Nieuwsbrief december 2011

SeniorWeb Zuid Friesland Redactieadres: Eppie Delfsma Wilfred Berrystraat 20 8474 CT Oldeholtpade e-mail: webmasterzf@home.nl Internet: http://zuidfriesland.seniorweb.nl Nieuwsbrief december 2011 6e jaargang nr. 22 Inhoud van deze Nieuwsbrief: Voorwoord Computer afdanken Back-up (vervolg) Computertips Workshop in de schijnwerper Accu van de laptop Opgeven voor cursus Workshop planning 2012 Abonnement Nieuwsbrief Voorwoord Momenteel zijn de laatste cursussen van 2011 al weer halverwege in Wolvega en Oosterwolde. De belangstelling voor de cursussen en workshops is in deze tijd van het jaar altijd goed. De herfst- en wintermaanden zijn toch wel de ideale maanden voor het volgen van één of meer cursussen /workshops bij SeniorWeb. In deze Nieuwsbrief ook informatie waar u aan moet denken als u uw computer van de hand doet. Ook worden de gebruikers van een laptop niet vergeten want het hoe-en-wat van de accu wordt uit de doeken gedaan. Verderop in deze Nieuwsbrief vindt u ook nog een overzicht van de workshops welke gepland zijn in de komende maanden. Veel leesplezier namens de redactie: Paul Beversluis, Thijs Koopman en Eppie Delfsma. Blz. 1

Computer afdanken De Consumentenbond kwam een tijdje geleden met een nieuwsbericht dat op tweedehands computers vaak nog veel privégegevens staan van de vorige eigenaar. Ze hebben zeker geen ongelijk. Het is dus van belang wat u kunt doen als u uw werkende computer gaat inruilen of dat u die verkoopt of cadeau geeft aan iemand anders. Hebt u zelf geen bestanden op uw computer gezet dan kunnen er hooguit wat sporen zichtbaar zijn van de laatste keren dat u op internet bent geweest. Dat is meestal geen probleem om die gewoon te laten staan. Staan er echter wel privé bestanden op dan moeten die dus wel eerst worden veilig gesteld op een USB stick of naar een andere computer. Gegevens wissen van uw harde schijf Het verwijderen van uw bestanden op de computer en vervolgens ook de Prullenbak legen is niet voldoende. Het is namelijk mogelijk om met een speciaal programma veel van die bestanden weer terug te vinden. Kon de schijf maar gewist worden met een gummetje zoals op de afbeelding hiernaast. Maar zo simpel is het helaas niet. Om uw gegevens voorgoed van de harde schijf te wissen dan moeten die worden overschreven met andere gegevens. Er zijn methodes die dit heel grondig doen zoals formatteren en Windows opnieuw installeren. Dit is echter niet zo simpel, vandaar een tweetal methodes die iets gemakkelijker zijn om uit te voeren. 1. Er is een gratis programma waarmee het vernietigen van data gemakkelijk kan worden uitgevoerd. Dit programma met de naam Ccleaner kan gewiste oude data definitief overschrijven (http://www.piriform.com/ccleaner). 2. Al je eigen bestanden verwijderen, daarna de prullenbak leeg maken. Vervolgens je computer voor 95% vol zetten met grote bestanden (die geen privacy gegevens bevatten). Dan de harde schijf defragmenteren en daarna die grote bestanden weer verwijderen. Op deze wijze is er een grote zekerheid dat er geen privé bestanden meer kunnen worden terug gevonden op de computer. En wat als je computer het heeft begeven en er staan nog wel privé gegevens op? In zo n situatie kan een goede reparateur nagaan of de harde schijf in de defecte computer wel of niet kapot is door die op een andere (goed werkende computer) aan te sluiten. Als jouw schijf niet kapot is dan kunnen die gegevens nog wel weer worden overgebracht naar een andere computer. Als de schijf wel defect is en je wilt er 200% zeker van zijn dat de schijf nooit meer door iemand kan worden benaderd dan kun je er een paar keer met een grote hamer op slaan. Blz. 2

Back-up (vervolg) Als u uw computer alleen maar gebruikt om te internetten of af en toe te e-mailen dan hoeft u geen gegevens back-up te maken en is dit onderwerp over back-up voor u niet van groot belang. In het artikel over Back-up in de vorige Nieuwsbrief zijn er 2 producten aanbevolen waarop simpel en efficiënt een back-up gemaakt kan worden. Dit zijn de USB stick en de losse externe harde schijf (ook via USB). Maar er is nog een ander product een z.g. draagbare harde schijf (via USB) met het formaat van een portefeuille zodat die in de binnenzak of tas past. Wat prijs/prestatie betreft ligt deze tussen de USB stick en de losse externe harde schijf in. Met een harde schijf moet je altijd voorzichtig omgaan en deze dus net zo zorgvuldig behandelen alsof je een doosje eieren in de hand hebt. Dus als je een back-up toevertrouwt aan een medium op schijf dan moet je daar rekening mee houden. Een USB stick kan wel tegen een klein stootje en is dus niet defect als die een keer valt. Ook kwam de vraag: Is een back-up op CD of DVD dan niet goed?. Natuurlijk kan dit ook wel want op een CD kan 0,6 Gb en op een DVD ruim 4 Gb worden opgeslagen. Het branden op een CD of DVD is wat omslachtiger dan het overbrengen naar een USB stick of schijf. Maar de betrouwbaarheid van CD en DVD is op lange termijn (langer dan vijf jaar) niet gegarandeerd. Dus als u na 10 jaar iets wilt teruglezen van zo n CD of DVD dan kan het dus zijn dat er een lees fout komt en u dus niets meer kunt benaderen van die CD of DVD. Een andere manier van back-up maken In de vorige Nieuwsbrief is de simpele (maar doeltreffende) manier van back-up maken met de Verkenner uit de doeken gedaan. Nu gaan we hetzelfde doen maar dan met behulp van een programma. Het programma wat we hier voor gaan gebruiken heeft de naam: Syncback. Met dit back-up programma (Nederlandstalig) worden uw belangrijke bestanden (zoals foto s, muziek, video s e.d.) naar een USB stick of externe harde schijf gekopieerd. Bent u bekend met downloaden en installeren dan kunt het programma hier vinden: http://www.gratissoftwaresite.nl/downloads/syncback+freeware+3.2.26.0. Voor het geval u liever een leidraad hebt dan is er een beschrijving op de website van SeniorWeb Nederland. Dit is de plaats waar u die kunt vinden: http://www.seniorweb.nl/software/29862/syncback Blz. 3

Als het SyncBack programma op uw computer staat dan kunnen we verder met de uitleg hoe dat programma moet worden gebruikt voor ons doel. Eigenlijk vanzelfsprekend maar u moet wel van tevoren weten waar de bestanden op uw computer staan die moeten worden veilig gesteld. In Windows 7 kunt u bijvoorbeeld de map Bibliotheken kiezen want daarin zitten Afbeeldingen, Documenten, Muziek en Video s. In XP zou het kunnen zijn dat u al uw eigen bestanden in de mappen hebt staan die onder Mijn documenten zitten. We gaan de kopie dus op een USB stick of externe harde schijf zetten. Welke capaciteit? Als u nog iets moet kopen dan moet u dus eerst even bepalen hoeveel gegevens u gaat back-uppen, of anders gezegd hoeveel Gb (Gigabyte) heeft u nodig? Te veel capaciteit is niet erg maar als al uw bestanden er niet op passen dan is het een miskoop; maar met een USB stick van 8 of 16 Gb kunt u vast wel uit de voeten. Voordat u met het back-up programma gaat beginnen is het verstandig om alle andere programma's en documenten af te sluiten. Waarom? Als een bestand nog in gebruik is door een programma dan wordt het niet meegenomen in de back-up. Verderop in de beschrijving moet u een bestandsnaam opgeven voor de backup met de naam: Mijn backup dd-mm-jjj. Dit betekent dat bij dd-mm-jjj de de datum van die dag komt te staan. Het programma SyncBack starten Open SyncBack via de snelkoppeling op uw Bureaublad of via Start > Alle programma s > 2BrightSparks > SyncBack > SyncBack. Klik linksonder op Nieuw. Het venster opent. Bij het soort profiel staat Back-up: al aangevinkt. Klik op OK. Een nieuw profiel aanmaken We beginnen met het maken van een profiel. Hiermee geeft u aan van welke bestanden u een back-up wilt maken en waar deze moet worden opgeslagen. In het volgende scherm moet u een naam opgeven voor het profiel. Typ een duidelijke naam, b.v. Volledige back-up en klik op OK. In het volgende scherm moeten de bron- en doelmap worden opgegeven; dit gaat het makkelijkst met de twee gele pictogrammen rechts. Klik achter Bron op het gele pictogram. Het venster Map selecteren opent. Selecteer Mijn documenten en klik op OK. Klik achter Doel op het gele pictogram. Selecteer het externe opslagmedium. Klik op Nieuwe map maken. Een nieuwe map wordt aangemaakt. Geef de map de naam Mijn backup dd-mm-jjj en klik op OK. Klik wederom op OK. Het profiel is nu aangemaakt. U wordt gevraagd of het gewenst is dat er een simulatie plaatsvindt. Dit is niet nodig. Klik op Nee. U kunt dit profiel wijzigen door linksonder op Wijzig te klikken. Blz. 4

De back-up maken In het scherm van SyncBack ziet u uw profiel staan. Selecteer dit profiel en klik op Uitvoeren. Eerst toont SyncBack een venster met de verschillen ten opzichte van de bestaande back-up. Zijn de voorgestelde wijzigingen akkoord (wat meestal het geval is), klik dan op Doorgaan met uitvoeren. De back-up wordt nu gemaakt. Dit kan enige tijd duren, afhankelijk van de hoeveelheid en grootte van uw bestanden. Bij Resultaat staat gedurende die tijd 'In uitvoering'. Zodra de back-up is afgerond, toont het hoofdvenster de resultaten. In de kolom Resultaat komt te staan 'Succes', wat betekent dat het maken van de back-up is gelukt. In de kolom Laatste uitvoering staat het tijdstip waarop dit heeft plaatsgevonden. U kunt nu het back-up programma sluiten. Natuurlijk bent u nieuwsgierig of het is gegaan zoals u voor ogen had. Het kan worden gecontroleerd door met de Verkenner de betreffende map (Mijn backup dd-mm-jjj) op te zoeken op het back-up medium (de USB stick of externe schijf). In die map moet dus een kopie staan van wat op uw computer staat. Als u klaar bent dan kan het medium waarop de back-up staat worden losgekoppeld. Dit moet via het knopje (Hardware veilig verwijderen) rechtsonder op de taakbalk, daarna het medium loskoppelen. Hoe vaak een back-up maken? Dit hangt er van af hoe vaak u foto s, documenten, etc. toevoegt aan uw computer. Stel dat u onlangs al uw vakantiefoto s op uw computer heeft gezet dan heeft u nog de originelen beschikbaar op het kaartje in uw fotocamera. Maar zodra u de back-up heeft gemaakt (en veilig heeft opgeborgen) dan kunt u met een gerust hart de foto s van uw camera verwijderen. Er is dus eigenlijk geen vaste regel hoe vaak u een volledige back-up van uw gegevens moet maken. Dit hangt er vanaf hoe vaak u gegevens toevoegt en hoe onmisbaar deze voor u zijn. Automatisch een back-up maken? Ook dit programma heeft de mogelijkheid om op vaste tijdstippen automatisch de back-up te starten, b.v. 1 keer per maand. Dat is niet wenselijk omdat het programma niet weet of er wel iets is toegevoegd of veranderd aan uw bestanden op de computer, zelf weet u wel wanneer dat nodig is. Ook moet (in onze opzet) de USB stick of de externe harde schijf worden aangekoppeld voordat u begint. Deze hebt u normaal op een veilige plaats opgeborgen dus daarom kunt u beter zelf het moment van back-up bepalen en dan de stick of de harde schijf tevoorschijn halen en aankoppelen. Blz. 5

In een volgend artikel over back-up zal het eventueel terugzetten van bestanden worden uitgelegd en ook zal er nog een back-up methodiek worden beschreven waarbij alleen die bestanden worden veilig gesteld die zijn gewijzigd of toegevoegd sinds de vorige back-up. Dit is vooral efficiënt als u aanzienlijke hoeveelheden foto s, muziek, video s, etc. op uw computer hebt opgeslagen en dan ook regelmatig nieuwe bestanden toevoegt. Computertips Tijdelijk e-mailadres Soms moet u op internet uw e-mailadres opgeven om iets gedaan te krijgen. Als dit een normaal bedrijf of een bekende instantie is dan is zoiets geen probleem om dat te doen. Maar als u b.v. meedoet aan een enquête of u moet uw e-mailadres invullen om iets te winnen dan is het risico groter. De regels dat men goed met uw gegevens omgaat zijn in ons land wel aardig goed geregeld maar toch Het zou n.l. heel goed kunnen dat zo n enquête bureau alle verkregen e-mailadressen doorverkoopt aan een malafide organisatie en dan zou het heel goed kunnen dat u vervolgens bedolven wordt onder allerhande vage en ongewenste aanbiedingen via uw e-mail. Door een tijdelijk e-mailadres aan te maken kan het eventuele misbruik probleem worden voorkomen. Een tijdelijk e-mailadres aanvragen kan via dit adres: www.yopmail.com/en/ Maak daar een eigen yopmail-adres of laat de site er een genereren. Surf vervolgens naar de site die uw adres wil en geef het tijdelijke e- mailadres. Op de yop-mail-website kunt u nu gedurende acht dagen mail op het tijdelijke adres lezen - handig voor wanneer u iets moet bevestigen - en daarna wordt het vanzelf weer opgeheven. De extensie mp3 Als een bestand op.mp3 eindigt dan is het een muziekbestand, maar waar staat het voor? MP3 staat voor een bepaalde manier van audio compressie. Op grond van zijn kleine bestandsformaat is bij het luisteren van muziek op PC, laptop of mobiele apparaat de MP3 verreweg de meest bekende. Het MP3 gebruikt een methode waardoor een muziekstuk, in voor mensen alleen bewust hoorbare audiosignalen, opgeslagen wordt. Hierdoor wordt een compressie mogelijk, die de audio kwaliteit niet of nauwelijks beïnvloed. Om een indruk te geven: op een gewone muziek CD passen ongeveer 10 tot 15 nummers. Op een CD met MP3 nummers passen tussen de 100 en 180 nummers (gemiddeld). Blz. 6

PowerPoint Een PowerPoint document slaat u normaliter op als.pps document (vanaf Office 2007 is dat.ppsx). Wilt u uw presentatie vertonen, opent u PowerPoint, kiest daarna het bedoelde document, opent dit en start de vertoning. Voor de kijkers geeft dat een wat rommelige indruk. Maar het kan ook anders. U slaat uw document (via Opslaan Als) op als.pps document (of.ppsx). Opent u dat document, dan start alles onzichtbaar en automatisch op en krijgt u direct uw eerste dia schermvullend in beeld. Gaat het om een publieke presentatie, dan kunt u het.pps of.ppsx op het bureaublad zetten (of een link naar het bestand). Computer opstarten en direct op de link klikken en in minder dan geen tijd het eerste beeld op het scherm. Dat geeft een professionele indruk. Workshop in de schijnwerper Maak zelf PDF bestanden U zult ze ook wel regelmatig ontvangen: bestanden met een bestandsnaam die eindigen op.pdf. Deze letters staan voor Portable Document Format. PDF bestanden kunnen op iedere computer worden weergegeven en geprint. Het zal er altijd precies zo uitzien als het originele bestand. Belangrijk is ook dat PDF bestanden compact zijn en dus weinig download tijd vergen en ook veel minder geheugen op uw computer in beslag nemen. Maar wist u dat u ook gemakkelijk zelf PDF bestanden kunt maken? Zo kunt u bijvoorbeeld een Word bestand, eventueel met foto s, omzetten naar PDF. Het wordt compact en daardoor gemakkelijk toe te voegen als bijlage aan een e-mail bericht. Er is slechts één voorwaarde: om PDF bestanden te openen moet u het programma Adobe Reader hebben geïnstalleerd. Een hinderpaal is dat niet, want Adobe Reader is gratis te downloaden vanaf de Adobe website. Overigens zijn er daarvoor ook andere gratis programma s te downloaden. Er zijn verschillende mogelijkheden om PDF bestanden te maken. Microsoft Office biedt vanaf de versie 2007 standaard die mogelijkheid. Een document kunt u vanuit Opslaan als opslaan als PDF. Voor eerdere versies zijn er tegenwoordig gratis hulpprogramma s die de taak kunnen verrichten. Deze hulpprogramma s kunnen ook van niet-microsoft programma s de bestanden omzetten naar PDF. Denk daarbij bijvoorbeeld aan fotobewerking- en tekenprogramma s. De bestanden die met dergelijke programma s worden gemaakt, zijn in het Blz. 7

algemeen behoorlijk groot. Met PDF comprimeert u ze stevig en u bent er zeker van dat de ontvanger het bestand precies zo op zijn beeldscherm krijgt. Nieuwe generaties scanners/printers kunnen van een scan direct een PDF maken, gereed om met een e-mail weg te sturen. Tenslotte zijn er ook nog hulpprogramma s waarmee u PDF s van meerdere pagina s kunt maken en eventueel de volgorde van de pagina s wijzigen. Nieuwsgierig geworden? Schrijf u dan in voor onze workshop op dinsdag 10 januari in Wolvega of donderdag 12 januari in Oosterwolde. Hoe u een inschrijfformulier kunt krijgen, staat vermeld op onze website http://zuidfriesland.seniorweb.nl/optie.asp?id=598 Accu van de laptop De meeste nieuwe computers welke momenteel worden verkocht zijn van het type laptop, dus enige informatie omtrent de accu is van belang voor velen van ons. Wat is de beste manier om zo lang mogelijk een goed functionerende accu in uw laptop te hebben? Moet je dan de accu altijd gebruiken of is het beter om de accu uit de laptop te verwijderen als deze op 230 Volt wordt gebruikt? Wat in ieder geval een feit is dat de accu ook achteruit gaat als deze niet in de laptop zit. Dus u kunt, als u de laptop regelmatig gebruikt, de accu net zo goed in de laptop laten zitten. Overigens is de electronica die de batterij controleert en oplaadt de laatste jaren sterk verbeterd. En ook zijn de batterijen zelf verbeterd. Maar als u wilt dat uw batterij zo lang mogelijk mee gaat, dan moet u deze in ieder geval NIET constant volledig opgeladen in de laptop laten zitten met de stekker in het stopcontact. Als u een lange periode op 230 Volt werkt, dan kan de batterij uit de laptop worden gehaald. En als u de batterij uit de laptop weghaalt, dan moet de batterij niet volgeladen zijn maar hooguit 25% vol. Na een maand of drie moet de batterij even weer terug in de laptop om weer bij te laden tot 25%. Ook is het van belang dat u de batterij op een koele (15 á 20 graden) en droge plek bewaart. Gebruikt u uw laptop als een echte mobiele laptopgebruiker, dan moet u de accu natuurlijk wel altijd laten zitten. Maar het is zeker niet verkeerd om de handleiding van uw laptop er nog eens bij te nemen en vervolgens het hoofdstuk van de accu nog eens goed door te lezen. Blz. 8

Workshops welke nog gaan komen Hebt u de meeste cursussen al gevolgd of wilt u misschien specifiek iets weten over een bepaald onderwerp? Misschien is het volgen van één of meerdere workshops dan een goed advies. Er staan nog een aantal workshops op het programma. De meeste van de geplande workshops in Wolvega en Oosterwolde zijn nog niet volgeboekt dus er kan nog worden aangemeld. De workshops worden in Wolvega op de dinsdagmiddag gegeven en in Oosterwolde op de donderdagmiddag. Inclusief pauze duurt zo n workshop ongeveer twee uur. Hieronder het overzicht met de data wanneer ze gepland zijn: Wolvega Oosterwolde Kennismaken met website maken 13 december 15 december Opschonen van de computer 20 december 22 december Wat is G-mail 3 januari 5 januari PDF bestanden 10 januari 12 januari Kennis maken met website maken 17 januari 19 januari Gratis software 24 januari 26 januari ipad 31 januari 2 februari Veilig internetten 7 februari 9 februari Rabo Internetbankieren 14 februari 16 februari YouTube 21 februari 23 februari KeePass 28 februari 1 maart Hyves en Twitter 6 maart 8 maart Kopen en verkopen op internet 13 maart 15 maart Windows 7 opfrismiddag 20 maart 22 maart Fotoalbum maken via internet 27 maart 29 maart Wilt u meer informatie over Workshops in het algemeen klik dan hier: http://zuidfriesland.seniorweb.nl/optie.asp?id=603 Wilt u meer informatie over de inhoud van Workshops klik dan hier: http://zuidfriesland.seniorweb.nl/optie.asp?id=606 Blz. 9

Opgeven voor cursus Iedere maand komt er bij de redactie wel een mailtje binnen met de vraag dat hij/zij zich wil opgeven voor cursus X. Steeds wordt er dan weer beleefd uitgelegd dat de redactie van de Nieuwsbrief zich niet bezig houdt met de administratie van cursisten. SeniorWeb Zuid Friesland heeft er bewust voor gekozen dat er voor een cursus een aanvraagformulier moet worden ingevuld en dat dit niet gewoon via een mailtje kan. De reden is dat op het aanvraagformulier veel extra gegevens moeten worden ingevuld, o.a. op welke dagdelen de aanvrager beslist niet naar cursus kan. Al deze informatie wordt gebruikt om op een doeltreffende manier een groep cursisten voor eenzelfde cursus samen te stellen. Ook is het aanvraagformulier tevens een machtigingsformulier voor het afschrijven van de cursuskosten van zijn / haar bank- of girorekening. Trouwens deze informatie staat ook op onze website bij het onderdeel: Informatie. De link is: http://zuidfriesland.seniorweb.nl/optie.asp?id=598 Abonnement Nieuwsbrief Alle cursisten die een e-mailadres aan ons doorgeven krijgen daarna de Nieuwsbrief per e-mail automatisch toegestuurd. Hebt u de papieren versie van de Nieuwsbrief meegenomen uit het leslokaal en wilt u ook graag de volgende Nieuwsbrief van SeniorWeb Zuid Friesland ontvangen, dan hebben wij uw e-mailadres nodig. Stuur dan een e-mail naar webmasterzf@home.nl en zet daarin ook uw naam en adres en als onderwerp 'gratis abonnement Nieuwsbrief'. Op deze wijze komt het voor elkaar. Hebt u eenmaal uw gratis abonnement en u wilt er weer vanaf? Ook dat is simpel. Stuur een e-mail naar webmasterzf@home.nl en zet daarin dat u geen volgende Nieuwsbrief meer hoeft te ontvangen. Blz. 10