Werk & Inkomen Uw contact D. Braun/E. Tolsma T (020) 540 46 18 F (020) 540 45 59 gemeente@amstelveen.nl Aan de fractie van de SP T.a.v. mevrouw Casadei Postbus 4, 1180 BA Amstelveen Vermeld bij reactie ons kenmerk en datum van deze brief Datum 25 november 2014 Uw brief van 27 oktober 2014 Betreft Antwoord op de vragen ex artikel 33 RvO over de re-integratieactiviteiten van de afdeling Werk & Inkomen Geachte mevrouw Casadei, Op 27 oktober 2014 heeft u op grond van artikel 33 van het Reglement van Orde voor de vergadering en andere werkzaamheden van de gemeenteraad van Amstelveen, aan het college een aantal vragen gesteld over de re-integratieactiviteiten van de afdeling Werk & Inkomen. In deze brief gaan wij in op de door u gestelde vragen. Voor de volledigheid herhalen wij uw inleiding en de door u gestelde vragen (schuin lettertype). Daaronder volgt de beantwoording. Bij de SP zijn vragen binnen gekomen van Amstelveners met een WWB-uitkering. Klantmanagers van de afdeling Werk en Inkomen verwijzen voor een re- integratietraject naar het re-integratiebedrijf MatcheZ, die nu ook opereert onder de naam AttentionZ. Dit reintegratiebedrijf is gevestigd in het raadhuis. Sommige cliënten vinden de medewerkers van deze organisatie ondeskundig en niet capabel voor de taak die zij moeten uitvoeren. Na gesprekken met meerdere cliënten van deze organisatie heeft de SP daarom de volgende vragen aan de wethouder: 1) Zowel hoog- als laag opgeleide cliënten worden verwezen naar AttentionZ. Voor elke cliënt dient een plan op maat te worden gemaakt. De plaatsings- en begeleidingsplannen zijn vrijwel allemaal gelijk. Dit wordt door de afdeling Werk en Inkomen geaccepteerd. a. Bent u hiervan op de hoogte? b. Wat verstaat de wethouder op het gebied van re-integratie onder maatwerk? c. Wat is in deze de opdracht aan re-integratiebedrijf MatcheZ/AttentionZ? d. Hoe wordt dit aan de cliënt gecommuniceerd? Raadhuis Laan Nieuwer Amstel 1 Route per bus - Lijn 149, halte Raadhuis 1182 JR Amstelveen Lijn 186/187, halte Dorpsstraat + 4 min. T (020) 540 49 11 Lijn 172, halte Huis aan de Poel + 8 min. www.amstelveen.nl IBAN NL22 BNGH 0285 0003 14 100/F000/ICT [(V2) Brief SP.docx]
Datum 25 november 2014 Pagina 2 van 6 a. Het college herkent zich niet in het gestelde. Iedere klant wordt mondeling, schriftelijk en in foldermateriaal geïnformeerd over de wettelijke rechten en plichten verbonden aan de uitkering in het kader van re-integratie en werk. Deze wettelijke kaders zijn voor iedereen gelijk. Deze informatie wordt opgenomen in het begeleidingsplan of plan van aanpak. De verdere invulling van het plan van aanpak is gericht op maatwerk. b. Volgens het college betekent maatwerk op het gebied van re-integratie dat goed in beeld wordt gebracht wat de mogelijkheden en eventuele (fysieke en/of psychische) belemmeringen van een klant zijn. Maatwerk betekent afstemming op de mogelijkheden van de klanten die om ondersteuning vragen. Gelukkig kunnen de meeste klanten direct aan het werk, voor hen is de ondersteuning van een re-integratiebureau niet nodig. Wanneer dat niet lukt en de klant meer ondersteuning nodig heeft, komt het re-integratiebureau in beeld. Dit geldt voor ongeveer 10-15% van de inwoners die voor ondersteuning naar de gemeente komen. Indien voorhandig wordt een vacature gezocht die aansluit bij het opleidingsniveau van de klant, maar als dat niet gelukt is moet op grond van de Wet Werk en Bijstand (WWB), wanneer een beroep gedaan wordt op een uitkering van de gemeente, algemeen geaccepteerde arbeid worden aanvaard. Dit betekent dat aard en omvang van het aangeboden werk niet hoeft aan te sluiten bij opleiding, ervaring en wensen van de klant. c. De opdracht aan het re-integratiebedrijf is om de klant zo snel mogelijk naar het maximaal aantal uren te laten uitstromen (dit betekent minimaal een inkomen tot de hoogte van de voor klant geldende bijstandsnorm) naar betaald werk naar de mogelijkheden en motivatie van de klant. Daarnaast verzorgt het reintegratiebedrijf in overleg met de klantmanager na plaatsing voor nazorg op maat om voortijdige uitval uit betaald werk te voorkomen. d. Inwoners die zich melden voor een uitkering worden eerst mondeling tijdens een startgesprek op het Werkplein en later in een dienstverleningsgesprek geïnformeerd over de wettelijke rechten en plichten verbonden aan de uitkering in het kader van re-integratie en werk. De informatie staat in een voorlichtingsfolder, brief, de werkmap en is opgenomen in het eerder genoemde plan van aanpak. Ook worden klanten via deze weg (dus mondeling en schriftelijk) geïnformeerd over de aanpak van het re-integratiebedrijf. Het college vindt het van belang dat de rechten en plichten verbonden aan de uitkering en de aanpak van het re-integratiebedrijf voldoende bekend zijn bij de klant. Het college zal dit nogmaals onder de aandacht brengen bij de klantmanagers en het re-integratiebedrijf. 2) Cliënten geven aan dat zij niet of nauwelijks worden begeleid c.q. ondersteund bij hun sollicitatieactiviteiten. a. Re-integratie cliënten worden verplicht om dagelijks minimaal 1,5 uur achter een computer van het re-integratiebedrijf te solliciteren. Kan de wethouder aangeven waaruit de begeleiding van het re-integratiebedrijf bestaat tijdens de verplichte sessies op het raadhuis? b. Door het ontbreken van enige begeleiding in de computerruimte geven de cliëntten soms elkaar ondersteuning. Kan de wethouder aangeven waarom dit door de leiding van AttentionZ wordt ontmoedigd? c. Kan de wethouder aangeven of de computerruimte waar de cliënten zich dagelijks moeten melden voldoet aan de ARBO vereisten?
Datum 25 november 2014 Pagina 3 van 6 d. Cliënten solliciteren liever thuis achter hun eigen computer waar zij zich beter kunnen concentreren. Worden déze sollicitatieactiviteiten ondersteund door het re- integratiebedrijf? Zo ja, hoe? Zo nee, waarom niet? a. De vorm en inhoud van de sessies op het raadhuis verschillen per klant. Van de klanten wordt gevraagd tijdens deze sessie zelfstandig te zoeken naar vacatures. De zelfredzaamheid van de klant wordt hiermee bevorderd. Er is begeleiding aanwezig om waar nodig vragen te beantwoorden en klanten op weg te helpen in het zoekproces. Tevens wordt samen met klant een CV gemaakt of aangepast op een vacature. Daarnaast is het van belang dat deze sessies op locatie plaatsvinden, omdat daarmee de stiptheid en het arbeidsritme van de klant wordt bevorderd. Reden van de sessies op het raadshuis met begeleiding is ook dat klanten vaak lange tijd WW hebben genoten. De klanten die naar het re-integratiebureau gaan hebben eerst zelf de kans gehad om te solliciteren, maar zijn niet zelfstandig aan het werk gekomen. De begeleiding door het re-integratiebedrijf bestaat, naast het beantwoorden van vragen tijdens de sessie, uit contact met werkgevers over het CV van klanten. Als het zoekproces leidt tot een sollicitatiegesprek bereidt de begeleider het gesprek samen met de klant voor (in een aparte ruimte). b. Het college herkent zich niet in het beeld dat er geen begeleiding aanwezig is. Onderlinge communicatie is toegestaan, maar de focus moet liggen op de eigen sollicitaties. c. Voor de duur van de sessies, namelijk 1,5 uur per keer, voldoet de computerruimte aan de Arbo vereisten. Voor bijeenkomsten, coaching en cursussen van langere duur is een andere ruimte beschikbaar. d. Het college vindt het van belang dat de sollicitatiesessies op locatie plaatsvinden, het betreft hier immers klanten die niet zelfstandig aan het werk zijn gekomen en nu met ondersteuning aan het werk geholpen worden. Het is positief als klanten thuis ook naar sollicitaties zoeken. 3) Rapportages met betrekking tot de voortgang van het re-integratietraject. Cliënten die inzage willen in hun dossier en willen weten wat er over hen is gerapporteerd krijgen te horen dat dit niet mag. a. Is de wethouder hiervan op de hoogte? Zo ja, kan de wethouder aangeven op welke gronden inzage in het eigen dossier geweigerd wordt? Zo nee, welke actie gaat de wethouder ondernemen zodat de cliënten in het vervolg wel toegang krijgen tot hun eigen dossier. b. De ene cliënt krijgt te horen dat er schriftelijk wordt gerapporteerd en de andere dat er mondeling wordt gerapporteerd. Welke frequentie en wijze van rapporteren wordt door het re-integratiebedrijf gehanteerd? Wat is hier over afgesproken? c. Hoe dient dit gecommuniceerd te worden met de cliënt? d. Bij wie moet de cliënt zijn om deze rapportage te bespreken? e. Worden er door de klantmanagers besluiten genomen ten aanzien van de uitkering op basis van rapportages die niet vooraf met de cliënt zijn besproken? a. Het is voor klanten ten alle tijden mogelijk om inzicht te krijgen in het persoonlijk dossier via de klantmanager.
Datum 25 november 2014 Pagina 4 van 6 b. Het re-integratiebedrijf houdt de klantmanager op de hoogte van de voortgang van de klant. Dit gebeurt als er een actuele ontwikkeling te melden is en in ieder geval één keer per maand in een schriftelijk verslag per mail. Alle informatie wordt door de klantmanager opgenomen in het persoonlijk dossier. c. Alle informatie die in het persoonlijk dossier komt is inzichtelijk voor de klant. d. Het college vindt het belangrijk dat de informatie in het persoonlijk dossier transparant is voor de klant. Indien gewenst is dit dossier in te zien via de klantmanager. Daarnaast bespreekt de begeleider van het re-integratiebedrijf de voortgang persoonlijk met de klant, indien nodig in samenspraak met de klantmanager. e. Er wordt alleen een besluit genomen ten aanzien van de uitkering als dit vooraf besproken is met de klant. Op grond van de wet is de klantmanager verplicht de klant te horen over de inhoud van de rapportages, gedraging en eventuele afstemming van de uitkering voordat het besluit wordt genomen. 4) Vacatures. AttentionZ wijst cliënten op vacatures. Cliënten zeggen deze vacatures misleidend te vinden, omdat het in sommige gevallen betreft en in an dere gevallen om geheel andere functies. a. Mag een re-integratiebedrijf inhoud en functievereisten van een vacature wijzigen? b. Waarom zijn de vacatures niet voorzien van de naam- en adresgegevens van het bedrijf? c. Kan een re-integratiebedrijf cliënten verplichten te solliciteren op een vacature zonder rekening te houden met lichamelijke beperkingen? d. Als cliënt niet solliciteert op een vacature die niet van toepassing is (zie boven) wordt dit dan als werkweigering beschouwd? a. Het college herkent zich niet in het gestelde. b. Het is in de re-integratiebranche, net als bijvoorbeeld in de uitzendbranche, gebruikelijk dat de naam en contactgegevens van een werkgever alleen bij een intermediair bekend zijn. Werkgevers kiezen voor een intermediair bij het aantrekken van nieuw personeel om ontzorgd te worden. Dit betekent dat een intermediair de hele sollicitatieprocedure verzorgt: kandidaten nemen contact op met de intermediair en niet met de werkgever. c. Een re-integratiebedrijf kan een klant niet verplichten te solliciteren zonder rekening te houden met eventuele belemmeringen. Bij onduidelijkheid of verschil van mening met de klant over klachten en belemmeringen, wordt bij een onafhankelijke medische dienst een belastbaarheidsonderzoek in opdracht van de klantmanager uitgevoerd. d. Op grond van de wet dient een klant algemeen geaccepteerde arbeid te aanvaarden. Dit betekent dat aard en omvang van het aangeboden werk niet hoeft aan te sluiten bij opleiding, ervaring en wensen van de klant. Het betreft hier mensen die niet zelfstandig aan het werk gekomen zijn en nu met ondersteuning aan het werk geholpen worden. Zonder geldige reden niet aanvaarden van passende arbeid leidt tot afstemming van de uitkering, conform de wet en de verordening. 5) Ontmoedigen en demotiveren. Cliënten die de SP heeft gesproken zeggen stuk voor stuk dat zij zich in plaats van ondersteund eerder ontmoedigd en gedemotiveerd voelen door het re-integratiebedrijf. Kan de wethouder aangeven: a. Waarom cliënten niet mogen solliciteren naar een baan waarvoor ze zijn opgeleid? b. Waarom cliënten alleen in Amstelveen en omgeving mogen solliciteren?
Datum 25 november 2014 Pagina 5 van 6 c. Cliënten geen reiskostenvergoeding krijgen als ze buiten de aangegeven regio een sollicitatiegesprek hebben? d. Waarom het cliënten verboden wordt om contact met elkaar te hebben en zelfs buiten het raadhuis hierop door medewerkers worden aangesproken? a. Klanten mogen zeker solliciteren naar banen waarvoor zij zijn opgeleid. De klanten die ondersteuning ontvangen van het re-integratiebureau zijn de klanten die niet zelfstandig, zonder ondersteuning aan het werk gekomen zijn. Als solliciteren naar een baan waarvoor zij zijn opgeleid niet leidt tot uitstroom uit de uitkering, wordt gekeken naar algemeen geaccepteerde arbeid. In het kader van het aanvaarden van algemeen geaccepteerd werk hoeft de aard en omvang van het aangeboden werk niet aan te sluiten bij opleiding, ervaring en wensen van de klant. b. College herkent zich niet in dit beeld. Klanten mogen solliciteren waar zij willen. c. Er is reiskostenvergoeding mogelijk voor een sollicitatie buiten de regio, als er naar het oordeel van het college een reële kans op uitstroom uit de uitkering bestaat. d. Het staat eenieder vrij om in de openbare ruimte met elkaar te spreken. 6) Afspraken. De afspraken mbt het re-integratietraject worden schriftelijk vastgelegd en ondertekend door de vertegenwoordiger van het re- integratiebedrijf, de klant manager en de cliënt. Cliënten beklagen zich over het feit dat zij zich aan de af spraken dienen te houden, maar dat andersom dit vaak niet het geval is (voor beelden zijn bij de SP bekend). a. Weet de wethouder dit? b. Wat gaat het college doen om aanbieders van re-integratietrajecten zich aan hun afspraken met hun cliënten te houden? Antwoord a. Op het moment van het stellen van deze vragen waren er nog geen klachten bij het college bekend. Inmiddels heeft het college enkele klachten ontvangen. Deze zullen zorgvuldig beoordeeld worden. Het college houdt de vinger aan de pols om voor een goede afhandeling zorg te dragen. Daar waar verbeteringen mogelijk zijn, zal het college deze doorvoeren. Naar aanleiding van de gestelde vragen heeft het college voormalige klanten gevraagd naar hun ervaringen met het re-integratiebedrijf. Daar zijn uitsluitend positieve reacties op gekomen. Dat neemt niet weg dat het college blijft kijken of er mogelijkheden zijn tot verbetering van de dienstverlening. b. De partijen van de re-integratiecontracten worden op de gebruikelijke wijze, via contractmanagement (monitoring, evaluaties en gesprekken) beoordeeld. Bij concrete klachten van klanten zal het college erop toe zien dat deze zorgvuldig door in behandeling worden genomen. 7) Kosten. Volgens de cliënten kost een re-integratietraject bij AttentionZ 700 per persoon per maand. Sommige cliënten zijn al meer dan een jaar in traject, zonder enig resultaat. Daarom willen wij het volgende weten: a. Hoeveel cliënten zijn/waren in 2014 cliënt bij Matchez/AttentionZ? b. Hoeveel heeft dit de gemeente tot nu toe gekost? c. Hoeveel cliënten zijn langdurig uitgestroomd naar een betaalde baan dankzij de re-integratieactiviteiten van Matchez/AttentionZ? d. Is inschakeling van een extern re-integratiebedrijf goedkoper dan inschakeling van de eigen klantmanagers? Indien ja, is dat ook nog het geval als de trajecten vrijwel allemaal worden verlengd?
Datum 25 november 2014 Pagina 6 van 6 Antwoord a. In 2014 heeft het re-integratiebedrijf 53 klanten in bemiddeling (gehad). In 2013 heeft het re-integratiebedrijf 98 klanten in bemiddeling (gehad). b. De totale kosten in 2014 zijn tot nu toe ongeveer 160.000,-. Een gemiddeld traject duurt 6 maanden, dit komt neer op 500,00 per maand per klant. De totale kosten in 2013 zijn 310.000,-- geweest. Een gemiddeld traject duurde 6 maanden, dit komt tevens neer op 500,00 per maand per klant. c. Van de 53 klanten in 2014 zijn er tot nu toe 29 klanten duurzaam uitgestroomd. Gemiddeld kost een uitkering ongeveer 15.000,- per jaar. Dit betekent dat tot nu toe in 2014 een gemiddelde besparing van 435.000,- is behaald. Van de 98 klanten in 2013 zijn er 72 klanten uitgestroomd. ` Voor meer informatie over de kosten en opbrengsten van alle ingezette re-integratie instrumenten in de afgelopen periode verwijst het college u naar het beleidsplan Participatiewet 2015-2018 en de evaluatie kadernota WWB2013-2016. Het beleidsplan wordt naar verwachting in de raadscommissie van 3 december 2014 behandeld. d. het college heeft de re-integratieinstrumenten ingezet conform de kaders die gemeenteraad heeft vastgesteld in de Kadernota Wet werk en bijstand 2013-2016. Alleen specifieke expertise noodzakelijk is, wordt een derde partij (in dit geval een re-integratiebedrijf) ingeschakeld. Voor welke klanten dat gebeurt, staat tevens in de Kadernota Wet Werk en Bijstand 2013-2016. In 2013 is in 3 van de 98 gevallen, in overleg met de klantmanagers, een traject tegen betaling verlengd. De overige verlengingen zijn kosteloos uitgevoerd. Daarnaast voert het re-integratiebedrijf, waar nodig, nazorg uit waar geen kosten voor in rekening worden gebracht. Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende geïnformeerd te hebben. Hoogachtend, burgemeester en wethouders van de gemeente Amstelveen, de secretaris, de burgemeester, mr. R.J.T. Schurink mvr. drs. M.M. van 't Veld