Inhoud Inleiding 1 Titel I TOEGANGSVOORWAARDEN Toepassingsgebied 5 Werkgevers 5 Werknemers 5 1. Algemeen 5 2. Buitenlandse werknemers en grensarbeiders 6 Specificiteiten voor sommige sectoren 7 Ontslag door de werkgever 9 Begrip ontslag 9 Ontslagprocedure Overleg 10 1. Collectief overleg 10 2. Individueel overleg 11 Opzegging 12 1. Kennisgeving van de opzegging 12 2. Duur van de opzegtermijn 12 Afdeling 4 Beschermde werknemers 13 I Recht op werkloosheidsuitkeringen 17 V Leeftijds- en anciënniteitsvoorwaarden 19
VI INHOUD Algemeen 19 1. Tijdstip 19 1.1. Algemene regel 19 1.2. Uitzonderingen 21 2. Kliksysteem of vastklikken van de rechten 21 2.1. Begrip 21 2.2. Vastklikken van het statuut van werkloze met bedrijfstoeslag (aspect werkloosheid) 23 2.3. Vastklikken van het recht op bedrijfstoeslag (aspect vergoeding) 23 2.3.1. Voorwaarden om van het kliksysteem te genieten 24 2.3.2. Informeren van de werkgever via de attestprocedure van het kliksysteem 24 2.4. Positie van de RVA 25 2.4.1. Positie van de RVA indien het attest niet werd gevraagd 25 2.4.2. Positie van de RVA bij ontvangst van het formulier 26 2.5. Andere toepassingsmodaliteiten 28 2.6. Inwerkingtreding en overgangsbepalingen 28 3. Normale leeftijd en afwijkingen 29 De verschillende stelsels van werkloosheid met bedrijfstoeslag 29 1. Algemene regel: 62 jaar 29 1.1. Voorwaarden 29 1.2. Overgangsmaatregelen 31 1.3. Bron 31 2. Stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag op 60 jaar 32 2.1. Voorwaarden 32 2.2. Bron 33 3. Stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag op 58 jaar: zwaar beroep 33 3.1. Voorwaarden 33 3.2. Bron 34 3.3 Verhoging tot 60 jaar 34 4. Stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag op 58 jaar: tijdelijk stelsel (nachtarbeid, bouwsector en zware beroepen) 36 4.1. Voorwaarden 36 4.2. Bron 36 4.3. Overgangsmaatregelen voor nachtarbeid en bouwsector 37 4.4. Verhoging tot 60 jaar 37 4.5. Opmerking zware beroepen 38 5. Stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag op 58 jaar: aanvullend stelsel 39 5.1. Voorwaarden 39 5.2. Bron en procedure 39 5.3. Overgangsmaatregelen 41 6. Stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag op 58 jaar: zeer lange beroepsloopbaan 41 6.1. Voorwaarden 41 6.2. Bron 41 6.3. Overgangsmaatregelen 41 6.4. Verhoging tot 60 jaar 42
INHOUD VII 7. Stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag op 58 jaar: werknemers die erkend zijn als mindervaliden of die ernstige lichamelijke problemen hebben 43 7.1. Voorwaarden 43 7.2. Bron 43 7.3. Bedoelde werknemerscategorieën 43 7.4. Toegang tot het stelsel 45 7.5. Bijzondere beschermingen 45 7.6. Andere modaliteiten 46 8. Stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag op 57 jaar: verlenging van bestaande akkoorden 46 8.1. Voorwaarden 46 8.2. Overgangsmaatregelen 47 9. Vergelijking 2014-2015 47 10. Samenvattende tabel voor 2016 48 11. Sectoraal overzicht 50 Anciënniteitsvoorwaarden: berekeningswijze, gelijkstellingen en controle 75 1. Algemene berekeningswijze 75 2. Specifieke gelijkstellingen 76 2.1. Stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag op 62 jaar 76 2.2. Stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag op 58 jaar (zware beroepen en mindervaliden) 77 2.3. Stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag op 57 jaar 77 2.4. Stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag op 58 jaar (nachtarbeid, bouwsector en zware beroepen) 77 2.5. Stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag op 58 jaar (loopbaan van 40 jaar) 78 2.6. Gemeenschappelijke beperking 78 3. Controle van de anciënniteitsvoorwaarde 78 4. Bijzonder geval: gedeeltelijk beroepsverleden in het buitenland 80 4.1. Tewerkstelling in het buitenland van een onderdaan van de Europese Economische Ruimte 81 4.2. Tewerkstelling in het buitenland met een DIBISS-verzekering (Dienst voor de Bijzondere Socialezekerheidsstelsels) 82 Titel II BEDRIJFSTOESLAG Recht op bedrijfstoeslag 85 Bedrag van de bedrijfstoeslag 87 Refertemaand 88 Nettoreferteloon 88 1. Brutoloon 88
VIII INHOUD 1.1. Begrip 88 1.2. Grens 89 1.3. Per maand betaalde werknemers 89 1.4. Werknemers die niet per maand worden betaald 89 1.5. Werknemers die niet gedurende de hele refertemaand hebben gewerkt 89 2. Nettoloon 90 3. Deeltijdse werknemers 91 4. Werknemers in tijdskrediet 91 4.1. Probleemstelling 91 4.2. Advies van de Nationale Arbeidsraad 91 4.3. Arrest van het Hof van Cassatie van 19 maart 2012 92 Bedrag van de werkloosheidsuitkering 92 I Aanpassing van het bedrag 95 Algemeen 95 Overzicht van de evolutie van bepaalde bedragen 96 1. Grenzen voor de berekening van het nettoreferteloon 96 2. Aanpassing van het bedrag van de bedrijfstoeslag 97 2.1. Indexering van de bedrijfstoeslag 97 2.2. Herwaarderingscoëfficiënten vastgesteld door de Nationale Arbeidsraad 97 V Debiteur van de bedrijfstoeslag 103 De werkgever 103 Betaling door het Fonds voor sluiting van ondernemingen 104 Hoofdstuk V Datum en duur van betaling 107 Hoofdstuk VI Combinatie van de bedrijfstoeslag met andere voordelen 109 Verboden cumulaties 109 Toegelaten cumulaties 110 Verrekening van bepaalde voordelen 110 Hoofdstuk VII Bedrijfstoeslag in geval van werkhervatting 111
INHOUD IX Titel III VERVANGINGSPLICHT Hoedanigheid van de vervanger 115 Algemeen 115 Gelijkstellingen 116 Bijkomende voorwaarden 117 Tijdstip en duur van de vervanging 119 Aanvang van de vervanging 119 Duur van de vervanging 120 I Bewijs van vervanging 123 V Uitzonderingen op de vervangingsplicht 125 Werklozen met bedrijfstoeslag van 62 jaar of ouder 125 Geen beschikbare vervanger 126 1. Procedure 126 2. Termijn 127 Structurele vermindering van het personeelsbestand 128 Afdeling 4 Ondernemingen erkend als ondernemingen in moeilijkheden of in herstructurering 129 Hoofdstuk V Toezicht en sancties 131 Toezicht 131 Sancties 131 1. Strafrechtelijke sancties 131 2. Administratieve sancties 132 2.1. Administratieve geldboete 132
X INHOUD 2.2. Forfaitaire compensatoire vergoeding 132 2.3. Evolutie van de forfaitaire compensatoire vergoeding 133 Titel IV ONDERNEMINGEN IN MOEILIJKHEDEN OF IN HERSTRUCTURERING Definities 137 Onderneming in moeilijkheden 137 Onderneming in herstructurering 137 1. Collectief ontslag 138 2. Economische werkloosheid 139 Aanvraagprocedure 141 Samen te stellen dossier 141 Procedure 143 Tewerkstellingscel 143 I Toegelaten afwijkingen 145 Leeftijdsvoorwaarde 145 1. Tijdstip waarop de leeftijd moet zijn bereikt 145 2. Leeftijdsvoorwaarden 146 2.1. Ondernemingen in moeilijkheden 147 2.2. Ondernemingen in herstructurering 148 Loopbaanvoorwaarde 149 Vrijstelling van vervangingsplicht 150 Afdeling 4 Opzegtermijn 150 Titel V WERKLOZE MET BEDRIJFSTOESLAG Outplacement 155
INHOUD XI Algemene regeling 155 1. Afdanking met prestatie van een opzegtermijn 156 2. Afdanking met betaling van een compensatieopzegvergoeding 156 3. Invloed van deze regeling op de werklozen met bedrijfstoeslag 157 Specifiek regime 157 1. Algemeen 157 2. Gevolgen voor de werkloze met bedrijfstoeslag 158 3. Wijzigingen in zicht? 159 Afwezigheden tijdens de opzegtermijn 161 I Verplichtingen als werkloze 163 Aangepaste beschikbaarheid op de arbeidsmarkt 163 1. Bestaande werklozen met bedrijfstoeslag (stock) 164 2. Nieuwe werklozen met bedrijfstoeslag ( nieuwe instroom ) 165 2.1. SWT op basis van cao nr. 17 165 2.2. SWT algemeen stelsel 62 jaar 165 2.3. SWT voor mindervalide werknemers of werknemers met ernstige lichamelijke problemen 166 2.4. SWT nachtwerk, arbeidsongeschiktheid bouwsector, zwaar beroep, zeer lange loopbaan 166 2.5. SWT in het kader van ondernemingen die als onderneming in moeilijkheden of in herstructurering zijn erkend, met inbegrip van de ondernemingen waarvan de begindatum van de erkenning gelegen is tussen 9 oktober 2014 en 31 december 2014 166 2.6. Samenvattende tabel 167 Verplichte verblijfplaats in België 167 De verplichting in het bezit te zijn van een controlekaart 168 V Toegelaten activiteiten en arbeid 171 Bezoldigde activiteiten 171 1. Werkhervatting als werknemer of zelfstandige 172 2. Bezoldigde nevenactiviteit 172 Onbezoldigde activiteiten 174 1. Activiteiten met betrekking tot eigen goederen 174 2. Onbezoldigde activiteiten voor rekening van derden 174
XII INHOUD 2.1. Onbezoldigde activiteit verricht voor bloed- of aanverwanten tot de tweede graad of een andere privépersoon 174 2.2. Onbezoldigde activiteit voor rekening van een organisatie of een vereniging zonder winstoogmerk 175 2.3. Andere onbezoldigde activiteiten voor rekening van derden 176 Opleiding van tewerkgestelde jongeren 176 Hoofdstuk V Arbeidsongeschiktheid van de werkloze met bedrijfstoeslag 177 Ziekte of ongeval van gemeen recht 177 Arbeidsongeval of beroepsziekte 178 Hoofdstuk VI Toegang tot de ACTIVA-maatregel 179 Hoofdstuk VII Gelijkstellingen voor het pensioen 181 Inleiding 181 Nieuwe regels 182 1. SWT-periodes tot en met de maand van de 59e verjaardag 182 2. SWT-periodes na de maand van de 59e verjaardag 182 3. Uitzonderingen 182 Hoofdstuk VIII Overgang naar pensioen 185 Titel VI SOCIALE EN FISCALE BEHANDELING VAN DE BEDRIJFSTOESLAG Persoonlijke inhoudingen 189 Bedrag van de socialezekerheidsbijdrage 189 Begrenzing van de inhouding 190 1. Principe 190 2. Begrip gezinslast 191 3. Historiek van de grensbedragen 193 Schuldenaar van de inhouding 194 1. Verschillende debiteurs en één tewerkstelling 194
INHOUD XIII 2. Verschillende schuldenaren in het kader van twee deeltijdse tewerkstellingen 195 Afdeling 4 Werkhervatting 195 1. Bedrijfstoeslag voorzien in een collectieve arbeidsovereenkomst 195 2. Bedrijfstoeslag voorzien in een individuele overeenkomst 196 Bedrijfsvoorheffing 199 Bedrijfstoeslag voorzien in een collectieve arbeidsovereenkomst 199 1. Tarief bedrijfsvoorheffing 199 2. Verschillende debiteuren 201 3. Werkhervatting 201 Bedrijfstoeslag voorzien in een individuele overeenkomst 202 1. Tarief bedrijfsvoorheffing 202 2. Verschillende debiteuren 203 3. Werkhervatting 203 I Berekeningsmodel 205 V Werkgeversbijdragen voor sociale zekerheid (DECAVA) 207 Bijzondere werkgeversbijdragen 208 1. Voorafgaande begrippen 208 1.1. Non-profitsector 208 1.2. Onderneming erkend als in herstructurering 209 1.3. Onderneming erkend als in moeilijkheden 209 2. Tarief van de werkgeversbijdragen 210 2.1. Vroegere regeling 210 2.1.1. Profitsector 210 2.1.2. Non-profitsector 211 2.2. Intermediair stelsel 212 2.2.1. Profitsector 212 2.2.2. Non-profitsector 212 2.3. Nieuw stelsel 213 2.3.1. Werklozen 213 2.3.2. Werklozen met bedrijfstoeslag van wie de opzegging of verbreking werd betekend na 10 oktober 2015 en van wie het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag aanving vanaf 1 januari 2016 215 2.4. Ondernemingen erkend als in moeilijkheden 216 2.4.1. Onderneming erkend in moeilijkheden voor 11 oktober 2015 216 2.4.2. Onderneming erkend in moeilijkheden vanaf 11 oktober 2015 217 2.5. Ondernemingen erkend als in herstructurering 217 2.5.1. Overgangsstelsel in ondernemingen erkend als in herstructurering vanaf 15 oktober 2009 (of onderneming in herstructurering waarvan het collectief
XIV INHOUD ontslag werd aangekondigd vanaf 15 oktober 2009) waarvan het stelsel tijdens de erkenningsperiode aanvangt 217 2.5.2. Nieuw stelsel in ondernemingen erkend als in herstructurering vanaf 1 april 2012 (of onderneming in herstructurering waarvan het collectief ontslag werd aangekondigd vanaf 1 april 2012) en waarvan het stelsel ingaat tijdens de erkenningsperiode 218 2.5.3. Nieuw stelsel in ondernemingen erkend als in herstructurering vanaf 11 oktober 2015 (of onderneming in herstructurering waarvan het collectief ontslag werd aangekondigd vanaf 11 oktober 2015) en waarvan het stelsel ingaat tijdens de erkenningsperiode 219 3. Proratisering 220 4. Debiteur van de bijdragen 221 4.1. Verschillende debiteuren en één tewerkstelling 221 4.2. Verschillende debiteuren in het kader van twee deeltijdse tewerkstellingen 222 5. Werkhervatting 222 5.1. Bedrijfstoeslag voorzien in een collectieve arbeidsovereenkomst 222 5.2. Bedrijfstoeslag voorzien in een individuele overeenkomst 223 Bijzondere compenserende maandelijkse werkgeversbijdrage 224 Hoofdstuk V Formaliteiten 227 Mededelingen door de laatste werkgever of het Fonds 227 Mededelingen aan de RVA door de laatste werkgever 227 Mededelingen door de werkloze met bedrijfstoeslag 228 Hoofdstuk VI Wijzigingen in zicht? 229 Titel VII ALTERNATIEVEN VOOR OUDERE WERKNEMERS Stelsel van werkloosheid met aanvullende vergoedingen voor oudere werknemers (SWAV) Canada dry 235 Algemene principes 235 1. Definitie 235 2. Toegangsvoorwaarden 236 2.1. Ontslag 236 2.2. Recht op werkloosheidsuitkeringen 236 2.3. Vormvereisten 236 2.4. Leeftijd en anciënniteit 236 2.5. Outplacement 236 3. Aanvullende vergoeding 236
INHOUD XV Verschuldigde sociale lasten op de aanvullende vergoeding 237 1. Toepassingsgebied 237 1.1. Werkgevers 237 1.2. Werknemers 237 1.3. Vergoedingen 238 2. Persoonlijke inhouding op de aanvullende vergoeding 239 3. Werkgeversbijdragen op de aanvullende vergoeding 239 3.1. Oud stelsel 240 3.2. Overgangsregime 240 3.3. Nieuw stelsel 241 3.3.1. SWAV s die vanaf 1 april 2012 ingingen als gevolg van een opzegging of verbreking van de arbeidsovereenkomst betekend na 28 november 2011. 241 3.3.2. SWAV s die vanaf 1 januari 2016 ingingen als gevolg van een opzegging of verbreking van de arbeidsovereenkomst betekend na 10 oktober 2015 242 4. Werkhervatting 242 Fiscaliteit 243 Afdeling 4 Formaliteiten 245 Afdeling 5 Gelijkstellingen voor pensioen 245 Stelsel van werkloosheid met aanvullende vergoedingen voor oudere werknemers (SWAV) Aanvulling tijdskrediet 247 Algemene principes 247 Sociale lasten op de aanvullende vergoeding tijdskrediet 248 1. Toepassingsgebied 248 1.1. Werkgevers 248 1.2. Werknemers 249 1.3. Vergoedingen 249 2. Persoonlijke inhouding op de aanvullende vergoeding 250 3. Werkgeversbijdragen op de aanvullende vergoeding 250 4. Verlaging of verhoging van de werkgeversbijdragen en persoonlijke inhoudingen 251 4.1. Werkgeversbijdragen 251 4.2. Persoonlijke inhouding 251 Fiscaliteit 252 Afdeling 4 Formaliteiten 252
XVI INHOUD Titel VIII SAMENVATTENDE TABEL VAN HET SOCIAAL EN FISCAAL STELSEL Titel IX MODELLEN Collectieve arbeidsovereenkomst werkloosheid met bedrijfstoeslag 263 Individuele overeenkomst stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag 267 Uitnodiging voor een individueel onderhoud 271 Individuele overeenkomst betreffende een stelsel van werkloosheid met aanvullende vergoedingen voor oudere werknemers (Canada dry) 273 Attestaanvraag door de werkgever (kliksysteem) 275 Titel X RVA-FORMULIEREN