nnn Inhoud Voorwoord NVVC 10 Voorwoord auteurs 11 Algemene inleiding 13 1 Leidraad algemene diagnostiek/therapie bij cardiale ziekte beelden 15 1.1 Cardiomyopathieën 15 1.1.1 Aritmogene rechterventrikelcardiomyopathie (ARVC) 15 1.1.2 Dilaterende cardiomyopathie (DCM) 18 1.1.3 Hypertrofische cardiomyopathie (HCM) 19 1.1.4 Restrictieve cardiomyopathie 21 1.1.5 Non-compaction cardiomyopathie 22 1.1.6 Tako-tsubo cardiomyopathie 23 1.2 Coronairvaatlijden 24 1.2.1 Acute coronaire syndromen 24 a. Instabiele angina pectoris 25 b. Acuut myocardinfarct (AMI) 32 c. Myocardcomplicaties van acuut myocardinfarct: 40 linkerventrikel vrije wandruptuur 40 papillairespierruptuur 41 ventrikelseptumruptuur 42 1.2.2 Stabiele angina pectoris 43 1.2.3 Preventie coronairvaatlijden 44 1.3 Hartfalen 48 1.3.1 Acuut hartfalen 48 1.3.2 Chronisch hartfalen 52 1.4 Hartklepaandoeningen 55 1.4.1 Aortaklepinsufficiëntie (AI) 55 1.4.2 Aortaklepstenose (AS) 57 5
1.4.3 Mitralisklepinsufficiëntie (MI) 59 1.4.4 Mitralisklepstenose (MS) 62 1.4.5 Tricuspidalisklepinsufficiëntie (TI) 64 1.5 Hartritmestoornissen 67 1.5.1 Bradyaritmieën 67 1.5.2 Erfelijke primaire elektrische hartziekten 68 a. Catecholaminegeïnduceerde polymorfe ventriculaire tachycardieën (CPVT) 68 b. Congenitaal lang QT-syndroom (LQTS) 69 c. Congenitaal kort QT-syndroom (SQTS) 70 d. Syndroom van Brugada 71 1.5.3 Extrasystolie 73 1.5.4 Pre-excitatiesyndroom Wolff-Parkinson-White (WPW) 74 1.5.5 Tachyaritmieën 76 1.6 Ontstekingen van het hart 84 1.6.1 Endocarditis 84 1.6.2 Myocarditis 87 1.6.3 Pericarditis 88 1.7 Vaatafwijkingen 91 1.7.1 Aneurysma aortae 91 1.7.2 Aortadissectie 93 1.8 Overige aandoeningen 95 1.8.1 Hypertensie 95 Hypertensieve crisis 98 1.8.2 Longembolie 98 1.8.3 Pulmonale hypertensie 101 1.8.4 Reanimatie 103 1.8.5 Shock 106 1.8.6 Syncope/collaps 107 1.8.7 Tamponnade 109 6
2 Leidraad cardiale diagnostiek 111 2.1 Coronairangiografie (CAG) 111 2.2 Cardiale CT-scan 118 2.3 Ecg-diagnostiek 118 2.4 Elektrofysiologisch onderzoek (EFO) 125 2.5 Hartkatheterisatie 129 2.6 Hemodynamische monitoring (swan-ganz) 132 2.7 Inspanningsonderzoek 136 2.8 Intra-arteriële bloeddrukmeting (arteriële lijn) 140 2.9 Magnetic resonance imaging (MRI) 142 2.10 Radionuclide myocardperfusiescintigrafie (SPECT) 144 2.11 Transoesofageale echocardiografie (TEE) 145 2.12 Transthoracale echocardiografie (TTE) 148 3 Leidraad specifieke therapeutische ingrepen 149 3.1 Bypasschirurgie (coronary artery bypass graft; CABG) 149 3.2 Cardiale resynchronisatietherapie (CRT) 151 3.3 Katheterablatie 154 3.4 Elektrocardioversie (ECV) 157 3.5 Intra-aortale ballonpomp (IABP) 160 3.6 Inwendige cardioverterdefibrillator (ICD) 162 3.7 Non-invasieve beademing 167 3.8 Pacemakerimplantatie (tijdelijk, uitwendig) 169 3.9 Pacemakerimplantatie (definitief, inwendig) 171 3.10 Percutane coronaire interventie (PCI) 178 3.11 Pericardpunctie/pericardiocentese 184 4 Leidraad intraveneuze toediening medicatie 186 4.1 Antiaritmica 189 4.1.1 Adenosine (Adenocor ) 189 4.1.2 Amiodaron (Cordarone ) 189 4.1.3 Digoxine (Lanoxin ) 190 4.1.4 Disopyramide (Ritmoforine ) 191 7
4.1.5 Fenytoïne (Diphantoïne ) 192 4.1.6 Flecaïnide (Tambocor ) 193 4.1.7 Ibutilide (Corvert ) 194 4.1.8 Lidocaïne 195 4.1.9 Procaïnamide (Pronestyl ) 196 4.1.10 Sotalol (Sotacor ) 197 4.1.11 Verapamil (Isoptin ) 198 4.1.11 Vernakalant (Brinavess ) 198 4.2 Antitrombotica 199 4.2.1 Glycoproteïne-IIb/IIIa-receptorantagonisten 199 a. Abciximab (Reopro ) 199 b. Eptifibatide (Integrilin ) 201 c. Tirofiban (Aggrastat ) 204 4.2.2 Laagmoleculaire heparines 206 a. Dalteparine (Fragmin ) 207 b. Enoxaparine (Clexane ) 207 c. Nadroparine (Fraxiparine ) 208 4.2.3 Ongefractioneerde heparine 208 4.2.4 Factor-Xa remmer: Fondaparinux (Arixtra ) 210 4.2.5 Trombine inhibitor: Bivalirudine (Angiox ) 210 4.3 Bètablokkers 211 4.3.1 Esmolol (Brevibloc ) 211 4.3.2 Labetalol (Trandate ) 212 4.3.3 Metoprolol (Selokeen ) 212 4.3.4 Sotalol (Sotacor ) 213 4.4 Calciumantagonisten 214 4.4.1 Diltiazem (Tildiem ) 214 4.4.2 Verapamil (Isoptin ) 215 4.5 Diuretica 216 4.5.1 Bumetanide (Burinex ) 216 4.5.2 Furosemide (Lasix ) 217 4.6 Inotropica 218 4.6.1 Dobutamine (Dobutrex ) 218 4.6.2 Dopamine 219 4.6.3 Enoximon (Perfan ) 222 8
4.6.4 Isoprenaline 223 4.6.5 Noradrenaline (norepinefrine) 223 4.7 Trombolytica 228 4.7.1 Tenecteplase (Metalyse ) 228 4.8 Vasodilatantia 229 4.8.1 Nitroglycerine (Nitro Pohl ) 229 4.8.2 Nitroprussidenatrium (Nipride ) 230 4.9 Diversen 231 4.9.1 Insuline (Actrapid ) 231 4.9.2 Kaliumchloride (KCl) 231 4.9.3 Methylergometrinemaleaat (Methergin ) 234 4.9.4 Morfine 235 4.9.5 Theofylline 236 5 Overige 239 5.1 Antistollingstherapie 239 5.1.1 Combinatie van vitamine K-antagonisten en trombocytenaggregatieremmers 239 5.1.2 Antistolling bij mechanische kunstklep 240 5.1.3 Nieuwe antistollingsmiddelen 241 5.1.3.1 Dabigatran (Pradaxa ) 241 5.1.3.2 Rivaroxaban (Xarelto ) 242 5.2 Endocarditisprofylaxe 243 5.3 Perioperatief beleid bij cardiale patiënten met niet-cardiale chirurgie 247 5.3.1 Cardiale risicostratificatie voor cardiochirurgische ingrepen (EuroSCORE) 247 5.3.2 Cardiale risicostratificatie voor niet-cardiale chirurgische ingrepen 247 5.4 Klinische brief 253 5.5 Handelingen te verrichten na overlijden patiënt 254 Trefwoordenregister 258 LEIDRAAD CARDIOLOGIE 9