Hoe veilig zijn onze dijken? Waar liggen de risico's? George Peters 30 januari 2014
Best wel veilig, hoewel Resultaten van derde toetsronde (2006-2011) 1/3 van de waterkeringen voldoet niet Betreft 1.225km kering Versterken! 3
George Peters River & Coastal Dept. Royal HaskoningDHV (1995) Graduated Civil & Geotechnical Engineering University of Wales (1994) Project Director AG Design & Realization Specialist flood protection and management Project in the Netherlands, Singapore, Senegal, Canada, US, Israel, UK, Portugal, Estonia etc. 4
A global player More than 100 offices across 35 countries) Planning Infrastructure Water technology Maritime Buildings Transport Aviation Industry Energy
Vandaag Uitdagingen in delta s Recente overstromingen Aanpak in delta s en stroomgebieden Historie en situatie in Nederland Hoe veilig zijn we nu? Ruimte voor de Rivier, Hoogwaterbescherming, VNK Nieuwe filosofie Prioriteren, keuzes maken en gevolgen beperken Internationale voorbeelden Overstromingsverzekeringen 7
Uitdagingen in delta s wereldwijd Economische ontwikkeling, booming delta s Dreiging van natuurgeweld, zeespiegelstijging en klimaatverandering Economische schade en maatschappelijke ontwrichting Wie beperkt overstromingsrisico s?
Recente gebeurtenissen Jakarta (2014), Japan (2011 tsunami) Thailand (2011), US $40 miljard Katrina (2005), US $120 miljard Fukushima, Japan (2011) New Orleans (2005) Flooded Canon site in Hi- Tech Industrial Estate, Thailand (2011) Industrie en bedrijvigheid vaak in overstromingsgevoelige gebieden Noodzaak tot investeren in risicoreductie
Jakarta 2014 10
Thailand Rojana Industrial Estate 2011 source: Wikipedia
Hurricane Katrina Hurricane Katrina ( Cat 5 ) Max wind speed 280 km/hour Max surge +9m MSL 1836 casualties Disaster of 1953 ( Cat 2 ) Max wind speed 150 km/uur Max surge +6m MSL 2000 casualties
New Orleans, VS Herstel van de dijken infrastructuur
Mekong Deltaplan, Vietnam Opstellen deltaplan met strategische visie
RHDHV signs contract UNDP for Ghana Published Date: 29-01-2014 16
European Flood Directives 17
EU Floods Directive 1. Preliminiary Flood Risk Assessment (2011) 2. Flood Hazard and Risk Mapping (2013) 3. Flood Risk Management Plans (2015) Coordination via river basin approach Stakeholder & public involvement and consultation Living documents, review & update
Ierland (www.floodmaps.ie)
NL zonder dijken en pompen 34.000 km2 26% beneden zeeniveau 29% naast rivieren 4% rivier 10 million mensen omdijkt 2.000 miljard waarde 75% of GDP
Eeuwenlange strijd (1) In onze genen Elizabeth vloed (1421) zw NL 330 doorbraken 1750-1850 in bovenrivieren gebied 0 1000 1400 2000
Pompen. of verzuipen
Eeuwenlange strijd (2) Zuiderzeevloed 1916 Aanleg dammen, dijken (Amsteldiep, 1920) Eerste landaanwinningsproject (Andijk, Wieringen, 1927, 1929) 32 km Afsluitdijk, 1932 Inpolderingen (1940-1968) Kennisontwikkeling, civiele techiek, waterbouw en pompen
Eeuwenlange strijd (3) 1953 Zeeland Flood Ramp van 1953 67 doorbraken, 1835 slachtoffers Delta Commissie geinstalleerd Advies tot verkorten kustlijn Risico-gestuurde benadering Nieuw type dammen, innovaties Zoet/Zoutdammen Milieu-effecten Delta Projects
Waterschappen (1) Waterschappen Ontstaan vanaf 1200 Vanuit boerenorganisaties Waterwet Belastingen en beheertaken 27
Waterschappen (2) 28
Kans 4,000 per jaar: Op 1 januari. (elk jaar). met 5 dobbelstenen alleen 5 of 6 gooien.
Hoe veilig zijn we?
Hoe veilig zijn we? Focus op preventie: versterking van dijken om overstroming te voorkomen
Demontabele oplossingen
Hoe veilig zijn we? Hoogwaterbeschermingsprogramma ( 3 miljard) Regulier beheer en onderhoud (jaarlijks 1 miljard) Ruimte voor de Rivier ( 2 miljard)
Meer ruimte voor de rivier 5 6 3 9 3 flood level 7 8 restoration of river discharge capacity (river enlargement): 5 rerouting of dike, river widening 3 removal of obstacles 9 restoration of old flood channels (6 dike raising) 2 dredging of main channel 1 removal, lowering river groynes 4 flood plain excavation 7/8 retention reservoirs re-development of nature, 4&9 flood channels and plains as a natural area climate adaptation, taking into account higher precipitation, discharge & flood levels
Ruimte voor de rivier (Kampen/Zwolle)
Hoe veilig willen we zijn? Actualisering waterveiligheidsnormen in beleidstraject Waterveiligheid 21e eeuw (WV21) Onderdeel in nationaal Deltaprogramma Veiligheid Nederland in Kaart Kwantificering overstromingsrisico per dijkring Bescherming op aanvaardbaar maatschappelijk niveau Maatwerk dus 37
Veiligheid Nederland in Kaart (VNK) Opdrachtgevers: I&M, UvW, IPO Samenwerking met beheerders: waterschappen, provincies en RWS Samenwerking experts: 16 ingenieursbureaus, Deltares, TNO en ENW Doel: Huidige overstromingsrisico s scherp in beeld Middel: risicoanalyses per dijkring (55) Looptijd: 2007-2015
Wettelijke toetsing Risicobenadering Afgekeurd Goedgekeurd Geen oordeel Kans Gevolg Risico 39
VNK methodiek: risico = kans x gevolg 40
VNK methodiek 1. Kansen per vak 3. Risico Economisch 2. Gevolgen per doorbraaklocatie Individueel Groep 41
Wat zijn de resultaten? Faalkans: dijkvak, duinvak, kunstwerk en overstromingskans: dijkring Gevolgen: overstromingsgedrag bij een dijkdoorbraak Slachtofferrisico s: individueel risico en groepsrisico Economische risico s 42
Kansen Voorbeeld dijkring 5: Texel de faalkansen per dijkvak en per faalmechanisme in beeld: Beaufortschaal overstromingskans: 1/130 per jaar voor de dijkring Den Burg 43
Gevolgen Voorbeeld dijkring 14: Zuid-Holland De gevolgen van een dijkdoorbraak kunnen binnen een dijkring aanzienlijk verschillen Overstroming verbreidt zich snel en omvangrijk via boezemstelsel Overstroming gehinderd en belemmerd door secundaire kering en hoger achterland Rotterdam, doorbraak Parksluizen Rotterdam, doorbraak Boerengatsluis 44
Individueel risico Kans op overlijden van individu Afhankelijk van: kans op overstromen stijgsnelheid water max. waterdiepte evacuatie Opvallend: grote risico s in rivierengebied aanzienlijke verschillen tussen en binnen dijkringen 45
Groepsrisico kans op overstroming met bepaald aantal slachtoffers maat voor maatschappelijke ontwrichting Opvallend: grote risico s in rivierengebied aanzienlijke verschillen tussen dijkringen 46
Economisch risico Waal/Maas Nederrijn& Lek IJssel Kust 47
VNK: Bewust beschermen, slim investeren ondersteunen actualisering veiligheidsnormen bewuste aanpak zwakke en/of risicobepalende waterkeringen maatregelen meerlaagsveiligheid onderling afwegen maatregelen binnen HWBP s prioriteren op effectiviteit ondersteuning Deltaprogramma in omslag naar nieuwe veiligheidsfilosofie kortom: asset management waterveiligheid! 48
Ontwikkeling nieuwe veiligheidsfilosofie Waterstandstatistiek kans op een waterstand Overstromingsrisico kans op natte voeten of erger
Ontwikkeling nieuwe veiligheidsfilosofie Risicobenadering: kans x gevolg kans op een overstroming gevolgen van een overstroming Normering obv overstromingskans/risico? Redenen: klimaatverandering: grotere piekafvoeren op de rivieren en hevigere stormen aan de kust verdere uitwerking van deltacommissie jaren zestig maatschappelijke ontwikkeling naar meer eigen verantwoordelijkheid 50
Ontwikkeling nieuwe veiligheidsfilosofie Consequenties dijken rivierengebied: afgekeurd conform huidige systematiek > versterken: waterstand kans 1/1.250 per jr conform nieuwe systematiek versterkingen onvoldoende: gevolgen zijn groot Waterdiepte (m) Geen water 0-0.2 m 0.2-0.5 m 0.5-1 m 1-1.5 m 1.5-2 m 2-3 m > 3 m Consequenties Eem- en Eemmeerdijken: afgekeurd conform huidige systematiek > versterken: waterstand kans 1/1.250 per jr conform nieuwe systematiek zijn versterkingen overbodig: gevolgen zijn klein
Risicobenadering met draaiknoppen kans op overstromen dijken waterstanden gevolgen van een overstroming ruimtelijke ordening aangepast bouwen voorbereiding (calamiteitenplan) evacuatie verzekeren tegen gevolgen van een overstroming
Rolverdeling in Nederland Thema overstromingskansreductie dijken waterstanden gevolgen / gevolgbeperking ruimtelijke ordening evacuatie voorbereiding aangepast bouwen meerlaagse veiligheid Verantwoordelijk overheid (RWS/WS) HWBP / beheer & onderhoud Ruimte voor de Rivier overheid/burgers/verzekeraar
Lokaal hoogwaterbeschermingsplan Beschermingniveau? (M)KBA in beeld Analyse watersysteem en overstromingskansen Schade, gevolganalyses, o.a. downtime, investeringen Risico s, kosten baten analyses voor verschillende scenario s System / facility analysis Flood and water hazards Vulnerability and Risk Cost effective? Solutions Reduction of flood risk and frequent damage costs
Haven van Rotterdam Overstromingsrisico s voor (buitendijks gelegen) haventerreinen; in beeld brengen van aanvullende hoogwaterbeschermingsmaatregelen.
New Orleans Advisering olie opslagbedrijven over overstromingsrisico Afweging investeringen vs. verzekeren (kosten-baten) Investering verzekeringspremie Risico
Coca Cola bottling plants (Thailand) Twee locaties: Rangsit en Pathum Thani Overstromingsrisico studies Kosten baten investeringen Risicoreductie Ontwerp maatregelen
Flood Risk Assessment Vancouver Overstromingsrisico s, kosten baten ringdijk-systemen Investeren in waterkering, floor levels, compartimenteren?
Verzekeren tegen overstromen in NL 1955 Vereniging van Brandassuradeuren: overstromingsrisico is technisch onverzekerbaar risico 2013 verzekerbaarheid weer op de agenda:
Overstromingsrisicoverzekeringen Nederland: Overheid verzekeraar i.v.m. lage kans / grote schade Sinds 1998 Wet Tegemoetkoming Schade rampen Interactie met overheden t.a.v. hoogwaterbescherming Data intensieve risico inschatting Engeland: Private overstromingsverzekering (onderdeel opstal en inboedel polis) Akkoord overheid en Association Of British Insurers. Overstromingen 2007 zetten afspraken op tocht: verzekeraar stelt dat overheid te weinig investeert om schade (en claims) te verminderen
Overstromingsrisicoverzekeringen VS: National Flood Insurance Program door overheid NFIP stelt eisen aan hoe en waar huizen worden gebouwd vrijwillige verzekering, verplicht wanneer huis overstromingskans van 1/100 per jaar of groter. Australië: verzekeraars hebben eigen bouwvoorschriften opgesteld (blue book) bestaande huizen die niet voldoen aan blue book krijgen moeilijk een verzekering voor nieuwe huizen stellen hypotheekverstrekkers eisen aan bouw o.b.v. blue book 61
Rol voor verzekeraars in NL? particulier/verzekering overheid Nederland overwegend bedijkte situaties, waardoor actuele kans moeilijk is in te schatten onderscheid maken tussen wateroverlastsituaties: Wilnis, Steijn, Groningen overstromingen bij hoogwater: laatste 1953 schades groot: rivierengebied tot 20 miljard per overstromingsgebeurtenis
Voorkomen is beter dan genezen investeer in protectie i.p.v. verzekeringspremie Schade afwikkeling duurt te lang Schade bedragen zijn enorm, onbetaalbaar
Bedankt voor uw aandacht George Peters, Royal HaskoningDHV