Bestuurlijke afspraken ten behoeve van de samenwerking in Opvoeden in de Buurt tussen de gemeente Den Haag, Bureau Jeugdzorg Haaglanden en het Stadsgewest Haaglanden. Toegespitst op de eerste twee Haagse Centra voor Jeugd en Gezin (CJG). De bestuurders van de gemeente Den Haag, Bureau Jeugdzorg Haaglanden en het Stadsgewest Haaglanden gelet op - de Wet op de jeugdzorg; - de Wet collectieve preventie volksgezondheid; - de Wet maatschappelijke ondersteuning - het beleidsprogramma Alle kansen voor alle kinderen van het programma ministerie Jeugd en Gezin 2007-2011; - de beleidsbrief van de Minister voor jeugd & gezin van 16 november 2007 (DJB/APJB- 2808738) - de overeenkomst Bestuurlijke afspraken Opvoeden in de Buurt oktober 2006 - de Beleidsnotitie Centrum voor Jeugd en Gezin van de gemeente Den Haag, december 2007, - het uitvoeringsprogramma Jeugd van het Stadsgewest Haaglanden 2008 met daarbij de aansluitingsafspraken tussen de 9 gemeenten en het Stadsgewest Haaglanden - het plan van aanpak Integraal Indiceren Haaglanden, oktober 2007 en overwegende dat het wenselijk is dat - de vijf functies van de WMO, in prestatieveld 2, verbonden en bijeen gebracht worden in het CJG - de verbinding met Bureau Jeugdzorg en de door het Stadsgewest Haaglanden gesubsidieerde geïndiceerde jeugdzorg geborgd is in het CJG - de Zorg Adviesteams (ZAT) en het CJG op elkaar aangesloten zijn spreken met elkaar af dat 1. de gemeente Den Haag in het kader van het Project Opvoeden in de Buurt in 2008 ten minste twee CJG s zal openen 2. het Stadsgewest er zorg voor draagt dat Bureau Jeugdzorg Haaglanden participeert in de twee CJG s 3. de instellingen die deel nemen aan het Centrum Jeugd Gezin, wetende dat ieder eigen verantwoordelijkheden heeft, er gezamenlijk naar streven het CJG zoveel mogelijk in de praktijk te laten functioneren als ware het een organisatorisch geheel 4. het Stadsgewest Haaglanden en de gemeente Den Haag onder zorgcoördinatie verstaan: o het op casus-/gezinsniveau 1 schrijven van een totaalplan voor de hulpverlening o het zijn van aanspreekpunt voor het gezin en hulpverleners o het bewaken van de uitvoering van het plan 5. de gemeente Den Haag verantwoordelijk is voor ketenregie: o het maken en onderhouden van de gemeentelijke systeem afspraken o zorgen dat het éne totaalplan per gezin er komt. 1 Het ene plan impliceert dus afspraken over wie de zorgcoördinator is en dat dubbele coördinatie (ofwel de lokale gezinscoach ofwel de JB/JR-medewerkers van BJZ) niet voor kan komen. Als BJZ strijdigheid constateert tussen de lokale plannen en de door de rechter opgedragen rol van BJZ, impliceert dit dus automatisch opschaling versie: 27 november 2008 1
6. als het éne plan niet tot stand komt op uitvoeringsniveau er onder regie van de jeugdregisseur overleg plaats vindt op managers niveau van het Centrum Jeugd en Gezin, de gesubsidieerde jeugdzorgaanbieders en Bureau Jeugdzorg Haaglanden; bij het niet tot overeenstemming komen bij zwaarwegende en voortdurende knelpunten wordt een oplossing op bestuurlijk niveau gezocht door de gemeente Den Haag, het Stadsgewest Haaglanden, Bureau Jeugdzorg of de gesubsidieerde jeugdzorgaanbieder 7. Bureau Jeugdzorg Haaglanden, het Stadsgewest Haaglanden en de gemeente Den Haag gaan samenwerken volgens de bijgevoegde bijlagen: Toelichting op de bestuurlijke afspraken van Opvoeden in de Buurt tussen de gemeente Den Haag en het Stadsgewest Haaglanden, Definities, taken en verantwoordelijkheden Bureau Jeugdzorg Haaglanden benoemd in het CJG en ZAT en het Samenwerken in het Haag(land)se model CJG-ZAT-BJZ 8. de intentie is de werkwijze en samenwerking met BJZ, zoals vormgegeven in de eerste twee CJG s, afhankelijk van de bevindingen in de evaluatie, in alle 8 CJG s in Den Haag in te voeren. Ingangsdatum overeenkomst en evaluatie 9. de overeenkomst gaat in op de dag van ondertekening en loopt tot 1-1-2011. In juni en november 2008 zullen partijen de voortgang en samenwerking evalueren en de jaren daaropvolgende steeds één maal; naar aanleiding van de evaluaties bestaat de mogelijkheid de afspraken aan te passen in geval de drie partijen instemmen. 10. gedurende de looptijd van de projectperiode streven partijen ernaar voor de gemaakte afspraken draagvlak bij andere ketenpartners te creëren en dit draagvlak op een nader moment te formaliseren. Aldus getekend, Datum: Namens de gemeente Den Haag, de wethouder voor jeugdzaken de heer drs. S. Dekker Namens de Stichting Bureau Jeugdzorg Haaglanden, de bestuurder dr. B.F. Groeneweg Namens het Stadsgewest Haaglanden, de portefeuillehouder Jeugdzorg de heer drs. F.H. Buddenberg versie: 27 november 2008 2
Toelichting op de bestuurlijke afspraken van Opvoeden in de Buurt tussen de Gemeente Den Haag en Stadsgewest Haaglanden: Toelichting afspraak 2 BJZ participeert in CJG met een multidisciplinair team met de afdeling Toegang (front office), Advies en Meldpunt Kindermishandeling, Crisisinterventieteam en Jeugdbescherming/Jeugdreclassering (back office). Een leidinggevende van BJZ neemt deel aan overleg van leidinggevenden in het CJG. BJZ voert in het CJG zijn wettelijke taken uit en neemt indicatiebesluiten. Basis zijn verder de aansluitingsafspraken: deelname aan netwerken, toeleiding naar jeugdzorg en teruggeleiding naar lokale hulp, reageren op signaal derden, deskundigheidsbevordering en consultatie en advies rond ingebrachte casuïstiek. Toelichting afspraak 3 De samenhang in en continuïteit van de zorg vindt zijn basis in het ene plan dat opgesteld, uitgevoerd en bewaakt wordt. Dit vraagt een cliëntgerichte en efficiënte procesgang binnen het CJG. De deelnemers in het CJG zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor de organisatie van de samenhang en continuïteit in de zorg en randvoorwaarden die daarbij in het geding zijn. In de beeldvorming is het CJG een eenduidig punt in de wijk waar opgroei en opvoedingsondersteuning, informatie e.d. worden geleverd en waar jeugdzorg geregeld wordt. Toelichting afspraak 5 De gemeentelijke ketenregie 2 wordt gedefinieerd als a. de verantwoordelijkheid voor het maken en onderhouden van (gemeentelijke)systeemafspraken ter ondersteuning van de zorgcoördinator (inrichting zorgsysteem, capaciteit zorgcoördinatie, samenwerkingsafspraken en protocollen). b. het erop toezien dat er een zorgcoördinator wordt aangewezen en dat het éne totaalplan per gezin er komt. Toelichting afspraak 4 en 5 Het CJG neemt verantwoordelijkheid voor uitvoering van de ketenregie in de netwerken 0-12, 12-23 en in de ZAT s. In veel gevallen zal de JGZ de uitvoerder zijn. Hiermee wordt aangesloten bij de wettelijke verplichting voor de jeugdgezondheidszorg tot tijdig signaleren van risicokinderen, het bieden of verwijzen naar effectieve (preventieve) zorg en het actief volgen wat er met het kind gebeurt. Bestuurlijke Verantwoordelijkheid: Stadsgewest Haaglanden In eerste instantie de verantwoordelijkheid van in het CJG participerende en met het CJG verbonden organisaties. In tweede instantie verantwoordelijkheid van Gemeente Den Haag en het Stadsgewest Haaglanden a. Gemeente Den Haag (uitgevoerd door Programmabureau Jeugd) b. Gemeente Den Haag ( uitgevoerd door een van de lokale partners in het CJG) Gemeente Den Haag (uitgevoerd door het CJG, (JGZ of andere 2 In de Haag(land)se context gebruiken wij ketenregie i.p.v. coördinatie van zorg versie: 27 november 2008 3
In het éne totaalplan wordt opgenomen wie verantwoordelijk wordt voor de zorgcoördinatie op gezinsniveau 3 (schrijven van het plan, zijn van aanspreekpunt voor gezin en hulpverleners en bewaken van de uitvoering; zorgcoördinatie heeft tot doel dat problemen in samenhang worden opgelost: het is de taak van de zorgcoördinator de zorg van een jeugdige/gezin, die (deels ook) door anderen wordt uitgevoerd, inhoudelijk af te stemmen). Er zijn verschillende stadia en verantwoordelijken te onderscheiden: - lokale zorg: zorgcoördinator door lokale zorgaanbieder - lokale zorg en geïndiceerde zorg: zorgcoördinator lokale- of de geïndiceerde zorgaanbieder - lokale en geïndiceerde zorg en een uitspraak van de kinderrechter: zorgcoördinator BJZ Toelichting afspraak 6 De gemeente (CJG) ziet er op toe dát dergelijke beslissingen worden genomen. Als het totaalplan (en de hulpverlening) niet tot stand komt, wordt opgeschaald naar de jeugdregisseur. Organisaties zijn dan in dat overleg vertegenwoordigd op managementniveau. Toelichting afspraak 6 Als er sprake is van een zwaarwegend en voortdurend knelpunt bij het tot stand komen van het totaalplan, waardoor het totaalplan (en hulpverlening) niet tot stand komt, kan worden opgeschaald naar het bestuurlijke niveau. De bestuurders van de organisaties die zorgcoördinatie leveren worden uitgenodigd dit overleg bij te wonen. Het overleg dient zich op het beleid, de gemaakte samenwerkingsafspraken, en de uitvoering daarvan te richten, teneinde een oplossing van het probleem te bewerkstelligen. Toelichting op afspraak 9 De gemeente Den Haag, Bureau Jeugdzorg Haaglanden en het Stadsgewest Haaglanden geven de evaluatie vorm aan de hand van de landelijke afspraken binnen Opvoeden in de Buurt. Toegevoegd wordt nog: Samenwerking CJG-ZAT-BJZ lokale partners)) Stadsgewest bij BJZ of Geïndiceerde zorgaanbieders (Jeugdformaat, Leger des Heils) Gemeente Den Haag (de jeugdregisseur) Gezamenlijke verantwoordelijkheid Gemeente Den Haag en Stadsgewest Haaglanden. Gezamenlijke verantwoordelijkheid Gemeente Den Haag, Bureau Jeugdzorg en het Stadsgewest Haaglanden 2 Het ene plan impliceert dus afspraken over wie de zorgcoördinator is en dat dubbele coördinatie (ofwel de lokale gezinscoach ofwel de JB/JR-medewerkers van BJZ) niet voor kan komen. Als BJZ strijdigheid constateert tussen de lokale plannen en de door de rechter opgedragen rol van BJZ, impliceert dit dus automatisch opschaling versie: 27 november 2008 4
Definities, taken en verantwoordelijkheden Bureau Jeugdzorg Haaglanden benoemd in het CJG en ZAT: In de wet op de jeugdzorg staat dat het Bureau Jeugdzorg de toegang tot de geïndiceerde jeugdzorg is en moet aansluiten bij de lokaal georganiseerde zorgketen en de zorgstructuur in het onderwijs. Voor BJZ Haaglanden betekent aansluiten samenwerken met ketenpartners. Dit gebeurt in de 180 zorgnetwerken en ZAT s in het lokale veld en het onderwijs in het stadsregio Haaglanden. De aansluitingsafspraken die zijn gemaakt tussen het Stadsgewest Haaglanden, de 9 gemeenten dienen als basis. Net als in de zorgnetwerken ziet BJZ het CJG als een plek waar partijen gezamenlijk zoeken naar oplossingen voor gesignaleerde problemen van jeugdigen en hun ouders. BJZ Haaglanden biedt de Centra voor Jeugd en Gezin specifieke expertise. Het gaat om expertise bij ernstige opvoeding- en opgroeiproblemen, ontwikkeling- en persoonlijkheidsstoornissen, het signaleren van kindermishandeling en inzicht om vast te stellen of de inzet van jeugdbescherming noodzakelijk is. BJZ geeft prioriteit aan het beschermen van kinderen en heeft de ambitie om kwalitatief hoogwaardige hulpverlening te bieden in zaken waarin kinderen te maken hebben met onveiligheid en bescherming nodig hebben. Taken en Diensten Een maatschappelijk werker van de Toegang van BJZ neemt vast deel aan de casuïstiekbijeenkomsten. Deze geeft consultatie en draagt bij aan de multidisciplinaire oordeelsvorming over de ingebrachte casuïstiek, geeft gerichte handelingsadviezen en richt zich op vroegtijdige signalering van risicofactoren en problemen in de ontwikkeling van de jeugdige en in de thuissituatie. BJZ zal instrumenten rond risicotaxatie inzetten. BJZ brengt relevante informatie in over bij BJZ bekende cliënten aan de hand van het betreffende BJZ dossier; BJZ verzorgt screeningen en indicatiestellingen voor de geïndiceerde jeugdzorg. De intentie is zoveel mogelijk gebruik te maken van de informatie, beeldvorming en diagnostiek, welke verzameld is door lokale partijen. Het indicatiebesluit of eventuele andere uitkomsten zullen altijd worden teruggekoppeld; BJZ zal actief en outreachend handelen in zaken die passen in de definitie reageren op signalen van een derde. Het gaat dan om zaken waar de veiligheid van kinderen in het geding is en bescherming geboden moet worden; BJZ (afdeling Toegang) biedt casemanagement bij geïndiceerde jeugdzorg. Het gaat hier niet om zorgcoördinatie, maar om een traject waarin wordt gevolgd of de geïndiceerde zorg ook (effectief) wordt geleverd. De inzet houdt concreet in: een persoonlijke overdracht van het indicatiebesluit aan de zorgaanbieder, een tussentijds contact met de zorgaanbieder halverwege de hulpverlening (dit geldt niet voor trajecten in de jeugd GGZ) en contact bij de afsluiting van de hulpverlening, waarbij wordt nagegaan of nazorg noodzakelijk is. Dan ook wordt vastgesteld of er nog een hulpbehoefte / hulpvraag is, die kan worden ondergebracht in het lokale veld. Indien dat het geval is zal BJZ deze zaken inbrengen in het CJG/casuïstieknetwerk; De maatschappelijk werker van de Toegang van BJZ legt verbindingen met maatschappelijk werkers van alle afdelingen van Bureau Jeugdzorg: Toegang, Advies en Meldpunt Kindermishandeling, Crisisinterventieteam, Jeugdbescherming en Jeugdreclassering. Al deze werksoorten zullen samen gaan werken met de CJG partners. De werkers van de Jeugdbescherming en Jeugdreclassering bieden toezicht en zijn zorgcoördinator vanuit een justitieel kader. versie: 27 november 2008 5
BJZ is eigenaar/verantwoordelijk van het netwerk Kindspoor / Zorgmeldingen. In deze zaken wordt een intensieve werkwijze toegepast en er worden instrumenten rond risicotaxatie ingezet. Zo nodig zullen Kindspoorzaken en Zorgmeldingen in het casuïstiekoverleg worden ingebracht zodat afstemming met het lokale zorgaanbod wordt gerealiseerd; BJZ verzorgt aanmeldingen bij het Crisisinterventieteam als er sprake is van een actuele en ernstige bedreiging van de jeugdige en onmiddellijke hulp moet worden geboden of meldt bij de Raad voor Kinderbescherming als er levensbedreigende omstandigheden zijn of wanneer er een gezagsvacuüm is ontstaan; BJZ geeft voorlichting over de mogelijkheden en de werkwijze van de Toegang van de Jeugdzorg, de Jeugdbescherming, de Jeugdreclassering, de Raad voor de Kinderbescherming, Advies en Meldpunt Kindermishandeling en de Zorgaanbieders; BJZ onderhoudt nauwe werkcontacten met de werkers van het Schoolmaatschappelijk Werk Haaglanden en het Jeugd Interventieteam van BJZ. Deze afdelingen opereren op additioneel gefinancierde basis in de gemeente Den Haag; Alle afdelingen van BJZ zullen actief casussen in het casuïstieknetwerk/cjg inbrengen als de hulpverlening op lokaal niveau afgestemd, ondersteund of overgenomen moet worden. Bij het realiseren van het éne plan (door maatschappelijk werkers van de jeugdbescherming en Jeugdbescherming), positioneert BJZ de teamleider van haar afdelingen dicht bij het primair proces. Indien nodig kunnen zij betrokken worden bij de totstandkoming ervan. Samenwerken in het Haag(land)se model CJG-ZAT-BJZ In schema ziet de samenwerking er als volgt uit: Geïndiceerde veld zorg Lokale versie: 27 november 2008 6