D66 Meppel verkiezingsprogramma voor de gemeenteraadsperiode 2014-2018
Colofon Meppel, januari 2014. twitter: https://twitter.com/d66meppel facebook: https://www.facebook.com/pages/d66-meppel/486752358027222 website: http://d66meppel.nl/ Op de foto: achterste rij: v.l.n.r. René Bijderwieden, Robbert van Hasselt en Gert Gouw voorste rij: v.l.n.r. Niesko Dubbelboer, Gea Veeloo, Vincent Veldhorst 2
Voorwoord In het D66 verkiezingsprogramma van de gemeente Meppel 2014-2018 vindt u concrete oplossingen voor de vraagstukken die nu spelen. We bevinden ons in moeilijke tijden waarin hoge eisen gesteld moeten worden aan de kwaliteit van de bestuurders. We hebben integere, constructieve en realistische bestuurders nodig, die willen samenwerken aan een gezond en energiek Meppel. Het algemeen belang stellen wij daarom boven het individuele- en partijbelang. D66 levert uitstekende kandidaten met de juiste competenties om deze bestuurlijke verantwoordelijkheid te dragen. Zoals u in ons partijprogramma zult lezen, maken wij ons hard voor een slimmere overheid, een financiële toekomst, een gezonde woningmarkt, ondernemend Meppel, passende zorg en een levendige cultuur. Op deze wijze wil D66 de Meppeler samenleving versterken. Het versterken van onze Meppeler samenleving moeten bestuur en burgers samen doen. Het kan niet anders; uw rol moet sterker worden om Meppel te vernieuwen en toekomstbestendig te maken. Een gezond en energiek Meppel is een ambitieus doel, maar wij hebben er vertrouwen in dit samen met u te bereiken. Om deze visie in Meppel te realiseren heeft D66 Meppel uw steun nodig. Ik roep u daarom op; kies op 19 maart 2014 D66 Monique Staps Voorzitter D66 Meppel 3
D66 is de ideeënpartij van Nederland. Genuanceerd, doordacht, optimistisch en oplossingsgericht, met een fundament van durf en daadkracht. Voor de gemeenteraadsverkiezingen van Meppel voor de periode 2014 2018 heeft D66 Meppel zes thema s benoemd. Het zijn: SLIMME OVERHEID FINANCIËLE TOEKOMST GEZONDE WONINGMARKT ONDERNEMEND MEPPEL PASSENDE ZORG LEVENDIGE CULTUUR 4
1. Slimme overheid Een slimme overheid zorgt voor minder regels. Daarmee krijgen burgers en bedrijven meer ruimte en zijn er minder ambtenaren nodig om de regels op te stellen, beleid uit te voeren en de regels te handhaven. Een slimme overheid werkt samen met anderen. Samen met andere overheden, verenigingen en maatschappelijke organisaties om zaken voor elkaar te krijgen. Zaken niet zelf doen als anderen dat beter kunnen of als anderen meer deskundig zijn. Dat bespaart kosten en vergroot de kwaliteit van de dienstverlening. Daarbij moet wel gewaakt worden voor goede democratische controle. Een slimme overheid maakt meer gebruik van ICT. Daarmee kunnen burgers steeds meer diensten vanuit huis en op het door hen gewenste moment aanvragen. Een slimme overheid zorgt voor gezamenlijke bedrijfsvoering met andere gemeentes. D66 geeft prioriteit aan het vergroten van de bestuurskracht van de gemeente. Daarmee wordt de kwaliteit van de dienstverlening beter, neemt de deskundigheid van ambtenaren toe en kunnen er ook meer perspectieven worden geboden aan de medewerkers. Bovendien kan er goedkoper worden ingekocht en dat versterkt de regionale economie. Een slimme overheid stemt het beleid af met buurgemeentes en andere overheden. Dat voorkomt rechtsongelijk tussen burgers. Ook dit zorgt voor stimulansen in de regionale economie. Daarbij worden processen vernieuwd, zodat de burgers en bedrijven meer invloed op het beleid krijgen. Een slimme overheid zorgt ervoor dat de uitvoering van nieuwe taken uitgevoerd blijft worden door de partners die daarin nu ook al actief zijn. Een slimme overheid voorkomt dat er olifantenpaadjes ontstaan. Olifantenpaadjes geven weer dat burgers dingen anders doen, anders dan de gemeente in haar beleid heeft bedacht. Hier geldt dat de gemeente de blik naar buiten moet richten en zaken op een voor de burger logische manier moet oppakken. Een slimme overheid is een integere overheid. Een slimme overheid laat het ondernemen over aan de ondernemers. De kwetsbare financiële positie van de gemeente Meppel is in belangrijke mate veroorzaakt doordat de gemeente te vaak en te veel de rol van ondernemer op zich heeft genomen. 5
2. Financiële toekomst Het is duidelijk dat de financiële positie van de gemeente Meppel zeer zorgelijk is. In iets meer dan 10 jaar tijd verdubbelden de schulden van 60 naar 120 miljoen. In 2001 had de gemente nog een spaarrekening van 40 miljoen en die is nu leeg. De begrotingen van de gemeente voor de komende jaren laten nu al forse tekorten zien. Voor D66 is het duidelijk. De gemeente Meppel moet haar huishoudboekje op orde krijgen. Dat kan door de schulden te verminderen en niet meer geld uit te geven dan er binnenkomt. Een gezonde financiële toekomst wordt bereikt door het afstoten van overbodig bezit. Dat kan bijvoorbeeld door het verkopen van grond in de Nieuwveense Landen, met de verkoop van meer snippergroen en ook met de verkoop van gebouwen die niet nodig zijn voor dienstverlening aan de burger. Met het geld dat dit oplevert kan de schuld afgelost worden. Een gezonde financiële toekomst wordt bereikt door niet meer geld uit te geven dan er binnenkomt en structurele en vaste kosten niet te laten toenemen. De gemeentelijke organisatie moet toekomstgericht worden gemaakt en worden afgeslankt. Dat kan omdat er veel minder wordt gebouwd en er zijn daarvoor dan ook minder ambtenaren nodig. Ook door de samenwerking met buurgemeentes kan één gemeentelijke organisatie worden gevormd. Dat bespaart op het aantal ambtenaren en maakt de ambtelijke organisatie ook minder kwetsbaar bij ziekte of vakanties. De begrotingsdiscipline binnen de gemeente moet worden versterkt. D66 wil een vermindering van de financiële risico s. Het dekken van tekorten uit de reserves moet stoppen en overschotten wil D66 niet doorschuiven naar het volgend jaar, maar gebruiken om reserves op te bouwen. Op veel gebieden is de kracht van de burgers en bedrijven nodig. De overheid kan niet alles meer verzorgen. Burgers en bedrijven zullen een deel van de taken overnemen. Dat gaat kosten besparen en geeft als voordeel dat burgers en bedrijven meer financiële ruimte hebben. De gemeente moet budgetten daar aan besteden, waarvoor ze bedoeld zijn. D66 wil dat de gemeente de Onroerend Zaak Belasting (OZB) niet meer laat stijgen dan de landelijke norm. Waardedalingen van woningen mag niet betekenen dat de tarieven extra worden verhoogd. Startende ondernemers betalen in Meppel de 1 e drie jaar geen OZB. 6
3. Gezonde woningmarkt Met D66 blijft uw woning meer waard. In een gezonde woningmarkt is er aanbod dat past bij de vraag. De plannen voor de grootschalige woningbouw zorgen voor een te groot aanbod en dat drukt de waarde van de woningen. Nieuwbouw vindt wat D66 betreft in principe alleen nog plaats in de gaten in stad en dorp. Dat betekent dat er geen dure nieuwe wegen hoeven te worden aangelegd, zoals omlegging van de weg tussen Meppel en Nijeveen. In Meppel ontstaan nieuwe perspectieven om te wonen in de aanloopstraten naar het centrum. De vraag naar winkelruimte neemt af en dat geeft meer ruimte voor ander gebruik, bijvoorbeeld om in te wonen. Er komen straks schoolgebouwen vrij. Hiervoor moet een andere bestemming worden gezocht. De scholen kunnen worden verbouwd tot appartementen, waarin jongeren en ouderen naast elkaar leven. Met deze nieuwe woonvormen ontstaat er een grotere differentiatie in woningaanbod en ook dat maakt Meppel aantrekkelijker als woonplek. Een gezonde woningmarkt biedt ook mogelijkheden voor een levendig centrum. In het centrum komen er naast detailhandel steeds meer functies. D66 wil dat daar ruimte voor komt. Woningen hebben een lange levensduur. Dat betekent ook dat het aantal woningen goed moet worden afgestemd op de bevolkingsontwikkeling. Hoewel de bevolkingsomvang van Meppel nu nog licht groeit, zal die op termijn gaan dalen. De leerlingenaantallen op de scholen wijzen daar steeds meer op. Dat betekent weloverwogen bouwen. Een gezonde woningmarkt is er ook als de woonomgeving aantrekkelijk is. De gemeente moet meer ruimte geven aan burgers om de leefomgeving aan te passen aan hun wensen. Er moet een eenduidig beleid komen over snippergroen. Rechtsongelijkheid m.b.t. snippergroen moet worden opgelost. Het beheer wordt steeds meer overgedragen aan burgers, buurten en wijken. Daarbij worden wijkinitiatieven aangemoedigd en krijgen ruimte. D66 ziet een uitdaging in het duurzamer maken van de bestaande woningen. Daarin moet worden geïnvesteerd. 7
4. Ondernemend Meppel Ondernemend Meppel maakt gebruik van de kansen die de markt biedt. Er zijn veel nieuwe kansen. De gemeente moet het benutten van de kansen overlaten aan de markt. De gemeente kan de markt wel stimuleren om dat te doen wat past. Daarbij kan worden gedacht aan duurzaamheid. In de visie van D66 laat de gemeente duurzaamheidinitiatieven over aan de markt en gaat niet zelf bedrijven oprichten. Meppel stimuleert en faciliteert een grote verscheidenheid in groen ondernemerschap. Meppel helpt burgers en bedrijven met duurzaamheidinitiatieven. Niet alleen burgers zorgen voor de scheiding van afval maar bedrijven doen dat ook steeds meer. De economie in Meppel en in de regio verandert ingrijpend. We moeten rekening houden met geringere groei en het beleid daar op aanpassen. Daarnaast ziet D66 dat er kansen zijn en die moeten worden gestimuleerd. De gemeente ondersteunt de detailhandel door in het centrum van Meppel ook andere aantrekkelijke functies, zoals ambacht en nijverheid, mogelijk te maken. Meer variatie in functies vergroot de aantrekkelijkheid van het centrum. D66 geeft ruimte aan de ondernemers om ruimere openingstijden te hanteren, zoals meer winkelzondagen. Dat kan ook bijdragen aan de aantrekkelijkheid van het centrum. Hier liggen ook kansen. Het midden- en kleinbedrijf is belangrijk voor Meppel, maar staat ook onder druk. Voor D66 Meppel betekent dit dat er een nieuwe visie moet worden ontwikkeld op mogelijkheden voor de economie, niet alleen in Meppel, maar met Meppel als onderdeel van de regio. Daarbij moet worden ingespeeld op de sterke kanten van de regio én op nieuwe kansen in zorg, recreatie en de verdergaande digitalisering. Het versterken van alle verbindingen is daarbij een belangrijk uitgangspunt. Niet alleen de spoorwegen, vaar- en autowegen, maar ook de nieuwe mogelijkheden die het internet biedt. Op het gebied van recreatie kan er met kleine dingen, zoals hogere doorvaarthoogtes bij vervanging van bruggen, veel meer worden gedaan om de stad aantrekkelijker te maken voor de waterrecreatie. Een goede verbinding tussen Meppel en het merengebied in Overijssel kan daar een belangrijke bijdrage aan leveren. De mindset van bestuur en ambtenaren moet er op gericht zijn om recreatie te versterken. D66 ziet recreatie als de kans om de economie van Meppel als stad in een zeer aantrekkelijke omgeving, meer perspectief te bieden. Verblijfsrecreatie kan wat D66 betreft verder ontwikkeld worden. Denk daarbij aan meer camperplaatsen, meer hotelvoorzieningen en het verruimen van het aanbod van bed en breakfast of vakantiebungalows. De vergrijzing van de samenleving biedt bijzondere kansen voor de economie van Meppel. Niet alleen is er meer zorg nodig, maar ouderen vragen om andere producten en diensten, ook van de overheid. Voor duurzame werkgelegenheid moet Meppel zich richten op hoogwaardige technologie en het faciliteren van ondernemerschap, met name bij jongeren. Opleidingen die daaraan bijdragen wil D66 stimuleren. Door samen te werken zullen ook meer kansen ontstaan om gebruik te maken van speciale fondsen voor het Noorden van het land. Aspecten waarop wat betreft D66 niet kan worden bezuinigd zijn ondernemerschap, samenwerking met netwerkpartners op het gebied van onderwijs, werk en inkomen. Vrijwilligerswerk, deeltijdarbeid en werkervaring zijn belangrijke peilers om mensen te betrekken. Meppel heeft goede haventerreinen met kans op doorontwikkeling. Vrachtvervoer per schip is duurzaam en moet daarom ruimte krijgen. 8
5. Passende zorg Meppel krijgt binnenkort belangrijke taken van de nationale overheid op het gebied van zorg en welzijn. Per 2015 komen veel nieuwe verantwoordelijkheden op de gemeenten af. De overheveling van taken van het Rijk en provincies naar gemeenten vormen een grote uitdaging. Dit biedt echter ook kansen om de zorg beter passend te maken, door meer maatwerk (bijvoorbeeld pgb), minder bureaucratie en een nieuwe invulling van taken op lokaal niveau. De overheveling van taken door dit kabinet gaat gepaard met een overheveling van financiële middelen, echter met een fikse korting ten opzichte van het huidige budget. De uitwerking van het nieuwe beleid mag niet ten koste gaan van de mensen die afhankelijk zijn van de zorg. Voor D66 staat de zorgvrager centraal. Te vaak wordt gesproken over mensen, in plaats van met mensen. Dat moet veranderen. D66 gaat uit van de eigen kracht van mensen, die verantwoordelijkheid voor elkaar nemen. D66 gaat die kracht optimaal mobiliseren. De gemeente is de bestuurslaag die het dichtst bij de burger staat. Daarom is de gemeente het best in staat om het gesprek aan te gaan met de zorgvrager en zijn directe omgeving over de invulling van de zorg. Hiermee kan de gemeente maatwerk leveren dat aansluit bij de specifieke zorgbehoefte. Ervaring met een zorgcoördinator/regisseur is opgedaan in verschillende gemeenten, met groot succes. Ook de gemeente Meppel moet wat D66 betreft gaan investeren in het uitwisselen van best practices. D66 wil dat er nu al wordt geïnvesteerd in kennisopbouw. Met de decentralisaties komt er een omvangrijk en complex takenpakket op de gemeenten af. Dit vraagt om een professionaliseringsslag bij ambtelijke diensten en een versterking van de bestuurskracht bij bestuurders en gemeenteraadsleden. Goede communicatie en tijdig evalueren is daarbij belangrijk. D66 meent dat een kleine gemeente als Meppel deze uitdaging niet alleen moet oppakken, maar dat deze verantwoordelijke klus samenwerking vraagt. D66 juicht dan ook de aansluiting van de gemeenten Meppel voor de transitie jeugdzorg bij de pilot Drenthe toe. Dat geldt ook voor de samenwerking voor de andere twee transities met de gemeenten Staphorst, Steenwijkerland, Westerveld en Zwartewaterland. Bovengemeentelijke samenwerking mag er echter niet toe leiden, dat de democratische controle uit het zicht raakt. Dit blijft heel belangrijk bij deze processen. D66 ziet de verbinding tussen de drie decentralisaties als essentieel tot het succesvol uitvoeren van beleid op lokaal niveau, bijvoorbeeld bij multi-probleem gezinnen. Door gebruik te maken van één aanspreekpunt in plaats van vele professionals kan een deel van de korting op budgetten worden opgevangen. Er gaat veel geld gepaard met de decentralisaties. Om de financiële risico s beheersbaar te houden wil D66 deugdelijke en transparante financiële sturingsinformatie. In de Tweede Kamer heeft D66 ervoor gezorgd dat gemeenten optimale beleidsvrijheid hebben door het onderscheid tussen alle potjes voor zorg en welzijn weg te halen. Zo kan de gemeente het geld daar besteden waar dit het meeste nodig is. Dit geeft meer vrijheid, maar vraagt ook een beter beheer van de financiële middelen, zeker nu de decentralisaties gepaard gaan met grote bezuinigingen. D66 wil daarom tijdige en inzichtelijke begrotingen en extra alertheid bij de besteding van de middelen. Voor D66 is een sociale maar sobere uitvoering van belang. 9
6. Levendige cultuur Cultuur is een belangrijk onderdeel om Meppel aantrekkelijk te houden voor de burgers. Zowel de schouwburg, de culturele vorming, en Meppel als evenementenstad horen daarbij. Meppel heeft ook een goede en enthousiaste sportcultuur. D66 vindt een goede cultuurvoorziening van belang voor de burgers van Meppel. D66 kiest voor een zelfstandig, daadkrachtiger en marktgerichter Ogterop, dat zich op een eigenzinnige manier weet te profileren. De huidige rol van de gemeente bij de schouwburg werkt remmend op de ontwikkeling. Net als 4 jaar geleden blijft een goede evenementenhal in Meppel prioriteit voor D66. Op sportgebied is er in de gemeente Meppel voor ieder wat wils. D66 vindt sport belangrijk als bindend element in de maatschappij. Nergens zie je immers zo veel vrijwilligers van zoveel verschillende sociale en culturele achtergronden gezamenlijk bij elkaar. De één is zelf bezig met sport, de ander verricht ondersteunende activiteiten voor de vereniging. Sport is dus, ook in Meppel, een verbindende sociale factor en de drager van een succesvolle integratie van sociale en maatschappelijke groeperingen van alle nationaliteiten. Dat is de wijze waarop ook het gemeentelijke beleid moet worden aangescherpt. Topsport ondersteunend waar mogelijk, maar tegelijkertijd de breedtesport bevorderend vanuit een brede maatschappelijke context. Integratiebeleid en sport gaan hierbij hand in hand. De basis voor cultuur is onderwijs. De gemeente zorgt vooral voor de onderwijsgebouwen. Daarin is de laatste jaren veel geïnvesteerd. D66 vindt dat talenten van de kinderen moeten worden ontwikkeld. Dat begint bij de openbaar en toegankelijke voorschoolse opvang en wordt vervolgd in cultuuronderwijs zoals aangeboden door Scala. De Plataan blijft voor D66 een zeer belangrijk instituut om cultuurontwikkeling te bevorderen in onze gemeente. 10
Richtingwijzers voor D66 Meppel Als basisprincipes voor dit programma zijn de 5 richtingwijzers van D66 leidend. Deze richtingwijzers zullen ook in de toekomst de leidraad zijn voor beleidsvoorstellen. De richtingswijzers zijn: 1. Vertrouw op de eigen kracht van mensen Wij vertrouwen op de eigen kracht en ontwikkeling van mensen. 2. Denk en handel internationaal Samenlevingen zijn op steeds meer verschillende manieren met elkaar verbonden. Wij staan open voor de gehele wereld en sluiten niemand uit. 3. Beloon prestatie en deel de welvaart Mensen zijn niet gelijk, wél gelijkwaardig. Mensen zijn verschillend en wij willen dat de overheid ruimte laat voor die verschillen. 4. Streef naar een duurzame en harmonieuze samenleving Wij willen de wereld om ons heen tegemoet treden met respect en mededogen. 5. Koester de grondrechten en gedeelde waarden De fundamentele waarden van onze samenleving zijn vrijheid voor en gelijkwaardigheid van ieder mens, ongeacht opvattingen, geloof, seksuele geaardheid, gerichtheid of herkomst. bbbb 11
De kandidaten van D66 Meppel voor de Gemeenteraad voor de bestuursperiode 2014 tot 2018 Vincent Veldhorst Niesko Dubbelboer Gea Veeloo René Bijderwieden Gert Gouw Robbert van Hasselt Monique Staps Marcel Schakel Adriaan Meij Mark Sluiter 12