Handleiding Titels toevoegen aan UBICC De Utrechtse Bibliografie voor Interculturele Communicatie (UBICC) is een database van ruim 5000 titels van wetenschappelijke publicaties over interculturele communicatie. De bibliografie is voortdurend in ontwikkeling. Iedereen die in het kader van cursussen of onderzoek literatuuronderzoek doet, kan zijn bibliografie aan UBICC toevoegen. In deze handleiding 1 is te lezen aan hoe u nieuwe titels en annotaties aan UBICC kunt toevoegen. Let op: in deze handleiding staat niet beschreven hoe Refworks werkt. Raadpleeg daarvoor de handleiding Refworks. Inhoud 1 Referenties voor UBICC selecteren... 1 2 Referenties voor UBICC in Refworks invoeren... 2 2.1 Richtlijnen voor het invoeren van gegevens... 2 2.2 In te vullen gegevens per referentietype... 5 3 Annotaties maken bij referenties voor UBICC... 7 3.1 Wat is een annotatie?... 7 3.2 Instructie bij het schrijven van een annotatie... 7 4 Procedure referenties toevoegen aan UBICC... 8 1 Referenties voor UBICC selecteren Om relevant te zijn voor gebruikers, moet UBICC zoveel mogelijk titels bevatten die bruikbaar zijn voor onderzoek naar interculturele communicatie. Publicaties over de volgende thema s zijn in ieder geval relevant. Contrastief of vergelijkend onderzoek naar taal en communicatie (teksten, gesprekken, non-verbale communicatie en talige verschijnselen) in verschillende landen en culturen; Discourse analyses: onderzoek naar de interactie tussen mensen uit verschillende culturen in verschillende settings (werkvloer, onderwijs, gezondheidszorg, families, virtueel, etc.); Imagologie: onderzoek naar de beeldvorming over groepen uit andere culturen, bijvoorbeeld naar de werking van clichés en stereotypen; Onderzoek naar tweede taalverwerving en interlanguageverschijnselen; Taalcontact en taalverandering: sociolinguïstisch onderzoek de relatie tussen meertaligheid en interculturele communicatie; Onderwijs en training: onderzoek naar het verwerven en overdragen van interculturele competenties; Translatorisch onderzoek naar de culturele bepaaldheid van vertalen en tolken; Intercultureel management en marketing: onderzoek naar de organisatorische en bedrijfsmatige gevolgen van interculturele communicatie; Onderzoek naar sociale en politieke structuren, die ten grondslag liggen aan interculturele communicatie, bijvoorbeeld studies naar de (consequenties van) nationaal en Europees integratiebeleid; Theorieën en onderzoeksmethoden van interculturele communicatie. 1 Deze handleiding is tot stand gekomen met een subsidie van de Universiteit Utrecht in het kader van ICT-vernieuwing. Coördinator en contactpersoon: Jan D. ten Thije, Departement Nederlandse taal en cultuur, Universiteit Utrecht. 1
Verder gelden de volgende vuistregels: Kies bij voorkeur publicaties waarin empirisch onderzoek wordt beschreven. Geen publicaties uit dag- en weekbladen. Zoek publicaties die zo recent mogelijk zijn (met uitzondering van klassiekers op het gebied van interculturele communicatie). Hieronder volgen wat tips voor het zoeken van literatuur op internet. Gebruik zowel Nederlandse als Engelse trefwoorden (of een andere taal, als u die kent). Varieer bij zoekmachines de volgorde van de trefwoorden. Kijk voor trefwoorden bij 'key words' onder het abstract van het artikel (of bij de bibliografische gegevens). Klik de trefwoorden van relevante titels aan en zoek via het trefwoord verder. Voeg trefwoorden toe als u te veel hits hebt. Werk volgens een plan: voorkom herhaling van zetten. Zoek ook op auteursnaam van wetenschappers, die relevant zijn voor uw thema. Zoek via literatuuropgaven van sleutelreferenties. Zoek via citaten van Google Scholar. Zo vindt u boeken of artikelen die later verschenen zijn over hetzelfde thema. Wissel de verschillende strategieën af. per trefwoord per auteur via citaties Open een hit (op internet) altijd in een nieuw window (rechter muisknop: zo voorkomt u dat u vastloopt, omdat u niet kunt terugklikken naar het eerdere window). Open meerdere schermen naast elkaar. Kopieer trefwoorden tussen de zoekschermen. 2 Referenties voor UBICC in Refworks invoeren Om referenties in te voeren voor UBICC, maakt u eerst een persoonlijk Refworksaccount aan. Hoe dat werkt, staat beschreven in de Handleiding Refworks. Als u bent ingelogd, kiest u in het menu voor References en Add New Reference. Vervolgens kunt u in het invoerscherm de belangrijkste gegevens invoeren. Hieronder staan een aantal richtlijnen voor het invoeren van de gegevens. De richtlijnen zijn bedoeld om te zorgen dat de referenties makkelijk kunnen worden omgezet in een correcte literatuurlijst en om het eenvoudig te maken om UBICC te doorzoeken. Ook als u referenties uit Omega of een andere database importeert, is het goed om na te lopen of alle velden volledig en op de juiste manier zijn ingevuld. 2.1 Richtlijnen voor het invoeren van gegevens Algemeen Punten aan het eind van woorden en zinnen moet u weglaten. Met uitzondering van de velden author, editor, abbreviated journal, notes en abstract. RefWorks voegt zelf de correcte interpunctie toe als iemand de referentie in een literatuurlijst wil opnemen. 2
Ref type Geef aan wat voor soort titel het is. Er zijn veel mogelijkheden en het is belangrijk dit onderscheid aan te geven, omdat Refworks zo bepaalt hoe de titelbeschrijving eruit komt te zien. Als het gaat om een titel van een boek moet u ook aangeven of het gaat om het hele boek (book, whole), of het een deel is uit een boek (book, section) of een bundel onder redactie (book, edited). Source type Geef aan of het een print is of een elektronisch bestand. Auteurs - Geef de na(a)m(en) zo volledig mogelijk, ook voornamen (zoek deze op waar mogelijk). - Bij meerdere auteurs dient eerst de achternaam, gevolgd door voorletters en een puntkomma ingevuld te worden (bijvoorbeeld: Jansen, P.I.; Hall, Robert B.; Adams, Mary; etc.) - Plaats de eventuele titel van een auteur achter de voorletter en voorzie de voorletter van een komma. (bijvoorbeeld: Green, Adam J., Dr.; Berg, James, II; etc.) - Als er geen auteur is laat u dit veld leeg. - Het is belangrijk de namen van de auteurs correct in te voeren omdat RefWorks meerdere formats heeft om een bibliografie weer te geven. De wijze waarop auteurs worden weergegeven wijzigen per format. Daarom moet Refworks weten wat de voornaam, de achternaam en de tussenvoegsels zijn en wat de voorletters zijn om een de bibliografie correct weer te geven naar wens van de gebruiker. - Voorbeeld:E.M. Eekman Rosa Renate Schol M. van der Sterke Sanne de Wit Ralph P.W. van Westen Voert u in als: Eekman, E.M.; Schol, Rosa Renate; Sterke, M., van der; Wit, Sanne de; Westen, Ralph P.W., van Titel - In de meeste gevallen bevat het veld Title de hoofdtitel van de referentie. Als het gaat om een Book, section bevat het veld de titel van het hoofdstuk, dit is de Section Title. Verder naar onder moet bij Book title de titel van het boek ingevuld worden. - Geef alleen het eerste woord van de titel en eventuele namen of landennamen een hoofdletter. NB Geen interpunctie aan het eind van de titel! Periodical Full Als u een referentie uit een tijdschrift invoert, vult u hier de volledige titel van het tijdschrift in. Periodical Abbrev Hier voert u een afgekorte titel in van het tijdschrift. Leestekens moeten hier worden toegevoegd. Voorbeeld: Am.Behav.Sci. Volume Vul het volume (de jaargang) van het tijdschrift in dit veld in, of het report nummer bij een rapport, of het jaar van toegang bij een webpagina. Issue Voer hier het issue nummer van het tijdschrift in, of in andere gevallen het hoofdstuknummer, patent nummer of maand/dag van toegang tot de webpagina. 3
Publication Year Gebruik hiervoor het viercijferig getal van het jaar waarin de publicatie is verschenen. Pub Date Free Form Hier kunt u specifieker zijn over de publicatie -maand en -dag. Voer hier niet nogmaals het jaar in, anders komt die er in een literatuurlijst dubbel in te staan. De maand vermeldt u in de taal van de publicatie (Bijvoorbeeld: een Engelstalige publicatie krijgt 2 February, een Nederlandstalige publicatie krijgt 2 februari). Start Page and Other Pages Wat u in dit veld invoert hangt af van het type referentie: - Tijdschriftartikelen en hoofdstukken uit boeken moeten voorzien zijn van een beginpagina (Start Page). Bij Other Pages komt de laatste pagina van de referentie. - Bij het referentietype Book, Whole heet het paginaveld niet Start Page, maar Total pages en moet het totaal aantal pagina s van het boek bevatten. Het veld Other Pages moet niet worden ingevuld. - Voer in alle gevallen alleen de cijfers van de paginanummers in en geen letters als blz, p of pp. Descriptoren/trefwoorden Het is belangrijk om hier relevante trefwoorden in te voeren, zodat gebruikers van UBICC de publicatie makkelijk kunnen vinden. De descriptoren kunnen worden afgeleid uit: de titel van de publicatie, het tijdschrift/boek waarin het gepubliceerd is, de samenvatting (abstract), de annotatie, de huidige descriptorenlijst. Het is de bedoeling dat de kernwoorden uit de publicatie in het Nederlands en Engels worden ingevuld. Het is het beste descriptoren te kiezen die al in UBICC gebruikt worden. Of dat zo is kunt u opzoeken door in UBICC bij Search te kiezen voor Lookup by descriptor. Daar vindt u een alfabetische lijst van alle descriptoren die al in UBICC staan. Als u in de lijst geen relevante descriptoren vindt, kunt u ze afleiden uit de titel. Dus bijvoorbeeld uit: Towards a cognitive redefinition of the social group gepubliceerd in Social identity and intergroup relations kunnen de volgende descriptoren worden afgeleid (gescheiden door een ;): social; sociaal; cognitie; cognition; groepen; groups; identiteit; identity; relaties; relations; intergroepen; intergroups of uit: The social identity of intergroup behavior in Psychology and intergroup relations kunnen de volgende descriptoren worden afgeleid (gescheiden door een ;): social; sociaal; identiteit; identity; sociale identiteit; social identity; gedrag; behaviour; groepen; groups; psychologie; psychologie; relaties; relations Wanneer een publicatie over een bepaald land gaat of over een taal uit een bepaald land, noteer dan het betreffende land met een hoofdletter. Dus uit bijvoorbeeld: Classroom interaction in French and German highschools kunnen de volgende descriptoren worden afgeleid (gescheiden door een ;): 4
classroom interaction; klasseninteractie; interactie; interaction; Frankrijk; France; Duitsland; Germany; highschool; middelbare school Zoek de woorden op in een woordenboek bij twijfel over de vertaling. Verder gelden voor de descriptoren de volgende regels: - Neem descriptoren nooit direct over uit een bibliotheek, maar controleer ze met de descriptoren van UBICC. - Gebruik alleen kleine letters, behalve voor namen, talen en landen etc. - Geef altijd een Nederlandse en Engelse vertaling. - Anderstalige artikelen krijgen ook alleen Nederlandse en Engelse descriptoren. - Onderscheid descriptoren met een puntkomma (;). - Gebruik theorieën, geen namen (bijv: culturele dimensies/cultural dimensions in plaats van Hofstede). - Groepen moeten weergegeven worden in het meervoud (bijv: allochtonen, asielzoekers). - Engelse descriptoren worden geschreven op zijn Engels, geen Amerikaanse varianten. Abstract Dit kunt u importeren of overnemen uit de publicatie. Hierbij moet de bron altijd vermeld worden. Notes Hier kunt u een eigen annotatie toevoegen met informatie en een oordeel over de publicatie. Een annotatie is altijd een eigen tekst/mening, dit kan nooit overgenomen zijn van een website of andere bron. Edition Geef alleen een cijfer van de uitgave in dit veld (geen toevoegingen). Publisher Geef alleen de naam van de uitgever. Place of Publication Geef de plaats van uitgave. SubFile/Database Hier kunt u invullen uit welke database de referentie afkomstig is (bijvoorbeeld: CSA Medline) 2.2 In te vullen gegevens per referentietype Een titelbeschrijving kan in UBICC worden opgenomen als alle noodzakelijke gegevens voor een correcte literatuurverwijzing erin staan. Hieronder staat voor elk referentietype aangegeven welke velden u in ieder geval moet invullen. Book (whole/edited) Author(s)/Editors Book title Total pages/volume (waar mogelijk) 5
Descriptoren Abstract/notes (optioneel) Publisher Place of publication: verplicht Book (section) Author(s) Section title Volume/section number (optioneel) Start page/other page (waar mogelijk) Descriptoren Abstract/notes (optioneel) Editors (verplicht) Book title (verplicht) Publisher (verplicht) Place of publication (verplicht) Journal article/electronic Author(s) Title (artikel) Periodical, full Periodical, abbrev (optioneel) Volume/issue/start page/other page (waar mogelijk) Descriptors Abstract/notes Publisher/place publication Rapportage/report Title Author(s) Report number (optioneel) Start page/other page (waar mogelijk) Descriptors Abstract/notes (optioneel) Publisher/place of publication (waar mogelijk) Dissertatie/thesis Author(s) Title Start/other page (waar mogelijk) Descriptoren Abstract/notes Institution Place of publication (waar mogelijk) 6
3 Annotaties maken bij referenties voor UBICC Bij veel titelbeschrijvingen in UBICC is een annotatie te vinden, onder het kopje notes. Op basis van een annotatie kunnen gebruikers snel beoordelen over de publicatie bruikbaar is voor hun onderzoek. Hierna wordt eerst uitgelegd wat een annotatie is. Daarna kunt u lezen hoe u zelf een annotatie voor UBICC moet maken. 3.1 Wat is een annotatie? Een annotatie is een korte tekst waarin een publicatie wordt beschreven en geëvalueerd. Het doel is om de lezer te informeren over de relevantie, betrouwbaarheid en kwaliteit van de titel. Een annotatie is dus iets anders dan een samenvatting, waarin alleen te lezen is wat er in de publicatie staat. Een annotatie bevat behalve informatie over de inhoud van het onderzoek informatie over de achtergrond van de onderzoeker, de doelgroep, het soort onderzoek, de relevantie van het onderzoek en de kwaliteit van het onderzoek. 3.2 Instructie bij het schrijven van een annotatie De UBICC annotatie bestaat uit vier delen: 1. Beantwoord in de eerste alinea van de annotatie de volgende vragen (max. 30 woorden): Vanuit welke discipline is de studie opgezet? Voor welke doelgroep is de publicatie geschreven? Wat voor soort artikel is het? (bijv. betoog, casestudy, experiment) Vermeld bij een gedateerde/oude titel dat deze gedateerd is. 2. Beantwoord in de tweede alinea de volgende vragen (max. 100 woorden): Als het een casestudy of experiment is: Wat is de vraagstelling? Wat is het theoretisch kader? Welk onderzoeksmateriaal is gebruikt? Welke methode is gebruikt (interview, discourse analyse?) Wat is het belangrijkste resultaat / conclusie? Als het een betoog is: Wat is de hoofdstelling? Wat is het belangrijkste resultaat/conclusie? Wat zijn de belangrijkste argumenten? 3. Beantwoord in de derde alinea de volgende vragen (max. 50 woorden): Evalueer het artikel. Welke kritische kanttekening(en) kun je maken met betrekking tot de relevantie voor de discipline interculturele communicatie? Als een titel gedateerd is, beschrijf de relevantie van dit artikel. 4. Beantwoord tot slot de volgende vraag (max. 20 woorden): Waar is de auteur nu werkzaam? Geef de (huidige) werkkring van de auteur, noem de naam/plaats van de universiteit. Vermeld desgewenst aantallen citaties in Google Scolar Let verder op de volgende punten. Zorg voor een academische/zakelijke schrijfstijl (geen reclametaal of alledaagse graadaanduiders). 7
De titel zelf maakt geen onderdeel uit van de annotatie, maar staat erboven. De structuur van een boek hoeft u niet uiteen te zetten. Het tijdschrift waarin een publicatie verschenen is hoeft niet uitgebreid beschreven te worden. De eerste keer kunt u de naam van de auteur(s) noemen, daarna volstaat verwijzen naar de auteur(s). 4 Procedure referenties toevoegen aan UBICC Om referenties aan UBICC toe te voegen, moet u (een deel van) uw persoonlijke bibliografie delen met de contactpersoon van UBICC, Jan ten Thije. Dat werkt als volgt. Nadat u bent ingelogd in uw persoonlijke Refworks-account, kiest u in het menu voor Folders en dan Share Folders. U komt op een pagina met een overzicht van de mappen in uw database. Als u al uw referenties aan UBICC wilt toevoegen, kiest u Share entire database. Wilt u alleen titels uit een bepaalde map toevoegen, klik dan op de knop Share folder naast de map die u wilt delen. U komt op de pagina Shared folders options. Klik op de knop E-mail URL, naast de URL bovenaan de pagina. U komt op de pagina Send E-mail. Vul het emailadres van de contactpersoon in: j.d.tenthije@uu.nl Voeg als u dat wilt extra informatie over uzelf of uw database in het venster Message toe. Klik daarna op Send. De contactpersoon heeft nu toegang tot uw database en kan de titels aan UBICC toevoegen. 8