RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK NAAR DE KWALITEITSVERBETERING. Groene Hart Lyceum, afdeling vwo

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK NAAR DE KWALITEITSVERBETERING Groene Hart Lyceum, afdeling vwo Plaats: Alphen aan den Rijn BRIN-nummer: 15BH-1 Arrangementsnummer: Onderzoek uitgevoerd op: 6 april 2011 Conceptrapport verzonden op: 6 juni 2011 Rapport vastgesteld te Utrecht op: 9 juni 2011 Reproductie van het rapport zonder toestemming van de inspectie of de school/instelling vindt niet plaats anders dan in zijn volledige vorm.

2 H /8 Pagina 2 van 9

3 1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 6 april 2011 een onderzoek naar kwaliteitsverbetering (OKV) uitgevoerd op het Groene Hart Lyceum, afdeling vwo om na te gaan of de tekortkomingen in de kwaliteit van het onderwijs zijn opgeheven. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. Tijdens het kwaliteitsonderzoek dat is uitgevoerd op 14 december 2009 zijn tekortkomingen vastgesteld in de opbrengsten, de kwaliteitszorg en het onderwijsleerproces. Deze tekortkomingen zijn beschreven in het inspectierapport dat is vastgesteld op 17 mei De kwaliteit van het onderwijs is toen als zeer zwak beoordeeld en de inspectie heeft haar toezicht geïntensiveerd. In het kader hiervan voert de inspectie nu een onderzoek uit om na te gaan of eerder vastgestelde tekortkomingen zijn opgeheven. In dit onderzoek wordt tevens nagegaan of de school voldoet aan een aantal wettelijke voorschriften. Bij aanvang van het proces van geïntensiveerd toezicht was voorzien in een tussentijds kwaliteitsonderzoek (TKO). Op basis van de opgeheven tekortkomingen in de kwaliteit van het onderwijs, waaronder twee normindicatoren, is het TKO omgezet in een onderzoek naar kwaliteitsverbetering (OKV). Toezichthistorie Naar aanleiding van de onvoldoende opbrengsten bij de afdeling vwo heeft de inspectie op 14 december 2009 een kwaliteitsonderzoek uitgevoerd. Op basis van de onvoldoende opbrengsten, alsmede tekortkomingen in het onderwijsproces en de kwaliteitszorg is de afdeling vwo als 'zeer zwak' beoordeeld. Van het aspect 'Didactisch handelen' werden twee normindicatoren als onvoldoende beoordeeld (5.2 en 5.3). Daarnaast zijn twee indicatoren van het aspect 'Kwaliteitszorg' (9.5 en 9.8) als onvoldoende beoordeeld. Voor het overige werden er geen onvoldoende oordelen gegeven op indicatorniveau en voldeed de school aan wet- en regelgeving. Bij het voortgangsgesprek op 30 november 2010 constateerde de inspectie dat de uitvoering van de afspraken op basis van het verbeterplan en zoals opgenomen in het toezichtplan op schema liep. Onderzoeksopzet De inspectie heeft de kernindicatoren onderzocht op de aspecten: de opbrengsten, het onderwijsproces, de kwaliteitszorg en de wet- en regelgeving. Hierbij is het OKV gericht op de indicatoren uit het toezichtkader die tijdens het kwaliteitsonderzoek in 2009 als onvoldoende zijn beoordeeld. De inspectie heeft nu ook alle normindicatoren beoordeeld, dus ook de normindicatoren die in 2009 als voldoende zijn beoordeeld. Ook heeft de inspectie de indicatoren van het aspect kwaliteitszorg onderzocht. Normindicator 2.3 (specifiek talig leerstofaanbod) is niet beoordeeld, aangezien de afdeling geen substantieel percentage niet-nederlandstalige of taalzwakke leerlingen heeft. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: - Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. - Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd en tijdens het schoolbezoek heeft overhandigd. - Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen. Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de indicatoren gesprekken gevoerd met het management. - Op uw school is verder een gesprek gevoerd met docenten. - Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de directie en een vertegenwoordiger van het bevoegd gezag. H /8 Pagina 3 van 9

4 Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek gebaseerd op het Toezichtkader vo In het jaarwerkplan verantwoordt de inspectie welke wettelijke aspecten zijn onderzocht. Deze documenten zijn te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 zijn de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit en de wettelijke voorschriften weergegeven. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. H /8 Pagina 4 van 9

5 2. BEVINDINGEN 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. De indicatoren met een asterisk zijn de normindicatoren; zij spelen een beslissende rol bij de beoordeling van de kwaliteit van het onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) De inspectie heeft daarnaast onderzocht of wordt voldaan aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Of de school wel of niet voldoet aan deze wettelijke vereisten wordt tot uitdrukking gebracht met de score ja of nee. Resultaten 1.1 * De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht. 1.2 * De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vwo. 1.3 * De leerlingen van de opleiding vwo behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht. 1.4 * Bij de opleiding vwo zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. Leerstofaanbod 2.1 * De aangeboden leerinhouden in de onderbouw voldoen aan de wettelijke vereisten. 2.2 * De aangeboden leerinhouden in de bovenbouw zijn dekkend voor de examenprogramma s. 2.3 * De school met een substantieel percentage taalzwakke leerlingen heeft bij alle vakken een aanbod aan leerinhouden dat past bij de talige onderwijsbehoeften van deze leerlingen. Schoolklimaat 4.4 * De school heeft inzicht in de veiligheidsbeleving van leerlingen en personeel en in de incidenten die zich op het gebied van sociale veiligheid op de school voordoen. 4.7 * Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. 4.8 * De mentoren stimuleren het welbevinden en de motivatie van de leerlingen. 5 H /8 Pagina 5 van 9

6 Didactisch handelen 5.1 * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2 * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3 * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Zorg 7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. Begeleiding 8.2 * De school voert de zorg planmatig uit. Kwaliteitszorg 9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school waarborgt de kwaliteit van het schoolexamen en van andere toetsinstrumenten. 9.7 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. 9.8 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van actief burgerschap en sociale integratie, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit van de samenleving. 9.9 De kwaliteitszorg is verbonden met de visie op leren en onderwijzen zoals geformuleerd in het schoolplan De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. Wet- en regelgeving N1 Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de inspectie gestuurd en deze schoolgids bevat de verplichte onderdelen (WVO art. 24a en 24c). N2 Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de inspectie gestuurd en dit schoolplan bevat de verplichte onderdelen (WVO art. 24 en 24c). N3 Door of namens het bestuur is het vastgestelde zorgplan van het samenwerkingsverband naar de inspectie gestuurd en dit zorgplan bevat de verplichte onderdelen (WVO art. 10h). N4 Door of namens het bestuur zijn het Examenreglement en het PTA naar de inspectie gestuurd en beide voldoen inhoudelijk aan de wettelijke vereisten (Eindexamenbesluit art. 31). N5 De geplande onderwijstijd voldoet aan de wettelijke vereisten (WVO art. 10, lid 2; 10b, lid 2; 10d, lid 2; 10f, lid 3a; 11c, lid 1b; 12, lid 5). nee ja H /8 Pagina 6 van 9

7 2.2 Beoordeling Algemeen beeld De inspectie concludeert dat het onderwijs op het Groene Hart Lyceum, afdeling vwo van voldoende kwaliteit is. De kwaliteit is niet langer 'zeer zwak' en de afdeling krijgt het basisarrangement. Voor de afdeling geldt dat de opbrengsten en alle normindicatoren als voldoende zijn beoordeeld. Ten aanzien van de kwaliteitszorg geldt dat er nog één indicator (9.5) als onvoldoende is beoordeeld. De inspectie stelt vast dat de school voortvarend aan de kwaliteitsverbetering heeft gewerkt en dat er door het team goede resultaten zijn bereikt. Toelichting Het bovenstaande algemene oordeel van de inspectie wordt hieronder toegelicht. Daarbij komen voor zover van toepassing achtereenvolgens de in de inleiding genoemde aspecten aan bod: de opbrengsten, het onderwijsproces, de kwaliteitszorg en de wet- en regelgeving. Opbrengsten De opbrengsten van het Groene Hart Lyceum, afdeling vwo zijn op basis van de opbrengstenkaarten (OK) 2009, 2010 en 2011 als voldoende beoordeeld. Van de vier opbrengstindicatoren is nog één indicator als onvoldoende beoordeeld, namelijk de discrepantie tussen het gemiddeld schoolexamencijfer (SE) en het gemiddeld centraal examencijfer (SE) Het gemiddelde verschil tussen SE-CE berekend over drie jaren is 0,59. De afgelopen drie jaren nemen de discrepanties tussen SE-CE gestaag af: OK , OK ,62, OK ,39. De examenresultaten van de verschillende (clusters van) vakken zijn op de opbrengstenkaart 2011 allemaal van een gemiddeld niveau, hetgeen sinds de opbrengstenkaart 2008 niet meer het geval is geweest. Voorts stelt de inspectie vast dat het rendement van de bovenbouw en de gemiddelde centraal examencijfers op de laatste opbrengstenkaart een verbetering laten zien en een gemiddelde score (3) kent. Het rendement van de onderbouw is berekend over drie jaren voldoende, maar heeft op de opbrengstenkaart 2011 een lage score (1). Dit is het directe gevolg van de aanscherping van het toelatings- en bevorderingsbeleid van de school. De school heeft vanaf de tweede helft van 2009 de toen nog onvoldoende opbrengsten (onvoldoende rendement bovenbouw en een grote discrepantie tussen SE-CE) geanalyseerd en maatregelen genomen die hebben geleid tot verbetering. Zowel de vaksecties als de directie maakten gestructureerde meerjarenanalyses van de opbrengsten, op grond waarvan veranderingen in het onderwijsaanbod en het onderwijsproces zijn aangebracht. De directie onderkent het teruglopende rendement van de onderbouw en heeft haar toelatings- en determinatiebeleid aangescherpt. De adviezen van de basisscholen zijn vaak te hoog, hetgeen blijkt uit een uitgevoerd cohortenonderzoek in samenwerking met een externe instantie. Op basis van de uitkomsten van dat onderzoek voert de school gesprekken met toeleverende basisscholen. Met bovenstaande maatregelen heeft de school goede verbeteringen ingezet. Op basis van de analyse van de examenresultaten van 2010, het ingezette beleid op basis van het verbeterplan en het vigerende activiteitenplan is de verwachting dat de opbrengsten verder zullen stabiliseren. De examenresultaten van een aantal vakken zijn door de jaren heen aan fluctuaties onderhevig geweest, maar lijken nu in positieve zin te stabiliseren waardoor de discrepanties tussen het gemiddelde SE-CE verschil -berekend over drie opbrengstenkaarten- de afgelopen jaren is afgenomen. De school heeft haar beoordelingsnormen in de onderbouw aangescherpt. De school onderhoudt als vanouds goede contacten met de basisscholen en besteedt ook in dat verband veel aandacht aan toelating en determinatie. H /8 Pagina 7 van 9

8 Het onderwijsproces Opgeheven tekortkomingen De inspectie constateert dat het primaire onderwijsproces is verbeterd ten opzichte van het kwaliteitsonderzoek (KO) in december Destijds werden twee normindicatoren als onvoldoende beoordeeld. De docenten slagen er nu in om in de lessen een duidelijke opbouw aan te brengen, waarbij de leerlingen weten wat er van hen wordt verwacht. De school heeft maatregelen getroffen om een didactische standaard te ontwikkelen, die bij elke les dient te worden gehanteerd. De standaard voorziet in een duidelijke lesstructuur, waarbij aan het begin van de les een inleiding wordt gegeven, er verschillende didactische werkvormen worden gehanteerd en er reflectiemomenten zijn ingebouwd. De leerlingen worden direct bij de les betrokken en weten wat hen te doen staat (5.2). De actieve betrokkenheid van de leerlingen (5.3) bij de lessen is toegenomen en zij worden ook meer actief uitgedaagd om oplossingen aan te dragen bij vraagstukken. De kwaliteitszorg Opgeheven tekortkomingen Bij het kwaliteitsonderzoek op 14 december 2009 werd door de inspectie geconcludeerd dat de school onvoldoende beleid had ontwikkeld ten aanzien van actief burgerschap en sociale integratie (9.8). Inmiddels heeft de school haar beleid inzake dit onderwerp uitgebreid omschreven, vastgelegd en voorzien van een implementatietraject. De visie wordt duidelijk verwoord en verantwoord. Alle activiteiten op het gebied van actief burgerschap en sociale integratie zijn omschreven en zijn ook afgestemd op de risico's die de school heeft geconstateerd. Het komend schooljaar zal de school haar beleid evalueren en op basis ervan haar beleid waar nodig bijstellen. Nog niet opgeheven tekortkomingen Bij het kwaliteitsonderzoek werd door de inspectie geconstateerd dat de kwaliteit en evaluatie van onderwijs en leren onvoldoende in afspraken was vastgelegd en daardoor onvoldoende geborgd (9.5). De afgelopen anderhalf jaar heeft de school hard gewerkt om verbeteringen door te voeren, zoals die zijn vastgelegd in het verbeterplan en de tussentijdse bijstellingen ervan. Hierbij is door de directie breed ingestoken: het toelatings- en determinatiebeleid is aangescherpt; er is een didactische standaard ontwikkeld; er zijn vakleerplannen gemaakt; er wordt gebruik gemaakt van genormeerde toetsen; het beleid ten aanzien van de schooltoetsen is herzien en aangescherpt; de afstemming tussen de onderbouw en de bovenbouw is geanalyseerd, bijgesteld en verbeterd; de cyclus van functionerings- en beoordelingsgesprekken is herzien. Daarbij is de afdeling havo integraal meegenomen in de verbeteractiviteiten. De school heeft de PDCA-cyclus (Plan-Do-Check- Act) in tijd nog niet volledig (kunnen) doorlopen, waardoor nu nog niet kan worden geconcludeerd dat er sprake is van borging van het onderwijsleerproces. Het doorlopen van de cyclus heeft tijd nodig. Naar verwachting van zowel de directie als de inspectie kan er -mits het beleid wordt voortgezet- over één jaar mogelijk wel worden gesproken over voldoende borging. Wet- en regelgeving De inspectie stelt vast dat de school voldoet aan de wettelijke vereisten voor wat betreft de schoolgids, het schoolplan, het zorgplan, het examenreglement, de PTA s en de geplande onderwijstijd. H /8 Pagina 8 van 9

9 3. TOEZICHTARRANGEMENT De kwaliteit van het onderwijs van het Groene Hart Lyceum, afdeling vwo heeft zich in de afgelopen periode sterk verbeterd. De kwaliteit van het onderwijs vertoont geen tekortkomingen meer in de opbrengsten, het onderwijsleerproces en is daarom als voldoende beoordeeld. Om deze reden kent de Inspectie van het Onderwijs aan het Groene Hart Lyceum, afdeling vwo het basisarrangement toe. De school voldoet aan de naleving van de onderzochte wettelijke vereisten. H /8 Pagina 9 van 9