Ontwerp VOOR EEN WAPEN, VLAG EN WIMPEL VOOR DE NIEUWE GEMEENTE WAADHOEKE Fryske Rie foar Heraldyk
De historie Ontwerpvoorstel wapen, vlag en wimpel voor de nieuwe gemeente Waadhoeke. Het gebied van de nieuw te vormen gemeente beslaat ongeveer het noordelijke deel van het voormalige kwartier Westergo. Dat kwartier had een eigen wapen; in blauw een zilveren linkerschuinbalk. In 1984 ontstond de nieuwe gemeente Franekeradeel. Deze was samengesteld uit de voormalige stedelijke gemeente Franeker en de grietenijen / gemeenten Barradeel en Franekeradeel. Barradeel tot 1984 Franeker tot 1984 Franekeradeel tot 1984 Fryske Rie foar Heraldyk 1
Franekeradeel 1984 2018 Menaldumadeel tot 2018 Hennaarderadeel tot 1984 Het Bildt tot 2018 Op 1 januari 2018 fuseren de gemeenten Franekeradeel, Menameradiel, het Bildt en vier dorpen van Littenseradiel tot één nieuwe gemeente. Het wapen Bij gemeentelijke herindelingen is het vaak lastig om een evenwichtig wapenontwerp voor de nieuwe gemeente te maken. Gebruik maken van alle wapenfiguren uit de wapens van de op te heffen gemeenten is ondoenlijk, zoals uit bovenstaande afbeeldingen mag blijken. Bij Franekeradeel was dat in 1984 nog aardig gelukt, al moest het wapen van Barradeel vereenvoudigd en meer gestileerd worden en konden uit het wapen van het voormalige Franekeradeel maar twee rozen worden gebruikt. Franeker had slechts één wapenfiguur dat moeiteloos kon worden ingepast. De nu te vormen gemeente omvat de gebieden van de voormalige stedelijke gemeente Franeker en de gemeenten (grietenijen) Barradeel en Franekeradeel, die in 1984 opgingen in de nieuwe gemeente Franekeradeel, en de gemeenten Het Bildt en Menaldumadeel. Daarnaast komt daar nog een stukje van Littenseradiel bij (vier dorpen uit de voormalige grietenij / gemeente Hennaarderadeel). Fryske Rie foar Heraldyk 2
Om toch zoveel mogelijk de oude wapens recht te doen is gekozen om uit elk wapen een figuur de te nemen. In het wapen zijn de belangrijkste wapenfiguren uit de wapens van de hierboven genoemde gemeenten opgenomen. Als schildkleur is blauw genomen, omdat alle oude wapens deze kleur hadden. De gouden klok van Franeker kreeg een plaats in het midden en wordt boven vergezeld van twee rode rozen. De roos komt zowel voor in het wapen van Franekeradeel als in dat van de voormalige gemeente Hennaarderadeel, zodat de vier dorpen uit dat gebied zich ook nog vertegenwoordigd kunnen voelen. De rozen zijn hier met opzet rood gehouden, ondanks dat dit tegen de geldende heraldische regels ingaat; geen kleur op kleur, rood op blauw dus zoals in het oude grietenijwapen van Franekeradeel, een stukje historie. Het Bildt wordt vertegenwoordigd door één van de drie zeehoorns. Het belangrijkste figuur uit het wapen van Menaldumadeel, de eenhoorn, was helaas te groot om in deze compositie te kunnen worden opgenomen, maar krijgt hier nu de functie van schildhouder. Omdat het wapen van een van de samen te voegen gemeenten schildhouders bezat, kunnen die volgens de regels ook aan het nieuwe ontwerp worden toegevoegd. Het aantal schildhouders is nu beperkt tot een, omdat de eenhoorn zich lastig laat combineren met de menselijke figuur van de oude schildhouders zonder de verhoudingen te veel geweld aan te doen. Het geheel is geplaatst op een dijk, zoals die in het wapen van Barradeel was afgebeeld. Op deze wijze zijn alle gemeenten vertegenwoordigd en geeft de dijk ook gelijk weer dat de nieuwe gemeente aan de zee grenst. Fryske Rie foar Heraldyk 3
De vlag Barradeel tot 1984 Franeker tot 1984 Franekeradeel tot 1984 Franekeradeel 1984 2018 Menaldumadeel tot 2018 Hennaarderadeel tot 1984 Het Bildt tot 2018 Voor het ontwerpen van een nieuwe vlag gelden dezelfde moeilijkheden als bij het wapenontwerp. Bovenstaande afbeeldingen laten ook hier al zien dat het lastig wordt om een vlag samen te stellen naar de bestaande modellen. Blauw is ook hier weer de meest voorkomende kleur. Afgaande op de nieuwe naam Waadhoeke zou het onderstaande ontwerp een keuze kunnen zijn. Het wad linksboven; een blauwe golvende hoek, met aansluitend de kleuren geel (de dijk, een deel van de gouden hoep ) en groen voor het achterliggende land. Op deze manier geeft de vlag de naam weer en refereert de schuine baan aan die in het wapen en de vlag van Westergo. Bovendien zijn de meest voorkomende kleuren uit de vervallen vlaggen weer gebruikt. Fryske Rie foar Heraldyk 4
De wimpel De wimpel zou in het bovenste deel kunnen worden ingevuld naar de vlag, terwijl de wimpelvlucht twee banen blauw en wit krijgt, zoals dat destijds voor alle gemeenten die in het gebied van het oude kwartier Westergo lagen was ontworpen. Fryske Rie foar Heraldyk 5