Amsterdam, 12 januari 2015 Beste leden van de VBA Allereerst natuurlijk namens de ProgrammaCommissie de beste wensen voor het nieuwe jaar. Een voorspoedig, gelukkig en gezond beursjaar 2015 toegewenst. De Sweepstake 2014 kon voor het eerst digitaal worden ingevuld. Dat is een succes geworden, er zijn 138 elektronische formulieren ingevuld en dat was volgens mij een absoluut record. De Sweepstake 2013 telde slechts 68 deelnemers, die van 2012 115, toen een record. Laten we dadelijk naar de uitslagen gaan, maar eerst nog enkele kanttekeningen. De deelnemers stuurden hun formulieren in Excel terug en dat was even opletten, vooral waar het punten en komma s betrof. Ofwel, sommigen gebruikten de Amerikaanse interpunctie met decimale punten, anderen de Europese komma s. De gemeente Amsterdam kan over dit soort dilemma s meepraten. Ik hoop alle getallen juist te hebben ingevoerd. Wat de portefeuillevraag betreft, werken we met de jaarslotkoersen gecorrigeerd voor de onderliggende valutabewegingen. De bron is Bloomberg. Nu ben ik niet meer bij SNS Securities in dienst, maar ik mocht woensdagmiddag, de 31 e december, toch van een Bloomberg-terminal van mijn oude werkgever gebruik maken. Waarvoor ook langs deze weg hartelijk dank. Toen ik die dag rond vier uur het kantoor werd uitgegooid (figuurlijk dan), was Wall Street nog open, evenals de beurzen van Mexico en Toronto. Overigens is daarmee in die laatste paar uur van handel niet genoeg gebeurd om het totaalplaatje van de uitslag te veranderen. Amerika sloot op Oudejaarsdag lager. Maar over de portefeuillevraag dadelijk méér. Ook de valuta- en grondstoffenhandel gingen nog door, maar dat speelde voor de uitkomsten evenmin een rol. Laten we met de eerste vraag beginnen, de AEX. Die index ontwikkelde zich het afgelopen jaar een beetje vergelijkbaar met het jaar 2013. Geleidelijk omhoog, hoewel iets minder uitbundig en de dip kwam ditmaal niet in juni, maar in oktober met nog een naschok in december. De economie in Nederland krabbelde verder op, in Europa was het beeld verdeeld en werd getwijfeld aan de economische locomotief Duitsland. Griekenland roerde zich weer en last but not least was er mondiaal sprake van geopolitieke spanningen. Daarover staat een VBA-bijeenkomst op de agenda voor 26 januari. De AEX index eindigde het jaar 2013 op 401,79 punten en ging via de 376 in oktober naar een hoogste jaarstand van 431 op Sinterklaasdag. Gesloten werd op 424,47 op de laatste dag van het jaar. Die beursrichting had de gemiddelde deelnemer goed gezien, maar men was iets te pessimistisch waar het de eindstand betrof: gemiddeld was op een kleine 412 punten gerekend. Het werd 13 punten méér. Beurscommentatoren spreken over een gemiddeld aandelenjaar gegeven de indexstijging van 5,6%. 1
Twee optimistische deelnemers hadden op een stand van boven de 500 gerekend, negen man (geen dames) rekenden op een stand van onder de 300. Maar onze conclusie is dat de gemiddelde deelnemer het in 2014 goed gezien had. Eervolle vermeldingen zijn er voor de nummers 2 en 3, de heer Bos met 424 punten en de heren Burink, Meijer en Wientjes die 425 hadden getaxeerd. Er kan er echter maar één de beste zijn en dat was de heer Debrauwer met een schatting van 424,35 punten. Hij komt dan ook in aanmerking voor de prijs. We gaan naar vraag twee, de dollar. Om precies te zijn, de koers van de euro, opgemaakt in dollars en dan volgens de ECB. Dat is een dagelijks rond de klok van twee opgemaakte officiële referentiekoers en daarmee vermijden we discussies over de slotkoers omdat de dollar round the clock wordt verhandeld. Welnu, de gemiddelde deelnemer had ook hier de richting redelijk ingeschat, een sterkere dollar, maar de uiteindelijke kracht van de Amerikaanse munt werd onderschat. De economie van de VS bleek sterker dan die van de Eurozone en de verwachting dat de Amerikanen eerder tot renteverhogingen zouden overgaan dan de Europeanen gaven de dollar kracht en zetten de euro onder druk. De euro begon het jaar op USD 1,37 en bereikte in maart een hoogtepunt van USD 1,39. Daarna ging het bergafwaarts; eerst geleidelijk, de 1,30 werd pas in september bereikt, daarna sneller. Het jaar werd op een laagtepunt van USD 1,2141 afgesloten. De gemiddelde deelnemer dacht aan 1,31, de laagste taxatie (of moet ik zeggen hoogste) was USD 1,09, de hoogste USD 1,53. Een eervolle vermelding is er voor de heer Gilbert Janssen met USD 1,2128. Waarbij zij opgemerkt dat hij vorig jaar de euro/dollar als beste had voorspeld. Er zijn dus deelnemers met een goede neus voor valuta. Twee deelnemers taxeerden USD 1,2145 en zij zullen de prijs dus moeten delen. De gelukkigen zijn de heren Heemskerk en Vermeer. De derde vraag gaat traditioneel over de Nederlandse lange rente. Die steeg in 2013 een beetje en de deelnemers aan de Sweepstake 2013 hadden dat goed gezien. Eindelijk gebeurde wat al jaren werd geroepen: de rente gaat omhoog. Maar vervolgens werd het 2014. De lange rente had toen een effectief rendement van 2,88% en zo n driekwart van de deelnemers rekende op een verdere rentestijging. Hoe verkeerd. Vanaf begin januari ging de rente bijna in een rechte lijn verder omlaag en de koers van de bijbehorende 3 ¾ % staatslening alleen maar omhoog. Op 30 december bereikte het rendement een dieptepunt van 1,346%. Een dag later was dat 1,348%. Van de 138 deelnemers dachten er 137 dat de rente niet zo diep kon zakken!! Slechts een deelnemer ging echt diep en taxeerde 1% rond, de laagste taxatie. De hoogste was 4,71% en de gemiddelde 3,11%. Méér dan het dubbele van de uitkomst. De nummer twee dacht aan een rendement van 1,71%. Die taxatie was van de heer Barker, die een eervolle vermelding verdient. 2
Die laagste taxatie leverde meteen de winnaar op. Dat is de heer Golsteijn, die wel vaker extreme taxaties afgeeft. Deze keer raak, hij komt in aanmerking voor de prijs. We hebben als vierde vraag altijd een grondstoffenvraag, ditmaal was opnieuw de prijs van het goud gekozen, hoewel de olieprijs misschien leuker was geweest. In het jaar 2013 liet de goudprijs een grote daling zien die weinig deelnemers hadden verwacht. Het afgelopen jaar liet wel wat toppen en dalen zien, maar per saldo bewoog de goudprijs nauwelijks. Het jaar 2013 werd op USD 1.201 afgesloten. Na een top van USD 1.385 in maart en een dal van USD 1142 in november, werd het jaar 2014 op USD 1.199 afgesloten. De gemiddelde deelnemer had op méér gerekend, te weten USD 1.358. De hoogste taxatie was 12.389, maar misschien is dat een tikfout. De laagste USD 750. Die 1.199 betekende voor de heer Slootweg met USD 1.197,98 een eervolle vermelding. Een uitkomst van net geen 1.200 en dan weet ik het al: meerdere deelnemers vullen een afgerond bedrag in en in ons geval waren het er drie: De heren Debrauwer (ja, opnieuw in de prijzen), Everwijn en Ruppert. Zij zullen de prijs moeten delen, wie krijgt de laatste cent? De vijfde vraag betrof een vraag over korte rente, in dit geval de driemaands Euribor. Evenals in voorgaande jaren werd de uitkomst van deze rente te hoog ingeschat, maar nu waren er twee deelnemers die minder dan de uiteindelijke uitkomst hadden getaxeerd. De heer Golsteijn greep ditmaal echter mis. Ook hier moest de wereld ervaren dat de rente toch weer lager kom. Het jaar 2013 werd na een geleidelijke geringe stijging afgesloten op 0,287% en aanvankelijk ging de stijging in 2014 door naar een hoogste niveau van 0,347% in april. Maar de ECB beloofde er alles aan te doen om de economie gaande te houden en terwijl er langzamerhand rekening werd gehouden met de afbouw van de stimulering door de Amerikanen, moest Europa nog beginnen. In een periode van ruim vier maanden viel de rente terug naar 0,08%. Op 30 december werd op een laagtepunt van 0,078% gesloten. Gemiddeld waren de deelnemers vermoedelijk door de opwaartse rentebeweging eind 2013 begin 2014 op het verkeerde been gezet: er werd 0,386% getaxeerd. De hoogste inzender liet zelfs 2,2% noteren. De laagste zag het renteniveau daarentegen naar het absolute nulpunt tenderen. Eervolle vermeldingen zijn er voor de heren Rijsdijk met 0,13% en de heer Berends met 0,02%. Met 0,127% zat de heer Van Rooijen wel een stukje van de werkelijke uitkomst af, maar hij benaderde deze toch het beste en is daarmee de winnaar en komt in aanmerking van de prijs Gaan we naar de zesde vraag, de VAEX Volatlity index van de Amsterdamse beurs. In 2008-2009 ging de AEX door een diep dal en bereikte de zogenaamde Angstindex toppen die we sindsdien niet meer hebben gezien. Vergeleken met deze periode was 2014 eigenlijk vrij stabiel met twee pieken in oktober en december. 3
Het jaar 2013 werd op 14,1 afgesloten. Daarna kabbelde de index voort op niveaus tussen de 10 en de 20 met een dieptepunt van 10,4 in juni. Eind september begon de onrust. Geopolitieke spanningen staken de kop op en er werd ook getwijfeld aan het economisch herstel in Europa. Medio oktober piekte de index op 27,8, overigens zeer bescheiden vergeleken met de periode 2008-2009. Daarna viel de index terug om in december nogmaals te stijgen en begin 2015 was de onrust nog niet verdwenen. Het jaar 2014 werd gesloten op 20,53. Gemiddeld hadden de deelnemers op wat minder onrust gerekend, gegeven de taxatie van 17,3. De hoogste taxatie was 34,2, de laagste 7,3. Eervolle vermeldingen zijn er voor de heren Van Tulden met 20,95 en Van Druten met 20,07. Maar mevrouw Buijink benaderde de uitkomst met haar taxatie van 20,22 het beste. De prijs is voor haar. Resteert de portefeuillevraag. De afgelopen jaren zijn nog al wisselvallig geweest. Goede en slechte jaren wisselden elkaar af en markten die het ene jaar booming waren werden het volgende jaar gemeden. Himmelhoch jauchzend zum Tode betrübt, Goethe wist het al. 2013 was een prachtig beursjaar, 2014 was nog beter. Maar niet voor alle 16 beurzen, waaruit gekozen kon worden. Sorry, Argentinië en Turkije zaten daar niet bij. De deelnemers aan de Sweepstake hebben de laatste jaren een grote interesse gehad voor de BRIC landen en 2014 was wat dat betreft geen uitzondering. Gemiddeld werd in deze vier landen (vijf beurzen) 35% van het deelnemersvermogen belegd. In 2012 en 2013 moesten deze beurzen helemaal gemeden worden, in 2014 was het beeld veel minder duidelijk. Shanghai en Mumbai behoorden tot de best presterende beurzen, Moskou was de slechtste. Maar de interesse in BRIC neemt af bij de deelnemers: In 2013 werd hier 41% belegd en in 2012 nog 49! Toch nog een verschil tussen Sweepstake en real life. Had men zijn belegging gelijkelijk over de 16 beurzen verdeeld, wat overigens niet was toegestaan, dan zou de performance 13,3% zijn geweest. Gelukkig deed de gemiddelde deelnemer het met 14,4% toch iets beter. Waar moesten we in 2014 niet zijn? Welnu, er eindigden slechts 3 van de 16 beurzen in het rood: Frankrijk met min 0,5%, Brazilië met min 2,0% en Rusland met min 40,4%. Mexico, Engeland, Duitsland, Japan en Australië zaten in de plus, maar single digits. Canada, Zwitserland en Hongkong waren al interessanter, maar haalden de 20% niet. Met percentages van een kleine 30% scoorden de Amerikaanse beurzen prima, met dank aan de dollar. Even goed was Dubai met 27%, na in 2013 al te zijn verdubbeld. Maar de nummers 2 en 1 waren India en China met plussen van respectievelijk 44% en 69%. Wat moesten de deelnemers in 2014 niet doen? De theoretisch slechtste performance van minus 21% leverde een belegging op van 50% in Rusland, 45% in Brazilië en 5% in Frankrijk. Wel, die 50% in Rusland zijn we meerdere malen tegengekomen en die 45% in Brazilië ook. We kwamen een deelnemer tegen die min 20% liet optekenen en twee zetten min 19% neer. Een belegging in eerdergenoemde twee BRIC s werd licht 4
gecompenseerd door een derde. Voor de duidelijkheid: Brazilië was de meest gekozen beurs, de Nikkei was nummer 2 en Duitsland was derde. Minst gekozen waren Frankrijk (terecht) en de beide grondstoffenbeurzen Canada en Australië. Maar nu hoe het wel had gemoeten: Theoretisch had de deelnemer dus 50% in Shanghai moeten beleggen, 45% in Mumbai en de resterende 5% in Dubai of op de Nasdaq. Dit zou 56% opgeleverd hebben, maar dat heeft geen enkele deelnemer gedaan. Toch wisten 4 deelnemers een performance van boven de 40% te realiseren en één van 50% plus. Eervolle vermeldingen zijn er voor de heren Vollenbroek en Van Ooijen die er een performance van 47% uit wisten te persen. Thijs Vollenbroek heeft zowel in 2012 als in 2013 de portefeuillevraag gewonnen en grijpt er nu net naast. Duidelijk een deelnemer met verstand van zaken. Niet naast de prijzen grijpt de nummer 2 met een performance van 49,4%. Shanghai, Mumbai en Hongkong leverden een prima combinatie op. De tweede prijs is voor de heer De Baar. Last, but zeker niet least noemen wij degene die de portefeuillevraag gewonnen heeft met een performance van 52,5%. Met 50% in Shanghai, 45% in Mumbai pikte hij de winnende beurzen er feilloos uit. Jammer van die 5% in Moskou. De winnaar van de portefeuillevraag van 2014 is de heer Kruis. Een applaus waard, denken wij. Tenslotte: Het Bestuur heeft mij gevraagd mij te buigen over de Sweepstake 2015. Dat zal deze week gebeuren. De nieuwe vragen komen dan ter invulling op de website. U heeft tot en met zaterdag 31 januari aanstaande de gelegenheid de Sweepstake 2015 in te vullen en/of wijzigingen door te voeren. Hoe dat laatste overigens gaat, weet ik niet. Maar daarna gaat het digitale loket op slot en staan uw taxaties vast. Succes met de Sweepstake 2015 Tot zover mijn verhaal. Han van Lamoen 5