DEFINITIEF RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Praktijkcollege Spijkenisse Plaats : Spijkenisse BRIN-nummer : 18VA Arrangementsnummer : - Onderzoek uitgevoerd op : 25 november 2010 Conceptrapport verzonden op : 13 december 2010 Rapport vastgesteld te Breda op : 1 februari 2011 Reproductie van het rapport zonder toestemming van de inspectie of de school/instelling vindt niet plaats anders dan in zijn volledige vorm. HB3044750
HB3036740 Pagina 2 van 9
1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 25 november 2010 een onderzoek uitgevoerd op Praktijkcollege Spijkenisse, om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs op deze school en over de naleving van wet- en regelgeving. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. In de risico analyse die de inspectie periodiek uitvoert, is vastgesteld dat op het Praktijkcollege Spijkenisse (voorheen Praktijkschool de Sluis) in 2005 voor de laatste keer een kwaliteitsonderzoek is uitgevoerd. De inspectie van het onderwijs heeft inmiddels het beleid de scholen voor praktijkonderwijs een maal per 2 jaar te onderzoeken. Tijdens het bestuursgesprek van 25 mei 2010 is om die reden de afspraak gemaakt voor een kwaliteitsonderzoek in het najaar van 2010. Onderzoeksopzet De inspectie heeft de kernindicatoren onderzocht op de aspecten: de opbrengsten, het onderwijsproces, de kwaliteitszorg en de wet- en regelgeving. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: - Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. - Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd en tijdens het schoolbezoek heeft overhandigd. - Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen. Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de indicatoren gesprekken gevoerd met het management. - Op uw school is verder een gesprek gevoerd met bij de zorg betrokken personeelsleden. - Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de directie. Uw school heeft de volgende beleidsstukken en evaluaties toegestuurd: Jaarverslag schooljaar 2008-2009 Borging en kwaliteitsbeleid mentorgesprekken/verslaglegging Beleidsstuk Mentorschap Evalueren van mentorschap Werken met teamleiders Overzicht stappenplan leerlingzorg Jaarverslag Zorgteam schooljaar 2008-2009 Stagebeleid praktijkschool De Sluis en De Schakel Planning Stimulans 2010 Analyse Enquête Inter-Persoonlijk en Vakinhoudelijk gebied ( schooljaar 2009-2010) Analyse Enquête Stage ( Schooljaar 2009-2010) Analyse Enquête Organisatorisch en Pedagogisch (schooljaar 2009-2010) Mogelijke gespreksonderwerpen voor de studiedag Praktijk College 31 januari 2011 Evaluatie Oudercursus 2009-2010 Evaluatie Workshopavond 9 februari 2010 De jaarplannen van de verschillende leerjaren en beroepenoriëntaties Uitstroom 0809 Praktijkschool De Sluis Rapportage Stimulans Waarderingsonderzoek De Sluis 25 juni 2009kel Notitie: klassenbezoek Praktijkscholen De Sluis en De Schakel Periodieke klassenbezoeken HB3036740 Pagina 3 van 9
Competenties en bijbehorende kenmerken Scholingsplan 2010-2011 Begroting 2010/2011 Scholingsbeleid Praktijk college Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek gebaseerd op het Toezichtkader vo 2009. In het jaarwerkplan verantwoordt de inspectie welke wettelijke aspecten zijn onderzocht. Deze documenten zijn te vinden op www.onderwijsinspectie.nl. De inspectie geeft in dit onderzoek een oordeel op de kernindicatoren, de met een * aangegeven indicatoren. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 zijn de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit en de wettelijke voorschriften weergegeven. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. HB3036740 Pagina 4 van 9
2. BEVINDINGEN 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. De indicatoren met een asterisk zijn de normindicatoren; zij spelen een beslissende rol bij de beoordeling van de kwaliteit van het onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) De inspectie heeft daarnaast onderzocht of wordt voldaan aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Of de school wel of niet voldoet aan deze wettelijke vereisten wordt tot uitdrukking gebracht met de score ja of nee. Resultaten 1.1 * De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht. 1.5 De leerlingen in het praktijkonderwijs ontwikkelen zich volgens een individuele leerroute. 1.7 De leerlingen van het praktijkonderwijs functioneren naar verwachting in de vervolgopleiding of het werkveld. Leerstofaanbod 2.1 * De aangeboden leerinhouden in de onderbouw voldoen aan de wettelijke vereisten. 2.3 * De school met een substantieel percentage taalzwakke leerlingen heeft bij alle vakken een aanbod aan leerinhouden dat past bij de talige onderwijsbehoeften van deze leerlingen. 5 Schoolklimaat 4.4 * De school heeft inzicht in de veiligheidsbeleving van leerlingen en personeel en in de incidenten die zich op het gebied van sociale veiligheid op de school voordoen. 4.7 * Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. 4.8 * De mentoren stimuleren het welbevinden en de motivatie van de leerlingen. HB3036740 Pagina 5 van 9
Didactisch handelen 5.1 * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2 * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3 * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Begeleiding 7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. Zorg 8.2 * De school voert de zorg planmatig uit. Kwaliteitszorg 9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.7 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. 9.8 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van actief burgerschap en sociale integratie, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit van de samenleving. HB3036740 Pagina 6 van 9
Wet- en regelgeving N1 Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de inspectie gestuurd en deze schoolgids bevat de verplichte onderdelen (WVO art. 24a en 24c). N2 Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de inspectie gestuurd en dit schoolplan bevat de verplichte onderdelen (WVO art. 24 en 24c). N3 Door of namens het bestuur is het vastgestelde zorgplan van het samenwerkingsverband naar de inspectie gestuurd en dit zorgplan bevat de verplichte onderdelen (WVO art. 10h). N5 De geplande onderwijstijd voldoet aan de wettelijke vereisten (WVO art. 10, lid 2; 10b, lid 2; 10d, lid 2; 10f, lid 3a; 11c, lid 1b; 12, lid 5). nee ja 2.2 Beoordeling Algemeen beeld De inspectie beoordeelt de kwaliteit van het onderwijs op het Praktijk College Spijkenisse als voldoende. Dit oordeel is gebaseerd op de volgende overwegingen. De opbrengsten zijn, afgemeten aan de prestaties van de leerlingen over de afgelopen twee jaar voldoende. Het onderwijsproces is naar het oordeel van de inspectie van voldoende kwaliteit. Een aantal aspecten (schoolklimaat, begeleiding en zorg) worden zelfs als goed beoordeeld. De school werkt in haar kwaliteitszorg systematisch en planmatig; de inspectie heeft de kwaliteitszorg als voldoende beoordeeld. De school leeft de onderzochte wet- en regelgeving na. Voor de toekomst van de school vormt de ontwikkeling van het leerlingaantal een risico. Door de vestiging van een school voor praktijkonderwijs in de nabijheid van het Praktijkcollege Spijkenisse staat de aanmelding van nieuwe leerlingen onder druk. Daarnaast onderkent de schoolleiding dat het imago van het praktijkonderwijs een kwetsbaar onderwerp is. Toelichting Het bovenstaande algemene oordeel van de inspectie wordt hieronder toegelicht. Daarbij komen voor zover van toepassing achtereenvolgens de in de inleiding genoemde aspecten aan bod: de opbrengsten, het onderwijsproces, de kwaliteitszorg en de wet- en regelgeving. Opbrengsten De inspectie beoordeelt de opbrengsten als voldoende. De school brengt de opbrengsten duidelijk in kaart. Zowel via eigen informatie als via de Uitstroommonitor van het Landelijk Werkverband Praktijkonderwijs. Voldoende leerlingen (90 procent of meer) stromen uit naar vervolgonderwijs, dan wel werk of zijn geplaatst in de sociale werkvoorziening. Uit de gegevens blijkt dat het merendeel (meer dan 75 procent) van de uitgestroomde leerlingen na een jaar nog steeds de opleiding volgt dan wel werk heeft. De leerlingen worden in de school vanaf de intake via handelingsplannen en individuele ontwikkelingsplannen gevolgd en begeleid. Naast de aandacht voor de sociaal emotionele elementen besteedt de school ook voldoende aandacht aan de cognitieve ontwikkeling van de individuele leerling. De school heeft de nodige zorg over leerlingen die tegen het advies van de school de overstap maken naar een ROC. Op dit moment is er overleg met de ROC s in de regio om in samenwerking met het ROC een interne AKA opleiding te realiseren. HB3036740 Pagina 7 van 9
Het onderwijsproces De inspectie ziet geen tekortkomingen bij de kwaliteitsaspecten aanbod, schoolklimaat, lesgeven in de klas en zorg en begeleiding. Zij constateert op grond van haar observaties, gesprekken met docenten en de bestudering van de documenten dat het onderwijsproces van voldoende kwaliteit is. De school heeft in de inrichting van haar onderwijs een nauwe samenwerking met het Praktijkcollege Brielle. Binnen de school vormen persoonlijke aandacht, regelmaat en rust het grote kenmerk. Zowel in de school zelf als in de lessituaties. Voor de verschillende leerjaren is het aanbod in leerplannen uitgewerkt. Daarnaast is er grote eenduidigheid in de pedagogisch didactische aanpak van de leerkrachten waarbij respect voor de leerlingen een belangrijk kenmerk is. Zo ook het maken en nakomen van afspraken met leerlingen. Dit heeft zijn uitwerking op inzet en gedrag van de leerling. In de lessen wordt taakgericht gewerkt en zijn de leerlingen betrokken op hun werk. De ontwikkeling van taalbeleid is in gang gezet. Methodes voor spelling en begrijpend lezen zijn aangepast. De school neemt ook deel aan het vanuit de gemeente Rotterdam geïnitieerde project Diataal. In de afgelopen jaren heeft de schoolleiding geïnvesteerd in de kwaliteit van de leraar. Het pedagogisch klimaat wordt op de school beschouwd als het hoogste goed en krijgt de nodige aandacht. In de notitie Klassenbezoek wordt aangegeven hoe het instrument klassenbezoek wordt ingezet om het personeel direct feedback te kunnen geven en de kwaliteit van hun handelen te helpen verbeteren. De zorg voor de leerling ligt in eerste instantie bij de mentor maar is ook geïntegreerd in de lessen. Het Individueel Ontwikkelingsplan en de werkafspraken die de mentor van hieruit periodiek met de leerling maakt, zijn de rode draad door het onderwijs heen. Elke leraar levert daaraan een bijdrage. Daarnaast zijn er verschillende inspanningen om de ouders te informeren over en te betrekken bij het onderwijs op de school. In de dossiers is zichtbaar dat het uitstroomniveau dat bij intake is vastgesteld jaarlijks wordt geëvalueerd en waar nodig bijgesteld. Meer dan de helft van de leerlingen blijkt op een hoger niveau uit te stromen dan aanvankelijk is bepaald. De kwaliteitszorg De inspectie beoordeelt de kwaliteitszorg als voldoende. In het kwaliteitsdenken van de school zijn de laatste jaren flinke stappen gezet. Zo worden onder meer de opbrengstgegevens zorgvuldig in kaart gebracht. Bestuur en directie van de school hebben de voorgenomen fusie met het Praktijkcollege Brielle omgezet in een nauwe samenwerking tussen beide scholen met aansturing vanuit 1 directie voor beide scholen. De schoolleiding is sinds 2008 verder gegaan met het verduidelijken van de organisatie en aansturing. De zorg voor de kwaliteit van het leren en onderwijzen is thans geborgd en wordt geregeld geëvalueerd. Met behulp van Stimulans en eigen enquêtes worden de verschillende aspecten van het onderwijs regelmatig onderzocht. De kwaliteit van de lessen wordt door klassenbezoeken bewaakt. In doelgroepen werkt het personeel van beide scholen aan de planning van het onderwijs in de verschillende leerjaren en in werkgroepen aan de overige aspecten. Door deze manier van werken is ook een, duidelijke waarneembare, samenhang en eenheid van werken in het team ontstaan. De veiligheid van de leerlingen wordt bewaakt en er is een consequente incidentregistratie. Gegeven de terugloop van leerlingen staat het imago van de school hoog op de agenda. Vergroten van de betrokkenheid van ouders en het informeren van de omgeving van de school over het praktijkonderwijs zijn aspecten die een bijdrage kunnen leveren aan een verbetering van het imago. Wet- en regelgeving De school heeft voldaan aan de wet- en regelgeving met bestrekking tot het toezenden van de schoolgids, schoolplan en het zorgplan. Deze documenten bevatten de verplichte onderdelen. De geprogrammeerde onderwijstijd voor het schooljaar 2010/2011 komt uit boven de wettelijke minimumnorm. HB3036740 Pagina 8 van 9
3. TOEZICHTARRANGEMENT De kwaliteit van het onderwijs vertoont geen tekortkomingen in de opbrengsten en in het onderwijsleerproces en is daarom als voldoende beoordeeld. Om deze reden kent de Inspectie van het Onderwijs aan Praktijkcollege Spijkenisse een basisarrangement toe. HB3036740 Pagina 9 van 9