N en P excreties in de biologische melkveehouderij in België Sam De Campeneere NVWV De wens van de pens 20/05/2011 Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek Eenheid Dier www.ilvo.vlaanderen.be Beleidsdomein Landbouw en Visserij
Aanleiding in verleden heeft ILVO obv proeven normen MAP mee bepaald MP (kg) Kg N Kg P2O5 6000 97 30 +/-1000 +/-8 +/-3 commissie niet akkoord => bijkomende voorwaarde: hogere excretie indien groot % grasoppervlakte tot +20 kg N en +8 kg P2O5 biologische melkveehouders voelden zich in deze benadeeld 2
Project Doel: afleiden van N- en P- uitscheidingen geldig voor koeien van bio-melkveebedrijven + vergelijken met die van de gangbare melkveehouderij Methodiek : zo vergelijkbaar mogelijk te werk gaan als bij het afleiden van de uitscheidingsnormen voor de gangbare melkveehouderij Proeven: zo biologisch mogelijk: in mate van mogelijke rekening houden met de specifieke eigenschappen van de biologische melkveehouderij
Overzicht projectinhoud Enquête: zicht krijgen op kengetallen biologische melkveehouderijsector (deelname 18 vd 23 BIO melkveehouders) Bemonstering en analyse: vers en ingekuilde ruwvoeders Voeder- en balansproeven op ILVO uitgevoerd Validatieproeven op 3 bio-melkveebedrijven Afleiden N- en P-excretienormen 4
Uitgevoerde proeven op ILVO dieren: kudde ILVO opgesplitst in 2 kuddes; 1 kudde gehouden op zo biologisch mogelijke wijze vanaf 2 maanden voor 1 ste proef zoveel mogelijk gesteund op gegevens enquête 4 voederproeven (16 dieren; 4 weken) 5 balansproeven (6 dieren; 4 weken, laatste week balans) 5
Validatie op praktijkbedrijven 3 biologische bedrijven gevonden die bereid waren tot medewerking : bedrijven waren sterk verschillend in omvang (oppervlakte (16-76 ha), aantal dieren (14-94)) bedrijfsvoering rantsoenering (0-43% mkv) productieniveau (16-27) principe: kijken wat dieren eten aan N en P, kijken wat de dieren produceren via melk; verschil is uitstoot
Validatie op praktijkbedrijven 65 melkkoeien 5800 L, Holstein Zwartbont + Montebeliarde 75 Ha (rundveehouderij): 55 gras, geen maïs 18 melkkoeien, 7157 L, Holstein + Brown Swiss- Normandisch 17 Ha, 11 gras, 4 maïs 104 melkkoeien 7655 L, Holstein zwart & rood bont + Brown Swiss 75 Ha, 60 gras, 8 maïs 8
Resultaten proeven Voederproeven 222 bruikbare dierwaarnemingsweken Varierende rantsoenen (winter / zomer) Balansproeven 30 bruikbare dierwaarnemingsweken Bruikbaar: betrouwbaar en representatief, overlopen met extern expert (J. De Wit; Louis Bolk) 10
Vergelijking validatie - voederproeven N bedrijf 1 bedrijf 2 bedrijf 3 <> voederpr kg MP 16,5 22,5 27,4 22,1 24,4 kg N opn 485 350 457 431 455 kg N melk 90 116 147 118 124 N-uitstoot g/d 395 234 310 313 331 N-eff 18,5 33,1 32,2 27,4 27,3 N-uitstoot/kg melk 23,9 10,4 11,3 15,2 14,0 MUC 230 140 223 198 214 11
Vergelijking validatie - voederproeven P bedrijf 1 bedrijf 2 bedrijf 3 <> voederpr kg MP 16,5 22,5 27,4 22,1 24,4 kg P opn 75 63 80 73 69 kg P melk 16 21 25 21 24 P-uitstoot g/d 59 42 55 52 45 P-eff 21,3 33,1 31,2 28,8 34,2 P-uitstoot/kg melk 3,6 1,9 2,0 2,5 1,9 12
Resultaten N en P uitstoot 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 g N-uitstoot / dag A328 A329 A339 A340 A346 A347 A357 A374 A376 N-uitstoot ILVO: 331 en 304 (314) g/d validatie: 313 g/d P-uitstoot ILVO: 45 g/d en 42 g/d validatie: 52 g/d 70 60 50 40 30 20 10 0 g P-uitstoot / dag A328 A329 A339 A340 A346 A347 A357 A374 A376 13
Situering resultaten nu tov voorgaande kg melk N uitst proeven gangbare ± 8/1000 8350 325 kg melk N uitst Na corr voor prod voederproeven 7700 331 7700 320 balansproeven 7150 304 7150 315 validatie 6960 313 6960 314 gemiddelde vergelijkbare N-uitstoot bij BIO als bij gangbare!
Situering resultaten nu tov voorgaande kg melk P uitst proeven gangbare ± 3/1000 8350 44 kg melk P uitst Na corr voor prod voederproeven 7700 45 7700 42 balansproeven 7150 42 7150 40 validatie 6960 52 6960 40 P-uitstoot per dag bij BIO eerder hoger, vooral validatie
Kan ureum indicatie geven van N-uitstoot? 222 waarnemingen voederproeven 450 400 y = 0,1543x + 162,93 350 R² = 0,0166 300 250 200 MUC 150 100 50 0 150 250 350 450 550 MUC 17
Kan ureum indicatie geven van N-uitstoot? N-uitstoot MUC 18
Is de biologische melkveehouderij dan beter/slechter? Hang er vanaf hoe je het bekijkt en welke factoren: Per dier weinig verschil, enkel wat slechter voor P Per ha beter voor N en P, want minder dieren per ha Per kg melk minder voor N en P, want gemiddeld lagere productie per dier. Andere factoren: bv CH 4 : minder gunstig wegens veel graslandproducten en laag productief 20
Conclusies voor N Voederproeven en validatieproeven bekomen vergelijkbaar gemiddeld resultaat (bij 8000 kg melk) Voederproeven nu komen overeen met voederproeven destijds gebruikt voor gangbare (MET MKV) In mestdecreet extra correctie voor laag aandeel MKV In huidige proeven zijn alle proeven uitgevoerd met laag aandeel MKV 21
Conclusies voor P Voederproeven nu licht hoger dan voederproeven destijds gebruikt voor gangbare Validatieproeven zitten stuk hoger (hoger P gehalte rantsoen) Zeer sterke variatie tussen bedrijven (oa ifv MKV aandeel) 22