Veiligheids- en gedragsregels. stations en verbindingen



Vergelijkbare documenten
Position Paper. Gas Insulated Lines (GIL): niet in het vermaasde net

-2- Noem voorbeelden van orde en netheid (good housekeeping). -2- Bij welke werkzaamheden kan een aanvullende werkvergunning nodig zijn?

Brandweer en elektriciteit. Rien Boone, Johan Dirksen Arnhem, 14 september 2011

Veiligheidsvoorschriften op de bouwplaats

Welkom in Rotterdam. GDF SUEZ Energie Nederland

Betreft: Huisreglement INLEIDING

Position Paper. Ondergrondse kabels en bovengrondse hoogspanningslijnen

Task Safety Requirements Working at Height Roof Work NL. Approved by: HSSE Manager

VGM-deelplan Onderaannemers

Toelichting en gebruik V&G-deelplan.

WERKEN IN DE NABIJHEID VAN HOOGSPANNINGSMASTEN EN HOOGSPANNINGSKABELS

ArbochecklistProductie/Technisch/Logistiek

Water en hoogspanning

De doelstellingen van de Arbowet zijn: het verbeteren van de veiligheid en gezondheid van medewerkers

HUISREGELS INSTITUUT FYSIEKE VEILIGHEID V E I L I G E N P R E T T I G S A M E N W E R K E N M E T H E T I F V

huisregels vca 4.1 voorlichtingsprogramma J. Nachtegaal

De rol van TenneT in de transitie naar duurzame energie. Peter Nieuwenhuijse Arnhem, 29 juni 2011

Korte functieomschrijving (mag ook als bijlage worden toegevoegd):

Arbodocument/ Aanvraag-uitzenddocument

Arbocatalogus pkgv- industrie Valgevaar

Arbocatalogus Tuinbouwprojecten

NV ROVA Holding Locatiereglement versie 2012

E Niet-elektrotechnische werkzaamheden uitvoeren in stations, schakeltuinen of verdeelkasten

E Niet-elektrotechnische werkzaamheden uitvoeren in stations, schakeltuinen of verdeelkasten

V&G-deelplan uitvoeringsfase Nummer : Versie : 1. VEILIGHEIDS- EN GEZONDHEIDSGEVAREN Status : invulform

Vestigingen. Perfetti Van Melle Benelux B.V. - Locatie Breda Zoete Inval 20, 4815 HK Breda

Instructie aanwijzing NEN 3140

HUISREGELS Stichting Corsowagen Passewaaij

Naam bedrijf/opdrachtgever: Functie/opdrachtnaam: Korte functieomschrijving: Mag ook als bijlage worden toegevoegd

Voorlichtingsboekje VGM

3.12 Persoonlijke beschermingsmiddelen In te vullen door het bedrijf Persoonlijke beschermingsmiddelen

Gedragsregels voor leveranciers en externe bedrijven

HSE guidelines december 2012 KWIK HSE LIFE THE NATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS

Project Veiligheidsplan

Bedrijfsreglement STC Groep B.V.

Zijn voorwerpen te groot of te zwaar dan zijn er hulpmiddelen om het voorwerp te verplaatsen: - steekwagen - heftruck - takels - hijskranen

WERKEN IN BESLOTEN RUIMTEN BRON: ARBOUW

E DEF Niet-elektrotechnische werkzaamheden uitvoeren in stations, schakeltuinen of verdeelkasten

HSE guidelines. Sapril 2017 WERKEN OP HOOGTE

Bedrijfshulpverleningsplan

Nieuwe 380kV hoogspanningslijnen

-1- Over welke domeinen gaat de V&G-wetgeving? -1- Voor wie geldt de V&Gwetgeving? -1- Noem de twee vormen van overleg.

Introductie uitzendkrachten

Inhoud. Inleiding Aandachtspunten voor de toolboxmeeting... 3 Werken onder spanning als het echt niet anders kan... 3

Safety Regulations. Uitvoeren van risicobeoordelingen: VGM plan, TRA en LMRA

HSE guidelines november 2013 WERKEN OP HOOGTE HSE LIFE THE NATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS

Kick-off STOPS. Werkzaamheden 2015 Twence BV 29 januari 2015

VEILIG WERKEN MET ACCU S

Arbochecklist Produktie/Technisch/Logistiek

Documenteigenaar Adviseur SHEQ Revisie Proceseigenaar Manager SHEQ Pagina: 1 van 5

... Think safety! Werken met. Golden Rules of Safety. VGM Algemeen. Milieu. Gezondheid. Veiligheid

Inleiding... pagina 1. Presentatie NEN pagina 2. Introductieopleiding NEN- EN en NEN pagina 2

We kennen de regels en procedures en volgen die op.

EVO PGS-15 Checklist

Alle werkzaamheden aan elektrotechnische installaties zijn verboden behalve door hiertoe schriftelijk aangewezen personen (zie hoofdstuk 3).

Issue date Validity Owner A. van Ballegooijen. Checked by J-W Broeken. Signature Date

VEILIG WERKEN OP HOOGTE

Welkom bij RWE. Instructie bij de fabriekspoort

Arbochecklist Productie/Technisch/Logistiek

E-04 Een netdeel in- en uit bedrijf nemen en veilig stellen versie behorend bij de BEI-BLS

Antwoorden Oefenvragen, puzzels en multiplechoice-vragen

HSE guidelines september 2012 HOGE DRUK HSE LIFE THE NATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS

NEN kV-installaties. en installaties met andere spanningen van meer dan 1000 V

A3-1 (voorheen B-3-1) Antwoorden A3 Veilig werken. Het werk dat je tijdens schooldagen mag doen als je 14 jaar bent is oppassen en auto s wassen.

E-241 Aanvullende veiligheidsmaatregelen ten behoeve van schilderen, inspecteren of het reinigen van masten

HSE guidelines mei 2012 AARDGASCONDENSAAT HSE LIFE THE NATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS

E-11 Een LS-kabel selecteren versie behorend bij de BEI-BLS

VEILIG WERKEN MET ACCU S

VEILIGHEIDS- EN GEDRAGSREGELS VOOR BEZOEKERS EN CHAUFFEURS

Veiligheidsbrochure. EOC Belgium Latex Division II. Gelieve badge en nekkoord steeds zichtbaar te dragen. Alarmnummer EOC

Risico: blootstelling aan asbest in ruimtes die onderdeel zijn van het energie transport- en distributie net

Risico: blootstelling aan asbest in ruimtes die onderdeel zijn van het energie transport- en distributie net

Deze diavoorstelling duurt 6 minuten

VGM PLAN. Veiligheid, Gezondheid, Milieu

maatregelen worden getroffen om valgevaar te voorkomen (bv. door het gebruik van een steiger, borstwering, bordes, werkvloer, hekwerk etc.).

Informatiemateriaal BEZOEKERSINFORMATIE YARD DEN HELDER

Arbochecklist Productie/technisch/logistiek

... Think safety! Werken met. PBM s. Persoonlijke beschermingsmiddelen. VGM Algemeen. Milieu. Gezondheid. Veiligheid

G-36 De omgeving veiligstellen en lokaliseren van gaslekken versie

Veiligheidsplan. bijlage evenementvergunning aanvraag

Checklijst veilig werken

Task Safety Requirements Working at Height Roof Work NL. Approved by: HSSE Manager

Basisveiligheid-VCA Proefexamen 3

WERKEN OP HOOGTE MET DE HOOGWERKER

Integrated Management System

HSE guidelines december 2012 KWIK HSE LIFE THE NATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS

Reglement veiligheidsregels voor derden.

E-241 DEF. Aanvullende veiligheidsmaatregelen ten behoeve van schilderen, inspecteren of het reinigen van masten

Veiligheid en elektrotechniek

SSVV Opleidingengids TOETSMATRIJS THEORIE-EXAMEN: WERKEN ALS BUITENWACHT (MANGATWACHT) Algemeen (basisbegrippen) Wetgeving (Arbowet) Cesuur: 17

NEN /400V-installaties. en installaties met andere spanningen van maximaal 1000 V

Je merkt dat het werkt. Veilig werken: implementatie en onderhoud van de NEN 3140

ALGEMENE REGELS HUISVESTING

Het echte VOL-VCA examen dat u na de opleiding gaat maken omvat 70 vragen en daarvoor heeft u maximaal 105 minuten de tijd.

Toolbox-meeting. Besloten ruimten

Stappenplan PGS 15: Richtlijn voor opslag verpakte gevaarlijke stoffen

Voorschriften voor evenementen in de openbare ruimte die zijn vrijgesteld van de vergunningplicht Algemeen Toezicht E.H.B.O.

Evenementcode: proefexamen

... Think safety! Werken met. PBM s. Persoonlijke beschermingsmiddelen. VGM Algemeen. Milieu. Gezondheid. Veiligheid

Bedrijfsvoering van elektrische installaties. Veiligheid in verband met de elektrische gevaren volgens NEN 3140:2011

Transcriptie:

Veiligheids- en gedragsregels stations en verbindingen

Inhoud Inleiding 5 Algemene voorschriften 6 Persoonlijke beschermingsvoorschriften 8 Veiligheidsvoorschriften 10 Vereiste documenten bij risicovolle werkzaamheden 15 Hoe te handelen bij calamiteiten 16 Hoogspanningslijnen en kabels 20 Hoogspanningskabels 22

Inleiding TenneT is de eerste grensoverschrijdende Transmission System Operator van Europa. De integratie van de twee hoogspanningsnetwerken van het Duitse Transpower en TenneT uit Nederland zal er toe leiden dat wij een leidende rol kunnen spelen in Europa. We gaan door met de ontwikkeling van een efficiënt functionerende Europese elektriciteitsmarkt, het waarborgen van de leveringszekerheid en de integratie van duurzame energie. Onze netten verbinden alle regionale elektriciteitsnetten en het Europese net met elkaar. Naast het beheer van het net bewaken we de betrouwbaarheid en continuïteit van de stroomvoorziening. We doen dit door onder meer ons transportnet op onpartijdige wijze beschikbaar te stellen voor elektriciteitstransporten en de noodzakelijke balans tussen vraag en aanbod te waarborgen. Waarom deze brochure? TenneT hecht grote waarde aan de veiligheids- en milieuzorg op haar stations. Het werken in en om stations brengt per definitie een verhoogd risico met zich mee omdat bij TenneT werkzaamheden voorkomen in de nabijheid van levensgevaarlijke hoge spanningen ( 10kV, 150kV, 22kV en 380 kv). Daarom gelden er op onze stations specifieke regels voor toegang en het uitvoeren van werkzaamheden. Deze regels zijn in het belang van uw en onze veiligheid en waarborgen de kwaliteit van onze leefomgeving. Met deze brochure informeren wij u over de regels met betrekking tot veiligheid en milieu bij werkzaamheden op TenneT-stations. Let wel, deze gedragsregels zijn een aanvulling op de geldende wettelijke verplichtingen. Deze zijn weliswaar niet opgenomen in dit boekje, maar moeten wel in acht worden genomen. Als u na het lezen van dit boekje nog vragen heeft, dan kunt u terecht bij de bouwleider, de werkverantwoordelijke of de afdeling Veiligheid van de Business Unit Transport en Infra van TenneT via (026) 373 2999. Ir. J.M. Kroon Algemeen Directeur 5

Algemene voorschriften Veiligheidsregels TenneT TenneT besteedt veel aandacht aan het creëren van een veilige werkplek en verlangt dit eveneens van de in te schakelen aannemers die werkzaamheden voor TenneT uitvoeren. In te schakelen bedrijven zullen dan ook minimaal moeten voldoen aan de vereisten uit de nu geldende Arbo-wet en regelgeving en de eisen van de VCA-norm. Toegang U mag een hoogspanningsstation uitsluitend betreden onder begeleiding van TenneT-personeel of na autorisatie door TenneT. U moet zich volgens de regels die gelden op de locatie, aan- en afmelden en moet zich op het hoogspanningsstation kunnen legitimeren. De toegangshekken worden uitsluitend geopend voor het betreden of verlaten van het station of van het aan- of afvoeren van materiaal. Toegangswegen, hekken en deuren moeten worden vrijgehouden. Personen jonger dan 18 jaar mogen geen werkzaamheden verrichten. Medisch Indien u medicijnen gebruikt die u zodanig (kunnen) beïnvloeden dat u uw werkzaamheden niet veilig kunt uitvoeren of anderen in gevaar zou kunnen brengen, bent u verplicht dit voor aanvang van uw werk met de werkverantwoordelijke toezichthouder van TenneT te bespreken. Indien u een pacemaker heeft, dient u dit vooraf te melden bij de werkverantwoordelijke of toezichthouder van TenneT. Oude typen pacemakers kunnen door elektromagnetische velden ontregeld raken. Raadpleeg zonodig een arts. Filmen/fotograferen U dient vooraf toestemming te vragen aan de afdeling Communicatie van TenneT voor het maken van foto-, film- en/of videobeelden. Radio Radio s en dergelijke mogen geen overlast veroorzaken en moeten op het eerste verzoek van een toezichthouder/medewerker van TenneT worden verwijderd. Verkeer Tenzij anders is aangegeven, geldt op het gehele terrein de Wegenverkeerswet. Op het station geldt bovendien een maximumsnelheid van 15 km per uur. Parkeren Parkeren mag uitsluitend op de daartoe door TenneT aangegeven plaatsen, of op aanwijzing van een medewerker van TenneT. Bewaking TenneT is niet verantwoordelijk voor de bewaking van de eigendommen van derden. Communicatiemiddelen Op bepaalde plaatsen, bijvoorbeeld bij de telecominstallaties, is het gebruik van portofoons, GSM s en dergelijke niet toegestaan in verband met storingen. Het verbod is ter plaatse door middel van borden aangegeven. Arbo- en milieucoördinator De werkverantwoordelijke/toezichthouder van TenneT is tevens arbo- en milieucoördinator op het station. Alle schades, incidenten en ongevallen dienen direct aan de werkverantwoordelijke/toezichthouder of diens vervanger gemeld te worden. Alcohol en drugs Het meenemen, het gebruik of het onder invloed verkeren van alcohol of drugs is verboden. Naleving Indien de voorschriften en/of richtlijnen meerdere malen worden overtreden, zal de toegang tot het terrein worden geweigerd. 6 7

Persoonlijke beschermingsvoorschriften Veiligheidshelm en veiligheidsschoenen Op het gehele terrein van het hoogspanningsstation en in de primaire installatie is het dragen van een veiligheidshelm en veiligheidsschoeisel verplicht. In de overige ruimten van het station is het gebruik van de veiligheidshelm en veiligheidschoenen en/of laarzen voorgeschreven bij werkzaamheden met kans op vallende voorwerpen en/of stootgevaar. Aannemers/derden dienen zelf zorg te dragen voor de noodzakelijke persoonlijke beschermingsmiddelen. Sieraden Dragen van sieraden, loshangende stropdassen en loshangend lang haar is niet toegestaan, tenzij anders is bepaald door de toezichthouder van TenneT. Hygiëne Zorg voor een schone werkplek. Zorg voor schone en doelmatige werkkleding. Urineren op andere plaatsen dan de toiletvoorzieningen niet toegestaan. Afval moet altijd in de daarvoor bestemde containers worden gedeponeerd. Werken op hoogte (boven 2,5 meter) Bij werkzaamheden op hoogte (transformatoren, in de portalen of de vakwerkconstructies), dient u gebruik te maken van valbeveiligingsmiddelen (bijv. harnasgordel en/of in overleg met TenneT van vangnetten of andere goedgekeurde klim- en valbeveiligingsmiddelen). Hoogwerkers en ladders mogen alleen worden toegepast nadat toestemming d.m.v. een werkvergunning is verkregen van de werkverantwoordelijke/toezichthouder van TenneT om dit arbeidsmiddel te gebruiken. Steigers die worden toegepast dienen voor gebruik te worden geaard en door een deskundige te worden beoordeeld en vrijgegeven. Tillen van zware lasten Het tillen van zware lasten, zwaarder dan het wettelijk toegestane gewicht moet worden uitgevoerd met mechanische hulpmiddelen. Bescherming tegen vlambogen Het gebruik van een helm, gelaatscherm (met baarlap) en handschoenen is verplicht bij het plaatsen en verwijderen van mespatronen of het aanbrengen van aardingsgarnituren in de (laag-)spanningsinstallaties. Bescherming tegen zuren Het gebruik van zuurbestendige kleding, gelaatscherm, en handschoenen is verplicht bij het (bij)vullen van accu s. Overige beschermingsmiddelen Daar waar middels gebodsborden staat aangegeven of indien dit is voorgeschreven in een werkvergunning moet men gebruik maken van aanvullende persoonlijke beschermingsmiddelen. Ter beschikking gestelde persoonlijke beschermingsmiddelen moeten op de juiste wijze worden gebruikt en onderhouden. Bij de volgende werkzaamheden is het dragen van de genoemde aanvullende beschermende middelen verplicht: Werkzaamheden Aanvullende beschermingsmaatregelen Verhoogd geluidsniveau (> 80dB(A)), zoals Oorkappen, oordoppen activiteiten in compressorruimte of werkzaamheden in generatorruimte Snijden / branden Brandersbril (met juiste schaduw) Slijpen Fijnstofmasker (type P2 of P3), ruimzichtbril / volgelaatsscherm Lassen Specifieke PBM s lassen en eventueel aanvullende adembescherming in de vorm van verse lucht kap Vrijkomen van schadelijke dampen of Half- of volgelaatsmasker (met juiste filterbus stofdeeltjes voor betreffende schadelijke stof) Gevaarlijke stoffen Opvolging van het gebruik van beschermende middelen conform de productinformatie van de leverancier 8 9

Veiligheidsvoorschriften Algemeen De aanwijzingen van de werkverantwoordelijke/toezichthouder van TenneT of diens vervanger en de aanwijzingen of geboden aangeduid door middel van borden moeten altijd worden opgevolgd door iedere werknemer of bezoeker. De veiligheids- en milieuvoorschriften moeten altijd worden opgevolgd om te voorkomen dat men zichzelf of anderen in gevaar brengt. Afval- en reststoffen moet gescheiden naar soort, en dagelijks afgevoerd worden naar de daarvoor bestemde afval verzamelplaats. Te onderscheiden soorten zijn: papier, hout, glas (oude isolatoren), gevaarlijk afval, schoon puin/betonresten, staal/ aluminium/ijzer (wapening)en huisvuil. Derden die op de stations werkzaamheden verrichten, behoren te zorgen voor tijdelijke opslagvoorzieningen. Per ploeg dient de aangewezen verantwoordelijke van de aannemer de Nederlandse taal machtig te zijn. Aangebrachte beveiligingen en waarschuwingsborden mogen nooit verwijderd of veranderd worden zonder toestemming van de werkverantwoordelijke of diens vervanger. Orde en netheid Sla het materieel en gereedschap zo op dat het geen belemmering vormt voor uw of andermans werkzaamheden. Ruim aan het einde van de werkdag op en laat de werkplek veilig achter. De toegang tot veiligheidsvoorzieningen, vluchtwegen en reddingsmiddelen mag nooit worden belemmerd door of ten gevolge van werkzaamheden. Bij alle kranen, hoogwerkers, heftrucks en andere mobiele werktuigen dienen de geldige keuringsrapporten/-certificaten van zowel het werktuig als de hijsmiddelen aanwezig te zijn. Kranen, hoogwerkers, heftrucks of andere mobiele werktuigen mogen alleen gebruikt worden na toestemming van de werkverantwoordelijke en in het bijzijn van bevoegd TenneT personeel. Bedienend personeel (machinisten) van mobiele werktuigen zijn in het bezit van geldige deskundigheidsbewijs of diploma. Ladders of steigers mogen alleen na aanwijzing en met toestemming van de werkverantwoordelijke worden geplaatst. Steigers mogen alleen op aanwijzing van de werkverantwoordelijke worden opgebouwd. Voorwerpen langer dan twee meter dienen door twee personen horizontaal te worden verplaatst. Vallende voorwerpen Bij het hijsen en werken met hoogwerkers dient de werkplek te worden afgezet en bent u verplicht om een veiligheidshelm te gebruiken. Personen mogen zich niet bevinden onder componenten of materialen (hijslast) welke in hefwerktuigen hangen. Er moeten maatregelen worden genomen om het risico van vallende voorwerpen zoveel mogelijk te beperken. Groot materieel Op aanwijzing van de werkverantwoordelijke/toezichthouder van TenneT dient u steigers, kranen, hoogwerkers, werktuigen en metalen delen op juiste wijze worden geaard. Mobiele werktuigen en voertuigen moeten worden voorzien van een sleepketting. Bij kranen, hoogwerkers en andere mobiele werktuigen moeten voorzieningen aanwezig zijn om op aanwijzing van de werkverantwoordelijke of diens plaatsvervanger de reikwijdte, hoogte en/of draairichting te kunnen begrenzen. 10 11

Proefschakelen Proefschakelen met vermogenschakelaars, scheiders en aarders worden als bedieningswerkzaamheden aangemerkt en mogen alleen in opdracht van de werkverantwoordelijke gebeuren. Het (proef)schakelen kan luide knallen veroorzaken. SF6 SF6 kan worden gebruikt als isolatiegas in hoogspanningsinstallaties en componenten. SF6-gas is zwaarder dan lucht, dus bij eventuele lekkage kan het zich ophopen op lager gelegen plaatsen zoals kelders, kruipruimtes en kabelgoten. Hierdoor kan verstikkingsgevaar ontstaan. Wanneer SF6 is verontreinigd, door het gebruik in schakelapparatuur, bevat het gas toxische ontledingsproducten. Het veroorzaakt dan de bekende rotte eieren stank. Als u dit ruikt, ontruim dan het bewuste gedeelte en waarschuw de aanwezige personen en de werkverantwoordelijke. Gasflessen en drukhouders Neem hierbij de volgende aspecten in acht: Glasflessen moeten na iedere werkdag worden afgesloten en worden opgeslagen op een plaats die door de werkverantwoordelijke/toezichthouder van TenneT is aangewezen. Gasflessen en drukhouders moeten deugdelijk worden vastgezet. Met het etiket dient te zijn aangegeven wat er in de gasfles zit. Berg de flessen en houders zo op dat ze beschermd zijn tegen verwarming, verhitting of andere weersinvloeden. Gasflessen altijd in een voldoende ventileerde opslagruimte. Sla zuurstof, brandbare gassen en lege gasflessen gescheiden op. Ook tijdens (lunch-)pauzes moeten gasflessen worden dichtgedraaid. Controleer slangen en overige verbindingen voor ingebruikname op lekkages en beschadigingen. Zie ook: open vuur en vonken. Open vuur en vonken Lassen en slijpen, waarbij open vuur of vonken kunnen ontstaan, mogen uitsluitend na toestemming (d.m.v. een werkvergunning) van de werkverantwoordelijke/toezichthouder van TenneT worden uitgevoerd. Op de werkplek dient u veiligheidsmaatregelen te treffen (een brandblusser) en afscherming te gebruiken. In verband met de veiligheid, moeten de werkzaamheden met open vuur een half uur voor beëindiging van de werkdag worden beëindigd. Werken in accuruimten Tijdens werkzaamheden in accuruimten moet u altijd rekening houden met: brand- en explosiegevaar door gasontwikkeling tijdens het laden; elektrisch aanrakingsgevaar van niet uitschakelbare en in serie verbonden cellen; vlambogen bij het kortsluiten van cellen; de aanwezigheid van accuzuur. Vanwege bovenstaande gevaarlijke omstandigheden mogen werkzaamheden, anders dan inspectiewerkzaamheden, in accuruimten uitsluitend worden uitgevoerd door twee personen. Tenminste één persoon moet beschikken over een aanwijzing als tenminste een Vakbekwaam Persoon in het kader van NEN 3140. Werkzaamheden in accuruimten mogen alleen worden uitgevoerd indien: de laadketen van de accubatterijen en de door de accubatterijen gevoede stroomketen zijn uitgeschakeld; de deur van de accuruimte in geopende stand is geblokkeerd; voor elektrotechnische werkzaamheden gebruik wordt gemaakt van geïsoleerd gereedschap; verbindingen moeten stroomloos worden verbroken of gemaakt. Bij het vullen van en onderhoud aan accubatterijen moet u een chemicaliënschort, gelaatscherm en vloeistofdichte handschoenen gebruiken. Gemorste vloeistof diensten direct te worden opgeruimd en worden afgevoerd als chemisch afval. 12 13

Gereedschappen Elektrische gereedschappen en installaties behoren aantoonbaar te zijn geïnspecteerd volgens NEN 3140. Leid kabels ordelijk en beschermd over vloeren, trappen en bordessen. Maak alle elektrische apparatuur spanningsloos na het beëindigen van de werkzaamheden/werkdag. Afzetting van gevaarlijke zones (niet elektrisch) Gevaarlijke zones, zoals ontgraving en openliggende vloeren, moeten met deugdelijk materiaal worden afgezet. Deze afzetting mag niet door onbevoegden worden betreden of verwijderd. Zones waarbij het risico niet- elektrisch van aard is worden afgezet met een geel/zwarte ketting. Afzetting van gevaarlijke zones (elektrisch) Wanneer werkzaamheden moeten worden verricht aan of in de nabijheid van hoogspanning wordt door de werkverantwoordelijke van TenneT een veilig werkgebied gecreëerd. Dit gebied wordt door de werkverantwoordelijke van TenneT gemarkeerd met een rood/witte ketting. Buiten de markering is sprake van een gevaarlijke (werk) zone. De afgezette zone moet worden betreden en verlaten via de daartoe aangegeven routes. De markering mag alleen worden verwijderd door de werkverantwoordelijke van TenneT. Vereiste documenten bij risicovolle werkzaamheden Binnen TenneT zijn de werkzaamheden te verdelen in: werkzaamheden aan of in de nabijheid van hoogspanningsinstallaties; overige (risicovolle) werkzaamheden. Werkaanvraag Een werkaanvraag dient te worden aangevraagd wanneer een deel van de hoogspanningsinstallaties uit bedrijf worden genomen. Een werkaanvraag wordt aangevraagd door de werkverantwoordelijke van TenneT. Na vrijgave van de werkverantwoordelijke mag er met de werkzaamheden worden begonnen. Werkvergunning Een schriftelijke werkvergunning is nodig voor de volgende werkzaamheden: werken met open vuur, lassen; werkzaamheden met of aan asbesthoudende materialen; werkzaamheden in nauwe geleidende ruimten of besloten ruimten; werkzaamheden waardoor de toevoer of distributie van elektriciteit, gas of water stagneert of kan stagneren; werkzaamheden aan systemen met een veiligheidsfunctie (mechanische en elektrische beveiligingen); graafwerkzaamheden beneden twee meter maaiveld. De werkvergunning dient te worden aangevraagd bij TenneT. Niet eerder dan na de verkregen schriftelijke toestemming van TenneT mag met de werkzaamheden worden begonnen. Volg altijd de vermelde instructies in de werkvergunning op. Taak risico-analyse (TRA) Naast het opstellen van een regulier veiligheids- en gezondheidsplan (VGM-plan) voor de werkzaamheden wordt in aanvulling op dit plan van de aannemer een TRA geëist bij nieuwe risicovolle werkzaamheden. In geval van specifieke werkzaamheden zal door de werkverantwoordelijke een TRA worden voorgeschreven. 14 15

Hoe te handelen bij calamiteiten Algemeen Een calamiteit moet direct gemeld worden aan de werkverantwoordelijke/ toezichthouder van TenneT. Deze zorgt voor het opstarten van BHV en eventueel inschakelen van externe hulpverleners. Op de volgende pagina is een schema opgenomen waarop alle te verrichten acties staan vermeld. Op het hoogspanningsstation is een alarmkaart aanwezig met daarop de belangrijkste telefoonnummers van hulpverleningsinstanties en een overzicht met de werkwijze in geval van calamiteiten. Hiernaast is er op ieder station een noodplan aanwezig waarin per type incident wordt beschreven hoe de hulpverlening moet worden uitgevoerd. EHBO-middelen en brandblusmiddelen Op het hoogspanningsstation zijn in de verblijfsruimten diverse EHBO-middelen aanwezig. Hiernaast zijn diverse brandblussers op diverse plaatsen aangebracht (exacte lokaties zijn terug te vinden in het noodplan). Melden en registratie Alle ongevallen/incidenten dienen schriftelijk gemeld te worden bij de werkverantwoordelijke/toezichthouder van TenneT. Indien er sprake is van een ongeval of incident waarbij derden betrokken zijn, moet gezamenlijk het formulier ongevallen/ incidenten worden ingevuld. Ook moet de melder aangeven welke acties worden ondernomen om in de toekomst te voorkomen dat soortgelijke ongevallen/incidenten zich kunnen voordoen. Brand Bepaal de ernst van de brand, is deze zelf te blussen? Ja 1. Stel direct in gevaar verkerende personen c.q. materialen veilig. 2. Meld brand direct bij werkverantwoordelijke/ toezichthouder van TenneT. 3. Blusmiddelen zijn aanwezig op het hoogspanningsstation (let op! Nooit blussen zonder toestemming van de werkverantwoordelijke). Nee 1. Stel direct in gevaar verkerende personen c.q. materialen veilig. 2. Meld brand direct bij werkverantwoordelijke of diens vervanger. 3. Werkverantwoordelijke of diens vervanger belt 112. 4. Een daartoe bevoegd persoon* informeert brandweer over risico s en consequenties blussen (de brandweer mag pas blussen als er toestemming is verkregen van de werkverantwoordelijke). 5. Volg instructies op van brandweer en werkverantwoordelijke. *) Een bevoegd persoon conform de NEN 50110 16 17

Ongeval Ja Milieu-incident Ja 1. Direct 112 bellen (aard, locatie van het ongeval. 1. Voorkom verdere verspreiding. 2. Meld ongeval direct bij werkverantwoordelijke/ 2. Meld incident bij werkverantwoordelijke/ toezichthouder van TenneT. toezichthouder van TenneT. 3. Werkverantwoordelijke schakelt de BHV in. 3. Werkverantwoordelijke of diens plaatsvervanger meldt incident bij direct leidinggevende en de KAM 4. Laat het slachtoffer niet alleen en geef geen drinken. afdeling. Bepaal de ernst ongeval, is persoon in 4. Direct leidinggevende i.o.m. de KAM afdeling levensgevaar? verzorgt melding aan externe partijen. Nee Bepaal de ernst van het incident, vindt er véél 1. Verleen EHBO/Roep hulp/schakel de werkverantwoordelijke/toezichthouder van TenneT in. verspreiding plaats naar bodem, water en lucht? Nee 2. Laat het slachtoffer niet alleen en geef geen drinken. 1. Voorkom verdere verspreiding. 3. Volg de instructies op van de werkverant- 2. Meld incident bij werkverantwoordelijke of diens woordelijke/toezichthouder van TenneT. plaatsvervanger. 3. Ruim de verspreiding (indien nodig) zo spoedig en zorgvuldig mogelijk op. 4. Overleg met de KAM afdeling of een melding noodzakelijk is. 18 19

Hoogspanningslijnen en kabels Algemeen Voor het verrichten van werkzaamheden in de hoogsspanningsmasten en kabels zijn de overige veiligheidsvoorschriften zoals aangegeven in deze brochure allemaal van toepassing. Grootste verschil met de werkzaamheden op de hoogsspanningsstations is dat de werkzaamheden in de hoogspannignsmasten merendeel op hoogte worden uitgevoerd en het valgevaar een aanvullend risico vormt waarvoor aanvullende veiligheidsmaatregelen zijn vereist. Bij grote projecten dienen deze veiligheidsmaatregelen te worden omschreven in een VGM-plan (veiligheids-, gezondheids-, en mieuplan) wat voor aanvang van de werkzaamheden aan TenneT moet worden aangeboden. Pas nadat goedkeuring van TenneT is verkregen mogen de werkzaamheden ook daadwerkelijk worden uitgevoerd. Verkeer Toegangswegen naar masten of kabeltracés zijn aangegeven op tracékaarten, op de toegangswegen is de Wegenverkeerswet van toepassing. Werkzaamheden Werkzaamheden aan of in de nabijheid van de bovengrondse hoogspanningslijnen kunnen worden onderverdeeld in: werkzaamheden in de nabijheid van hoogspanningslijnen, -masten en portalen; conserveringswerkzaamheden van hoogspanningsmasten en -portalen (schilderen); inspectiewerkzaamheden; lijnwerkzaamheden. Inspectiewerkzaamheden lijnen De inspectiewerkzaamheden aan de lijnen mogen pas na toestemming van de werkverantwoordelijke aanvangen en dienen te worden uitgevoerd door TenneT geautoriseerd personeel. Direct voorafgaand aan het beklimmen van een mast of portaal moet toestemming gevraagd worden aan de werkverantwoordelijke. Na het verlaten van de mast of het portaal dient men zich direct te melden bij de werkverantwoordelijke. Gebruik persoonlijke beschermingsmiddelen Bij de werkzaamheden moet gebruik worden gemaakt van een veiligheidshelm, veiligheidsschoeisel en valbeveiliging. In het merendeel van de hoogspannings-masten is het zogenaamde latch-way valbeveiligingssysteem aangebracht. Het is vereist om hiervan gebruik te maken. Het is ten strengste verboden om zonder valbeveiliging de werkzaamheden uit te voeren. Voor werkzaamheden in de nabijheid van hoogspanningslijnen, masten, portalen en voor (bouw)activiteiten in de nabijheid van hoogspanningslijnen geldt de brochure Veiligheidsvoorschriften voor werken in de nabijheid van bovengrondse hoogspanningsverbindingen beheerd door TenneT TSO B.V.. Conserveringswerkzaamheden en lijnwerkzaamheden Voor conserverings- en lijnwerkzaamheden moet een VGM plan, opgesteld worden waarin de veiligheids- en milieuregels staan. De mast of het portaal kan pas worden beklommen nadat de werkverantwoordelijke de werkplek heeft veilig gesteld, gemarkeerd, vrijgegeven en het betrokken personeel heeft geinstueerd. 20 21

Hoogspanningskabels Werkzaamheden Werkzaamheden aan- of in de nabijheid van ondergrondse hoogspanningskabels kunnen worden onderverdeeld in: werkzaamheden van of door derden in de nabijheid van hoogspanningskabels; werkzaamheden waarbij een kabel of een mof geopend moet worden; inspectiewerkzaamheden; werkzaamheden in verontreinigde grond; plannen en uitvoeren van graafwerkzaamheden in veelal dichtbevolkte gebieden. Werkzaamheden van derden in de nabijheid van hoogspanningskabels Voor (bouw)activiteiten in de nabijheid van kabels dient vooraf en tijdig overleg gevoerd te worden met een werkverantwoordelijke. Inspectiewerkzaamheden De inspectiewerkzaamheden zoals visuele controle, beproevingen en metingen mogen uitsluitend worden uitgevoerd in opdracht van een werkverantwoordelijke en door TenneT geautoriseerd personeel. Werkzaamheden waarbij een kabel of mof moet worden geopend Voordat de eigenlijke werkzaamheden kunnen starten, moet de spanningsloze toestand van de kabel worden vastgesteld door de werkverantwoordelijke van TenneT. Na het veilig stellen draagt de werkverantwoordelijke van TenneT de kabel over aan de uitvoerende partij. 22

TenneT is de eerste grensoverschrijdende elektriciteitstransporteur van Europa. Met 20.000 kilometer aan hoogspannings verbindingen en 35 miljoen eindgebruikers in Nederland en Duitsland behoren we tot de top 5 elektriciteitstransporteurs van Europa. Onze focus is gericht op de ontwikkeling van een Noordwest-Europese energiemarkt en op de integratie van duurzame energie. Taking power further TenneT TSO B.V. Utrechtseweg 310, Arnhem Postbus 718, 6800 AS Arnhem Telefoon 026 373 17 17 Fax 026 373 13 59 E-mail servicecentrum@tennet.eu Twitter @tennetsvc www.tennet.eu TenneT TSO B.V. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt zonder uitdrukkelijke toestemming van TenneT TSO B.V. Aan de inhoud van dit document kunnen geen rechten worden ontleend. November 2010 CE1015OB.NL1009