INFORMATIE WIJZIGING WETGEVING ZZP De ZZP-er Een ZZP-er is iemand die in opdracht van een opdrachtgever werkt, zonder dat er sprake is van een dienstverband. Dit geldt automatisch voor ZZP-ers die voor particulieren werken aangezien die geen werkgever kunnen zijn. Voor ZZP-ers die voor zakelijke opdrachtgevers werken gelden de volgende criteria: wisselende opdrachtgevers en inkomen investeren in marketing voor de eigen onderneming aansprakelijkheid voor het uit te voeren werk het zonder toestemming van de opdrachtgever iemand anders werk kunnen laten uitvoeren het ontbreken van gezagsverhouding: de ZZP-er bepaalt zelf waar, wanneer en hoe hij het werk uitvoert VAR vervallen per 1 mei 2016 Als iemand ervoor kiest als ZZP-er te gaan werken is het niet altijd zeker of diegene aan de criteria zal gaan voldoen. Desalniettemin konden ZZP-ers tot 1 mei 2016 een VAR-verklaring aanvragen bij de Belastingdienst. Deze aanvraag vulden ze zelf in op basis van aannames. Hiermee konden opdrachtgevers zich indekken tegen werkgeverschap van de ZZP-er. De ZZP-er zelf daarentegen kon achteraf alsnog aangeslagen worden voor niet afgedragen loonheffing als hij fictief in dienst bleek te zijn. De aansprakelijkheid lag daarmee bij de ZZP-er. Per 1 mei 2016 is de VAR vervallen. ZZP-ers kunnen geen nieuwe VAR-verklaring meer aanvragen, bestaande VAR-verklaringen zijn nog wel geldig tot 1 mei 2017 voor ongewijzigde bedrijfsactiviteiten. Nieuwe wet DBA Op 1 mei 2016 is de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) ingevoerd. De VARverklaring is hierin vervangen door overeenkomsten tussen ZZP-er en opdrachtgever. Deze overeenkomsten doen meer recht aan de wederzijdse verantwoordelijkheden van opdrachtgever en ZZP-er. De Belastingdienst heeft een aantal modelovereenkomsten opgesteld die gehanteerd kunnen worden. Het is niet verplicht om deze te gebruiken. Opdrachtgevers en ZZP-ers kunnen samen bekijken welke modelovereenkomst past bij hun eigen situatie. Deze hoeft dan niet meer getoetst te worden. Als aan de belangrijkste punten in de overeenkomst wordt voldaan, dan is er geen sprake van een dienstverband. Als de situatie anders is, kunnen de ZZP-er en opdrachtgever zelf een overeenkomst opstellen en die laten toetsen door de Belastingdienst. Een aantal branche organisaties heeft dit al gedaan ten behoeve van hun leden.
Modelovereenkomsten De Belastingdienst heeft een aantal modelovereenkomsten opgesteld, elk met een ander hoofdonderwerp waaruit blijkt dat er geen sprake is van verkapt dienstverband: Het ontbreken van werkgeversgezag Deze modelovereenkomst heeft als hoofdonderwerp dat iemand wordt gezien als ZZP-er als diegene volledig zelfstandig is in de uitvoering van het werk en de opdrachtgever alleen aanwijzingen en instructies mag geven over het resultaat van de opdracht. Alternatieve formulering is dat de ZZP-er het werk naar eigen inzicht en zonder toezicht of leiding van de opdrachtgever kan doen. Het ontbreken van een verplichting tot persoonlijke arbeid Deze modelovereenkomst heeft als hoofdontwerp dat iemand als ZZP-er gezien wordt, als diegene zich vrij kan laten vervangen / ervoor kan kiezen dat hij het werk door iemand anders laat doen die aan dezelfde objectieve criteria voldoet. Het aannemen van werk (bouw) Voor aanneming van werk geldt een aparte modelovereenkomst. Belangrijkste onderdelen zijn dat de aannemer (ZZP-er): resultaat verplichting heeft voor gespecificeerde werkzaamheden de opdracht onafhankelijk uitvoert, ook qua omstandigheden en werkwijze alleen richtlijnen kan krijgen van de opdrachtgever vrij is in het aannemen van werk van derden eigen bedrijfskleding draagt zelf vervoer, gereedschap, materieel regelt gebruik maakt van eigen materiaal, tenzij er inkoopvoordeel is als de opdrachtgever het koopt vervanging / onderaannemers mag inzetten voor het uitvoeren van het werk Vervoer Specifiek voor beroepsgoederenvervoer over de weg is er een aparte modelovereenkomst. Belangrijkste onderdelen zijn dat de vervoerder (ZZP-er): beschikt over een vrachtauto / trekker die hij zelf bezit of huurt / least tegen een marktconforme prijs voor eigen rekening brandstof koopt verantwoordelijk is voor op tijd en onbeschadigd afleveren van de goederen een eigen communautaire vergunning heeft Bemiddeling
Deze modelovereenkomst is bedoelt voor de intermediair die bemiddelt tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers/aannemers van werk. Het is een driepartijen overeenkomst tussen de bemiddelaar, opdrachtgever en opdrachtnemer. Belangrijke aspecten zijn dat: de ntermediair de zelfstandige en opdrachtgever met elkaar in contact brengt voor een opdracht en de zelfstandige zelf beslist of hij deze opdracht aanneemt de zelfstandige zich niet verbind tot het verrichten van arbeid Tussenkomst Deze modelovereenkomst is bedoelt om gebruikt te worden door een ZZP-er en een intermediair door wiens tussenkomt de ZZP-er bij derden werk verricht. Ook hierin speelt het ontbreken van werkgeversgezag de grootste rol. Consequenties DBA Tot 1 mei 2017 hebben ZZP-ers en opdrachtgevers de tijd om te voldoen aan de nieuwe wet DBA. Wel geldt een inspanningsverplichting om de relatie in deze periode zo vorm te geven dat de ZZPer niet in loondienst is. Vanaf 1 mei 2017 gaat de Belastingdienst handhaven op de DBA. Als blijkt dat een ZZP-er verkapt in dienst is geweest, dan kan de Belastingdienst een naheffing opleggen. De naheffing wordt opgelegd aan de opdrachtgever. De hoogte staat gelijk aan de werknemersverzekeringspremies, bijdrage zorgverzekeringswet en loonheffing over de gefactureerde omzet. Bovendien kan een boete opgelegd worden. De opdrachtgever zal proberen een deel van de naheffing te verhalen op de ZZP-er, bijvoorbeeld door een vrijwaringclausule op te nemen in de overeenkomst. Dat kan alleen voor de loonheffing. De bijdrage zorgverzekeringswet en werknemersverzekeringspremies mogen alleen voor rekening van werkgevers komen. De ZZP-er kan de loonheffing verrekenen met zijn aangifte inkomstenbelasting. Daarnaast verliest de ZZP-er met een eenmanszaak het recht op de starters- en zelfstandigen aftrek. Oftewel de veronderstelde omzet, wordt gezien als loon. De ZZP-er zal dus een veel lager netto inkomen overhouden. Kosten voor de opdrachtgever: werknemersverzekeringen gemiddeld 19% in 2016 (premie WW, WAO, Whk, sectorpremie gerekend met gemiddeld 1,8%, bouw 6,07%, transport 1,15%) boete Kosten voor de ZZP-er: loonheffing 28,15% met een maximum van 9490 euro in 2016 (premie AOW, ANW, Wlz opgeteld 28,15% met een maximum van 9490 euro) verlies belastingvoordeel van 9403 euro (geen zelfstandigenaftrek en startersaftrek meer) Het is mogelijk om bezwaar aan te tekenen tegen de beoordeling en naheffing van de Belastingdienst. Dit is een volkomen grijs gebied aangezien er nog geen lopende zaken zijn.
Risico s De Belastingdienst zal vanaf 1 mei 2017 gaan controleren op de relatie tussen ZZP-er en opdrachtgever. Enerzijds dus of er gewerkt wordt met een modelovereenkomst, maar ook of in de praktijk volgens de afspraken hierin gewerkt wordt. Werkgeversgezag is een belangrijk punt. Riskant is bijvoorbeeld een ZZP-er die dezelfde werkzaamheden uitvoert als eigen medewerkers en instructies krijgt van de opdrachtgever. In hoeverre is er dan sprake van vrijheid om zelf te bepalen waar, wanneer en hoe hij het werk doet? Er kan vanuit worden gegaan dat de belangrijkste criteria voor het uitsluiten van een verkapt dienstverband vastgelegd zijn door de Belastingdienst. Als de modelovereenkomst niet passend is en men een overeenkomst wil laten toetsen, dan is de kans aanwezig dat de Belastingdienst vindt dat er wel sprake is van verkapt dienstverband. De wijziging in aansprakelijkheid, maakt dat de Belastingdienst niet meer op allerlei ZZP-ers individueel hoeft te controleren, maar ineens opdrachtgevers met een x aantal ZZP-ers kan controleren en eventueel aanslaan, met terugwerkende kracht tot 1 mei 2016. Alternatieven Er zijn een aantal alternatieven voor het werken als ZZP-er, wanneer er mogelijk sprake zou zijn van een verkapt dienstverband 1) de ZZP-er wordt DGA in dienst bij een BV waarbij het economisch eigendom van de BV bij de ZZP-er ligt en het juridisch eigendom bij een derde; of waarbij een derde een deel van de aandelen heeft zonder recht op winst. ZZP Vooruit biedt deze mogelijkheid bijvoorbeeld aan. De DGA is dan alsnog in dienst van de eigen BV en dus sociaal verzekerd. Deze optie is alleen interessant als de BV veel winst maakt (meer dan 80.000,-) omdat er minder aftrekposten zijn en er minimaal 41.000,- salaris moet worden betaald. Er is echter wel derde die eigendom heeft over zijn bedrijf. 2) de ZZP-er treedt in dienst bij de opdrachtgever. Opdrachtgevers hebben er echter niet voor niets voor gekozen met een ZZP-er te werken. Vaak is de reden tijdelijk werk of wisselende inzet van de ZZP-er. De opdrachtgever kan de ZZP-er maar beperkt laten werken als oproepkracht en dient hem na twee jaar vast in dienst te nemen. Ook loopt de opdrachtgever werkgeversrisico s bij ziekte. De ZZP-er houdt netto minder over, vanwege het verlies aan aftrekposten. Wel geniet hij sociale zekerheid. 3) de ZZP-er in dienst laten treden bij een payrollbedrijf. Payroll als oplossing Als een ZZP-er in dienst treedt bij een payrollbedrijf dan wordt hij werknemer. Er is dan geen sprake van onduidelijkheid over zijn dienstverband en eventuele naheffingen. Ook hoeft er geen overeenkomst tussen de payrollkracht en de opdrachtgever te worden opgesteld.
De ZZP-er krijgt een arbeidsovereenkomst met het payrollbedrijf. Hij kan zelf op zoek blijven gaan naar opdrachtgevers. Sterker nog, hij kan naast zijn werk als payrollkracht ook ZZP-er blijven. Vooral nuttig wanneer hij bij bepaalde opdrachtgevers wel aan de vereisten voldoet. Als er een opdrachtgever gevonden is begint de telling van het aantal gewerkte weken binnen fase A. Zolang hij in fase A zit is hij eveneens vrij om van opdrachtgever te wisselen zoals hij gewend was als ZZP-er. Hij geniet als werknemer sociale zekerheid. Zijn salaris wordt wekelijks uitbetaald dus hij hoeft niet op zijn geld te wachten. Ook loopt hij geen debiteurenrisico meer. Zijn netto inkomen is echter wel lager doordat hij geen aftrekposten meer heeft. Voor de opdrachtgever verandert er weinig als een ZZP-er als payrollkracht bij hem aan het werk gaat. Hij kan de werknemer flexibel blijven inzetten zonder werkgever te worden. De eerste 78 gewerkte weken zijn op basis van nul uren. Hij ontvangt zoals hij gewend is een factuur voor de gewerkte uren. Voordeel is dat hij de regie heeft over het werk van de werknemer. Nadeel is dat de werknemer niet meer aansprakelijk is voor schade of te laat opleveren. Financiële consequenties payroll ZZP-ers werken vaak op basis van een uurtarief. Als zij in dienst treden, ontvangen zij een brutoloon. Vanwege het verlies aan aftrekposten, houden ze hiervan in verhouding netto minder over. Daartegenover staat dat de arbeidsvoorwaarden van de ZZP-er verbeteren: 20 verlofdagen per jaar zonder verlies aan inkomen feestdagen doorbetaald loondoorbetaling bij ziekte en recht op een uitkering bij langdurige ziekte recht op WW bij afname van structurele uren of gehele opdracht - iemand heeft recht op WW als hij in de afgelopen 36 weken, 26 weken in loondienst gewerkte heeft. De WW uitkering heeft een duur van 1 maand per gewerkt jaar, met een minimum van 3 maanden en maximum van 24 maanden. De hoogte is de eerste twee maanden 75% van het dagloon, daarna 70% van het dagloon. pensioenopbouw Ook zal hij waarschijnlijk kosten besparen op oninbare vorderingen, reclame / bedrijfskleding, zakelijke verzekeringen (WA) en eventueel materieel. Overigens ontstaat een bijzondere situatie als de inlenersbeloning bij de opdrachtgever uitgebreider is dan het ABU cao. Bijvoorbeeld vanwege ADV dagen of een verplicht pensioenfonds. De ZZP-er dient dan uitgelegd te worden dat zijn brutoloon lager is, maar hij wel vergoeding krijgt voor ADV dan wel een betere pensioenregeling heeft. Conclusies voordelen ZZP-er omzetten naar payroll Voor de ZZP-er heeft het werken als payrollkracht de volgende voordelen: behoudt vrijheid in de keuze van opdrachtgevers kan ernaast blijven werken als ZZP-er sociale zekerheid bij ziekte, afname werk, einde opdracht
pensioenopbouw betere arbeidsvoorwaarden: verlof, feestdagen geen aansprakelijkheid meer voor het uitgevoerde werk geen debiteurenrisico sneller betaald krijgen minder kosten (verzekeringen, reclame, inventaris) zekerheid dat het inkomen niet nabelast wordt Voor de opdrachtgever heeft het inhuren van de ZZP-er als payrollkracht de volgende voordelen: nog steeds flexibele arbeidscapaciteit geen werkgeverschap, dus geen werkgeversrisico s zekerheid dat er geen naheffing komt voldoen aan wetgeving regie / leiding als opdrachtgever is toegestaan