Grebbedijk - Deltadijk? Studie naar de betekenis van actualisering van de beschermingsniveaus van de Grebbedijk

Transcriptie

1 Grebbedijk - Deltadijk? Studie naar de betekenis van actualisering van de beschermingsniveaus van de Grebbedijk Rapport Waterschap Vallei en Veluwe Januari 2014 (geactualiseerde versie) Definitief v3.1

2

3 Grebbedijk - Deltadijk? Studie naar de betekenis van actualisering van de beschermingsniveaus van de Grebbedijk Rapport Waterschap Vallei en Veluwe Januari 2014 (geactualiseerde versie) Definitief v3.1 HaskoningDHV Nederland B.V. Niets uit dit bestek/drukwerk mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. drukwerk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van HaskoningDHV Nederland B.V., noch mag het zonder een dergelijke toestemming worden gebruikt voor enig ander werk dan waarvoor het is vervaardigd. Het kwaliteitssysteem van HaskoningDHV Nederland B.V. is gecertificeerd volgens ISO 9001.

4

5 INHOUD BLAD 1 INLEIDING Aanleiding Deze studie Doelstelling Uitgangspunten en beleidscontext Actualisatie rapportage Leeswijzer 8 2 METHODIEK EN REFERENTIE Methodiek Scenario 0: Referentie 12 3 BESCHOUWING MOGELIJKE TOEKOMSTIGE VEILIGHEIDSNORMEN Scenario 1a: Overstromingskans 1/1.250 per jaar Scenario 1b: Overstromingskans 1/4.000 per jaar Scenario 1c: Overstromingskans 1/ per jaar Scenario 1d: Overstromingskans 1/ per jaar Scenario 1e: Overstromingskans 1/ per jaar Scenario 2a: Overstromingskans na verbetering stabiliteit landelijke deel van de Grebbedijk Scenario 2b: Overstromingskans na verbetering stabiliteit van de gehele Grebbedijk Scenario 3a: Basisveiligheid Lokaal individueel risico < Scenario 3b: Basisveiligheid Lokaal individueel risico < NADERE BESCHOUWING Niet hoger maar beter Onzekerheden waterstandsdaling RvdR 39 5 SAMENVATTING & CONCLUSIES 41 6 COLOFON 45 BIJLAGEN 1 Uitgangspunten en methodiek 2 Risicokaarten behorende bij de gevoeligheidsanalyse BB

6 1 Inleiding 1.1 Aanleiding De Grebbedijk is een 5,5 kilometer lange primaire waterkering tussen de hoge gronden van de Utrechtse Heuvelrug en de Veluwe. De dijk maakt deel uit van dijkringgebied 45 Gelderse Vallei. De Grebbedijk beschermt de Gelderse Vallei tegen overstromingen vanuit de Nederrijn. In het noorden wordt het dijkringgebied beschermd tegen overstromingen vanuit de Eem en randmeren. In Figuur 1-1 wordt het dijkringgebied 45 weergegeven met daarin aangegeven de primaire keringen. Figuur 1-1: Dijkringgebied 45 en de locatie van de Grebbedijk aan de Nederrijn BB

7 Het maaiveldniveau bij de Nederrijn is ca NAP +10 m en dit loopt geleidelijk af naar NAP +0 m nabij de randmeren. Dit heeft tot gevolg dat bij een doorbraak van de Grebbedijk nagenoeg de hele Gelderse Vallei overstroomt. Hierbij kunnen wel waterdieptes tot 4 m ontstaan nabij Veenendaal. Een dergelijke overstroming leidt tot zeer grote schadebedragen van ca 10 miljard Euro. Ook kunnen hierbij wel in de orde van slachtoffers vallen. Daarnaast blijkt uit tal van studies door VNK2, WV21, RIVM en het CPB dat het versterken van de Grebbedijk een kosteneffectieve maatregel is om het overstromingsrisico van de Gelderse Vallei te verkleinen. Aangezien de Grebbedijk een relatief korte dijk is, die bescherming biedt aan een gebied met een grote economische waarde, belangrijke infrastructuur zoals de autosnelwegen A1 en A12 en een groot aantal inwoners, hebben het waterschap Vallei en Veluwe en de provincies Utrecht en Gelderland een gezamenlijke ambitie om de Grebbedijk op te waarderen tot een Deltadijk. In het Deltaprogramma 2012 wordt een Deltadijk gedefinieerd als een dijk die zo hoog, breed of sterk is dat de kans op een plotselinge en oncontroleerbare overstroming vrijwel nihil is. Momenteel wordt in Nederland gewerkt aan het Deltaprogramma. In het Deltaprogramma wordt in verschillende deelprogramma s gekeken naar de hoogwaterbescherming en de zoetwatervoorziening in de toekomst. In het deelprogramma Veiligheid wordt gewerkt aan nieuwe veiligheidsnormen van de waterkeringen en wordt een verkenning uitgevoerd naar de kansen en beperkingen van Deltadijken. De opdracht is een vervolg op de studie Verkenning Grebbedijk Grebbedijk als Deltadijk? van de provincie Utrecht uit 2010 waarin is gekeken naar een veilige dijk met een ruimtelijke meerwaarde. Voor het bepalen van de ruimtelijke meerwaarde is gesproken met de verschillende stakeholders. 1.2 Deze studie Met deze studie wil het waterschap Vallei en Veluwe inzicht krijgen in de versterkingsmaatregelen die moeten worden genomen om de Grebbedijk aan verschillende veiligheidsnormen die binnen het Deltaprogramma worden beschouwd te laten voldoen. Het waterschap heeft Royal HaskoningDHV gevraagd om onderzoek te doen naar de te verwachten grootte van de versterkingsmaatregelen gegeven een veiligheidsnorm. In het onderzoek zijn meerdere veiligheidsnormen gedefinieerd op basis van de discussies binnen het Deltaprogramma, welke in de toekomst mogelijk aan de orde zijn. Deze veiligheidsscenario s zijn in de volgende categorieën uitgewerkt: 1. Veiligheidsnorm gebaseerd op overstromingskans: in deze categorie wordt gekeken naar de maatregelen die nodig zijn om de Grebbedijk te laten voldoen aan een veiligheidsnorm gebaseerd op een overstromingskans. 2. Minimale overstromingskans na verbetering stabiliteit Grebbedijk: in deze categorie wordt gekeken naar de minimale overstromingskans die kan worden bereikt door de Grebbedijk alleen te versterken op stabiliteit zoals macrostabiliteit en opbarsten en piping zonder dat de dijk verhoogd wordt. 3. Basisveiligheidsnormen gebaseerd op het overstromingsrisico: in deze categorie worden normen gesteld aan het Lokaal Individueel Risico (LIR) in het dijkringgebied. Het LIR is de kans per jaar dat een persoon die zich permanent op een bepaalde plaats in het dijkringgebied bevindt, overlijdt als gevolg van een overstroming van dit dijkringgebied waarbij de mogelijkheden voor preventieve evacuatie zijn meegenomen. BB

8 De beschouwde veiligheidsscenario s zijn de volgende: Categorie 1: Veiligheidsnorm gebaseerd op overstromingskans Scenario 1a: Scenario 1b: Scenario 1c: Scenario 1d: Scenario 1e: Overstromingskans Grebbedijk 1/1.250 per jaar Overstromingskans Grebbedijk 1/4.000 per jaar Overstromingskans Grebbedijk 1/ per jaar Overstromingskans Grebbedijk 1/ per jaar Overstromingskans Grebbedijk 1/ per jaar Categorie 2: Minimale overstromingskans na verbetering stabiliteit Grebbedijk Scenario 2a: Scenario 2b: Overstromingskans na verbetering stabiliteit in het landelijke deel van de Grebbedijk Overstromingskans na verbetering stabiliteit van de gehele Grebbedijk Categorie 3: Basisveiligheidsnorm gebaseerd op overstromingsrisico Scenario 3a: Basisveiligheid Lokaal Individueel Risico voor de hele dijkring lager dan 10-5 Scenario 3b: Basisveiligheid Lokaal Individueel Risico voor de hele dijkring lager dan 10-6 In deze studie wordt alleen de Grebbedijk beschouwd aangezien doorbraken van deze dijk het overstromingsrisico van het dijkringgebied 45 grotendeels bepaald. De bijdragen van de Eem- en randmeerdijken aan de overstromingskans en het overstromingsrisico is niet beschouwd. In de studie wordt gebruik gemaakt van het instrumentarium van het project Veiligheid van Nederland in Kaart 2. Ook worden de schematisatie van de Grebbedijk en de bijbehorende uitgangspunten gebruikt. Het instrumentarium van VNK2 is in Nederland hét instrumentarium dat is ontwikkeld om overstromingskansen en overstromingsrisico s te bepalen. Het VNK2-instrumentarium heeft echter geen wettelijke status zoals het toetsinstrumentarium en is niet ontwikkeld als ontwerpinstrumentarium. Wel kan het VNK2-instrumentarium worden gebruikt om inzichten te krijgen van de omvang van de maatregelen die moeten worden genomen om tot een veiligheidsniveau te komen. 1.3 Doelstelling De doelstelling van deze studie is om inzicht te krijgen in de omvang van de versterkingsmaatregelen die moeten worden genomen indien de Grebbedijk aan een andere veiligheidsnorm moet voldoen. Hierbij dient te worden gekeken naar de zwakke plekken in de waterkering om zo tot efficiënt mogelijke verbeteringsmaatregelen te komen. Deze studie is bedoeld voor de onderbouwing van de bestuurlijke ambitie voor een hoge veiligheidsnorm van de Grebbedijk en is vooral gericht op de besluitvorming binnen de deelprogramma s BB

9 Rivieren en Veiligheid van het Delta Programma. Tevens geeft de studie een indicatie van de benodigde ingrepen bij de verschillende veiligheidsniveaus. 1.4 Uitgangspunten en beleidscontext Als het gaat om stabiliteit van de Grebbedijk is opbarsten en piping het dominante faalmechanisme met naar verwachting de grootste verbeteropgave. Andere mechanismen voor stabiliteit zijn niet beschouwd. Maatregelen om de Grebbedijk te laten voldoen aan een gestelde norm moeten vanzelfsprekend waarborgen dat andere faalmechanismen ook voldoen aan de gestelde norm. In de PKB Ruimte voor de Rivier (RvdR) is voorzien in een aantal maatregelen voor de Nederrijn om een waterstanddaling van 30 centimeter bij de Grebbedijk te realiseren. Hierbij is bepaald dat een deel van de waterstandverlaging ter hoogte van de Grebbedijk wordt opgevangen met reststerkte en hoogte van de Grebbedijk. Het andere deel komt uit RvdR maatregelen bij Elst, Tollewaard en Middelwaard, die nu in voorbereiding zijn. De scenarioberekeningen in deze studie gaan gemakshalve uit van een waterstanddaling van 30 centimeter door RvdR maatregelen. Voor het uitgangspunt dat een deel van de 30 centimeter in Grebbedijk wordt opgelost zal een gevoeligheidsanalyse worden uitgevoerd (zie hoofdstuk 4) De berekeningen gaan uit van een referentie (scenario 0) die is gebaseerd op de resultaten van het project Veiligheid van Nederland in Kaart 2 (VNK2). De in VNK2 berekende overstromingskans voor de Grebbedijk is hoger dan de 1/1.250 per jaar (MKBA 2e referentie). Omdat VNK2 het meest recente inzicht geeft in de actuele sterkte van de dijk ligt een keuze voor deze methodiek voor de hand. Dat neemt niet weg dat nieuwe inzichten, in bijvoorbeeld de ondergrond van de Grebbedijk, kunnen resulteren in een andere overstromingskans. Bestuurlijk is afgesproken dat de verhoging van de maatgevende afvoer bij Lobith van naar m 3 /s niet leidt tot een hogere afvoer op de Nederrijn-Lek. Deze verandering is niet meegenomen in deze studie. Indien dit beleidsvoornemen tot uitvoer komt, dient de veiligheidssituatie opnieuw te worden beschouwd. De waterschappen in het rivierengebied hebben recentelijk een studie afgerond naar de toepassing van strengere pipingregels. Deze studie bevestigt de gevoeligheid van veel rivierdijken voor piping. Een aanzienlijk deel van de rivierdijken voldoet niet aan strengere pipingregels die in de toekomst mogelijk aan de orde zijn. In het kader van het Deltaprogramma Rivieren zijn in regioprocessen gestart die begin 2014 een advies moeten opleveren over een voorkeursstrategie voor de veiligheids- en zoetwateropgave voor Om maatregelen aan dijken zoveel mogelijk uniform te bepalen is een dijkentool gemaakt, dat is gebaseerd op de Dijksterkte Analyse Module (DAM). In deze studie zijn de benodigde maatregelen uitgedrukt in de mate van intensiteit van maatregelen. De verwachting is dat in toekomstige studies met behulp van DAM een verfijning van de benodigde maatregelen kan worden gegeven. 1.5 Actualisatie rapportage In januari 2014 is versie 2.0 uit november 2012 van dit rapport geactualiseerd. Het resultaat is voorliggende versie 3.1. In deze versie is Scenario 1d: overstromingskans 1/ per jaar toegevoegd. Daarnaast wordt er in de nadere beschouwing (hoofdstuk 4) gekeken of het mogelijk is om aan deze overstromingskans te voldoen rekening houdend met der regionale ambitie om de BB

10 Grebbedijk niet te verhogen. Tevens zijn de groepsrisico s toegevoegd aan de verschillende veiligheidsscenario s. 1.6 Leeswijzer In hoofdstuk 2 worden de gebruikte methodiek en de referentiesituatie behandeld. In hoofdstuk 3 worden de mogelijke toekomstige veiligheidsnormen beschouwd en vergeleken met de referentiesituatie. In hoofdstuk 4 wordt een nadere beschouwing gegeven naar de regionale ambitie van een zo veilig mogelijke Grebbedijk zonder dat deze moet worden verhoogd. Ook wordt er gekeken naar de onzekerheid in de waterstanddaling van het project Ruimte voor de Rivier op het overstromingsrisico. In hoofdstuk 5 worden ten slotte de conclusies gegeven. BB

11 2 Methodiek en Referentie 2.1 Methodiek In deze studie wordt het instrumentarium van het projectbureau Veiligheid van Nederland in Kaart 2 gebruikt. Binnen VNK2 is een analyse uitgevoerd naar het overstromingsrisico van dijkring 45: Gelderse Vallei waarbij ook de Grebbedijk is geschematiseerd. Het overstromingsrisico wordt bepaald door de overstromingskans te vermenigvuldigen met de gevolgen (schade en slachtoffers) van een overstroming. Voor de bepaling van de overstromingskans van de Grebbedijk is deze opgedeeld in vijf dijkvakken voor de schematisatie en de analyse. In de naamgeving van de dijkvakken zijn de hectometerpalen van het waterschap aangehouden. De dijkvakken zijn beschouwd voor vier faalmechanismen: 1. Overloop en golfoverslag 2. Macrostabiliteit binnenwaarts 3. Opbarsten en piping 4. Bekleding Figuur 2-1: Dijkvakindeling Grebbedijk BB

12 Ten aanzien van de vier beschouwde faalmechanismen wordt opgemerkt dat de waterkeringbeheerders in de periodieke veiligheidstoetsing van de primaire waterkeringen ook op andere faalmechanismen toetsen. Deze faalmechanismen zijn voor de Grebbedijk minder van belang voor de bepaling van de overstromingskans en het overstromingsrisico. De gevolgen van een doorbraak van de Grebbedijk zijn bepaald met hydraulische model SOBEK 1D2D welke beschikbaar zijn gesteld door de provincie Utrecht. Bij een doorbraak ontstaan grote waterdieptes van tot wel 4 m nabij Veenendaal. Ook in grote delen van de rest van het dijkringgebied ontstaat een waterdiepte die kan oplopen tot wel 2 m. De verwachte schade is bij een doorbraak ca 10 miljard Euro. Het aantal slachtoffers is mede afhankelijk van de mogelijkheid tot evacuatie en ligt tussen de 115 en Waterdiepte (m) Geen water m m m m m 2-3 m > 3 m Schade [miljoen ] Slachtoffers [-] Figuur 2-2: Maximale waterdiepte en verwachte gevolgen voor schade en slachtoffers bij een doorbraak van de Grebbedijk BB

13 In deze studie wordt onderzocht welke verbetermaatregelen nodig zijn om de dijk te laten voldoen aan een andere veiligheidsnorm of welke norm haalbaar is bij gerichte maatregelen. Hierbij is gesteld dat de hoogte en/of de sterkte van de dijk moet worden aangepast. Een aanpassing in de hoogte is noodzakelijk als het dominante faalmechanisme overloop en overslag betreft. De breedte van de dijk moet worden aangepast indien de mechanismen macrostabiliteit binnenwaarts en opbarsten en piping dominant zijn. Indien de bekleding dominant is moeten hiervoor maatregelen getroffen worden. Dit leidt over het algemeen niet tot grote aanpassingen in het dijkprofiel (hoger/breder). Er is geen optimalisatie van maatregelen uitgevoerd. Voor het faalmechanisme opbarsten en piping is alleen verlenging van de kwelweglengte beschouwd. anderzijds de waterstand binnendijks te verhogen. Om de waterstand binnendijks te verhogen kan het maaiveld worden opgehoogd of kan het peil van oppervlaktewater opgezet worden. Hiervoor kunnen bijvoorbeeld stuwen in watergangen of kwelkades worden aangelegd. Er zijn verschillende maatregelen mogelijk ter voorkoming van het optreden van het faalmechanisme opbarsten en piping. Deze maatregelen zijn ingrepen ten aanzien van verschillende aspecten van het faalmechanisme. Verschillende mogelijkheden zijn: Verlengen van de kwelweg, horizontaal of verticaal; Voorkomen van opbarsten binnen de kritieke kwelweglengte; Verkleinen van het verval; Voorkomen van het uitspoelen van zand. Figuur 2-3 toont ingrepen die de kwelweg verlengen in horizontale richting (voorlandverbetering, pipingberm) en verticale richting (kwelscherm). De pipingberm kan tevens werken ter voorkoming van opbarsten. Er wordt in deze studie onderscheid gemaakt tussen een ingreep en een grote ingreep wanneer de verlenging respectievelijk minder of meer dan 40 m bedraagt. Een reductie van het verval over een waterkering kan worden gerealiseerd enerzijds door de buitenwaterstand te verlagen en Figuur 2-3: Maatregelen ter verlenging van horizontale kwelweglengte: voorlandverbetering en pipingberm en verticale kwelweglengte: kwelscherm BB

14 2.2 Scenario 0: Referentie Scenario 0 is de referentiesituatie van de Grebbedijk. De referentiesituatie betreft de schematisatie van de huidige situatie met de aanvulling dat de werkzaamheden van de Ruimte voor de Rivier projecten zijn afgerond en dat hiermee een waterstanddaling van 30 cm is gerealiseerd conform de uitgangspunten van de Planologische Kernbeslissing. De faalkansen per faalmechanisme en de overstromingskans zijn weergegeven in Tabel 2-1. In de tabel zijn de faalkansen per dijkvak en voor de vier beschouwde faalmechanismen gegeven. De verschillende faalmechanismen worden in de kolom totaal gecombineerd tot een faalkans voor een dijkvak. Tevens worden de faalkansen in de onderste rij gecombineerd tot een totale overstromingskans van de Grebbedijk. Tabel 2-1: Faalkansen en overstromingskans per jaar van de Grebbedijk voor Scenario 0: Referentie Dijkvak Overloop- en golfoverslag Macrostabiliteit binnenwaarts Opbarsten en Piping Grasbekleding Totaal GR / <1/ / / / GR / / / GR / /1.200 <1/ /1.200 GR / /580-1/580 GR / <1/ /870-1/860 Overstromingskans 1/280 Bovenstaande tabel laat duidelijk zien dat de overstromingskans van de Grebbedijk bepaald wordt door het mechanisme opbarsten en piping. De dijkvakken GR en GR zijn daar het meest gevoelig voor. BB

15 Het overstromingsrisico is weergegeven in Figuur 2-4. Het economisch risico bedraagt in de referentiesituatie 38 miljoen euro per jaar. De schade, in het linker figuur, ontstaat voornamelijk in het stedelijk gebied van Wageningen, Veenendaal, Amersfoort, Leusden en delen van Ede, maar ook in dorpen als Woudenberg, Scherpenzeel en Spakenburg. Opvallend is dat er in de noordoostelijke gebieden geen schade ontstaat omdat deze gebieden niet overstromen bij een doorbraak van de Grebbedijk. Door de ligging van de snelwegen A1 en A28 wordt het water ook grotendeels om de nieuwbouwwijk Vathorst in Amersfoort geleid waardoor er nauwelijks schade ontstaat na het falen van de Grebbedijk. Het slachtofferrisico bedraagt 0,88 slachtoffers per jaar. Uit het rechter figuur blijkt dat het Lokaal Individueel Risico voor een deel van de dijkring ligt tussen de 10-6 en 10-5 slachtoffers per jaar. In het zuiden van de dijkring nabij Veenendaal is het Lokaal Individueel Risico hoger dan 10-5 slachtoffers per jaar. Figuur 2-4: Het economisch risico (links) en het Lokaal individueel risico (rechts) voor Scenario 0: Referentie BB

16 In Figuur 2-5 is het groepsrisico weergegeven. Afhankelijk van het evacuatiescenario (bijlage 1) blijkt dat de kans op 100 dodelijke slachtoffers 1/300 per jaar is en de kans op slachtoffers ca 1/3.000 per jaar. In het kader van overstromingsrisico zijn geen normen afgeleid voor het groepsrisico. Om toch enig gevoel te krijgen bij de omvang van het groepsrisico worden in de figuren ook de oriëntatiewaarden uit het Besluit Externe Veiligheid Installaties (BEVI) en het Besluit Externe Veiligheid Buisleidingen/Transportroutes (BEVB/BEVT) opgenomen. Hoewel het niet de bedoeling is om het groepsrisico door overstromingen actief te vergelijken met de oriëntatiewaarden vanuit externe veiligheid wordt hiermee wel een indicatie gegeven van de omvang van het overstromingsrisico in relatie tot externe veiligheid. Overschrijdingskans (per jaar) 1,0E-01 1,0E-02 1,0E-03 1,0E-04 1,0E-05 1,0E-06 1,0E-07 1,0E-08 1,0E-09 FN-Curve 0 BEVI BEVB/BEVT 100x BEVI 1000x BEVI Slachtoffers (-) De oriëntatiewaarden uit BEVB/ BEVT zijn een factor 10 groter dan de waarde uit het BEVI. Daarnaast zijn isolijnen opgenomen die aangeven waar het groepsrisico een factor 100 of groter is dan de oriëntatiewaarden uit het BEVI. Figuur 2-5: Groepsrisico (FN-Curve) in relatie tot de oriëntatiewaarden uit het BEVI en BEVB/BEVT voor Scenario 0: Referentie Het groepsrisico dat gevormd wordt door een doorbraak van de Grebbedijk is meer dan keer groter dan de oriëntatiewaarde uit het BEVI. BB

17 3 Beschouwing mogelijke toekomstige Veiligheidsnormen 3.1 Scenario 1a: Overstromingskans 1/1.250 per jaar In Scenario 1a worden de maatregelen beschouwd die nodig zijn om de Grebbedijk aan de veiligheidsnorm te laten voldoen waarbij de overstromingskans minimaal 1/1.250 per jaar is. In Scenario 0: Referentie is een overstromingskans bepaald van 1/280 per jaar. De gegevens uit Tabel 2-1 geven aan dat het mechanisme opbarsten en piping voor de dijkvakken in het landelijke gebied GR , GR en GR leiden tot een overstromingskans groter dan 1/1.250 per jaar. De twee dijkvakken in het stedelijke gebied hoeven niet te worden aangepast aangezien de faalkansen veel kleiner zijn dan 1/1.250 per jaar en ze dus geen grote bijdrage aan de overstromingskans. In Tabel 3-1 zijn de faalkansen gegeven nadat fictieve verbeteringsmaatregelen aan de dijk zijn uitgevoerd. De faalmechanismen waarbij een versterking ten opzichte van Scenario 0: Referentie is doorgerekend zijn in oranje weergegeven. Tabel 3-1: Faalkansen en overstromingskans per jaar van de Grebbedijk voor Scenario 1a: Overstromingskans 1/1.250 per jaar Dijkvak Overloop- en golfoverslag Macrostabiliteit binnenwaarts Opbarsten en Piping Bekleding Totaal GR / <1/ / / / GR / / / GR / /6.200 <1/ /5.800 GR / / /2.900 GR / <1/ / /4.700 Overstromingskans 1/1.250 Dijkvakken die versterkt zijn ten opzichte van Scenario 0: Referentie De aanpassingen aan de drie dijkvakken betreffen allemaal het mechanisme opbarsten en piping. In de regel worden versterkingen ten aanzien van opbarsten en piping uitgevoerd door de kwelweglengte te vergroten. Het verbreden van de dijk door het aanleggen van bermen of het ingraven van klei in het voorland wordt hierbij het meest toegepast. BB

18 Het overstromingsrisico is met ca. 80% gereduceerd. Dit correspondeert met de reductie van de overstromingskans van 1/280 naar 1/1.250 per jaar. Het economisch risico is afgenomen van 38 miljoen euro per jaar in Scenario 0: Referentie tot 8,4 miljoen euro per jaar. De daling in de schade is over de gehele dijkring waarneembaar (Figuur 3-1). Het slachtofferrisico is gedaald van 0,88 per jaar in Scenario 0: Referentie naar 0,19 per jaar. Uit Figuur 3-2 blijkt dat het Lokaal Individueel Risico in de gehele dijkring is gedaald ten opzichte van Scenario 0: Referentie. Op een paar kleine locaties na is het Lokaal Individueel Risico in het hele dijkringgebied kleiner dan 10-5 slachtoffers per jaar. Nabij Veenendaal blijft het Lokaal Individueel Risico het hoogst. Sc 0: Referentie Sc 1a: 1/ Sc 0: Referentie Sc 1a: 1/1.250 Figuur 3-1: Het economisch risico voor Scenario 0: Referentie (links) en Scenario 1a: Overstromingskans 1/1.250 per jaar (rechts). Figuur 3-2: Lokaal individueel risico voor Scenario 0: Referentie (links) en Scenario 1a: Overstromingskans 1/1.250 per jaar (rechts). BB

19 Op basis van de berekeningen kan een indicatieve omvang van de verbeteringen worden gegeven. In Figuur 3-3 is deze geïllustreerd. Om tot een overstromingskans van 1/1.250 per jaar te komen moeten de dijkenvakken in het landelijke gebied (GR , GR en GR ) versterkt worden. Het groepsrisico is weergegeven in Figuur 3-4. De kans op 100 slachtoffers is ca 1/1.300 per jaar. De kans op slachtoffers is ca 1/ per jaar. Het groepsrisico is groter dan keer de oriëntatiewaarden uit het BEVI. 1,0E-01 1,0E-02 Overschrijdingskans (per jaar) 1,0E-03 1,0E-04 1,0E-05 1,0E-06 1,0E-07 FN-Curve 1A BEVI BEVB/BEVT 100x BEVI 1000x BEVI 1,0E-08 1,0E Slachtoffers (-) Figuur 3-3: Indicatie van de benodigde ingrepen om te komen tot de veiligheidsnorm Scenario 1a: Overstromingskans 1/1.250 per jaar. Figuur 3-4: Groepsrisico in relatie tot de oriëntatiewaarden uit het BEVI en BEVB/BEVT voor Scenario 1a: Overstromingskans 1/1.250 per jaar BB

20 3.2 Scenario 1b: Overstromingskans 1/4.000 per jaar In Scenario 1b worden de maatregelen beschouwd die nodig zijn om de Grebbedijk aan de veiligheidsnorm te laten voldoen waarbij de overstromingskans minimaal 1/4.000 per jaar is. In Scenario 0: Referentie is een overstromingskans bepaald van 1/280 per jaar. De gegevens in Tabel 2-1 geven aan dat het mechanisme opbarsten en piping voor het dijkvak GR en de dijkvakken in het landelijke gebied GR , GR en GR leidt tot een overstromingskans groter dan 1/4.000 per jaar. In Tabel 3-2 zijn de faalkansen gegeven nadat fictieve verbeteringsmaatregelen aan de dijk zijn uitgevoerd. De faalmechanismen waarbij een versterking ten opzichte van Scenario 0: Referentie is doorgerekend zijn in oranje weergegeven. Tabel 3-2: Faalkansen en overstromingskans per jaar van de Grebbedijk voor Scenario 1a: Overstromingskans 1/4.000 per jaar Dijkvak Overloop- en golfoverslag Macrostabiliteit binnenwaarts Opbarsten en Piping Bekleding Totaal GR / <1/ / / / GR / / / GR / / <1/ / GR / / / GR / <1/ / / Overstromingskans 1/4.000 Dijkvakken die versterkt zijn ten opzichte van Scenario 0: Referentie De aanpassingen aan de vier dijkvakken betreffen allemaal het mechanisme opbarsten en piping. In de regel worden versterkingen ten aanzien van opbarsten en piping uitgevoerd door de kwelweglengte te vergroten. Het verbreden van de dijk door het aanleggen van bermen of het ingraven van klei in het voorland wordt hierbij het meest toegepast. BB

21 Het overstromingsrisico is met bijna 95% gereduceerd. Dit correspondeert met de reductie van de overstromingskans van 1/280 naar 1/4.000 per jaar. Het economisch risico is afgenomen van 38 miljoen euro per jaar in Scenario 0: Referentie tot 2,6 miljoen euro per jaar. De daling in de schade is over de gehele dijkring waarneembaar (Figuur 3-5). Het slachtofferrisico is gedaald van 0,88 slachtoffers per jaar in Scenario 0: Referentie naar 0,059 slachtoffers per jaar. Uit Figuur 3-6 blijkt dat het Lokaal Individueel Risico in de gehele dijkring is gedaald ten opzichte van Scenario 0: Referentie. Het Lokaal Individueel Risico is in het hele dijkringgebied kleiner dan 10-5 slachtoffers per jaar. Nabij Veenendaal zijn nog enkele locaties met een Lokaal Individueel Risico groter dan 10-6 slachtoffers per jaar.. Sc 0: Referentie Sc 1b: 1/4.000 Sc 0: Referentie Sc 1b: 1/4.000 Figuur 3-5: Economisch risico voor Scenario 0: Referentie (links) en Scenario 1b: Overstromingskans 1/4.000 per jaar (rechts). Figuur 3-6: Lokaal individueel risico voor Scenario 0: Referentie (links) en Scenario 1b: Overstromingskans 1/4.000 per jaar (rechts) BB

22 Op basis van de berekeningen kan een indicatieve omvang van de verbeteringen worden gegeven. In Figuur 3-7 is deze geïllustreerd. Om tot een overstromingskans van 1/4.000 per jaar te komen moeten de dijkvakken in het landelijke gebied (GR , GR en GR ) en dijkvak GR versterkt worden. Het groepsrisico is weergegeven in Figuur 3-8. De kans op 100 slachtoffers is ca 1/4.000 per jaar. De kans op slachtoffers is ca 1/ per jaar. Het groepsrisico is groter dan keer de oriëntatiewaarden uit het BEVI. 1,0E-01 1,0E-02 Overschrijdingskans (per jaar) 1,0E-03 1,0E-04 1,0E-05 1,0E-06 1,0E-07 FN-Curve 1B BEVI BEVB/BEVT 100x BEVI 1000x BEVI 1,0E-08 1,0E Slachtoffers (-) Figuur 3-7: Indicatie van de benodigde ingrepen om te komen tot de veiligheidsnorm Scenario 1b: Overstromingskans 1/4.000 per jaar. Figuur 3-8: Groepsrisico in relatie tot de oriëntatiewaarden uit het BEVI en BEVB/BEVT voor Scenario 1b: Overstromingskans 1/4.000 per jaar BB

23 3.3 Scenario 1c: Overstromingskans 1/ per jaar In Scenario 1c worden de maatregelen beschouwd die nodig zijn om de Grebbedijk aan de veiligheidsnorm te laten voldoen waarbij de overstromingskans minimaal 1/ per jaar is. In Scenario 0: Referentie is een overstromingskans bepaald van 1/280 per jaar. De gegevens uit Tabel 2-1 geven aan dat de combinatie van alle dijkvakken voor het mechanisme opbarsten en piping leiden tot een overstromingskans groter dan 1/ per jaar. In Tabel 3-3 zijn de faalkansen gegeven nadat fictieve verbeteringsmaatregelen aan de dijk zijn uitgevoerd. De faalmechanismen waarbij een versterking ten opzichte van Scenario 0: Referentie is doorgerekend zijn in oranje weergegeven. Tabel 3-3: Faalkansen en overstromingskans per jaar van de Grebbedijk voor Scenario 1c: Overstromingskans 1/ per jaar Dijkvak Overloop- en golfoverslag Macrostabiliteit binnenwaarts Opbarsten en Piping Bekleding Totaal GR / <1/ / / / GR / / / GR / / <1/ / GR / / / GR / <1/ / / Overstromingskans 1/ Dijkvakken die versterkt zijn ten opzichte van de referentie situatie De aanpassingen aan de vijf dijkvakken betreffen allemaal het mechanisme opbarsten en piping. In de regel worden versterkingen voor opbarsten en piping uitgevoerd door de kwelweglengte te vergroten. Het verbreden van de dijk door het aanleggen van bermen of het ingraven van klei in het voorland wordt hierbij het meest toegepast. BB

24 Het overstromingsrisico is met iets meer dan 97% gereduceerd. Dit correspondeert met de reductie van de overstromingskans van 1/280 naar 1/ per jaar. Het economisch risico is afgenomen van 38 miljoen euro per jaar in Scenario 0: Referentie tot 1,2 miljoen euro per jaar. De daling in de schade is over de gehele dijkring waarneembaar (Figuur 3-9). Het slachtofferrisico is gedaald van 0,88 slachtoffers per jaar in Scenario 0: Referentie naar 0,029 slachtoffers per jaar. Uit Figuur 3-10 blijkt dat het Lokaal Individueel Risico in de gehele dijkring is gedaald ten opzichte van Scenario 0: Referentie. Op een paar kleine locaties na nabij Veenendaal is het Lokaal Individueel Risico in het hele dijkringgebied kleiner dan 10-6 slachtoffers per jaar. Sc 0: Referentie Sc 1c: 1/ Figuur 3-9: Economisch risico voor Scenario 0: Referentie (links) en Scenario 1c: Overstromingskans 1/ per jaar (rechts). Figuur 3-10: Lokaal individueel risico voor Scenario 0: Referentie (links) en Scenario 1c: Overstromingskans 1/ per jaar (rechts). BB

25 Op basis van de berekeningen kan een indicatieve omvang van de verbeteringen worden gegeven. In Figuur 3-11 is deze geïllustreerd. Om tot een overstromingskans van 1/ per jaar te komen moeten de dijkenvakken in het landelijke gebied (GR , GR en GR ) aanzienlijk versterkt worden waarvoor een grote ingreep noodzakelijk is. Voor de dijkvakken in het stedelijke gebied (GR en GR ) is ook een versterking van de dijk noodzakelijk. De ingreep in het stedelijke gebied is echter kleiner van omvang. Het groepsrisico is weergegeven in Figuur De kans op 100 slachtoffers is ca 1/ per jaar. De kans op slachtoffers is ca 1/ per jaar. Het groepsrisico is groter dan keer de oriëntatiewaarde uit het BEVI. 1,0E-01 1,0E-02 Overschrijdingskans (per jaar) 1,0E-03 1,0E-04 1,0E-05 1,0E-06 1,0E-07 FN-Curve 1C BEVI BEVB/BEVT 100x BEVI 1000x BEVI 1,0E-08 1,0E Slachtoffers (-) Figuur 3-11: Indicatie van de benodigde ingrepen om te komen tot de veiligheidsnorm Scenario 1c: Overstromingskans 1/ per jaar. Figuur 3-12: Groepsrisico in relatie tot de oriëntatiewaarden uit het BEVI en BEVB/BEVT voor Scenario 1c: Overstromingskans 1/ per jaar BB

26 3.4 Scenario 1d: Overstromingskans 1/ per jaar In Scenario 1d worden de maatregelen beschouwd die nodig zijn om de Grebbedijk aan de veiligheidsnorm te laten voldoen waarbij de overstromingskans minimaal 1/ per jaar is. Dit veiligheidsniveau is in het omgevingsproces als acceptabele norm voor de kwalificatie Deltadijk aangehouden. In Scenario 0: Referentie is een overstromingskans bepaald van 1/280 per jaar. De gegevens uit Tabel 2-1 geven aan dat alle vakken geldt dat de mechanismen overloop en overslag en opbarsten en piping een bijdrage leveren aan de faalkans groter dan 1/ per jaar. Dit betekent dat de hele Grebbedijk te laag en te smal is om minimaal aan een overstromingskans van 1/ per jaar te voldoen. In Tabel 3-4 zijn de faalkansen gegeven nadat fictieve verbeteringsmaatregelen aan de dijk zijn uitgevoerd. De faalmechanismen waarbij een versterking ten opzichte van Scenario 0: Referentie is doorgerekend zijn in oranje weergegeven. Tabel 3-4: Faalkansen en overstromingskans per jaar van de Grebbedijk voor Scenario 1d: Overstromingskans 1/ per jaar Dijkvak Overloop- en golfoverslag Macrostabiliteit binnenwaarts Opbarsten en Piping Bekleding Totaal GR / <1/ / <1/ / GR / / / GR / / <1/ / GR / / / GR / <1/ / / Overstromingskans 1/ Dijkvakken die versterkt zijn ten opzichte van de referentiesituatie Om het veiligheidsniveau van een overstromingskans van minimaal 1/ per jaar te halen dient de gehele Grebbedijk te worden versterkt. Hierbij moet de dijk zowel worden verhoogd als verbreed. Ook moet de bekleding van de Grebbedijk voor het dijkvak GR worden verbeterd. Omdat dit niet leidt tot een verbreding of verhoging van de dijk is dit verder niet gekwantificeerd. BB

27 Het overstromingsrisico is nu met bijna 100% gereduceerd. Dit correspondeert met de reductie van de overstromingskans van 1/280 naar 1/ per jaar. Het economisch risico is afgenomen van 38 miljoen euro per jaar in Scenario 0: Referentie tot 0,11 miljoen euro per jaar. De daling in de schade is over de gehele dijkring waarneembaar (Figuur 3-13). De verwachtingswaarde van het slachtofferrisico is gedaald van 0,88 slachtoffers per jaar in Scenario 0: Referentie naar 0,0025 slachtoffers per jaar. Uit Figuur 3-14 blijkt dat het Lokaal Individueel Risico in de gehele dijkring is gedaald ten opzichte van Scenario 0: Referentie. Op een paar kleine locaties na is het Lokaal Individueel Risico in het hele dijkringgebied kleiner dan 10-7 slachtoffers per jaar. Nabij Veenendaal blijft het Lokaal Individueel Risico het hoogst. Sc 0: Referentie Sc 1d: 1/ Sc 0: Referentie Sc 1d: 1/ Figuur 3-13: Economisch risico voor Scenario 0: Referentie (links) en Scenario 1d: Overstromingskans 1/ per jaar (rechts). Figuur 3-14: Lokaal individueel risico voor Scenario 0: Referentie (links) en Scenario 1d: Overstromingskans 1/ per jaar (rechts). BB

28 Op basis van de berekeningen kan een indicatieve omvang van de verbeteringen worden gegeven. In Figuur 3-15 is deze geïllustreerd. Om tot een overstromingskans van 1/ per jaar te komen moeten alle dijkvakken worden verhoogd. Voor het mechanisme opbarsten en piping moeten er grote ingrepen worden gedaan over de hele lengte van de Grebbedijk om aan de norm van 1/ per jaar te kunnen voldoen. Het groepsrisico is weergegeven in Figuur De kans op 100 slachtoffers is ca 1/ per jaar. De kans op slachtoffers is ca 1/ per jaar. Het groepsrisico is groter dan 100 keer de oriëntatiewaarden uit het BEVI. 1,0E-01 1,0E-02 Overschrijdingskans (per jaar) 1,0E-03 1,0E-04 1,0E-05 1,0E-06 1,0E-07 FN-Curve 1D BEVI BEVB/BEVT 100x BEVI 1000x BEVI 1,0E-08 1,0E Slachtoffers (-) Figuur 3-15: Indicatie van de benodigde ingrepen om te komen tot de veiligheidsnorm Scenario 1d: Overstromingskans 1/ per jaar. Figuur 3-16: Groepsrisico in relatie tot de oriëntatiewaarden uit het BEVI en BEVB/BEVT voor Scenario 1d: Overstromingskans 1/ per jaar BB

29 3.5 Scenario 1e: Overstromingskans 1/ per jaar In Scenario 1e worden de maatregelen beschouwd die nodig zijn om de Grebbedijk aan de veiligheidsnorm te laten voldoen waarbij de overstromingskans minimaal 1/ per jaar is. Dit veiligheidsniveau is gebaseerd op de resultaten die uit de MKBA die in het kader van het project Waterveiligheid 21 e eeuw is uitgevoerd. In Scenario 0: Referentie is een overstromingskans bepaald van 1/280 per jaar. De gegevens uit Tabel 2-1 geven aan dat voor alle vakken geldt dat de mechanismen overloop en overslag en opbarsten en piping een bijdrage leveren aan de faalkans groter dan 1/ per jaar. Dit betekent dat de hele Grebbedijk te laag en te smal is om minimaal aan een overstromingskans van 1/ per jaar te voldoen. In Tabel 3-5 zijn de faalkansen gegeven nadat fictieve verbeteringsmaatregelen aan de dijk zijn uitgevoerd. De faalmechanismen waarbij een versterking ten opzichte van Scenario 0: Referentie is doorgerekend zijn in oranje weergegeven. Tabel 3-5: Faalkansen en overstromingskans per jaar van de Grebbedijk voor Scenario 1e: Overstromingskans 1/ per jaar Dijkvak Overloop- en golfoverslag Macrostabiliteit binnenwaarts Opbarsten en Piping Bekleding Totaal GR / <1/ / <1/ / GR / / / GR / / <1/ / GR / / / GR / <1/ / / Overstromingskans 1/ Dijkvakken die versterkt zijn ten opzichte van de referentie situatie Om het veiligheidsniveau van een overstromingskans van minimaal 1/ per jaar te halen dient de gehele Grebbedijk te worden versterkt. Hierbij moet de dijk zowel worden verhoogd als verbreed. Ook moet de bekleding van de Grebbedijk voor het dijkvak GR worden verbeterd. Omdat dit niet leidt tot een verbreding of verhoging van de dijk is dit verder niet gekwantificeerd. BB

30 Het overstromingsrisico is nu met bijna 100% gereduceerd. Dit correspondeert met de reductie van de overstromingskans van 1/280 naar 1/ per jaar. Het economisch risico is afgenomen van 38 miljoen euro per jaar in Scenario 0: Referentie tot 0,1 miljoen euro per jaar. De daling in de schade is over de gehele dijkring waarneembaar (Figuur 3-17). De verwachtingswaarde van het slachtofferrisico is gedaald van 0,88 slachtoffers per jaar in Scenario 0: Referentie naar 0,0015 slachtoffers per jaar. Uit Figuur 3-18 blijkt dat het Lokaal Individueel Risico in de gehele dijkring is gedaald ten opzichte van Scenario 0: Referentie. Op een paar kleine locaties na is het Lokaal Individueel Risico in het hele dijkringgebied kleiner dan 10-7 slachtoffers per jaar. Nabij Veenendaal blijft het Lokaal Individueel Risico het hoogst. Sc 0: Referentie Sc 1e: 1/ Sc 0: Referentie Sc 1e: 1/ Figuur 3-17: Economisch risico voor Scenario 0: Referentie (links) en Scenario 1e: Overstromingskans 1/ per jaar (rechts). Figuur 3-18: Lokaal individueel risico voor Scenario 0: Referentie (links) en Scenario 1e: Overstromingskans 1/ per jaar (rechts). BB

31 Op basis van de berekeningen kan een indicatieve omvang van de verbeteringen worden gegeven. In Figuur 3-19 is deze geïllustreerd. Om tot een overstromingskans van 1/ per jaar te komen moeten alle dijkvakken worden verhoogd. Voor het mechanisme opbarsten en piping moeten er grote ingrepen worden gedaan over de hele lengte van de Grebbedijk om aan de norm van 1/ per jaar te kunnen voldoen. Het groepsrisico is weergegeven in Figuur De kans op 100 slachtoffers is ca 1/ per jaar. De kans op slachtoffers is ca 1/ per jaar. Het groepsrisico is groter dan 100 keer de oriëntatiewaarden uit het BEVI. 1,0E-01 1,0E-02 Overschrijdingskans (per jaar) 1,0E-03 1,0E-04 1,0E-05 1,0E-06 1,0E-07 FN-Curve 1E BEVI BEVB/BEVT 100x BEVI 1000x BEVI 1,0E-08 1,0E Slachtoffers (-) Figuur 3-19: Indicatie van de benodigde ingrepen om te komen tot de veiligheidsnorm Scenario 1e: Overstromingskans 1/ per jaar. Figuur 3-20: Groepsrisico in relatie tot de oriëntatiewaarden uit het BEVI en BEVB/BEVT voor Scenario 1e: Overstromingskans 1/ per jaar BB

32 3.6 Scenario 2a: Overstromingskans na verbetering stabiliteit landelijke deel van de Grebbedijk In Scenario 2a wordt onderzocht wat de minimale overstromingskans is voor de Grebbedijk indien in het landelijke gebied maatregelen tegen het mechanisme opbarsten en piping worden genomen. In dit Scenario worden het faalmechanisme opbarsten en piping voor de drie landelijke dijkvakken uitgezet waardoor de faalkans gelijk wordt aan nul. Dit resulteert in een faalkans van 1/7.700 per jaar. In Tabel 3-6 zijn de faalkansen gegeven nadat het faalmechanisme opbarsten en piping bij de dijkvakken in het landelijke gebied is uitgezet. Deze combinaties van dijkvakken en faalmechanismen zijn in oranje weergegeven. Tabel 3-6: Faalkansen en overstromingskans per jaar van de Grebbedijk voor Scenario 2a: Overstromingskans na verbetering stabiliteit in het landelijke deel van de Grebbedijk Dijkvak Overloop- en golfoverslag Macrostabiliteit binnenwaarts Opbarsten en Piping Bekleding Totaal GR / <1/ / / / GR / / / GR / <1/ / GR / / GR / <1/ / Overstromingskans 1/7.700 Dijkvakken die versterkt zijn ten opzichte van de referentiesituatie Het uitzetten van een faalmechanisme houdt in dat de bijdrage aan de faalkans praktisch nul is. Hiervoor zijn grote aanpassingen aan de drie dijkvakken in het landelijke gebied benodigd. In de regel worden versterkingen voor opbarsten en piping uitgevoerd door de kwelweglengte te vergroten. Het verbreden van de dijk door het aanleggen van bermen of het ingraven van klei in het voorland wordt hierbij het meest toegepast. Bij dit scenario is gekeken naar maximale versterking van de stabiliteit. Het kan echter zijn dat met een kleinere ingreep t.a.v. het faalmechanisme opbarsten en piping en een gerichte maatregel in de andere dijkvakken eenzelfde overstromingskans wordt berekend. Deze optimalisatie is voor dit scenario niet uitgevoerd. BB

33 Het overstromingsrisico is met meer dan 96% gereduceerd. Dit correspondeert met de reductie van de overstromingskans van 1/280 naar 1/7.700 per jaar. Het economisch risico is afgenomen van 38 miljoen euro per jaar in Scenario 0: Referentie tot 1,4 miljoen euro per jaar. De daling in de schade is over de gehele dijkring waarneembaar (Figuur 3-21). Het slachtofferrisico is gedaald van 0,88 per jaar in Scenario 0: Referentie naar 0,032 slachtoffers per jaar. Uit Figuur 3-22 blijkt dat het Lokaal Individueel Risico in de gehele dijkring is gedaald ten opzichte van Scenario 0: Referentie. Op een paar kleine locaties na is het Lokaal Individueel Risico in het hele dijkringgebied kleiner dan 10-6 slachtoffers per jaar. Sc 0: Referentie Sc 2a: Stab. Sc 0: Referentie Sc 2a: Stab. Figuur 3-21: Economisch risico voor Scenario 0: Referentie (links) en Scenario 2a: Overstromingskans na verbetering stabiliteit in het landelijke deel van de Grebbedijk (rechts). Figuur 3-22: Lokaal individueel risico voor Scenario 0: Referentie (links) en Scenario 2a: Overstromingskans na verbetering stabiliteit in het landelijke deel van de Grebbedijk (rechts). BB

34 3.7 Scenario 2b: Overstromingskans na verbetering stabiliteit van de gehele Grebbedijk In Scenario 2b wordt onderzocht wat de minimale overstromingskans is voor de Grebbedijk indien voor de hele Grebbedijk maatregelen tegen het mechanisme opbarsten en piping worden genomen. In dit Scenario wordt het faalmechanisme opbarsten en piping voor alle dijkvakken waardoor de faalkans voor dit mechanisme gelijk wordt aan nul. Dit resulteert in een faalkans voor de Grebbedijk van 1/ per jaar. In Tabel 3-7 zijn de faalkansen gegeven nadat het faalmechanisme opbarsten en piping bij alle dijkvakken is uitgezet. De combinaties van dijkvakken en faalmechanismen zijn in oranje weergegeven. Tabel 3-7: Faalkansen en overstromingskans per jaar van de Grebbedijk voor Scenario 2b: Overstromingskans na verbetering stabiliteit van de gehele Grebbedijk Dijkvak Overloop- en golfoverslag Macrostabiliteit binnenwaarts Opbarsten en Piping Bekleding Totaal GR / <1/ / / GR / / GR / <1/ / GR / / GR / <1/ / Overstromingskans 1/ Dijkvakken die versterkt zijn ten opzichte van de referentie situatie Het uitzetten van een faalmechanisme houdt in dat de bijdrage aan de faalkans praktisch nul is. Hiervoor zijn grote aanpassingen aan alle dijkvakken benodigd. In de regel worden versterkingen voor opbarsten en piping uitgevoerd door de kwelweglengte te vergroten. Het verbreden van de dijk door het aanleggen van bermen of het ingraven van klei in het voorland wordt hierbij het meest toegepast. Bij dit scenario is gekeken naar maximale versterking van de stabiliteit. Het kan echter zijn dat met een kleinere ingreep t.a.v. het faalmechanisme opbarsten en piping en een gerichte maatregel t.a.v. het faalmechanisme overloop en golfoverslag eenzelfde overstromingskans wordt berekend. Deze optimalisatie is voor dit scenario niet uitgevoerd. BB

35 Het overstromingsrisico is met meer dan 99% gereduceerd. Dit correspondeert met de reductie van de overstromingskans van 1/280 naar 1/ per jaar. Het economisch risico is afgenomen van 38 miljoen euro per jaar in Scenario 0: Referentie tot 0,3 miljoen euro per jaar. De daling in de schade is over de gehele dijkring waarneembaar (Figuur 3-23). Het slachtofferrisico is gedaald van 0,88 per jaar in Scenario 0: Referentie naar 0,0061 slachtoffers per jaar. Uit Figuur 3-24 blijkt dat het Lokaal Individueel Risico in de gehele dijkring is gedaald ten opzichte van Scenario 0: Referentie. Op een paar gebieden na in de buurt van Veenendaal is het Lokaal Individueel Risico in het hele dijkringgebied kleiner dan 10-7 slachtoffers per jaar. Sc 2b: Stab. Sc 0: Referentie Figuur 3-23: Economisch risico voor Scenario 0: Referentie (links) en Scenario 2b: Overstromingskans na verbetering stabiliteit van de gehele Grebbedijk (rechts). Figuur 3-24: Lokaal individueel risico voor Scenario 0: Referentie (links) en Scenario 2b: Overstromingskans na verbetering stabiliteit van de gehele Grebbedijk (rechts). BB

36 3.8 Scenario 3a: Basisveiligheid Lokaal individueel risico < 10-5 In scenario 3a wordt gestreefd naar een basisveiligheid voor het hele dijkringgebied in de vorm van het Lokaal Individueel Risico (LIR). Het LIR is de kans per jaar dat een persoon die zich permanent op een bepaalde plaats in het dijkringgebied bevindt, overlijdt als gevolg van een overstroming van dit dijkringgebied waarbij de mogelijkheden voor preventieve evacuatie zijn meegenomen. Scenario 3a: Basisveiligheid LIR < 10-5 is een veiligheidsniveau waarbij naar het overstromingsrisico wordt gekeken. Hierbij zijn zowel de overstromingskans als de gevolgen bij een overstroming van belang. Hoewel het reduceren van de gevolgen ook leidt tot een verlaging van het overstromingsrisico wordt daar in deze studie niet naar gekeken. In deze studie wordt alleen onderzocht welke dijkversterkingmaatregelen nodig zijn om het veiligheidsniveau te realiseren. Het LIR is bepaald bij een overstromingskans van 1/1.250 per jaar (Scenario 1a). Uit Figuur 3-25 blijkt dat er nog maar enkele plaatsen zijn waar het LIR groter is dan 10-5 per jaar. Deze locaties zijn klein van omvang en aangezien het hier modelberekeningen betreft met een bepaalde onzekerheidsmarge zijn geen aanvullende berekeningen gedaan. Er kan worden gesteld dat de basisveiligheid Lokaal Individueel Risico < 10-5 wordt bereikt indien de overstromingskans van de Grebbedijk kleiner is dan 1/1.250 per jaar. Sc 0: Referentie Sc 3a/1a: 1/1.250 Figuur 3-25: Het lokaal individueel risico is kleiner dan 10-5 slachtoffers per jaar in het dijkringgebied bij een overstromingskans van de Grebbedijk van 1/1.250 per jaar BB

37 3.9 Scenario 3b: Basisveiligheid Lokaal individueel risico < 10-6 In scenario 3b wordt gestreefd naar een basisveiligheid voor het hele dijkringgebied in de vorm van het Lokaal Individueel Risico (LIR). Het LIR is de kans per jaar dat een persoon die zich permanent op een bepaalde plaats in het dijkringgebied bevindt, overlijdt als gevolg van een overstroming van dit dijkringgebied waarbij de mogelijkheden voor preventieve evacuatie zijn meegenomen. Scenario 3b: Basisveiligheid LIR < 10-6 is een veiligheidsniveau waarbij naar het overstromingsrisico wordt gekeken. Hierbij zijn zowel de overstromingskans als de gevolgen bij een overstroming van belang. Hoewel het reduceren van de gevolgen ook leidt tot een verlaging van het overstromingsrisico is hier in deze studie niet naar gekeken. In deze studie wordt alleen onderzocht welke dijkversterkingmaatregelen nodig zijn om het veiligheidsniveau te realiseren. Het LIR is bepaald bij een overstromingskans van 1/ per jaar (Scenario 1c). Uit Figuur 3-26 blijkt dat er nog maar enkele plaatsen zijn waar het LIR groter is dan 10-6 per jaar. Deze locaties zijn klein van omvang en aangezien het hier modelberekeningen betreft met een bepaalde onzekerheidsmarge zijn geen aanvullende berekeningen gedaan. Er kan worden gesteld dat de basisveiligheid Lokaal Individueel Risico < 10-6 wordt bereikt indien de overstromingskans van de Grebbedijk kleiner is dan 1/ per jaar. Sc 0: Referentie Sc 3b/1b: 1/ Figuur 3-26: Het lokaal individueel risico is kleiner dan 10-6 slachtoffers per jaar in het dijkringgebied bij een overstromingskans van de Grebbedijk van 1/ per jaar BB