Kunstgras natuurlijk? Notitie Kunstgras natuurlijk 9 mei 2009
Inleiding De gemeenteraad heeft geïnformeerd naar de toepasbaarheid/bruikbaarheid van kunstgras voor de voetbalsportaccommodaties in de gemeente Echt-Susteren. Kunstgras is het groeiend alternatief voor natuurgras. Hoewel de meningen over kunstgrasvelden verdeeld te noemen zijn, is het spelen op kunstgrasvelden een ontwikkeling, die niet meer tegen te houden is. In tegenstelling tot hockey en korfbal, zijn de ervaringen met de 1 e generatie kunstgrasvelden (vanaf 1970) en de 2 e generatie kunstgrasvelden (vanaf eind jaren 70) niet positief geweest. Wetenschappelijke en technologische ontwikkelingen hebben geleid tot de 3 e generatie kunstgrasvelden. Door de goede (sporttechnische) eigenschappen zijn deze velden zeer geschikt voor voetbal. Kunstgrasvelden moeten voldoen aan de reglementen van de KNVB en de normen van NOC*NSF en worden daarom na aanleg gekeurd door een testinstituut. Dit houdt in, dat de velden worden getest op materiaaltechnische, constructietechnische en sporttechnische eigenschappen. En goedgekeurd veld krijgt een keurmerk van het Instituut voor Sportaccommodaties (ISA). In onze gemeente hebben we nog géén ervaring met de aanleg en het gebruik van kunstgrasvelden. De mogelijke aanleg van een kunstgrasveld is wel ooit overwogen in het sportpark In de Bandert. In deze notitie gaan we in op: Zaken die van belang zijn voor de aanleg van kunstgrasvelden, de voor- en nadelen, de aanlegkosten, de exploitatie en het onderhoud van de velden; De bruikbaarheid/toepasbaarheid van kunstgras in de gemeente Echt-Susteren Toplagen De afgelopen jaren is er op het gebied van cultuurtechniek en de soorten velden veel veranderd. Waar in de jaren 50 en 60 nog louter natuurgrasvelden werden aangelegd, zijn nu kunstgrasvelden en wetravelden steeds populairder. Momenteel zijn er de volgende toplagen: Natuurgrasvelden Wetravelden Kunstgrasvelden Jaarlijks bespeelbaar ± 300 uur ± 800 uur Onbeperkt Aanlegkosten ± 125.000 ± 250.000 ± 450.000 Verdere kenmerken - Jaarlijkse rustperiode van 10 weken, aansluitend aan seizoensonderhoud - Weersomstandigheden hebben invloed op bespeelbaarheid van de velden - Natuurgras heeft nog steeds bij veel sporters de voorkeur - In onze gemeente zijn enkel natuurgrasvelden aanwezig - Dit is een combinatie van natuurgras met kunstgrasvezel - Kwaliteitsverbetering en ruimtewinst t.o.v. natuurgrasvelden - Wetravelden hebben in de zomer rust nodig - Niet onder alle omstandigheden te gebruiken - Kunstgras levert kwaliteitsverbetering en ruimtewinst op - Kwaliteit van natuurgras is inmiddels nagenoeg geëvenaard - Door verbeterde kwaliteit gras minder kans op schaafwonden - All weather velden - Voetbalbonden hebben toestemming gegeven om te spelen op kunstgras Waarom kunstgras? Het antwoord hierop is niet in een paar zinnen weer te geven. Bij de afweging spelen vele factoren een rol: Sportaccommodatiebeleid (afstemming tussen vraag en aanbod) Financieel-ruimtelijke mogelijkheden Maatschappelijke acceptatie
Politieke wil om sport te beschouwen als een elementair onderdeel van maatschappelijke activiteiten Voor- en nadelen van kunstgrasvelden Ten opzichte van natuurgrasvelden noemen we een aantal voor- en nadelen van kunstgrasvelden: Voordelen: Wedstrijden en trainingen kunnen op hetzelfde veld plaatsvinden (ruimtebesparing) De bespelingscapaciteit van een kunstgrasveld (1500 uren per jaar) is veel hoger, dan een natuurgrasveld (200-250 uren per jaar) Kunstgrasvelden kunnen onder praktisch alle omstandigheden bespeeld worden en behouden hun uniforme speeleigenschappen Minder onderhoud (financieel voordeliger) Bedrijfszekerheid (gebruik mogelijk onder vrijwel alle weersomstandigheden) Daardoor ontstaat maximale benutting en rendabiliteit van het terrein Snelle aanleg en weinig tijd nodig om te acclimatiseren Verruiming gebruiksmogelijkheden (bv buiten trainingsuren beschikbaar voor scholen en wijken) Oplossing van capaciteits- en kwaliteitsproblemen Nadelen: Initiële investering is bij kunstgras vele malen hoger dan bij natuurgras Na 10 á 15 jaar moet de kunstgrasmat worden vervangen (recycling mogelijk) Vermeende gevolgen voor gezondheid en milieu? Kans op schade als gevolg van vandalisme Nadelige omstandigheden bij warme weersomstandigheden (enkel bij rubberinfill) Kunstgrasvelden zijn nog steeds in ontwikkeling Onderhoud van kunstgrasvelden Een goed beheer en onderhoud van een kunstgrasveld in goede conditie te houden en cruciaal voor de levensduur van de kunstgrasmat (dit geldt overigens ook voor natuurgrasvelden). Specialistisch onderhoud Het onderhoud van een kunstgrasveld wordt 2 maal per jaar uitgevoerd door een gespecialiseerd bedrijf (veelal verantwoordelijk voor de aanleg) op basis van een onderhoudsovereenkomst. Het onderhoud bestaat o.a. uit een inspectie van het veld, controleren van het bezandingsniveau en eventueel bijzanden, het opborstelen en reinigen van het veld, onkruidbestrijding en uitvoeren van kleine reparaties. Algemeen onderhoud Hat gaat hierbij om het regelmatig (wekelijks) verwijderen van afval en waaivuil (bladeren en andere organische stoffen). Deze stoffen zorgen er voor dat het veld dichtslibt waardoor het water niet goed wordt afgevoerd. Deze werkzaamheden kunnen door de vereniging in eigen beheer worden uitgevoerd. Exploitatie van een kunstgrasveld De totale kosten van een kunstgrasveld (incl. ballenvangers, publieksafrastering, verlichting, drainage etc.) komen op een bedrag van 400.000,-- tot 500.000,-- (incl,. BTW). Dit bedrag is sterk afhankelijk van het type en de kwaliteit van de kunstgrasmat en van de grondstructuur, waardoor de kosten behoorlijk kunnen variëren.
Kosten natuurgras versus kunstgras Kunstgras Investering (incl. BTW) Incl. BTW Afschrijving Per jaar Aanbrengen kunstgrastoplaag 220.150,00 10 22.015,00 Aanbrengen sporrtechnische laag 54.740,00 30 1.825,00 Aanbrengen zandcunet 59.500,00 30 1.983,00 Aanbrengen drainage 11.900,00 30 397,00 Veldverlichting 25.000,00 15 1.667,00 Attributen 5.950,00 15 397,00 Hekwerk 17.850,00 15 1.190,00 Verhardingen 16.660,00 15 1.111,00 Integratieheffing 10.972,00 30 366,00 422.722,00 30.951,00 Onderhoudskosten Jaarlijks groot onderhoud 2.975,00 2.975,00 Regulier onderhoud 2.975,00 2.975,00 Totaal 36.901,00 Exploitatiekosten Op basis van Per uur 36.901,00 300 uur 123,01 800 uur 46,13 1200 uur 30,76 Natuurgras Investering (incl. BTW) Incl. BTW Afschrijving Per jaar Grondwerk 4.760,00 15 317,00 Grondverbetering 23.800,00 10 2.380,00 Aanbrengen drainage 11.900,00 30 397,00 Zaaiklaar maken/inzaaien 2.380,00 10 238,00 Veldverlichting 25.000,00 15 1.667,00 Attributen 5.950,00 15 397,00 Hekwerk 17.850,00 15 1.190,00 Verhardingen 16.660,00 15 1.111,00 108.300,00 7.697,00 Onderhoudskosten Jaarlijks groot onderhoud 2.142,00 2.142,00 Regulier onderhoud 8.568,00 8.568,00 Totaal 18.407,00 Exploitatiekosten Op basis van Per uur 18.407,00 300 uur 61,36
Conclusies: Naarmate een veld intensiever wordt gebruikt is de aanleg van een kunstgrasveld financieel gunstiger dan die van een natuurgrasveld. Het omslagpunt ligt bij ongeveer 800 speeluren per jaar; bij gebruik van het veld voor meer dan 800 uur zijn de exploitatiekosten van een kunstgrasveld per uur lager dan een grasveld! Voor een efficiënte bezetting van kunstgrasvelden is van belang om na te gaan welk gebruik mogelijk is (sport en bewegen, sociaal-culturele activiteiten etc.) is om de exploitatie zo aantrekkelijk mogelijk te maken. Met name de mogelijkheid van intensief gebruik is een groot voordeel vanwege de beperkende ruimtefactor die in veel gemeenten een steeds grotere rol gaat spelen. Kansen voor kunstgras in Echt-Susteren? Zoals aangegeven zijn de mogelijkheden voor de aanleg van kunstgras voetbalvelden groot wanneer op een efficiëntere manier met sportaccommodaties wordt omgegaan. Hiervoor is nog onvoldoende beleid ontwikkeld. De gemeente beschikt momenteel over een ruim bemeten aanbod aan buitensportaccommodaties op kern-/wijkniveau. Als gevolg van dit versnipperde aanbod is overcapaciteit ontstaan. Hoewel bij enkele clubs sprake is van overbelasting van een of meer velden, is er gelet op het vorenstaande - op dit moment géén noodzaak tot uitbreiding van de accommodaties dan wel vervanging van bestaande natuurgrasvelden door kunstgras.. De Kadernota Sport 2005-2009 is in 2010 aan herijking toe. Voor wat betreft het toekomstig sportaccommodatiebeleid kan voorliggende notitie als basis dienen voor een goede afweging bij een eventuele keuze voor kunstgras: Voorwaarden scheppen waardoor onder meer scholen en andere verenigingen (buitenschools gebruik) gebruik maken van sportaccommodaties Voorwaarden scheppen om sportaccommodaties in het algemeen meer te laten benutten voor verschillende sportdoeleinden Niet alleen de kleinschalige maar ook de grotere sportaccommodaties efficiënter te benutten, waardoor er op een relatief goedkope manier ruimte voor sport ontstaat. De technologische ontwikkelingen met betrekking tot kunstgras zullen uiteraard op de voet worden gevolgd. 8 mei 2009 G. Thissen Afdeling RMO