Checklist voor gemeentelijk maatwerk in bestuursovereenkomst noodopvangcentrum asielzoekers In opdracht van het OndersteuningsTeam Asielzoekers en Vergunninghouders (OTAV) Korrie Louwes (Berenschot) Sjarka Bakker (gemeente Amersfoort) Rens Groosman (gemeente Amersfoort) 31 januari 2016
Checklist voor gemeentelijk maatwerk in bestuursovereenkomst noodopvangcentrum asielzoekers Inhoud Pagina 1. Algemeen 1 2. Checklist 2 2.1 Preambule 2 2.2 Hoofdstuk I Algemene bepaling 2 2.3 Hoofdstuk II Het Opvangcentrum 2 2.4 Hoofdstuk III De organisatie in het Opvangcentrum 3 2.5 Hoofdstuk IV Voorlichting, informatie en overleg 3 2.6 Hoofdstuk V Duur van de overeenkomst 4 2.7 Hoofdstuk VI Onderwijs 4 2.8 Hoofdstuk VII Overige bepalingen 4
1. Algemeen Al sinds jaar en dag sluiten gemeenten met het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) bestuursovereenkomsten voor de vastlegging van afspraken omtrent de komst, vestiging en sluiting van opvanglocaties voor asielzoekers. Met de recente grote toestroom is niet alleen het aantal noodopvanglocaties toegenomen, maar zijn er ook meer en meer locaties waarbij behoefte bestaat aan maatwerkafspraken, bijvoorbeeld vanwege betrokkenheid van een derde partij. Andere overweging die een grote rol speelt is de toegenomen behoefte volledige transparantie te betrachten en dat ook zichtbaar te maken in de bestuursovereenkomst. Deze checklist is tot stand gekomen op basis van de totstandkoming van de noodopvanglocaties in Amersfoort eind 2015/begin 2016, waarbij gebruik is gemaakt van vele reeds afgesloten bestuursovereenkomsten overal in het land voor zover daarin maatwerkafspraken terug te vinden zijn. Wat opvalt is dat hierbij nog weinig sprake van lijkt te zijn. In hoofdstuk twee worden mogelijke maatwerkelementen op een rij gezet aan de hand van de concept standaardtekst voor de bestuursovereenkomsten van het COA van 16 september 2015, die als aparte bijlage is bijgevoegd. Omdat de beheersovereenkomsten nog operationeler van aard zijn en nog diverser laten we deze hier buiten beschouwing. Daar waar elementen zich beter lijken te lenen voor de beheersovereenkomsten, geven we dat in de checklist aan. 1
2. Checklist 2.1 Preambule In de preambule staan de algemene uitgangspunten voor de overeenkomst op een rij. De standaardafspraken zijn vooral procedureel van aard. Deze kunnen worden aangevuld met de meer bestuurlijk-politieke voorwaarden en de rol van derde partijen. Voorbeelden zijn: - Opvang op locatie van een zorgpartij die ook zorgdraagt voor bijvoorbeeld begeleiding in opdracht van het COA (nader te regelen in aparte overeenkomsten) - Locatie kent een bestemming in de toekomst waaruit specifieke voorwaarden voortvloeien - Omschrijving van de doelgroep in de noodopvang in relatie tot de locatie - Onderwijs - Financiële randvoorwaarden (bijvoorbeeld wel/geen gemeentelijke bijdrage aan: onderwijs en leerlingenvervoer naar onderwijsinstelling, begeleiding en (jeugd)zorg) - Bepalingen over uitleggen gedrag en omgangsvormen die in Nederland gebruikelijk zijn - Ter aanvulling op en in lijn met de bestuursovereenkomst worden locatiebeheersplannen opgesteld - Voorwaarden over optimaal functioneren en samenwerking COA en gemeente 2.2 Hoofdstuk I Algemene bepaling Dit hoofdstuk bevat de definities. Deze kunnen worden aangevuld met bijvoorbeeld de omschrijving van de betroken zorgpartijen ( onder de zorgpartijen worden verstaan.. ). 2.3 Hoofdstuk II Het Opvangcentrum 2. Gebruik Wie en wat in welk pand Voorwaarde aanwezige zorg, begeleiding en onderwijs Afspraken over de invloed van onregelmatigheden bij het bepalen van nieuwe (opvang)locaties 3. COA-taken Check voor gemeenten relevante vergunningen in het gebied, opletpunt mogelijke APV s in directe omgeving 4. Asielzoekers Capaciteit Omschrijving aanwezige asielzoekers (AMV ers, gezinnen, mannen, mix) Mogelijke instroommomenten, opgave ook tussentijds van aanwezigen; maximum aantal vermelden 2
Bij AMV ers: jongens en meisjes worden gescheiden opgevangen. 2.4 Hoofdstuk III De organisatie in het Opvangcentrum 5. Verstrekkingen incl. 6. Zorg en gezondheid Eventuele lokale aanbieders die al in beeld zijn voor bijvoorbeeld (jeugd)zorg en begeleiding. Hierbij kan ook worden gedacht aan de organisatie die de inzet van vrijwilligers coördineert. Het COA is verantwoordelijk voor het zorgaanbod aan vreemdelingen. Zie Regeling Zorg Asielzoekers. Verwijzing naar nadere communicatieafspraken in beheersovereenkomst Afspraken over preventieve gezondheidszorg door ggd Afspraken rond de organisatie in het Gezondheidscentrum (indien van toepassing). Denk aan: beschrijving gebruik en doel. 7. Bedrijfsnoodplan COA verantwoordelijk voor regelen van de particuliere beveiliging inclusief waar van toepassing verwijzing naar aanwezige beveiliging/noodhulpverlening ter plaatse van derde partij Transparantie huisregels met verwijzing naar beheersplan Indien van toepassing: afspraken bedrijfsnoodplan voor het Gezondheidscentrum (indien van toepassing). Verwijzing naar het beheersplan. 2.5 Hoofdstuk IV Voorlichting, informatie en overleg 8. Informatie omwonenden, vrijwilligers en Concretisering ondersteuning COA bij de komst van het centrum Verwijzing naar gezamenlijke communicatierichtlijn dan wel afspraken in beheersplan bijvoorbeeld ten aanzien van actualisering website, communicatie over asielzoekers. Expliciete verwijzing naar Faciliteitenbesluit voor financiering extra voorlichtingskosten Coördinatie inzet (specifieke) vrijwilligersgroepen (bijvoorbeeld: taalmaatjes, huiswerkbegeleiding, sportactiviteiten) 9. Onderlinge Verwijzing naar gezamenlijk communicatierichtlijn dan wel afspraken in beheersplan met de thema s voor overleg, monitorafspraken en concrete 3
informatie kalender Betrokkenheid derde partijen Diverse overlegvormen duidelijk afspreken 10. Overlegcommissie Toevoegen van bijvoorbeeld een wijkmanager, gebiedsdirecteur accountmanager vanuit gemeente (afdeling zorg) voor de COA locatie en vertegenwoordiging specifieke bewonersgroepen (bijvoorbeeld op terrein van een zorgpartij) Nadere omschrijving van omwonenden en bewoners 2.6 Hoofdstuk V Duur van de overeenkomst 11. Duur en Ingangsdatum Tussentijds evaluatiemoment Eventuele verlengingsvoorwaarden Eventuele tussentijdse opzeggingsvoorwaarden zoals bij excessen in de openbare orde en veiligheid Bij niet redelijkerwijs kunnen verwachten van ongewijzigde instandhouding van de overeenkomst, overleg en maatregelen waaronder mogelijk aanpassingen van de bestuursovereenkomst 2.7 Hoofdstuk VI Onderwijs 12. Onderwijs en Explicitering eventuele onvermijdelijke extra kosten te financieren vanuit Faciliteitenbesluit Explicitering van benodigd onderwijs in PO en VO Explicitering verwachtingen t.a.v. maatregelen leerlingenvervoer van opvanglocatie naar de schoollocatie 2.8 Hoofdstuk VII Overige bepalingen 4
13 Veiligheid Indien van toepassing specifieke inzet politie Specifiek niet openbaar 24x7 calamiteitennummer voor politie en hulpverleners 1 e ring Openbaar 24x7 telefoonnummer voor meldingen, klachten etc. van burgers Specificatie aantal gecertificeerde bedrijfshulpverleners door COA te regelen In Beheerplan een schema opnemen met wie in welke gevallen contact opgenomen moet worden en wie verantwoordelijk is. 14 Lokale uitvoerders Waar van toepassing verwijzing naar relevante detacheringsovereenkomsten. Waar van toepassing explicitering van lokale aanbestedingsregels. 15. Onvoorzien 16+ Overig Het COA bevordert dat de diensten die nodig zijn voor de uitvoering van de werkzaamheden die onder zijn zorg vallen, zoveel mogelijk vanuit de gemeente en de regio worden aangetrokken. Dit geldt eveneens voor het werven van personeel. (bijvoorbeeld rol van het regionale werkgeversservicepunt). Explicitering verwachtingen en rol COA bij uitgeprocedeerde asielzoekers Afspraken in kader van eventuele planschade opnemen 5