Versie 20140523 Maatschappelijk Vastgoed Putten April 2014
pril 2014 Putten - Colofon Uitgave Gemeente Eindhoven Datum april 2014
Inhoudsopgave Colofon------------------------------------------------------------------------------------2 Inhoudsopgave -------------------------------------------------------------------------3 1 Inleiding ----------------------------------------------------------------------------------4 1.1 Het gebied van deze verkenning: Putten -------------------------------------------4 1.2 Leeswijzer---------------------------------------------------------------------------------4 1.3 Verantwoording -------------------------------------------------------------------------5 2 Gebiedsschets ---------------------------------------------------------------------------5 2.1.1 De buurten in Putten -------------------------------------------------------------------6 2.1.2 Kruidenbuurt -----------------------------------------------------------------------------6 2.1.3 Burghplan---------------------------------------------------------------------------------7 2.1.4 Sintenbuurt-------------------------------------------------------------------------------8 2.1.5 Tivoli ---------------------------------------------------------------------------------------8 2.1.6 Schuttersbosch en overige buurten -------------------------------------------------9 2.2 Rol van de gemeente ----------------------------------------------------------------- 10 3 Bouwstenen voor Putten ----------------------------------------------------------- 11 4 ------------------------------------------------------------------ 12 4.1 Activiteiten en gemeentelijk maatschappelijk vastgoed---------------------- 12 4.2 Wat is er in Putten --------------------------------------------------------------------- 13 4.2.1 Activiteiten ----------------------------------------------------------------------------- 13 4.2.2 Maatschappelijk vastgoed----------------------------------------------------------- 13 5 Constatering ---------------------------------------------- 18 6 Kansen en bedreigingen ------------------------------------------------------------ 18 6.1 Kansen ----------------------------------------------------------------------------------- 19 6.2 Bedreigingen --------------------------------------------------------------------------- 19 7 Proces: realiseren gebiedsvisie---------------------------------------------------- 20 7.1 Co-creatie: wat is dat en met wie doe je dat? ------------------------------------ 20 7.2 Co-creëren in Putten------------------------------------------------------------------ 20 8 Tot slot ---------------------------------------------------------------------------------- 21 9 Bijlagen --------------------------------------------------------------------------------- 21
pril 2014 Putten - 1 Inleiding De wil graag haar beleidsdoelstellingen realiseren op het terrein van onderwijs, jeugd, cultuur, sport en welzijn. En op het gebied van maatschappelijke activiteiten. De gemeente streeft daarom naar een optimale mix van voorzieningen op gebiedsniveau door gemeentelijk maatschappelijk vastgoed gericht in te zetten, in samenhang met het vastgoed van samenwerkingspartners. Hiervoor is een actueel en volledig beeld nodig van de maatschappelijke activiteiten die er in een gebied al zijn, de maatschappelijke activiteiten waaraan behoefte is en de huisvesting van deze activiteiten. Deze gebiedsverkenningen dragen bij aan een beter inzicht in zowel de financiële als maatschappelijke ontwikkelingen in relatie tot het (gemeentelijk) maatschappelijk vastgoed. Alle sectoren die betrokken zijn bij de totstandkoming van deze gebiedsverkenning hebben minder (financiële) middelen. Daarom wil de gemeente maatschappelijk vastgoed zo effectief en efficiënt mogelijk inzetten en afstemmen op de behoefte in een gebied. 1.1 Het gebied van deze verkenning: Putten Per wijk brengt de gemeente de maatschappelijke activiteiten (vraag) en het maatschappelijk vastgoed (aanbod) in kaart. Hierbij worden ook sportactiviteiten betrokken, omdat de gemeente de sportparticipatie wil verhogen om bij te dragen aan het gezondheidsniveau. Deze verkenning gaat over de wijk Putten in het stadsdeel Stratum. We hebben de bij ons bekende gegevens verzameld en waar mogelijk met elkaar verbonden. Deze informatie is vervolgens vertaald naar een gemeentelijk beeld van het gebied en van de rol die de gemeente zou kunnen spelen in de samenwerking met de externe partijen. Deze verkenning is een eerste aanzet. 1.2 Leeswijzer In hoofdstuk 2 leest u enkele kerngegevens over Putten. Ook gaat het hoofdstuk in op de rol die de gemeente voor zichzelf ziet bij deze wijk. Hoofdstuk 3 gaat over de bouwstenen in Putten die kunnen dienen als uitgangspunt voor de co-creatie. Vervolgens komt in hoofdstuk 4 het proces van de gebiedsverkenning aan de orde: Welke informatie hebben we verzameld en hoe verhoudt deze zich tot het gemeentelijke beleid? De huidige situatie brengen we volledig in beeld. In hoofdstuk 5 geven we constateringen. Hoofdstuk 6 laat de kansen en bedreigingen van het gebied zien. In hoofdstuk 7 leest u hoe we komen tot een gezamenlijke invulling van de gewenste situatie. 4
1.3 Verantwoording De gemeente nam het initiatief voor deze integrale gebiedsverkenning en verzamelde eerst alle interne informatie over het gebied. De sectoren Grond en Vastgoed, Gebiedsontwikkeling, Mens en Maatschappij, Sport en Bewegen en Economie en Cultuur verzamelden de andere relevante gegevens. Daarna volgde een toets van de interne gebiedsverkenning, met aanvullingen uit het gebied zelf. Dit leidde tot een totaalbeeld van wat er is, wat er zou moeten zijn en hoe we met elkaar kunnen zorgen dat het er komt. Daarbij is de gemeente slechts één van de stakeholders in de stad naast samenwerkingspartners zoals wijk- en bewonersorganisaties, besturen van VTA s (vrijetijdsaccommodaties), SPIL-centra (een alomvattend concept voor peuterwerk, kinderopvang, basisonderwijs en jeugdgezondheidszorg), corporatiebesturen, school- en sportverenigingsbesturen en Welzijnspartners. 2 Gebiedsschets De wijk Putten ligt in het stadsdeel Stratum en bestaat uit de buurten: Puttense Dreef, Poeijers, Burghplan, Sintenbuurt, Tivoli, Gijzenrooi, Nieuwe Erven, Kruidenbuurt, Schuttersbosch, Leenderheide en Riel. Putten grenst aan een aantal groengebieden. Tegen de grens met Geldrop ligt het dorp Riel, een beschermd dorpsgezicht. Daaronder ligt, tegen de A67 aan, de Stratumse Heide. De inwonersenquête laat zien dat in Putten in 2013, 65 procent van de bewoners sportte, in heel Eindhoven was dat 67 procent. De norm gezond bewegen wordt gehaald door 67 procent in Putten tegen 71 procent in Eindhoven.
pril 2014 Putten - Het rapport Leefstijlen in Eindhoven typeert een deel van de bewoners als gezellige en sociale mensen, een ander deel is eigenzinnig en verlegt graag zijn grenzen. Aan de buitenranden, bijvoorbeeld in Gijzenrooi, woont vooral het zakelijke type. 2.1.1 De buurten in Putten De verkenning voor Putten richt zich vooral op de buurten de Kruidenbuurt, (een gedeelte van) Burghplan en Tivoli. De buurt Sintenbuurt is na 2014 geen actiegebied meer. Kruidenbuurt, Burgplan en Tivoli blijven wel actiegebieden, gebieden die de gemeente ook in 2015-2018 extra aandacht geeft. De activiteiten en het maatschappelijk vastgoed in Putten zijn ook vooral in deze buurten te vinden. 2.1.2 Kruidenbuurt In de Kruidenbuurt wonen 2.782 mensen. 21,7 procent hiervan is jonger dan 20 en 7,7 procent is 65 jaar of ouder. In de buurt staan 1.290 woningen, waarvan 54 procent huurwoningen. Het gemiddeld besteedbaar huishoudelijk inkomen ligt op 28.800 euro per jaar. De Kruidenbuurt (het noordelijke deel) heeft de afgelopen jaren een metamorfose ondergaan en heeft zich van een jarenlange achterstandswijk door de wijkvernieuwing (waarbij ongeveer 750 huurhuizen zijn gesloopt) verder ontwikkeld naar een actiegebied. Een buurt waar veel gebeurt, extra aandacht gewenst is, maar niet meer van de oorspronkelijke zwaarte. Ook aan de sociale kant van de wijkvernieuwing hebben woningcorporatie Trudo en de gemeente veel aandacht besteed. Door de wijkvernieuwing is de hele buurt meer een mix van koop- en huurwoningen geworden. Zo is het aantal corporatiewoningen afgenomen van 52 naar 44 procent. De gemiddelde WOZ-waarde is van 200.000 euro gestegen naar 219.000. 41 procent van de Kruidenbuurters doet vrijwilligerswerk. De tevredenheid over de nieuwe buurt valt ook af te lezen aan het rapportcijfer 6,6 dat bewoners hun buurt in 2012 geven voor het onderhoud en de reparatie, in 2009 was dat nog een onvoldoende: 5,7. Het valt ook op dat openlijk geweld en bedreigingen behoorlijk zijn afgenomen. Maar ondanks de positieve cijfers heeft nog 40 procent van de mensen een laag inkomen, is 6 procent werkloos, voelt 8 procent 6
zich eenzaam en vindt 14 procent van zichzelf dat ze een matige tot slechte gezondheid hebben. 2.1.3 Burghplan In Burghplan staan 1.474 woningen en wonen 2.938 mensen. 20,6 procent daarvan is jonger de 20, 13,7 procent is 65 jaar of ouder. Het aandeel niet-westerse allochtonen is hoog: in 2013, 29,3 procent. 60 procent van de woningen bestaat uit huurwoningen, meestal van Woonbedrijf. Het gemiddeld besteedbaar inkomen per huishouden bedraagt 25.200 euro per jaar. Op economisch gebied scoort Burghplan onder het Eindhovense gemiddelde, op sociaal gebied doet de buurt het relatief slecht. De beleving van de sociale samenhang in de buurt is gedaald van 6 in 2009 naar een 5,5 in 2012. Verkeersader Canisiuslaan waarop hard wordt gereden doorkruist het winkelgebied, wat leidt tot slechte en gevaarlijke oversteekbaarheid. Het aandeel mensen dat last heeft van luchtverontreiniging is gestegen van 20 procent in 2009 naar 24 procent in 2012. 21 procent van de buurtbewoners beoordeelt de eigen gezondheid als matig tot slecht. Een pluspuntje is het gestegen rapportcijfer over het schoonhouden van de straten van een 6 in 2009 naar een 6,4 in 2012. Ook het grote, gerenoveerde Bonefaciuspark is als ontmoetingsplaats voor jong en oud een pluspunt. Niet de hele buurt is aangewezen als actiegebied, maar alleen het noordwestelijke deel tussen de Piuslaan en St. Petrus Canisiuslaan. Daar wonen nogal wat mensen met een relatief laag inkomen, een laag opleidingsniveau of moeilijke persoonlijke omstandigheden. Verslaving, intensieve mantelzorg en psychosociale problemen van bewoners leiden ertoe dat ze zich minder kunnen inzetten voor de buurt, minder sociale contacten kunnen onderhouden en misschien zelfs problemen veroorzaken, bijvoorbeeld in de vorm van overlast. Daarom staan voor 2014 de volgende speerpunten in het buurtcontract: gezondheid, leefbaarheid, versterken van de betrokkenheid van bewoners en de langetermijnaanpak van de buurt.
pril 2014 Putten - 2.1.4 Sintenbuurt In de Sintenbuurt wonen 1.772 mensen in 864 woningen. Bijna een kwart is jonger dan 20 jaar, 17,1 procent 65 jaar of ouder. De buurt is een jarenvijftigwijk en kent een grote concentratie van naoorlogse huur- en koopwoningen. De huurwoningen (45 procent) zijn in het bezit van Trudo. Slechts een deel van de buurt is actiegebied: de Sintenbuurt-Zuid tussen de Sint- Bonifaciuslaan, de Tivolilaan, de Heezerweg en de Thomas à Kempislaan. De Sintenbuurt laat een kleine maar gestage stijging op de Buurtthermometerscore zien (0,3 punt in de afgelopen vier jaar). Je zou de buurt een lage middenmoter kunnen noemen. Daarom is de buurt vanaf 2015 geen actiegebied meer. De buurt kreeg in 2012 het rapportcijfer 7,1. De vernielingen zijn afgenomen van 12,7 procent in 2009 naar 8 procent in 2012. Ook de diefstal van (brom)fietsen behoorlijk gedaald. Economisch scoort de Sintenbuurt onder het gemiddelde: 21 procent van de bewoners heeft een laag huishoudinkomen, 42 procent een laag opleidingsniveau, en 5 procent is werkloos. Het gemiddeld besteedbaar inkomen per huishouden is 28.700 euro per jaar. De Sintenbuurt-Zuid kent veel sluipverkeer en er is grote en toenemende parkeerdruk bij het Wirogebouw en scholen en er zijn veel gevaarlijke verkeersbewegingen (rijden in verboden richting en hardrijden op de verkeersluwe Bonifaciuslaan). 21 procent van de bewoners voelt zich matig tot slecht gezond, en 30 procent heeft last van geluidshinder. In het buurtcontract van 2014 is aandacht voor kwetsbare mensen een van de belangrijkste punten. 2.1.5 Tivoli Van oudsher is Tivoli een gesloten buurt met een eigen karakter. Er staan 809 woningen. Bewoners wonen er graag, velen van oudsher met familieverbanden. Er wonen 1.522 mensen, een vijfde daarvan is onder de 20 jaar, bijna 15 procent 65 jaar of ouder. Het aandeel niet-westerse allochtonen is hoog: 24,6 procent in 2013. De buurt Tivoli is in 1930 gebouwd en hoorde tot 1972 nog tot het grondgebied van de gemeente Geldrop. De bouw kwam voort 8
uit de Philipsfilosofie voor betaalbare arbeiderswoningen voor en na de oorlog. In het midden van de buurt ligt een groot groen hart: het Arnaudinaplein. Dit is de ontmoetingsplaats voor de buurtbewoners. 93 procent van de huurwoningen is eigendom van Woonbedrijf en in de jaren tachtig gerenoveerd; de portiekflats in pas 2000. Woonbedrijf start in 2014 met fase 3 van groot onderhoud, de voorbereiding van fase 4 en de uitvoering van het sociaal plan van fase 1. Tivoli scoort behoorlijk slecht op economisch en sociaal gebied: 56 procent van de bewoners heeft een laag inkomen, 11 procent is werkloos. Het gemiddeld besteedbaar huishoudinkomen is 23.200 euro per jaar. Tivoli kent veel sociale problematiek (schulden, eenzaamheid, werkloosheid, kwetsbare groepen). De sociale samenhang krijgt in 2009 nog het rapportcijfer 6, in 2012 is dat met een 5,5 een onvoldoende geworden. Daarom staat in 2014 leefbaarheid als belangrijk speerpunt in het buurtcontract. Een ander aandachtspunt is verbindingen leggen tussen de verschillende sociale voorzieningen in de buurt, zoals de laagdrempelige buurtinfowinkel, de huiskamer Tivoli, Steunpunt De Jaguar (voor ouderen) en VTA t Akkertje. Qua veiligheid is het in de buurt het afgelopen half jaar weer flink mis geweest. Zo vond brandstichting plaats van auto s en in leegstaande huizen. Ook woninginbraken met bedreiging, handel in drugs en gestolen goederen en last but not least een schietpartij op een gezin. 2.1.6 Schuttersbosch en overige buurten De buurt Schuttersbosch is geen actiegebied, maar valt op door het hoge aantal ouderen: 46, 2 procent is ouder dan 65 jaar. Woonbedrijf verkoopt in het gebied nieuwbouwwoningen aan jonge gezinnen en vijftigplussers. De leefbaarheid is hierdoor aan het veranderen. Aandacht voor ouderen en verbinding met de nieuwe bewoners zijn aandachtspunten. In de overige buurten van Putten, Poeijers, Puttense Dreef, Riel, Leenderheide zijn niet of nauwelijks sociaal-culturele voorzieningen. Deels omdat het buitengebied is,
pril 2014 Putten - deels omdat het gebieden zijn met dure koopwoningen waar buurtgerichte voorzieningen vaker niet aan de orde zijn. 2.2 Rol van de gemeente De rol van de overheid en dus ook van de verschuift van een overheid die alles bepaalt (government) naar beleid dat wordt ontwikkeld in coalities (governance). In governance staat de gebruiker centraal. In een coalitie kan de gemeente verschillende rollen aannemen. Binnen coalities in het domein van maatschappelijke voorzieningen onderscheidt Van Leent (2012) vier rollen voor de gemeente. Ze zijn geordend naar twee dimensies, te weten hardware (hoe actief stuurt de gemeente op het vastgoed) en software (hoe actief stuurt de gemeente op programma s en subsidie). Leidinggevende gemeente: deze vervult een actieve rol. Ze initieert, coördineert en selecteert partijen waarmee ze samen wil werken. Ze kan de leidende rol zelf ambiëren of kan deze opgelegd krijgen (burgers en maatschappelijke partners gaan er vanuit dat gemeente deze rol oppakt) onder het motto daar hebben we de overheid toch voor?. Voorwaardenscheppende gemeente: staat haaks op de leidinggevende gemeente en initieert en coördineert juist niet, maar laat ze over aan de bedrijven, instellingen en particulieren. Ondersteunen kan de gemeente hierin wel. Slapende initiatieven en ambities worden losgemaakt en waar mogelijk met elkaar verbonden. 10
Accommoderende gemeente: hier ontstaat de overeenkomst met de openbare ruimte. De gemeente zoekt binnen iedere wijk naar aantrekkelijke plekken waar burgers, instellingen en bedrijven elkaar kunnen treffen voor uiteenlopende activiteiten. Ze laat de verantwoordelijkheid voor activiteiten en programma s bij de partijen zelf. Programmerende gemeente: deze staat tegenover de accommoderende gemeente en concentreert zich op programma s en activiteiten. Instrument hiervoor is bijvoorbeeld de subsidieverordening, waarmee de gemeente de meest geschikte partij selecteert en afspraken maakt om haar maatschappelijke doelen te bereiken. 2.2.1 Rol van de gemeente in Putten Voor de gebiedsverkenningen zoekt de gemeente de samenwerking met partners in het gebied, in dit geval Putten. Zoals gezegd zijn de Kruidenbuurt, Burghplan en Tivoli actiegebieden met extra aandacht van de gemeente. De genoemde buurten hebben meestal een lage economische en sociale status. De rol van de gemeente die het beste past bij de drie actiegebieden is leidinggevend programmerend. Per gebied en per interventie bekijkt de gemeente hoe ze invulling aan haar rol geeft. 3 Bouwstenen voor Putten De gemeente heeft op verschillende onderwerpen beleid voor de stad. De gemeente wil dit beleid op een goede wijze vertaald krijgen in de wijk. Hoe zorg je voor een goede uitvoering van het beleid in de wijk Putten? De hiervoor gegeven gebiedsschets dient daarbij als uitgangspunt, samen met een overzicht wat er al in de wijk aanwezig is en wat er nog ontbreekt (hoofdstuk 4). - De gemeente wil in de drie actiegebieden met partners onder andere extra inzetten op het verbeteren van de leefbaarheid, aandacht geven aan kwetsbare mensen en verbindingen leggen. Ontmoeten is hierbij een belangrijk thema. Voor Putten kiest de gemeente voor goed functionerende ontmoetingsplaatsen op buurtniveau. Maar als zich mogelijkheden voor concentratie voordoen (zoals met het Vakcollege Eindhoven) bekijken we ook of dat ook een kans voor het gebied is. - De gemeente ziet voor haar partners en voor zichzelf in de drie actiegebieden een leidinggevende, programmerende rol weggelegd. In het geval van samenwerking met het Vakcollege Eindhoven een voorwaardenscheppende. - Daarnaast wil de gemeente de sportparticipatie verhogen en zo ook bijdragen aan het gezondheidsniveau in de wijk. Onder andere door Inzet van Sportformule Eindhoven. Deze formule wil het bewegingsonderwijs bij het basis- en speciaal onderwijs verbeteren, de doorontwikkeling van verenigingen aanjagen en het maatschappelijk verantwoord ondernemen door bedrijven voor sport vergroten. Uiteindelijk leidt dat tot een stijgende sportparticipatie, waardoor er meer
pril 2014 Putten - maatschappelijk rendement wordt gerealiseerd op accommodaties, activiteiten en sportgebieden en er een optimale sociale cohesie op wijkniveau ontstaat; - De gemeente nodigt sportverenigingen uit om de maatschappelijke focus nog verder te verbreden naar en voor hun (directe) omgeving, in het verlengde van hun kernactiviteiten. Komend jaar beginnen we met die sportverenigingen die zélf aangeven daaraan toe te zijn om het vervolgens op langere termijn (vraaggericht) uit te breiden naar alle sportverenigingen. 4 De gemeente heeft veel informatie over gebieden, wijken en buurten, deze gegevens zijn echter over de hele organisatie verspreid. De eerste stap is dus om beschikbare informatie uit de organisatie op te halen en deze te bundelen. Vervolgens wordt beoordeeld of de informatie actueel en compleet is. 4.1 Activiteiten en gemeentelijk maatschappelijk vastgoed Per gebied brengen we activiteiten in kaart en welke maatschappelijk vastgoed in het gebied zitten. De gemeente onderscheidt 5 type activiteiten. Elke activiteit draagt bij aan een of meerdere gemeentelijke doelstellingen: 1 sociaal-maatschappelijke activiteiten: gericht op meedoen en participeren; 2 sportactiviteiten: bevorderen van sport en bewegen 3 economische activiteiten (niet meegenomen in deze verkenningen, hebben geen rol in maatschappelijk vastgoed): 4 culturele activiteiten: dragen bij aan culturele participatie en educatie van bewoners 5 leefbaarheidsactiviteiten: behouden en verbeteren van de leefbaarheid in een gebied NB. Ondernemers welke commerciële doelstellingen nastreven en hun activiteiten hierop afstemmen, ook al zijn deze op sociaal-maatschappelijk gebied (zorg- en kinderopvang) komen in eerste instantie niet in aanmerking voor huisvesting in gemeentelijke (maatschappelijke) accommodatie en worden daarom verwezen naar de vrije markt. Voordat we tot de inventarisatie overgaan is het goed om ook het begrip maatschappelijk vastgoed duidelijk te definiëren: Maatschappelijk vastgoed is verwant aan het begrip publiek vastgoed. Deze termen komen vaak in het spraakgebruik met elkaar overeen, maar hebben nader beschouwd in de kern een verschillende betekenis. Van Leent (2012) geeft aan dat onder het begrip publiek vastgoed het vastgoed met een publieksfunctie moet worden verstaan. De financiering met betrekking tot het 12
vastgoed speelt hierbij eveneens een belangrijke rol om de scheiding tussen publiek en maatschappelijk vastgoed te duiden. Publiek vastgoed (zoals een bakkerij) wordt particulier gefinancierd, terwijl maatschappelijk vastgoed (zoals scholen) via collectieve middelen worden gefinancierd. Uiteindelijk is de definitie die door Van Leent (2012) gegeven kan worden aan het begrip maatschappelijk vastgoed het vastgoed dat nodig is om collectief gedefinieerde doelen te realiseren. Dat vastgoed kan een publieksfunctie hebben, zoals bij een school, maar kan ook privaat van aard zijn, zoals bij sociale woningbouw. Daarmee is de definitie primair een beleidsmatig en bestuurskundig vraagstuk, waarbij de verhouding tussen de in te zetten middelen en de te realiseren effecten zo goed mogelijk afgestemd moet worden. 4.2 Wat is er in Putten 4.2.1 Activiteiten In Putten zijn 142 uiteenlopende sociaal-maatschappelijke activiteiten geïnventariseerd. De gemeente bracht in kaart of een activiteit op buurt/wijk, gebied, stad of regionaal/landelijk georiënteerd is. Ook is bepaald of en in welke mate een activiteit bijdraagt aan de geformuleerde beleidsdoelstellingen. Het overzicht met gewaardeerde activiteiten vindt u in bijlage 3. 4.2.2 Maatschappelijk vastgoed De wijk heeft verschillende ontmoetingsplekken. U vindt deze terug op de ontmoetingskaart Putten.
pril 2014 Putten - Fig. Ontmoetingskaart Putten, eigendommen Eigendom gemeente Een deel van de activiteiten vindt plaats/heeft plaatsgevonden maatschappelijk vastgoed van de. Adres Accommodatie BVO m2 Geert Grootestraat 72 Sporthal Tivoli Ca. 2311 m2 Fabritiuslaan 28 / Kardinaal de Jongweg 73-75 VTA Burghplan Ca. 1.250 m2 14
Heezerweg 347 Salto basisschool "De Zevensprong" Ca. 1.963 m2 Heezerweg 452 VTA Akkertje 't Ca. 649 m2 Heideveldstraat 2a+b+c Welzijnsgebouw / Don Bosco Ca. 545 m2 Heideveldstraat 4 (Gymnastielokaal) Gymzaal Ca. 415 m2 Kanunnikensven 1 Speciaal basis onderwijs De Reis van Brandaan Ca. 1.717 m2 Kardinaal de Jongweg 2 Spilcentrum Burghplan Ca. 1.380 m2 Mimosalaan 28 Leegstand (gaat naar Onderwijs) Ca. 551 m2 Mimosalaan 28A VTA d n Tref Ca. 216 m2 Mimosaplein 1 Basisschool De Regenboog Ca. 1.882 m2 Rector Baptistlaan 21 VSO de Korenaer Ca. 1.60 m2 St Lidwinastraat 1 KDV St. Lidwinastraat 1 Ca. 227 m2 St Lidwinastraat 2 KDV De Draaimolen Ca. 749 m2 St Norbertuslaan 1 Basisschool De Klimboom Ca. 1.862 m2 St Petrus Canisiuslaan 47 Basisschool Beppino Sarto Ca. 3.321 m2 St Wirostraat 4 SPORTHAL/SPORTZAAL Ca. 270 m2 Tivolilaan 66 Leegstand Ca. 277 m2 Kruidenbuurt Het oorspronkelijke buurthuis, waar verschillende buurten gebruik van maakten is gesloopt. De functie zou oorspronkelijk opgaan in een multifunctioneel gebouw, voorzieningencluster Tivolikerk (toren van Tivoli). Die voorziening is tot nu toe niet gerealiseerd en dat gebeurt misschien ook niet meer. Intussen zijn er wel nieuwe voorzieningen teruggebouwd die samen de centrale voorzieningen vormen: wijkrestaurant Het Cruydenhuys en de buurtinfowinkel Kruidenbuurt. Het wijkrestaurant (Trudo, Chainworks en Lumens) heeft een belangrijke maatschappelijke betekenis waarbij 'leren, werken en meedoen' centraal staat. Petazzi is een wijksteunpunt voor mensen uit heel Stratum, georganiseerd door een samenwerking van Buurtzorg, Lunetzorg, Conquest, GGzE en De Boei. Ten slotte organiseert en stimuleert T+Huis activiteiten voor kinderen tot veertien jaar. In 2013 heeft T+Huis financiering gevonden om door te gaan na 2012, de stichting is nu tijdelijk gehuisvest in een bouwkeet van Trudo. VTA t Akkertje (op de grens van De Kruidenbuurt en Tivoli) is een goed lopend wijkcentrum met grotendeels sociale, buurtgerichte activiteiten. De gemeente heeft voor kinder- en jongerenactiviteiten een apart gedeelte met een eigen beheerder beschikbaar gesteld. Een ander deel van het gebouw is bestemd als buurtruimte voor allerlei activiteiten, met Lumens als beheerder. Ook is er een grote achtertuin die gebruikt kan worden voor bijeenkomsten of buitenactiviteiten. Burghplan Activiteitencentrum De Burgh biedt te weinig mogelijkheden voor eigen buurtbewoners, omdat er veel stedelijke verenigingen als gebruikers zijn. De VTA aan de Fabritiuslaan/Kardinaal de Jonghweg bestaat uit het activiteitencentrum Burghplan en twee andere delen, die apart verhuurd worden aan twee verenigingen.
pril 2014 Putten - In het activiteitencentrum biedt de stichting Jeugd- en Wijkraad Burghplan ruimte te huur. Maar er is weinig aanbod van sport- en ontmoetingsactiviteiten voor jongeren. Een gedeelte naast het VTA Burghplan (twee oude klaslokalen) wordt rechtstreeks door de gemeente verhuurd aan Die Tamboerijnen van die Stadt Eyndhoven, het andere gedeelte met een horecavoorziening aan de Eindhovense Sportvereniging (voorheen Best Turk Gucu). De stedelijke club Die Tamboerijnen huurt de ruimte twee tot drie dagen per week. Die dagen is de ruimte dus niet beschikbaar voor de buurt. Het is niet bekend of er nog meer organisaties gebruik maken van deze ruimte. Het deel van de Eindhovense Sportvereniging is een ontmoetingsplaats voor de Turkse gemeenschap. De ruimte wordt overdag en s avonds gebruikt en dagelijks door twintig à dertig mensen bezocht. Het Praathuis is gehuisvest op de Weissenbruchlaan (op initiatief van Woonbedrijf en medegesubsidieerd door gemeente). Het is een laagdrempelige inloop voor bewoners van Burghplan voor contact met politie, WIJeindhoven, welzijnswerk, corporatie en gemeente. Ook worden er kleinschalige activiteiten voor en door buurtbewoners georganiseerd. Nieuwe Erven Accommodaties zijn er volop in de Nieuwe Erven (geen actiegebied) Het is een kleine buurt die qua voorzieningen is aangewezen op SPIL-centrum Mimosa en D n Tref en het groen nabij het SPIL-centrum. D n Tref heeft zich de afgelopen jaren ontwikkeld tot een degelijk wijkcentrum met buurtactiviteiten die vooral gericht zijn op ouderen. In het bijgebouw zijn jeugdactiviteiten gehuisvest. Het gebouwtje heeft een tijdelijk karakter en is daardoor bijvoorbeeld niet geschikt voor grotere activiteiten. Tivoli en Schutterbosch Midden in de wijk Tivoli staat de buurtinfowinkel voor de wijkbewoners, elders is het Huiskamerproject gehuisvest. Het is de vraag of die in toekomst samen kunnen en moeten gaan. Ook is er een dierenparkje de Bokkentuin/Beestenboel en een buurtmoestuin, beide beheerd door Stichting Tivoli I love It. Deze stichting organiseert allerlei activiteiten op het gebied van leefbaarheid voor jong en oud. Voor Tivoli, Schuttersbosch, Gijzenrooi en omringende buurten is De Jaguar dé voorziening voor ouderen. Het is eigendom van Woonbedrijf die nauw samenwerkt met het Ouderensteunpunt van Lumens. De gemeente onderzoekt wat De Jaguar voor Schutterbosch met de vele (hoogbejaarde) ouderen kan betekenen. De Jaguar heeft ook aandacht voor senioren uit de Sintenbuurt. In Schutterbosch ligt kerkgebouw De Fontein (Evangelische gemeente) inclusief een kinderdagverblijf. Dit gebouw wordt breder ingezet, onder andere als uitgiftepunt van de Voedselbank Eindhoven. Scouting Père Kersten wil nieuwbouw realiseren en heeft daarvoor een stuk grond verworven in Gijzenrooi. Maatschappelijk vastgoed derden De gemeente is niet de enige partij die maatschappelijk vastgoed in de stad bezit. Voor zover de gemeente de informatie heeft over het maatschappelijk vastgoed van derden is dit opgenomen in de ontmoetingskaart. In de co-creatie met de partners in de stad is een van de eerste stappen het overzicht aanvullen en actualiseren. 16
Recente ontwikkelingen Vakcollege Eindhoven (voorheen VMBO De Burgh) denkt op korte termijn aan nieuwbouw of verbouw. De planvorming is in een vergevorderd stadium. Ook de Mavo Aloysius/De Roosten uit Gestel gaat naar het terrein van het Vakcollege. Deze twee scholen gaan voornamelijk zelfstandig functioneren maar wel voorzieningen gezamenlijk gebruiken. De vraag is of het nieuwe of vernieuwde gebouw een meer multifunctioneel karakter kan krijgen. Dat sluit aan bij de ambitie van de school om meer naar buiten te treden en verbindingen te leggen met de buurt. Vanwege de behoefte aan een sportruimte bij de scholen wordt overwogen om bij het Vakcollege gymzalen te realiseren. Een andere recente ontwikkeling is de planvorming (ook in een vergevorderd stadium) voor een extra winkelcluster in de Nieuwe Erven (bij de winkelstraat Boulevard-Zuid) met twee supermarkten en andere zaken eromheen en nieuwbouw voor senioren. Een laatste ontwikkeling is het huisvesten van de sociale functies van de bibliotheek nu het filiaal Stratum gesloten is. De gemeente heeft bij de bezoekers van de bibliotheek Stratum een enquête gehouden, onder meer over waar de sociale functie van de bieb moet komen. Bij de filiaalbezoekers geniet de Zuidwester in de Cyclamen/Gladiolusstraat (Bloemenbuurt-Zuid) veruit de voorkeur (67 procent). Inmiddels is in de Zuidwester een bewonersinitiatief gestart, waarbij bezoekers aan de leestafel op hun gemak de krant of een tijdschrift kunnen lezen of gratis gebruikmaken van het systeem Boek voor een Boek (je mag een boek meenemen als je er een boek voor terugzet). Sporthal Tivoli In sporthal Tivoli hebben vooral de basisscholen bewegingsonderwijs. De avondverhuur is voornamelijk stedelijk georiënteerd. Daarnaast zijn er twee gymlokalen op de Heideveldstraat en op de Piuslaan waar de basisscholen ook bewegingsonderwijs hebben. De Heideveldstraat is voor 92 procent kostendekkend, de Piuslaan is volledig kostendekkend. Scholen en SPIL-centra In de wijk zijn momenteel vier SPIL-centra die vallen onder de basisscholen Beppino Sarto, De Zevensprong, De Klimboom en De Regenboog. Op 1 juli wordt De Zevensprong opgeheven vanwege een dalend aantal leerlingen. Het pand wordt in eerste instantie aangeboden in de business cases voor het integraal huisvestingsplan PO. Verder zijn er in Putten een basisschool voor speciaal onderwijs (Reis van Brandaan) met een nevenvestiging aan de Kronehoefstraat 30a, een VSO-school (Korenaer), het Luzac College en Vakcollege Eindhoven (voorheen VMBO De Burgh). De de VSO-school de Korenaer wordt op termijn verplaatst naar een locatie in Achtse Molen. In Putten werken momenteel twee combinatiefunctionarissen (basisschool De Zevensprong en speciaal onderwijs). Omdat De Zevensprong haar deuren gaat sluiten, wordt ook geen tweede combinatiefunctionaris meer ingezet.
pril 2014 Putten - Putten kent twee gezondheidscentra, in de Sint Lidwinastraat en aan de Thomas á Kempislaan. Maatschappelijk vastgoed derden Voor zover we informatie hebben over het maatschappelijk vastgoed van derden, is dit opgenomen in de ontmoetingskaart. In de co-creatie met de partners in de stad is een van de eerste stappen om het overzicht aan te vullen en te actualiseren. 5 Constatering Op basis van de kennis over de wijk, de geformuleerde bouwstenen, de inventarisatie van de activiteiten, het gemeentelijke maatschappelijk vastgoed en de rol die de gemeente voor zichzelf in het gebied ziet, komt de gemeente tot de volgende voorstel: - In het gebied zijn meerdere voorzieningen die samen een goed dekkend netwerk vormen voor de wijk Putten. De buurten aan de rand hebben weliswaar geen buurtgerichte voorzieningen, maar dat past bij de aard van de gebieden en het gevoerde beleid. De gemeente voldoet grotendeels aan de opgave om voor elk actiegebied in Putten een ontmoetingplek te hebben. In Burghplan worden ruimtes ook gebruikt door stedelijke stichtingen, waardoor minder ruimte voor buurtactiviteiten is. Kijken of ontmoetingsruimten in alle buurten efficiënter geprogrammeerd kunnen worden, zodat er meer ruimte komt voor activiteiten uit Burghplan en de Sintenbuurt; - Op enkele plekken in het gebied zijn soms meerdere voorzieningen dicht bij elkaar, waarbij je je af kunt vragen of er geen sprake is van overmaat. Bekijken of slimmer programmeren mogelijk is. - Herprogrammeren van objecten, optimalisatie in medegebruik en ondersteuning in exploitatie, zullen bijdragen aan een nog hogere maatschappelijke waarde. Hiervoor dienen er integraal afgewogen keuzes gemaakt te worden. 6 Kansen en bedreigingen De gemeente ziet kansen, en ook bedreigingen voor het gebied. Met haar partners in de stad wil zij alle kansen en bedreigingen aanvullend onderzoeken en gezamenlijk bepalen welke kansen gegrepen dienen te worden en hoe bedreigingen afgewenteld kunnen worden. 18
6.1 Kansen - De vele bewonersorganisaties organiseren veel activiteiten helemaal op eigen kracht; - VTA t Akkertje, Steunpunt De Jaguar, wijkrestaurant Het Cruydenhuys, D n Tref en de infowinkels zijn belangrijke ontmoetingsplekken; - De gymzalen aan de Piuslaan en de Heideveldstraat hebben een goede dekkingsgraad; - In het gebied zijn meerdere voorzieningen die samen een goed dekkend netwerk vormen voor de wijk Putten. De buurten aan de rand hebben weliswaar geen buurtgerichte voorzieningen, maar dat sluit wel aan bij de aard van de gebieden en het beleid dat hier wordt gevoerd; - De Woonvisie Stratum (opgesteld door bewonersplatform Stratum en goedgekeurd door het college van B&W) bepleit een kwaliteitsimpuls voor de As van Stratum ; - De buurt Burghplan heeft een aantal voorzieningen zonder de multifunctionaliteit die je vaak in buurthuizen wel aantreft: programma s voor een specifieke vereniging, een specifieke doelgroep of een specifiek type activiteit. Omdat de voorzieningen door meerdere eigenaren en exploitanten worden gerund, is het zinvol programmering met elkaar af te stemmen om elkaar niet te beconcurreren, maar juist te versterken. Ook is het goed toekomstplannen met elkaar te delen om gezamenlijke kansen te benutten en bedreigingen te verminderen; - In Burghplan ligt een kans die zeker de moeite van het onderzoeken waard is om een nieuwe clustering tot stand te brengen door een koppeling te maken van Vakcollege Eindhoven met een aantal gymzalen (sport) en een (buurt- en sport)ontmoetingsruimte. Daarin kunnen dan misschien de huidige activiteiten van de verschillende accommodaties in Burghplan en nieuwe initiatieven vanuit de Sintenbuurt worden gehuisvest; - De uitbreiding van winkelstraat Boulevard-Zuid in de Nieuwe Erven biedt economische kansen voor het gehele gebied Stratum buiten de Ring en biedt vanwege de bouw van 65 zorgwoningen ook kansen voor ouderen om in Stratum te blijven wonen; - Ook het pand van schoolgebouw De Zevenspong kan nader ingevuld worden in volgorde van integraal huisvestingsplan/ onderwijsbestemming /ontwikkelvisie op het pand/ (tijdelijke) verhuur / verkoop en als allerlaatste optie sloop. - Optimalisatie in programmering en efficiënter ruimtegebruik zorgt voor beter te exploiteren objecten en op deze manier wordt er ruimte vrijgespeeld, waardoor objecten vrij van huur en gebruik aangeboden kunnen worden aan de markt (verkoop, structurele verhuur tegen kostprijsdekkende huur, etc.). 6.2 Bedreigingen - Zonder duidelijke uitgangspunten krijgen partners verkeerde verwachtingen over wat er mogelijk is en hun eigen rol. Partners willen duidelijke uitgangspunten en uitspraken: Wat wil de gemeente doen met het leegstaande
pril 2014 Putten - maatschappelijke vastgoed: verkopen! Is dit onduidelijk dan gaat hier veel verloren energie inzitten. 7 Proces: realiseren gebiedsvisie Niet langer bepaald de overheid het gemeentelijk het maatschappelijk perspectief, maar de burger met zijn vraag. En voor de gebiedsverkenning is dat de burger met een behoefte aan sociaal-maatschappelijke, culturele, sportieve en educatieve activiteiten. Waren sporten, spelen, onderwijs, vrijetijdsbesteding, zorg voor ouderen en jeugdbegeleiding voorheen gescheiden werelden, nu wordt er gebiedsgericht geprogrammeerd. Bij gebiedsgericht programmeren wordt per buurt of wijk bekeken hoe sport-, beweeg- en Vrijetijdsaccommodaties passen in het totale wijk- of buurtconcept. Daarbij is de gemeente slechts een van de spelers in het veld. Dat betekent dat zij niet alleen de visie op de stad en het gebied kan en wil bepalen. Daarom zoekt zij de samenwerking met de bewoners en de partners in de stad. 7.1 Co-creatie: wat is dat en met wie doe je dat? Co-creatie is een vorm van samenwerking, waarbij alle deelnemers invloed hebben op het proces en het resultaat van dit proces, zoals een plan, advies of product. Kenmerken van co-creatie zijn dialoog, 'common ground', enthousiasme, daadkracht en focus op resultaat. Voorwaarden voor succesvolle co-creatie zijn gelijkwaardigheid van de deelnemers, wederkerigheid, openheid en vertrouwen. Voor de gebiedsverkenningen zoekt de gemeente de samenwerking met haar partners in het gebied. 7.2 Co-creëren in Putten Doel van de co-creatie is om te komen tot gezamenlijk en gedragen beeld van het gebied en wat we met elkaar in het gebied willen, hoe we daar invulling aan geven, wanneer we dat doen en wie dat doet. Er is een inspanningsverplichting om met elkaar het beste voor de wijk te doen. Dat betekent dat zowel de partners als gemeente hun verantwoordelijkheid nemen om hier invulling aan te geven. Niet langer is het de gemeente die alleen bepaald en doet. De gemeente heeft daarom voor zichzelf in kaart gebracht hoe zij de wijk ziet, welke activiteiten er zijn en of deze activiteiten bijdrage aan de beleidsdoelstellingen, wat het gemeentelijk maatschappelijk vastgoed hier is en met welk maatschappelijk vastgoed zij kan deelnemen aan de volgende stap, de co-creatie. De gemeente vraagt haar partners in de eerste co-creatiestap om hetzelfde te doen voor het vastgoed van haar partners en ook om het overzicht met activiteiten 20
compleet te maken. Zodat er een totaal overzicht komt van wat er op dit moment in de wijk aan activiteiten en maatschappelijk vastgoed is. Het beeld van de huidige situatie is de basis het co-creatieproces. Van hieruit werken we gezamenlijk aan de toekomst voor de wijk. Wat gaat er goed, wat kan beter? Waar liggen kansen en belemmeringen? Wat kan nu en wat kan later? 8 Tot slot - Deze verkenning is een momentopname. Wil dit instrument haar toegevoegde waarde voor de stad en de behouden, dan dient de gebiedsverkenning een structurele plaats in de beleidsontwikkeling te krijgen; - Verschillende beleidsterreinen zijn op stedelijk niveau ingestoken, waarbij gekeken wordt naar de inhoud en niet naar gebied of buurt en wijk. Voor een goede gebiedsgerichte aanpak is een heldere vertaling van stedelijk beleid naar gebiedsgericht beleid een must. - De verbanden tussen parallel lopende verschillende ontwikkelingen moet worden georganiseerd en geborgd: Integraal Huisvestingsplan onderwijs (IHP), drie decentralisaties (jeugdzorg/awbz/wmo), bibliotheek, WIJeindoven (scope: valt buiten de opdracht van de gebiedsverkenningen, maar heeft wel effect op activiteiten, vastgoed en partners in de stad). 9 Bijlagen 1 Buurt in cijfers: Putten; 2 Leefstijlen in Eindhoven;