker van dementie. Alzheimer komt vooral voor bij ouderen. Ik noem Alzheimer ook wel de ziekte van de toekomst. Er komen steeds meer ouderen bij en veel ziekten waar ouderen vroeger aan doodgingen, zijn tegenwoordig te genezen. De ouderen van tegenwoordig zijn dus veel gezonder en leven langer. Dit zal in de toekomst leiden tot een toename van het aantal mensen met dementie. In Nederland leven nu 250.000 mensen met de ziekte van Alzheimer. We verwachten dat dit aantal in 2040 zal zijn verdubbeld. Van dementie kun je behoorlijk onzeker worden Als je dement wordt, merk je in het begin wel dat er dingen misgaan of niet kloppen. Daar kun je behoorlijk onzeker van worden. Als de ziekte erger wordt, besef je vaak zelf niet meer wat er aan de hand is. Als een partner of kind de dingen die misgaan ter sprake brengt, dan zal diegene dat ontkennen. Dat doet iemand die dement wordt niet bewust; het maakt deel uit van het ziektebeeld. Als je ouder wordt, is een beetje vergeetachtigheid heel normaal. Je vergeet weleens een naam, of wie er precies op je verjaardag is langsgekomen. Het wordt anders als je niet meer weet dat je je verjaardag hebt gevierd. Of als je de weg naar huis niet meer kunt vinden. Of het gas laat aanstaan. Dan zou er weleens sprake kunnen zijn van dementie. Het helpt als je weet wat er aan de hand is Wekelijks moet ik mensen vertellen dat ze Alzheimer hebben. Voor de meeste mensen komt dit als een opluchting, zeker voor de familie. Vaak waren er al zoveel dingen misgegaan, dat de familie wel een vermoeden had. Ik merk dat het mensen helpt als ze weten wat er aan de hand is. Als het eenmaal bespreekbaar is kan degene die de diagnose heeft gekregen samen met de familie naar oplossingen zoeken en hulp regelen. Ook het praten met lotgenoten kan erg helpen. Dat geeft veel steun en zorgt ervoor dat je niet alleen blijft aanmodderen. Daardoor heb je niet meer het gevoel dat je er alleen voor staat. Voor de familie is het zwaar Zorgen voor iemand die dementie heeft is ontzettend zwaar. Ik zeg weleens: Dementie is een ziekte die iemand heeft, maar de Dat zijn poli s waar onderzocht wordt of iemand dement is. Dat onderzoek wordt gedaan aan de hand van gesprekken, allerlei testjes en het maken van hersenfoto s. Als de diagnose is gesteld, wordt gekeken welke mogelijkheden er zijn om de ziekte af te remmen. Sommige mensen met dementie zijn erg angstig of depressief. Op de geheugenpoli kunnen deze verschijnselen behandeld worden. Je kunt via je huisarts een doorverwijzing krijgen naar een geheugenpoli bij jou in de buurt. We begrijpen steeds beter wat er bij Alzheimer aan de hand is We begrijpen steeds beter wat er bij Alzheimer met de hersenen gebeurt. Maar we kunnen nog niets doen om de ziekte te genezen. In Nederland zijn er op dit moment vier Alzheimercentra. In die centra doen we veel onderzoek om meer over de ziekte te weten te komen. Kan ik er zelf iets aan doen? Alzheimer is een ziekte die je overkomt; je kunt er niets aan doen. Wel zijn er enkele tips die je ter harte kunt nemen en die ervoor kunnen zorgen dat je de ziekte later krijgt, of die de ziekte wat afremmen. Het is bijvoorbeeld belangrijk om gezond te leven. Probeer gezond en gevarieerd te eten en zorg voor voldoende beweging. Drink niet teveel alcohol en rook niet. Verder kun je proberen om zo lang mogelijk geestelijk actief te blijven. Daar bedoel ik mee: ga niet achter de geraniums zitten, maar doe zoveel mogelijk leuke dingen, zoals mensen bezoeken, gesprekken voeren, lezen of puzzelen. Ik doe er alles aan om een oplossing te vinden Ik kom wekelijks in aanraking met mensen die dement zijn en zie hoeveel leed het veroorzaakt, vooral bij de familie. Als de ziekte een gevorderd stadium bereikt, kunnen we op dit moment eigenlijk niets doen. Ik moet toezien hoe iemand achteruitgaat en uiteindelijk zelfs niet meer thuis kan blijven wonen. Op dat soort momenten voel ik me behoorlijk machteloos. Maar ik ben ontzettend positief ingesteld en weet zeker dat er een oplossing voor deze ziekte te vinden is. Ik ga er de komende vijftien jaar alles aan doen om die oplossing te vinden. Meer informatie: www.alzheimer-nederland.nl tekst: Klazien Roozeboom fotografie: Marjolein Annegarn 14 leef! leef! 15

Wist u dat? Feiten en fabels over migraine Migraine is geen zeldzame aandoening. Zeker zo n 2 miljoen Nederlanders hebben er last van. Hiervan is meer dan de helft nog nooit naar de dokter geweest. Sommigen hebben een of enkele aanvallen per jaar, anderen liggen bijna wekelijks een tijdje plat. Gelukkig is migraine goed te behandelen. Leef! zet een aantal fabels en feiten op een rij. Fabel: Migraine is gewoon hoofdpijn Feit: Onweer in de lucht kan een migraineaanval uitlokken Een migraineaanval begint met een soort kortsluiting in de hersenen. Die kortsluiting kan ontstaan door sterke prikkels. Tijdens vermoeidheid of menstruatie is de prikkeldrempel vaak lager, waardoor lichte prikkels al voldoende zijn om een aanval uit te lokken. Prikkels kunnen bijvoorbeeld fel licht tijdens een autorit zijn, of stress. Onweer op komst kan ook een prikkel zijn. En grote lichamelijke inspanning kan een migraineaanval uitlokken bij mensen die er gevoelig voor zijn. Migraine is, anders dan gewone hoofdpijn, een chronische hersenziekte. De migraine komt in aanvallen. Een aanval duurt enkele uren tot enkele dagen. Naast de hoofdpijn hebben mensen met een migraineaanval vaak last van misselijkheid en braken. De bonzende of kloppende pijn komt vaak voor aan een kant van het hoofd en gaat gepaard met overgevoeligheid voor licht en geluid. Fabel: Aan migraine is niets te doen Gelukkig is er wel wat aan migraine te doen. Het is belangrijk om naar de huisarts te gaan met hoofdpijnklachten. Die zal in eerste instantie paracetamol, vaak gecombineerd met een middel tegen misselijkheid, voorschrijven. Als dat niet werkt is de tweede keuze een NSAID, bijv. ibuprofen. Fabel: Van chocolade krijg je migraine Het wordt vaak geroepen, maar blijkt niet waar te zijn: van chocolade krijg je geen migraine. Wel is het zo dat mensen vaak in de eerste fase van een migraineaanval, als ze nog niet voelen dat de aanval er aan komt, vreselijk trek hebben in chocolade of andere lekkere tussendoortjes. Ze denken daarom dat de chocolade de aanval veroorzaakt. Dat is echter niet waar. Het voorstadium van de migraine veroorzaakt de trek. Oorzaak en gevolg worden omgekeerd. Feit: Een migraineaanval kan leiden tot hersenbeschadiging Waarschijnlijk zijn de gevolgen niet zo heel zwaar, omdat alle proefpersonen ondanks de hersenschade helemaal normaal functioneerden. Feit: Migraine komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen Voor de puberteit hebben evenveel jongens als meisjes last van migraine. Na de puberteit verandert dit en hebben drie keer zoveel vrouwen als mannen last van migraine. Dat heeft vooral te maken met hormonale verschillen. Vooral schommelingen in de hormooncyclus, vlak voor en tijdens de menstruatie, zorgen voor veel migraineklachten. Migraine is niet psychisch, zoals wel eens wordt gedacht. Het is een ziekte van de Tijdens een slechte week is het best mogelijk om meer geneesmiddelen te gebruiken, maar dit mag geen vaste gewoonte worden. Medicatieafhankelijke hoofdpijn ontstaat heel geleidelijk. Het begint met het innemen van paracetamol of een andere pijnstiller tegen hoofdpijn. Soms blijft de hoofdpijn aanhouden en worden er meer pijnstillers gebruikt, eventueel ook uit voorzorg. De patiënt komt in een vicieuze cirkel terecht met steeds meer hoofdpijn en steeds meer pijnstillers, net zo lang tot de hoofdpijn chronisch is en er met grote regelmaat pijnstillers worden gebruikt. Feit: Ook kinderen kunnen last hebben van migraine Iets meer dan tien procent van de kinderen Als ook dat niet werkt zijn er goede geneesmiddelen tegen migraine, de zogenaamde triptanen, die bij de meeste mensen de migraineaanval kunnen afbreken. Er zijn zeven verschillende soorten triptanen die allemaal net een beetje anders werken. Vraag advies bij uw Service Apotheek. Mochten de problemen toch aanhouden, dan zijn er dertig gespecialiseerde hoofdpijncentra in Nederland die u verder kunnen helpen. Kijk hiervoor op www.hoofdpijncentra.nl. Feit: Een migraineaanval bestaat vaak uit meerdere fasen Een migraineaanval kan uit verschillende fasen bestaan, beginnende met de waarschuwingsfase. Vervolgens komt de aurafase (schitteringen, flitsen of golvende beelden), dan de hoofdpijnfase, gevolgd door de herstelfase. De waarschuwingsfase wordt slechts door een op de vijf patiënten opgemerkt. De aurafase treedt bij ongeveer 15 procent van de migrainepatiënten op. De hoofdpijnfase gaat vaak samen met misselijkheid en braken en duurt 4 tot 72 uur. Tijdens de herstelfase verdwijnt de hoofdpijn, maar is de patiënt nog wat sneller vermoeid. Deze fase duurt een of twee dagen. Uit Leids onderzoek is gebleken dat een klein aantal migrainepatiënten microinfarcten, ofwel beschadigingen, in de kleine hersenen hebben. Dit komt vaker voor bij patiënten die last hebben van migraine met aura. Ook de frequentie van de aanvallen speelt hierbij een grote rol. Behalve beschadigingen in de kleine hersenen, waren er witte stof afwijkingen, ofwel beschadigingen, in de grote hersenen te zien. Dit kwam vaker voor bij vrouwen met migraine en bij patiënten met meer aanvallen. Het is niet duidelijk hoe ernstig de hersenschade is. hersenen. Hoe de ziekte precies ontstaat, is nog niet bekend. Migraine is een erfelijke aandoening en komt daarom veel in families voor. Fabel: Drie paracetamol per week kan geen kwaad Mensen met hoofdpijnklachten kunnen last krijgen van medicatieafhankelijke hoofdpijn, juist als ze met regelmaat pijnstillers gebruiken tegen die hoofdpijn. van 10 jaar oud heeft last van migraine. 250.000 kinderen onder de zestien jaar hebben er regelmatig last van. Migraine is bij kinderen lastig te herkennen, kinderen kunnen nog niet zo goed aangeven wat er met ze aan de hand is en de symptomen zijn vaak anders dan bij volwassenen. Kinderen hebben veel last van misselijkheid en braken en minder van hoofdpijn. Een aanval duurt vaak korter dan bij volwassenen. Meer informatie: www.hoofdpijnpatienten.nl tekst: Arwen Kleyngeld 16 leef! leef! 17

Op bezoek apotheker en klant aan het woord Wilma Denneboom, apotheker Service Apotheek Meindersma in Deventer Bij gebruikers van geneesmiddelen tegen migraine letten we extra op Meneer Ploeger (85) Ik ga elke dag bij mijn vrouw langs Onze apotheek bestaat al meer dan honderd jaar. Ik spreek soms klanten die al zestig jaar bij onze apotheek komen. Onze apotheek ligt aan de rand van het centrum. De mensen die hier komen zijn heel verschillend. We krijgen zowel studenten als jonge gezinnen als ouderen aan de balie. Van de ene klant weet ik meer dan van de ander. Sommige mensen komen hier regelmatig en maken dan even een praatje. Eén computersysteem Met de dienstapotheek in het Deventer Ziekenhuis en de apotheken in Deventer, Twello, Bathmen, Markelo, Raalte en Holten delen we één computersysteem. Ook de huisartspost in het Deventer Ziekenhuis en de huisartspraktijken zijn op dit systeem aangesloten. Dat is erg handig. Als je in het weekend bij de huisartspost of de dienstapotheek komt kunnen ze daar in de computer zien welke geneesmiddelen door de eigen apotheek geleverd worden. Samenwerking met huisartsen We vinden samenwerking heel belangrijk. We werken met een vast team. Ons team bestaat bijna alleen uit vrouwen. De mannen in onze praktijk zijn mijn collega apotheker(s) en de apotheekbezorgers. Ons team is goed op elkaar ingespeeld. De assistentes voeren de geneesmiddelen in in de computer, maken ze klaar en geven ze, met de juiste informatie en advies, mee aan de klanten. Als de assistentes ergens over twijfelen, overleggen ze met mij of mijn collega apothekers. Verder werken we veel samen met huisartsen in de buurt. Met de vier huisartsen van het Noorderplein hebben we een interne telefoonlijn. Bij vragen over de recepten bellen we via een intern nummer met de desbetreffende doktersassistente of huisarts. Dat doosje ziet er anders uit... Tegenwoordig gebeurt het vaak dat iemand bij het afhalen van een herhaalrecept een geneesmiddel meekrijgt dat er heel anders uitziet dan de vorige keer. Ik merk dat dat voor veel mensen verwarrend is. Dit heeft te maken met de zorgverzekeraars, die willen dat we bepaalde geneesmiddelen afleveren. Vaak gaat het dan om het goedkoopste geneesmiddel. Welk geneesmiddel het goedkoopst is, kan van maand tot maand verschillen. Het is goed om te weten dat de kwaliteit van alle geneesmiddelen in Nederland heel streng gecontroleerd wordt. Ook al is de kleur van de pil of het doosje anders, de kwaliteit is altijd goed. Extra alert bij mensen met migraine Mensen met migraine gebruiken vaak veel geneesmiddelen, vooral pijnstillers. Bij gebruikers van geneesmiddelen tegen migraine letten we extra op, want als je teveel van deze pijnstillers gebruikt, kan dit juist weer hoofdpijn veroorzaken. Verwarde mensen houd ik in de gaten We krijgen in onze apotheek weleens te maken met mensen die in de war zijn. Ik merk dat bijvoorbeeld doordat ze opeens heel vaak bellen of doordat ze hun herhaalrecepten veel later komen ophalen dan normaal. Ik houd het dan een tijdje in de gaten en als ik vermoed dat iemand hulp nodig heeft bij het innemen van zijn medicijnen, neem ik contact op met de huisarts. Mensen die moeite hebben met het juist innemen van hun geneesmiddelen kunnen we helpen door de middelen aan te leveren in een weekrol. De pillen zitten in een zakje waarop de dag en het tijdstip van inname vermeld staan. Als iemand meer hulp nodig heeft kan de thuiszorg hierbij helpen. Wilt u dat ik even naar uw pillen kijk? Klanten die meer dan vijf soorten geneesmiddelen gebruiken krijgen van ons een uitnodiging om bij de apotheek langs te komen voor een soort pillen-apk. Mensen nemen dan al hun geneesmiddelen mee, en dan gaan we even apart zitten om alles te bekijken. Ik vraag dan of iemand last heeft van bijwerkingen. Ik neem alle medicijnen met ze door, ook de medicijnen die iemand zonder recept gekocht heeft bij de drogisterij. Ik kijk dan of die middelen goed samen gebruikt kunnen worden. Ik vraag ook altijd op welke momenten iemand zijn medicijnen inneemt en of dit allemaal nog goed lukt. Bij de meeste mensen gaat dit goed, maar het gebeurt soms ook wel eens dat iemand het ingewikkelder maakt dan nodig is. Mensen denken vaak dat je verschillende geneesmiddelen niet op hetzelfde moment mag innemen. Soms is dat zo, maar vaak ook niet. Ze nemen dan een pilletje bij het ontbijt, een andere pil bij de koffie en weer een andere bij de lunch. Zo ben je de hele dag bezig met het innemen van je pillen, terwijl je ze misschien net zo goed s ochtends in een keer kan innemen. Dat is veel makkelijker en je hoeft dan niet de hele dag aan je pillen te denken. Na het gesprek met de klant heb ik nog een gesprek met de huisarts, om te zien of alle voorgeschreven medicijnen echt nodig zijn, en of er misschien nog geneesmiddelen ontbreken. Ik hoop dat we met deze service veel mensen kunnen geruststellen. Want als je zoveel geneesmiddelen gebruikt, heb je vaak al genoeg aan je hoofd. Dat je je dan geen zorgen meer hoeft te maken over hoe je die geneesmiddelen gebruikt, is dan mooi meegenomen. Ik kom regelmatig bij de apotheek. Toen mijn vrouw nog thuis woonde, haalde ik ook haar medicijnen op. Ze gebruikte vooral pijnstillers, en Movicolon om makkelijker naar het toilet te gaan. Zelf ben ik een grootverbruiker van medicijnen. Ik zeg altijd: Ik kan niet meer doodgaan, want ik heb voor elke kwaal wel een pil. Ik heb diabetes en gebruik daar medicijnen voor. Verder slik ik pillen voor mijn hoge bloeddruk en om makkelijker te kunnen plassen. Ik heb zo n torentje, waar per dag al mijn pillen in zitten. Elke zondagavond vul ik die toren voor de week die komen gaat. Daar ben ik altijd wel even zoet mee. Dementie Mijn vrouw heeft dementie en woont al zes jaar in een verpleeghuis. We hebben een fijn leven gehad samen, mijn vrouw en ik. We hebben veel gereisd. We zijn een keer drie maanden door Europa getrokken. Helemaal langs de Baltische kust en naar Griekenland en Italië. Prachtig was dat. Binnensluipen Ik had lang niet in de gaten dat er iets met mijn vrouw aan de hand was. Dementie is een ziekte die langzaam komt binnensluipen. Wat mij wel opviel was dat ze op een gegeven moment dingen zei of deed die nergens op sloegen. Ze zei dan bijvoorbeeld dat ze naar de wc ging en dan vond ik haar liggend in bed. Ze gaf niet toe dat het niet goed ging. Ze zei dan alleen maar: Ik was het even kwijt. Geheugen Ik woon nog zelfstandig. Als ik thuis ben doe ik spelletjes op de computer of lees de krant. Ik woon dicht bij het verpleeghuis. Elke dag ga ik bij mijn vrouw langs. Het geheugen van mijn vrouw wordt elke keer slechter. Ze weet nog goed wie ik ben, maar als ik haar iets vertel en ik vraag er vijf minuten later naar, dan weet ze het al niet meer. Als ik haar kamer binnenkom is ze altijd heel blij en vraagt ze: Hoe heb je mij gevonden? Dochter Nijhuis- Ploeger (57) Mijn moeder was altijd erg actief en ze was een goede gastvrouw die voor iedereen klaarstond. Als we elkaar zagen was dat vaak op drukke momenten. We waren dan met het hele gezin en druk in de weer met de kinderen. Het viel mij in het begin nog helemaal niet op dat er iets met haar aan de hand was. Pijntje of kwaaltje In de jaren voordat ze werd opgenomen, merkten we dat mijn moeder steeds meer dingen uit de weg ging. Ze ging niet meer naar drukke verjaardagen en nodigde geen bezoek uit. Ze had altijd wel een pijntje of een kwaaltje en kwam alleen langs als we met de familie bij elkaar kwamen. Ik vond haar steeds vaker afwezig en ze nam niet echt meer deel aan gesprekken. Als we bij haar thuis waren, sloot ze zich af en ging ze haar eigen gang in de keuken. Maar dat mijn moeder dement werd, had ik toen nog niet door. Badjas De echte ommekeer kwam zo n tien jaar geleden. Mijn moeder lag steeds vaker in bed en op het laatst ging ze bijna de deur niet meer uit. Boodschappen doen en koken liet ze over aan mijn vader. Als ik langskwam had ze vaak haar badjas nog aan. Ik zei daar weleens wat van. Mijn vader had dan zoiets van: maak je geen zorgen, we regelen het leven wel met z n tweeën. Signalen Achteraf denk ik: hadden we misschien eerder de signalen moeten zien dat het met mijn moeder niet goed ging? Mijn vader was toen nog erg fit en heeft veel taken van haar overgenomen. Dat was aan de ene kant fijn, maar daarmee verbloemde hij wel dat er iets met mijn moeder aan de hand was. Onrust Op het laatst lag mijn moeder veel in bed en werd ze erg onrustig. Ze peuterde veel in haar neus. Ze wisselde voortdurend tussen naar bed gaan en weer opstaan. Soms zei ze: Ik weet ook niet hoe het moet, neem me maar op. Toen ze op een gegeven moment in de wasmachineruimte op zoek ging naar het toilet, hadden we door dat mijn moeder echt in de war was. Hierdoor voelden we ons radeloos. Mijn vader was inmiddels slecht ter been en kon de zorg voor mijn moeder niet meer aan. Na twee weken is mijn moeder opgenomen in een verpleeghuis. Dichtbij Mijn moeder is niet meer de moeder die ze was. Dat vond ik in het begin erg moeilijk, maar ik heb me er nu bij neergelegd. Ik ben blij met al die jaren dat ze goed was en met wat ze allemaal voor ons heeft gedaan. Dat mijn ouders nu niet meer samen kunnen wonen, maakt me het meest verdrietig. Gelukkig woont mijn vader heel dicht bij het verpleeghuis, zodat hij makkelijk bij haar langs kan gaan. tekst: FKlazien Roozeboom fotografie: Marjolein Annegarn 18 leef! leef! 19

Thema ParkinsonNet advertentie Druk, druk, druk? Loop voor ons een rondje door je buurt Service Apotheek steunt het werk van de Als je de ziekte van Parkinson hebt, krijg je met veel verschillende zorgverleners te maken Marten Munneke, directeur van ParkinsonNet Hersenstichting en in het Enkele jaren geleden richtte Marten Munneke samen met collega s ParkinsonNet op. Geef je op als collectant voor de Hersenstichting in februari 2013. Meld je aan op www.hoofdpijnpatienten.nl Dan gaat volgend jaar 25% van jouw collecteopbrengst naar voorlichting over migraine. Een speerpunt van de Hersenstichting. bijzonder van de Nederlandse vereniging van Hoofdpijnpatiënten. ParkinsonNet is een netwerk van zorgverleners die zijn gespecialiseerd in de ziekte van Parkinson en via dit netwerk makkelijk met elkaar kunnen samenwerken. Munneke: Als je de ziekte van Parkinson hebt, krijg je met veel verschillende zorgverleners te maken. Denk bijvoorbeeld aan de huisarts, de parkinsonverpleegkundige, Zorgverlener zoeken Hebt u parkinson of ondersteunt u iemand met deze ziekte? Via www.parkinsonnet.nl/zorgzoeker Collecteer mee en ga migraine te lijf met een collectebus. Collecteer je al voor de Hersenstichting? Meld je toch aan, zodat ook jouw deel naar voorlichting over migraine gaat. Praat ook mee over uw migraine op www.face- de neuroloog, de fysiotherapeut, de ergotherapeut, de diëtist, de seksuoloog, enz. Het viel ons op dat veel van die zorgverleners maar af en toe iemand met parkinson in hun praktijk kregen. kunt u een zorgverlener zoeken bij u in de buurt, die veel weet over de ziekte van Parkinson en veel ervaring heeft met het behandelen en begeleiden van mensen met www.hoofdpijnpatienten.nl book.com/stophoofdpijn Omdat parkinson een complexe ziekte is, die per persoon ook weer heel verschillend kan zijn, deden zorgverleners onvoldoende deze ziekte. Samenwerken De zorgverleners kunnen via een ervaring op met de behandeling en be- speciale internettool (mijnzorgnet. geleiding van parkinsonpatiënten en hun nl) met elkaar overleggen over Als hoofdpijn of migraine uw leven ontregelt... Informatiebijeenkomst Als hoofdpijn of migraine uw leven ontregelt... familie. Daarnaast was er dus het probleem van de vele verschillende zorgverleners, die normaal gesproken weinig onderling contact met elkaar hadden en dus niet goed konden samenwerken. Om die reden hebben we ParkinsonNet uw behandeling. Zo worden de verschillende aspecten van de zorg goed op elkaar afgestemd. In de toekomst kunt u via het internet een vergadering met uw zorgverleners organiseren om uw behandeling of dat van uw familielid te Wordt uw dag regelmatig verpest door hoofdpijn? En werken de pijnstillers van de apotheker of drogist niet? Misschien hebt u migraine. Daarom organiseert uw Service Apotheek hierover voor hoofdpijn of migraine patiënten en belangstellenden een gratis informatiebijeenkomst. Hierbij worden de mogelijke oorzaken, gevolgen, behandeling en opsporing van migraine besproken. Kijk op www.serviceapotheek.nl voor de data en locaties. opgezet. De zorgverleners die zich bij het netwerk aansluiten, krijgen eerst een opleiding. Via het netwerk krijgen ze veel meer mensen met parkinson te zien dan vroeger. Zo doen ze dus veel meer kennis en ervaring op. We zijn begonnen met het opzetten van een regionaal netwerk in Nijmegen. Nu is er in elke regio in Nederland zo n netwerk te vinden. De verschillende zorgverleners kunnen via het netwerk makkelijk met elkaar in contact komen en daardoor goed samenwerken. We zouden graag zien dat alle zorgverleners die betrokken zijn bij de ziekte van Parkinson zich bij het netwerk aansluiten. Daarom werken we sinds kort ook samen met Service Apotheek. bespreken. Spark Magazine ParkinsonNet heeft, in samenwerking met de Parkinson Vereniging, het initiatief genomen tot het tijdschrift Spark Magazine. In dit magazine vertellen mensen met parkinson hoe het is om te leven met deze ziekte, en hoe het hen lukt, ondanks de beperkingen die zij ervaren, om positief in het leven te staan. Naast informatie over de ziekte van Parkinson staan er in dit magazine ook reisrapportages, culinaire tips en kledingadviezen. U kunt het magazine aanvragen of inzien via www.sparkmagazine.nl. Meer informatie over ParkinsonNet en de ziekte van Parkinson? Kijk op: www. parkinsonnet.nl www. parkinsonvereniging.nl tekst: Klazien Roozeboom fotografie: Marjolein Annegarn 20 leef! leef! 21

Thema Neurologische aandoeningen Wat kan Service Apotheek voor u betekenen? Hoofdpijn of toch migraine? Ligt het aan mijn leeftijd of ben ik de laatste tijd vergeetachtiger? Al die verschillende geneesmiddelen ik zie door de bomen het bos niet meer! Hoofdpijn en pijnstillers Herkent u dat? U hebt wel eens hoofdpijn en pakt dan een pijnstiller. Niets aan de hand zou u zeggen. Maar wat als u regelmatig een pijnstiller nodig hebt? Wist u bijvoorbeeld dat pijnstillers ook juist hoofdpijn kunnen veroorzaken of verergeren? In zo n geval spreken wij van medicatieafhankelijke hoofdpijn. Dit kan al optreden als u meer dan drie dagen per week een pijnstiller gebruikt. Door te stoppen met de pijnstiller kunt u helemaal van uw hoofdpijn afkomen. De medewerkers van uw Service Apotheek en uw huisarts kunnen u hier bij helpen. Ook voor vragen over het gebruik van pijnstillers kunt u bij ons terecht. Wist u bijvoorbeeld dat niet alle pijnstillers zo maar gebruikt mogen worden in combinatie met bloedverdunners of bij maagklachten? Of dat te veel paracetamol problemen met de lever kan geven? Allemaal vragen die u ons kunt stellen. Bovendien controleren wij ook of de door u zelf gekochte geneesmiddelen veilig gebruikt kunnen worden in combinatie met de geneesmiddelen die uw arts heeft voorgeschreven. Een gerust idee toch? Vergeetachtig. Is het de ouderdom of is er meer aan de hand? Wij kennen het allemaal wel eens. Je wilt boodschappen doen, maar tegen de tijd dat je in de winkel bent ben je vergeten wat je ook weer moest hebben. Of je wilt wat opzoeken, maar tegen de tijd dat je de computer hebt opgestart ben je vergeten wat ook weer. Allemaal zaken waar iedereen wel eens tegen aan loopt. Of je nu jong of oud bent. Maar wat als dagelijkse dingen moeilijker worden? Dat je vergeet hoe je thee moet zetten. Of dat je niet meer weet hoe en welke geneesmiddelen je wanneer in moet nemen. In het laatste geval kan uw Service Apotheek behulpzaam zijn. Samen met u of uw verzorger komen wij tot de juiste oplossing om met name het geneesmiddelengebruik in goede banen te leiden. Praat er eens over. Medicatiecontrole Wist u trouwens dat steeds meer apotheken uitgebreide medicatiebeoordelingen doen. In een persoonlijk gesprek neemt de apotheker samen met u het geneesmiddelengebruik door. Hoe gebruikt u het? Wat zijn uw ervaringen? Voldoet het aan de verwachtingen? Ervaart u problemen? Kortom, allerlei zaken die betrekking hebben op uw gevoel bij uw geneesmiddelen. Hierna bekijkt de apotheker of uw geneesmiddelengebruik nog steeds past bij de klachten of ziektes die u hebt of dat de keuze van het geneesmiddel nog steeds past bij de meest recente inzichten. Dit legt de apotheker, in overleg met u, voor aan uw arts. Samen kijken zij of en hoe dit eventueel beter kan. Een medicatiecontrole op maat dus! Waarbij het er niet omgaat om altijd maar wijzigingen door te voeren, want zoals de uitdrukking is never change a winning team. Steeds meer verzekeraars hebben hier al afspraken over gemaakt met uw Service Apotheek. Medicatie-afhankelijke hoofdpijn kan al optreden als u meer dan drie dagen per week een pijnstiller gebruikt. 22 leef! leef! 23

Rugpijn? Rugpijn is een veel voorkomende gezondheidsklacht. Iedereen heeft er in meer of mindere mate (wel eens) last van. Fysius Rugexperts is de fysiotherapiepraktijk die 100% gespecialiseerd is in de behandeling van rugklachten. Voor iedereen met rugklachten Wat uw rugklachten ook zijn; u bent welkom bij Fysius. Of het nu gaat om bekkenklachten, hernia, ischias, spit of andere beginnende of chronische rugklachten. Bekkenklachten Rug- en bekkenklachten hebben vaak invloed op elkaar. Onze therapeuten zijn naast rugexpert ook opgeleid tot bekkentherapeut. Blijvend resultaat Uit ervaring en onderzoek blijkt dat de meeste pijnklachten worden veroorzaakt doordat rugwervels teveel of juist te weinig van elkaar bewegen. Om dit blijvend te verhelpen maakt Fysius gebruik van verschillende behandelmethoden, waaronder de unieke OriGENE-therapie. Er is een oplossing! Hiermee hebben we al duizenden cliënten met rugklachten succesvol geholpen. Onder hen ook veel mensen die al jarenlang pijnklachten hadden en diverse therapieën hadden gevolgd, vaak zonder blijvend resultaat. Ben ik hiervoor verzekerd? Fysius Rugexperts heeft goede contractafspraken met alle grote zorgverzekeraars in Nederland. Afhankelijk van uw aanvullende verzekering voor fysiotherapie, wordt uw behandeling in de meeste gevallen (deels) vergoed. Heb ik een verwijsbrief nodig? U hoeft niet eerst langs uw huisarts voor een verwijsbrief. U kunt direct bij ons in behandeling komen. Een telefoontje is voldoende voor de eerste afspraak. Gratis Rugadvies Ter kennismaking bieden we u een gratis rugadvies aan, inclusief rugscan met rapportage. Bel voor meer informatie 0800-222 22 27 (gratis) of kijk op www.fysius.nl Puzzel puzzel mee en win Win een Speakerball for ipod! MUZIEK- LERAAR BLADZIJDE BADPLAATS MONNIKS- KLEED VERGIFFENIS MET EEN HOGE TEM- PERATUUR 7 IETS VAN HETZELFDE IN EIGEN BEZIT OEVER - BEGROEIING GRAFICUS SPREKER 9 TOETJE 4 BEHOEFTIGE MENSEN EIGENWIJS GEBOGEN BEEN BEDRIJFS - VORM BIJWOORD GUNSTIG OPGOOI GESNAPT TYPE INGANG GEOLOGISCH TIJDVAK KUNSTE- NARES OUDE MAAT BORDPAPIER 13 LAATSTE GEDEELTE MEEUW- ACHTIGE VOGEL BINNENKORT 1 11 GROENTE PERS. VNW. NOOT SPIES HOUTEN GERAAMTE MEISJESNAAM IEL UITROEP BIJBELSE FIGUUR PLUS BOOM 2 KODDIG GEBAAR GRAP OP DIT MOMENT 6 VOORJAAR OP DE GROND NEERKOMEN Los het Zweedse raadsel op. De letters in de gekleurde, genummerde vakjes vormen de oplossing. Uw oplossing kunt u vóór 22 oktober 2012 doorbellen via 0909-202 70 77 (80 ct. p.m.) De meeropbrengst is bestemd voor de Vereniging Ouders, Kinderen en Kanker. EUROPESE HOOFDSTAD VLEIEND 8 WERK VAN EEN COMPONIST VAKANTIE- GANGSTER 12 3 SNEL WEG- GRAAIEN 5 GAPPEN 10 Kanjerketting. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Almere Amersfoort Amsterdam Apeldoorn Arnhem Deventer Den Bosch Doetinchem Ede 036-845 46 20 033-201 12 66 020-891 26 65 055-201 30 00 026-845 30 77 0570-21 10 03 073-844 04 00 0314-74 05 10 0318-89 02 86 Enschede Groningen Hardenberg Leeuwarden Nijmegen Utrecht Winterswijk Zwolle 053-201 11 40 050-201 17 17 0523-72 04 20 058-845 08 80 024-890 34 05 030-310 11 11 0543-84 99 55 038-845 06 10 Fysius Rugexperts is erkend als TopZorg en Pluspraktijk! Fysius Rugexperts is vanaf 1 januari 2012 erkend als TopZorgpraktijk en Pluspraktijk. Hiermee voldoet Fysius aan de hoogste eisen en alle criteria van zorgverzekeraars op het gebied van kwaliteit, transparantie en service. Bel 0909-202 70 77 De meeropbrengst van deze puzzel komt ten goede aan de KanjerKetting van de Vereniging Ouders, Kinderen en Kanker (VOKK). Met de KanjerKetting steunt de VOKK kinderen met kanker. Bij elke ingreep en behandeling hoort een speciale KanjerKraal die de kinderen aan hun KanjerKetting rijgen. De KanjerKetting verbeeldt de soms jaren durende behandeling en is na afl oop een tastbare herinnering. Kijk ook op www.vokk.nl / www.kanjerketting.nl ipod dockingsystemen zijn er in vele uitvoeringen. Deze Speakerball for ipod is uniek vanwege de ronde vorm, de vele kleurvarianten en het hoge uitgangsvermogen. De Speakerball for ipod ondersteunt alle ipod systemen, maar ook andere MP3/4/5 spelers kunnen erop worden aangesloten via de auxingang. De bijzondere geluidskwaliteit wordt gerealiseerd door twee ingebouwde hifi - speakers, aangevuld met een subwoofer. Kan naar persoonlijke smaak worden ingesteld voor de hoge en lage tonen. 4x 129,- 0800-222 22 27 www.fysius.nl Kijk voor meer info op www.lenco.eu leef! 25

Als u het ons vraagt vragen die ons regelmatig worden gesteld De 625 apothekers en meer dan 3.800 apothekersassistenten van de ruim 375 Service Apotheken in Nederland beantwoorden dagelijks vele vragen. Wij staan altijd voor u klaar om u zo goed mogelijk te ondersteunen bij uw genees- en/of hulpmiddelengebruik. In deze rubriek beantwoorden wij een aantal vragen die regelmatig worden gesteld aan onze apothekers en apothekersassistenten. Hebt u ook een vraag, stel deze dan aan uw eigen apotheek of mail de redactie van Leef!: leef@serviceapotheek.nl Soa s Ik ben bang dat ik een soa heb opgelopen. Wat is een soa eigenlijk? Een soa is een afkorting en betekent: seksueel overdraagbare aandoening. De meeste soa s worden veroorzaakt door bacteriën of virussen. Soa s zijn erg besmettelijk. U kunt een soa oplopen via onbeschermd seksueel contact. Voorbeelden van soa s zijn: chlamydia, genitale wratten, gonorroe, hepatitis B en hiv-infectie. Hoe merk ik dat ik een soa heb? Soms merkt u duidelijk dat er wat aan de hand is. Vrouwen kunnen bijvoorbeeld last hebben van veel meer afscheiding dan normaal. Ook kunt u pijn of een branderig gevoel hebben bij het plassen. Van sommige soa s merkt u niets, maar omdat soa s zeer besmettelijk zijn, kunt u ze ongemerkt wel doorgeven aan anderen. Op de langere termijn kunnen onbehandelde soa s ernstige gevolgen hebben. Daarom is het altijd verstandig om u te laten onderzoeken als u vermoedt dat u een soa hebt opgelopen. Neem hiervoor contact op met uw huisarts of met een soa-polikliniek. Misschien heb ik een soa opgelopen, wat moet ik doen? U vindt het misschien niet makkelijk om over een mogelijk opgelopen soa te praten. Veel mensen met een soa, bezoeken hun huisarts. U hoeft zich er niet voor te schamen. Pas nadat de arts u onderzocht heeft, wordt duidelijk of u een soa hebt. U hoeft niet bang te zijn dat anderen horen van uw soa. Alle artsen hebben beroepsgeheim en zullen nooit medische informatie doorgeven aan anderen. Het is wel belangrijk dat u uw seksuele partner(s) vertelt over uw soa, zodat ook zij zich kunnen laten testen en kunnen voorkomen dat ze anderen besmetten. Hoe wordt een soa behandeld? De meeste soa s kunnen goed worden behandeld. Uw arts zal u hiervoor geneesmiddelen voorschrijven, die u kunt ophalen bij uw Service Apotheek. Wat kan ik doen om een soa te voorkomen? De enige manier om zeker te weten dat u geen soa oploopt, is te vrijen met iemand die geen soa heeft. Als beide partners binnen een relatie trouw zijn, is er geen kans op het oplopen van een soa. Hebt u wisselende seksuele contacten, gebruik dan altijd een condoom en/of een liklapje (beflapje). Hiermee hebt u minder kans om een soa op te lopen. Condooms zijn verkrijgbaar bij uw Service Apotheek. Artrose Mijn arts heeft vastgesteld dat ik artrose heb. Wat is dat precies? Artrose is een reumatische ziekte. Bij artrose wordt het kraakbeen dunner en zachter. De klachten bij artrose zijn pijn en stijfheid. De pijn wordt vaak later op de dag erger. Als u de ziekte langer hebt, kunnen uw gewrichten stijver worden, waardoor u lastiger kunt bewegen. Het komt dan ook vaker voor dat u pijn hebt terwijl u rust. Wat kan ik zelf doen om de pijn en stijfheid te verminderen? Omdat uw gewrichten stijf en pijnlijk zijn, hebt u waarschijnlijk de neiging om minder te bewegen. Maar juist door te bewegen houdt u uw gewrichten soepel. U kunt in beweging blijven door bijvoorbeeld te gaan fietsen, wandelen of zwemmen. Is artrose te genezen? Artrose is niet te genezen. Wel zijn er geneesmiddelen die ervoor kunnen zorgen dat uw gewrichten minder stijf zijn of dat de ontsteking of de pijn minder wordt. Sommige pijnstillers zijn vrij verkrijgbaar bij uw apotheek. Uw apotheker kan dan meteen controleren of de geneesmiddelen geschikt zijn om te gebruiken in combinatie met uw huidige geneesmiddelen. Als u door artrose problemen krijgt met uw dagelijkse werkzaamheden zoals aankleden, uzelf verzorgen, werk of hobby s, dan kunnen hulpmiddelen en aanpassingen u helpen. Voor het aanvragen van hulpmiddelen of aanpassingen kunt u terecht bij een ergo- of fysiotherapeut bij u in de buurt. Uw vragen worden beantwoord door: Bij uw Service Apotheek kunt u terecht voor diverse reumahulpmiddelen die het gebruik van uw geneesmiddelen vergemakkelijken, zoals een tabletsplitter of een tube-uitknijper. Olga van Vemde Apotheek Epe te Epe. Boris van Wijk Apotheek Nieuw Gastel te Oud Gastel / Dependance Molenweg te Steenbergen. Jeroen Mentink Apotheek Carnisselande te Barendrecht. 26 leef! leef! 27

A.Vogel Atrosan Spier- en Gewrichtsgel* Helpt snel bij: Spierpijn Stijve spieren en gewrichten Pijn door kneuzingen Last van milde pijn in de gewrichten? Kies dan voor Atrosan tabletten.* * Traditioneel kruidengeneesmiddel, lees voor gebruik de bijsluiter. De toepassing is uitsluitend gebaseerd op langdurige gebruikservaring. * NIEUW KOAG/KAG nr. 11-0312-0257 Column Theo de Zwart De crisis na de diagnose Tijdens een werkafspraak in het ziekenhuis kwam ik in gesprek met een patiënt die een poliklinische afspraak had bij de neuroloog. Ik noem hem Willem-Jan. Hij vertelde mij het volgende. Volop stond ik in het leven. 37 Jaar was ik. Ik begon opeens last te krijgen van bevingen die hinderlijk werden. Na een half jaar werd ik destijds onderzocht door de huisarts en doorverwezen naar de neuroloog. Aanvankelijk dachten de artsen aan een hersentumor. Na onderzoek kwam er een andere diagnose uit waar ik geen rekening mee had gehouden. Gelukkig dacht ik toen! Geen hersentumor. Fijn! Er is nu een duidelijke lichamelijke verklaring voor mijn klachten. Uw Service Apotheek wekelijks te zien op RTL4! Vanaf zondag 9 september in de apotheek RTL4 11.00 uur De diagnose was de ziekte van Parkinson. Voor die tijd was dat een relatief onbekende ziekte. Weinig mensen wisten daarvan af. Mij werd verteld dat bij mensen met de ziekte van Parkinson een deeltje in de hersenen, ook wel de zwarte kern genoemd, beschadigd raakt. Deze zwarte kern speelt een belangrijke rol bij het soepel laten verlopen van bewegingen. De crisis na de diagnose Parkinson is niet te genezen en heeft op alle terreinen van mijn leven gevolgen. De Parkinson Vereniging geeft aan dat iedereen er anders mee omgaat. Ik ben nu 61 jaar oud. Ik heb een lange tijd na de diagnose nog kunnen doorwerken. Maar gaandeweg merk ik dat de aantasting van de hersenen steeds meer gevolgen laat zien, waardoor het bewegen minder gemakkelijk gaat. Er is bewegingstraagheid ontstaan. Ik ervaar nu dagelijks dat de klachten van dag tot dag kunnen wisselen, ja zelfs van uur tot uur. De soepelheid verdwijnt en bewegingen die vroeger automatisch gingen leveren ineens problemen op. s Nachts heb ik regelmatig veel last van spierstijfheid en dan moet ik uit bed om extra te bewegen. Overdag ben ik moe. Ik kan mij dan slecht concentreren en voel mij uitgeput. Soms kunnen mensen uit mijn directe omgeving dat moeilijk begrijpen. Ik heb gestudeerd aan een Universiteit. Mijn verstand (IQ) wordt regelmatig onderzocht op eventuele achteruitgang door de Parkinson. Gelukkig is er geen achteruitgang te meten. Wel weet ik dat ik door de Parkinson meer kans heb op dementie in een latere fase van de ziekte De crisis na de diagnose Ja, inderdaad. Toen ik hoorde dat ik de ziekte van Parkinson had werd de normale gang van mijn leven en die van mijn gezin plotseling onderbroken. Het leven leek niet meer vanzelfsprekend te zijn. Door de Parkinson is het onzeker geworden. Alles komt in een ander daglicht te staan. Relaties zijn anders geworden. Mijn werk is gestopt. Ik heb problemen met eten en drinken. Mijn speeksel kan ik niet meer inhouden en loopt langs mijn mondhoeken Nu ruim 24 jaar later na verloop van tijd dringt de diagnose langzaam verder door mijn brein heen. Ik zit als een intelligente man in een lichaam dat niet meer kan bewegen. Elke beweging doet pijn. Ik ben stijf. Ik loop voorovergebogen. Ik heb een starre gezichtsuitdrukking en dan vallen soms mijn ogen ook nog dicht. Nee, zeg ik dan met een zachte stem, ik ben niet in slaap gevallen, maar mijn lichaam doet niet meer dat wat ik wil. Drs. Theo de Zwart Medisch Ethicus Ziekenhuis Rijnstate (Arnhem) 28 leef! leef! 29

Selectie praktisch en wetenswaardig Stefanie Hoogland, moeder en mammacoach Waar haal ik de tijd vandaan? Net als veel andere vrouwen liep ik vast bij Hulp vragen Sommige vrouwen denken dat ze alles schoonmaakwerkzaamheden uit. Ik vind het niet leuk en krijg er geen energie van. Dus Als je kinderen krijgt, het combineren van werk en gezin. Het lukte me niet om het allemaal goed te organiseren. Ik wilde naast mijn werk ook voldoende tijd vrijmaken voor mijn gezin. alleen moeten doen, maar juist door hulp te vragen kun je meer genieten. Ik heb bijvoorbeeld mijn moeder gevraagd om op donderdagavond voor ons te koken. Ik kan dan gaan zwemmen met mijn zoon en waarom zou ik dat niet door een ander laten doen? Mamamanagement Mijn ervaringen verwerk ik in mijn cur- verandert je leven volledig Daarnaast vonden mijn man en ik het belangrijk om ook nog tijd te hebben voor elkaar, om samen iets te doen, zoals naar de bioscoop gaan of uit eten. En dan waren daarna eten we met z n allen. Keuzes maken Als je een gezin en werk wilt combineren, sus mamamanagement. Veel werkende moeders lopen met dezelfde problemen rond. Alle vrouwen die ik spreek, zijn zelf het wiel aan het uitvinden. Tijdens de cursus er natuurlijk ook nog andere verplichtingen gaat het vooral om het maken van keuzes. mamamanagement merken vrouwen dat zoals helpen op school, familieaangelegen- Vraag je af welke dingen je leuk vindt ze niet de enige zijn en dat er vaak prakti- heden, sporten en het huishouden. Op een en waar je energie van krijgt. Met mijn sche oplossingen zijn. Ik vind het ontzettend gegeven moment merkte ik dat ik behoefte eigen verjaardag geef ik voor vriendinnen gaaf om te zien dat dit vrouwen helpt om Stefanie Hoogland kon haar werk en leven altijd goed orga- had aan wat tijd voor mezelf. Ik vroeg me regelmatig af: waar haal ik nu de tijd weer vandaan? buitenshuis een high tea. Dan heb ik thuis niet al dat geregel. Verder besteden we de weer grip te krijgen op hun leven en meer te genieten. niseren. Ze gaf zelfs trainingen timemanagement aan haar collega s. Toen ze moeder werd, stond haar leven plotseling helemaal op z n kop. Naast haar werk en dagelijks leven had ze nu ook een kind om voor te zorgen. Ze merkte dat ze niet meer genoeg had aan haar organisatietalent en leerde met vallen en opstaan om keuzes te maken en dingen anders te doen. Dat gaat nu zo goed dat ze tegenwoordig als mammacoach andere moeders helpt bij het organiseren van een leven met werk en kinderen. In het najaar van 2012 komt het eerste boek van Stephanie uit: Geef jezelf een break mama! Sterk in je schoenen staan Ik ben een van de vele vrouwen van mijn generatie die een baan met verantwoordelijkheden combineert met het opvoeden van kinderen. Ik heb me altijd voorgenomen om sterk in mijn schoenen te blijven staan. Ik vind het belangrijk om goed aan mezelf te denken en mezelf te blijven ontwikkelen. We blokkeren de zondag Ik moest er veel voor doen om te blijven genieten. Dat is me gelukt door keuzes te maken en dingen anders te doen. Zo blokkeren we met ons gezin vaak de zondag. Dat is dan een dag zonder werk. Dan is de laptop uit en maken we geen afspraken. Iedereen doet die dag waar hij of zij zelf zin in heeft. Mijn dochter loopt dan soms de hele dag in haar pyjama rond, en we knutselen en rommelen wat in huis. Soms gaan we eropuit, maar alleen als we er zin in hebben. Zo n rustpunt in de week is voor ons heel belangrijk. Anders moet je het alleen van je vakanties hebben. Dan MOET je het gezellig hebben en ontspannen zijn, en voor je het weet heb je tijdens je vakantie ruzie omdat dat dan niet lukt. Afspraken maken Mijn man en ik hebben goede afspraken gemaakt over de huishoudelijke taken. Hij zorgt bijvoorbeeld s ochtends voor het ontbijt. We zorgen ervoor dat we tijd voor onszelf hebben en gunnen dat elkaar. Ik gun hem zijn ochtend naar de voetbalclub en hij gunt mij een middag slenteren door de stad. Inspirerende workshop met praktische tips Ben je moeder en wil je meer tijd maken voor jezelf? Wil je thuis dingen slimmer organiseren? Beter samenwerken met je gezin? Mama-management leert je om in 5 stappen meer tijd voor jezelf te maken, het jezelf makkelijker te maken en daar geen schuldgevoel over te hebben. Speciaal voor de lezers van Leef zijn er 2 workshops gepland en kun je gebruik maken van een eenmalige korting van 20,-. De normale prijs van de workshop is 95,- incl. BTW, koffie/thee, iets lekkers en een goodie. Met korting betaal je hiervoor slechts 75,-. Een inspirerende workshop met praktische tips. De workshops vinden plaats in Maarssen. Je kunt je voor de workshop aanmelden via www.zijheeftambities.nl Data: woensdagavond 3 oktober 2012 van 20.00 tot 22.30 uur zaterdagmiddag 6 oktober 2012 van 14.00 tot 16.30 uur Je leven verandert dan wel volledig als je moeder wordt, het is nog steeds jouw leven! tekst: Klazien Roozeboom fotografie: Marjolein Annegarn 30 leef! leef! 31

Actueel voor u geselecteerd Wat een bende! Oorzaken en oplossingen Linda Groen Veel mensen hebben moeite om orde aan te brengen in hun leefruimte en leven. Maar hoe komt het dat je de chaos niet altijd kunt bedwingen? Is er een oorzaak aan te wijzen voor de rommel? Het antwoord op chaos kan praktisch zijn, bijvoorbeeld het opruimen van een overvolle kast waar niets uitgehaald kan worden zonder dat andere spullen eruit vallen. Maar vaak is het probleem uitgebreider: het hele huis is een rommel, de agenda is overvol, of de kamers zijn smerig omdat het maar niet lukt om structureel goed schoon te maken. Dit boek gaat over verschillende oorzaken van rommel en biedt vele tips en praktische oplossingen om chaos het hoofd te bieden. Leef! geeft i.s.m. uitgeverij Boom 10 boeken ter waarde van 15,95 weg. De Zamperini Legende Laura Hillenbrand De Amerikaanse bestseller, door Time uitgeroepen tot non-fictie boek van het jaar, vertelt het meeslepende verhaal van Louis Zamperini, de Olympische atleet die in de Tweede Wereldoorlog onmenselijke beproevingen ondergaat. Op een middag in mei 1943 stort een Amerikaanse bommenwerper in de Stille Oceaan. Het vliegtuig verdwijnt onder de oppervlakte. Er rest alleen een stofwolk en een vlek van olie en bloed. Dan verschijnt het lichaam van een man boven water. Het is Louis Zamperini, een jonge luitenant. Hij grijpt een kleine reddingsboot en klimt aan boord. Het is het begin van een uitzonderlijke overlevingstocht. Als jongetje is Louis een kleine crimineel die regelmatig van huis wegvlucht. Als tiener ontwikkelt hij zich tot een sterke langeafstandsloper. Hij kwalificeert zich voor de vijfduizend meter op de Olympische Spelen in Berlijn, waar Hitler hem de hand schudt. Maar als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt wordt de atleet een luchtmachtofficier die na een gedoemde vlucht op een klein bootje naar een onbekend lot drijft. Voor Zamperini strekken zich duizenden kilometers open oceaan uit. Hij krijgt te maken met cirkelende haaien, een lekkend bootje, dorst en honger. En dan moet de grootste beproeving nog komen. De grenzen van zijn uithoudingsvermogen worden getest, maar Zamperini reageert met vernuft en verzet, hoop en humor op wanhoop en lijden. Zijn lot wordt bepaald door zijn ijzeren wil. Leef! geeft i.s.m. uitgeverij Kok 10 boeken ter waarde van 19,95 weg. Hoe dichtbij ben jij? Tot 20,- korting op het Dolfinarium Tegen inlevering van deze originele kortingsbon aan de kassa van het Dolfinarium ontvangt u 4,00 korting p.p. op de reguliere entreeprijs voor maximaal 5 personen per bon. Geldig t/m 30 september 2012. Niet geldig in combinatie met andere acties, (groeps)kortingen, Air Miles of elders verkregen entreebewijzen en niet inwisselbaar tegen contant geld. Doorverkoop en namaak verboden. Kijk voor meer informatie op www.dolfinarium.nl. PLU: 3053 ALARM! Patrick Carman Een geweldig avontuur à la Sjakie en de chocoladefabriek. Leo woont met zijn vader in het knotsgekke Hotel Whippet. Wanneer Leo een mysterieuze doos met een geheime opdracht vindt, begint een fantastisch avontuur Nergens op aarde bestaat er zo n gek hotel als Hotel Whippet. Elke verdieping heeft zijn eigen geheimen en elke kamer bevat een paar fantastische uitvindingen. De gasten zijn een beetje gek of op zijn minst mysterieus. En eenden, die vind je overal! De tienjarige Leo kent de meeste geheimen van het hotel; hij woont er namelijk al sinds zijn zevende. Samen met zijn vader, de conciërge, zorgt hij voor het onderhoud ervan. Leeftijdsindicatie vanaf 9 jaar. Leef! geeft i.s.m. de fontein uitgevers 10 boeken ter waarde van 12,50 weg. Wilt u kans maken op één van deze titels? Schrijf dan voor 30 oktober 2012 naar Leef!, Vughterweg 47-b, 5211 CK s-hertogenbosch, of mail naar leef@serviceapotheek.nl, onder vermelding van de betreffende titel. De winnaars worden na sluitingsdatum vermeld op www.leesleef.nl. 32 leef! leef! 33

Nog even dit! TM Wrattenbehandeling voor kinderen en volwassenen. Een eenvoudige oplossing bij wratten! NIEUW 92% effectiviteit 1 Gemakkelijk Pijnloos 2 snel gezondere nagels 1 Tube = 3 nagels, 3 maanden z Slechts 1 x per dag aanbrengen z Al binnen 2 weken zichtbaar resultaat! 1 Veilig en betrouwbaar U kunt bij uw Service Apotheek voor honderd procent rekenen op de veiligheid en betrouwbaarheid van uw geneesmiddelen en uw hulpmiddelen. Het gaat tenslotte om uw gezondheid! Niet alle geneesmiddelen gaan met elkaar samen. Het kan gebeuren dat u bij meerdere artsen onder behandeling bent en dat de ene arts niet precies op de hoogte is van de geneesmiddelen die de andere arts heeft voorgeschreven. Daarom controleren wij iedere keer als u een nieuw of een ander geneesmiddel gaat gebruiken, of dat middel samengaat met de geneesmiddelen die u eventueel al gebruikt. Dit doen wij ook bij geneesmiddelen die u zelf zonder recept kunt kopen. Want ook deze zogenoemde zelfzorgmiddelen gaan niet altijd samen met geneesmiddelen die door uw arts zijn voorgeschreven. 1 92% van de gebruikers ziet een verbetering bij het gebruik van het actieve bestanddeel van WratX. 2 Mits correct gebruikt. Lees hiervoor de gebruiksaanwijzing. WratX is een medisch hulpmiddel klasse IIb. Meda Pharma B.V., Krijgsman 20, 1186 DM Amstelveen WRA-05-23042012 Advertentie A4.indd 1 04-06-12 16:01 KOAG KAG 30-0512-0779 1 De meeste gebruikers zien al binnen 2 weken resultaat, 92% na 8 weken. Naloc is een Medisch Hulpmiddel klasse IIa. Lees voor gebruik de gebruiksaanwijzing. Meda Pharma B.V., Krijgsman 20, 1186 DM Amstelveen NAL-05-28042012 versie 2 advertentie A4.indd 1 04-06-12 16:03 KOAG KAG 30-0512-0786 Wij werken intensief samen met (huis)artsen en specialisten. De Service Apotheker controleert altijd uw recept. Wij begeleiden uw geneesmiddelengebruik persoonlijk en deskundig. Dankzij unieke spray-technologie: Hygiënisch en prettig in gebruik Geen vieze vingers meer! 100% vrij van conserveermiddel, kleurstoffen en parfum 10% zinkoxide NeoCare BV, Postbus 253 4870 AG Etten-Leur www.neocare.nl Verzacht en beschermt de gevoelige huid Baby Billenspray Bij rode en gevoelige billetjes consumentenprijs nu 6,95 Ook verkrijgbaar Multilind MicroZilver voor de verzorging van de zeer droge en gevoelige huid. Veilig in en uit bad badliften en instapbaden bad-koning bel gratis: 0800-55 55 650 INFORMATIE? KIjK Op www.bad-koning.nl www.bad-koning.nl Houd uw medicatieoverzicht actueel! Om veilige zorg te kunnen verlenen is een actueel medicatieoverzicht nodig. Dit kunnen wij niet alleen, daar hebben wij uw hulp bij nodig! Informeer daarom uw Service Apotheek bij wijzigingen in uw geneesmiddelengebruik, gebruik van vrij verkrijgbare middelen (bijvoorbeeld pijnstillers en vitamines), zwangerschap, borstvoeding, allergieën en alles wat bij uw geneesmiddelengebruik van belang kan zijn. Tips voor het actueel houden van uw medicatieoverzicht: Maak gebruik van één apotheek. Niet alle geneesmiddelen mogen samen worden gebruikt. Haal daarom uw genees- en zelfzorgmiddelen zo veel mogelijk in één apotheek. Houd uw apotheker op de hoogte van welke geneesmiddelen u gebruikt. Denk hierbij ook aan geneesmiddelen die u zelf koopt. Maak gebruik van een geneesmiddelenpaspoort en neem uw overzicht overal mee naar toe. Bijvoorbeeld bij opname in het ziekenhuis, bezoek aan een specialist, maar ook op vakantie. Controleer regelmatig of uw gegevens nog kloppen. Geef wijzigingen in het gebruik van uw geneesmiddelen zo snel mogelijk door aan uw apotheker. De 625 apothekers en meer dan 3.800 apothekersassistenten van de ruim 375 Service Apotheken in Nederland staan altijd voor u klaar om u zo goed mogelijk te ondersteunen bij uw genees- en/of hulpmiddelengebruik. Ga naar www.serviceapotheek.nl of gebruik de QR-code hiernaast voor een Service Apotheek bij u in de buurt. 657815_NEO_adv_Multilind_85x125.indd 34 leef! 1 31-05-12 15:10 leef! 35

Als hoofdpijn of migraine uw leven ontregelt... Ook dáárvoor kunt u terecht bij uw