*P DORDRECHT Retouradres: Postbus 8 3300 AA DORDRECHT Aan de gemeenteraad Gemeentebestuur Spuiboulevard 300 3311 GR DORDRECHT T 14 078 F (078) 770 8080 www.dordrecht.nl Datum 4 december 2012 Begrotingsprogramma Economie en cultuur Betreft RAADSINFORMATIE Inzake de ontwikkeling ROM Zuidvleugel Contactpersoon N J. de Wit T (078) 770 4853 E nj.de.wit@dordrecht.nl Samenvatting In het kader van de Economische Agenda Zuidvleugel werkt de regio aan de stimulering van economie, innovatie en kennis in de Zuidflank van de Randstad. Vanuit deze agenda ondersteunen we de versterking van de cluster Delta/Maritiem in onze regio. Onlangs heeft de provincie Zuid-Holland hiervoor een bedrag van bijna 1 miljoen beschikbaar gesteld om de 7 investeringsprojecten van het regionale Uitvoeringsprogramma Economie en Arbeidsmarktbeleid op deze onderdelen te ondersteunen. Onderdeel van de Economische Agenda Zuidvleugel is tevens de structurele borging van de samenwerking op economisch terrein via de mogelijke vorming van een Regionale Ontwikkelingsmaatschappij (ROM) Zuidvleugel. In het voorjaar hebben de steden Rotterdam, Den Haag en Delft en de Provincie Zuid-Holland adviesbureau Boer & Croon gevraagd een businessplan te ontwikkelen voor de opzet van een ROM Zuidvleugel. De planning is erop gericht om nog voor het einde van het jaar besluitvorming te laten plaatsvinden door de beoogde partners in de ROM. Om de nieuwe minister van Economie en Ondernemen te laten besluiten de hiervoor reeds gereserveerde middelen in te zetten, is daarbij vanuit het provincie haast geboden. De ROM Zuidvleugel zal zich moeten gaan richten op 3 kerntaken: 1. Marketing & acquisitie. 2. Participatie en financiering: deelnemingen en cofinanciering met extern fondsen (rijk, EU, derden). 3. Ontwikkeling en innovatie: aanjagen van innovaties. De provincie wil daarbij dat het fonds niet alleen een inzet wordt vanuit Rotterdam, Den Haag en Delft (de Metropoolregio) maar vanuit de gehele Zuidvleugel. Vanuit de gemeenschappelijke agenda ligt er een recentelijk verzoek van de provincie aan de gemeente Dordrecht om te participeren in de ROM Zuidvleugel. 1. Wat is de aanleiding? Voor economische ontwikkeling is het schaalniveau van de Zuidvleugel steeds belangrijker geworden. Het benutten van de massa en de schaalvoordelen van de regio is essentieel voor de positie van Dordrecht/ Drechtsteden in de internationale concurrentiestrijd. De analyse van het bureau Roland Berger Consultants voor de Economische Agenda Zuidvleugel toont aan dat er een grote economische groeipotentie is en dat sterke regionale economische samenwerking nodig is om die Pagina 1/5 :U-C0C 808390 O 1996 FSC
groeipotentie te benutten, in het bijzonder gericht op het versterken van het innovatief vermogen van de regio. Ook het bedrijfsleven vraagt hier om. Verbeterpunten die door VNO NCW naar voren worden gebracht zijn onder andere het verminderen van de versnippering aan initiatieven, het verbeteren van de samenwerking vanuit een economische agenda en de toegang tot het kennis- en innovatiepotentieel, onder meer door de inzet van een financieringsinstrument voor innoverende bedrijven. Op dit vlak zijn al veel stappen gezet. In het kader van de Economische Agenda Zuidvleugel werkt de regio aan de stimulering van economie, innovatie en kennis in de Zuidflank van de Randstad. Concrete projecten gericht op de Topsectoren van het rijk zijn hier een goed voorbeeld van samenwerking tussen de triple helix partijen (bedrijfsleven, onderwijs en overheden) en tussen steden en regio's onderling. Vanuit deze agenda ondersteunen we als Dordrecht en de Drechtsteden de versterking van de maritieme en delta/watercluster in onze regio. Onlangs heeft de provincie hiervoor een bedrag van bijna 1 miljoen beschikbaar gesteld om de 7 investeringsprojecten van het regionale Uitvoeringsprogramma Economie en Arbeidsmarktbeleid op deze onderdelen te ondersteunen. Onderdeel van de Economische Agenda Zuidvleugel is tevens de structurele borging van de samenwerking op economisch terrein via de vorming van een revolverend innovatie/participatiefonds, een ROM Zuidvleugel. De wens om de economische groeipotentie te benutten en signalen vanuit bedrijfsleven en de kennisinstellingen waaronder de Universiteiten in Delft, Rotterdam en Leiden, zijn aanleiding voor een initiatief in de Zuidvleugel om de mogelijkheden van een ROM te verkennen. Een ROM Zuidvleugel zou de gezamenlijke slagkracht van de overheden in de economische ontwikkeling kunnen vergroten en de momenteel verspreid georganiseerde activiteiten meer kunnen stroomlijnen. De steden Rotterdam, Den Haag en Delft en de provincie Zuid- Holland hebben adviesbureau Boer & Croon gevraagd een businessplan te ontwikkelen voor de opzet van een ROM Zuidvleugel. Om de nieuwe minister van Economie en Ondernemen te laten besluiten de hiervoor reeds gereserveerde middelen in te zetten, is daarbij haast geboden. De gedeputeerde van Economische Zaken de heer G. Veldhuijzen wil daarbij nog per 1 januari 2013 tot de oprichting komen (specifiek de besluitvorming over de kapitaalstorting in het fonds), mede omdat vanaf 2013 de Wet Houdbaarheid Overheidsfinanciën (HOF) in werking treedt. De provincie wil daarbij dat het fonds niet alleen een inzet wordt vanuit Rotterdam, Den Haag en Delft (de Metropoolregio) maar vanuit de gehele Zuidvleugel. Vanuit dit belang ligt er een verzoek van gedeputeerde Veldhuijzen aan de gemeente Dordrecht (en de Drechtsteden) om te participeren in de ROM Zuidvleugel. 2. Wat willen we bereiken? Naar het voorbeeld van andere ROM-structuren in Nederland beoogt de ROM Zuidvleugel als publiek-privaat samenwerkingsverband: de bestaande (versnipperde) initiatieven op het gebied van internationale marketing & acquisitie te bundelen en haar effectiviteit te vergroten; Pagina 2/5
de internationale concurrentiepositie te versterken; de flnanclerlngsproblematiek voor technologische innovatie op te lossen; de innovatie binnen en tussen sectoren te stimuleren. Voor de duidelijkheid: het gaat hier dus niet om de inbreng van bedrijventerreinen en/of projecten met grondexploitaties. Al eerder heeft de provincie de gemeente Dordrecht op basis van de Economische Agenda Zuidvleugel betrokken in de ontwikkeling van ROM Zuidvleugel, om daarmee als totale Zuidvleugel de internationale concurrentiepositie van topsectoren, waaronder Delta/Maritiem, te kunnen versterken. De beoogde activiteiten van de ROM Zuidvleugel zijn te verdelen in de drie primaire domeinen en functies. Een korte toelichting per functie: 1. Marketing en Acquisitie Voorgesteld wordt om te komen tot gezamenlijke internationale marketing- en acquisitiestrategie en organisatie voor de Zuidvleugel. Daarin zullen de speerpuntsectoren van de Zuidvleugel, waaronder Water- en Deltatechnologie, centraal staan. Bedoeling is dat de bestaande structuren in de Zuidvleugel waaronder de RIA (Rotterdam Investment Agency) en de WFIA (West Foreign Investment Agency) gedeeltelijk opgaan in de nieuwe ROM Zuidvleugel en in 2013 de eerste stappen worden gezet voor een gemeenschappelijke promotie- en acquisitiestrategie voor speerpuntclusters. Beoogd wordt dat gemeenten en regio's in de Zuidvleugel kunnen, door middel van het verstrekken van een jaarlijkse subsidie, gekoppeld aan prestatieafspraken, hierin deelnemen. 2. Participatie en Financiering Een van de belangrijkste redenen om een ROM Zuidvleugel op te richten is het ontbreken van een samenhangend en gemakkelijk toegankelijk financieringsinstrumentarium voor technologische innovatie, startende technologische bedrijven en snelle groeiers. Om te kunnen voorzien in de financieringbehoefte van deze bedrijven wordt een participatiemaatschappij en innovatiefonds (revolving) voorgesteld met een startkapitaal van uiteindelijk minimaal 100 miljoen. Daarvan zal 25 miljoen ingebracht moeten worden door de provincie Zuid-Holland, 10 miljoen door het ministerie van Economie en Ondernemen, EFRO 25 miljoen, Den Haag en Rotterdam elk 2,5 miljoen en vervolgens de overige steden (Dordrecht, Delft en Leiden) met elk minimaal 1 miljoen. Het fonds zou per 1 januari 2013 operationeel moeten zijn. 3. Ontwikkeling en Innovatie De derde functie van de ROM Zuidvleugel betreft het vanuit de vraag aanjagen van nieuwe innovaties in de verbinding tussen bedrijven, kennisinstellingen en overheden sectoren onderling, zowel binnen sectoren als tussen sectoren onderling. De toegevoegde waarde van de ROM Zuidvleugel zit in het ondersteunen van de triple helix partijen bij de stappen in het innovatieproces, waaronder in de toekomst ook het verbeteren van de aansluiting tussen arbeidsmarkt en onderwijs. Deze activiteiten zijn vergelijkbaar met de huidige rol en activiteiten van de Kennisalliantie Zuid-Holland. Pagina 3/5
Inzet Dordrecht (en de Drechtsteden) Het belang voor deelname in de ROM Zuidvleugel voor Dordrecht en de Drechtsteden is vooral gelegen in de organisatie van de bovenregionale marketing en acquisitie van het cluster Delta/Maritiem. Het cluster heeft een sterke regionale inbedding op Zuidvleugel niveau (zowel het bedrijfsleven als de kennisinstellingen), waarbij samenwerking met onder andere Rotterdam en Delft een noodzakelijke voorwaarde is voor het succesvol aantrekken van internationale bedrijvigheid en het ondersteunen van nieuwe innovaties in de sector. De ROM Zuidvleugel kan hier een goed vehikel voor zijn. Over de daarvoor door de ROM te leveren prestaties zullen afspraken worden gemaakt met de nieuwe organisatie. Dekking van de bijdrage ( 50.000, ) vindt plaats vanuit de beschikbare middelen Ruimtelijke Economische Strategie (RES) 2012. Voorts zal in navolging hierop ook op regionaal niveau de marketing- en acquisitie-inzet georganiseerd moeten worden. Hiervoor zal een plan worden uitgewerkt. Met de regionale portefeuillehouders economie is afgesproken dat voor de uitwerking van het plan in het kader van het Uitvoeringsprogramma Economie en Arbeidsmarktbeleid 2013 een regionale bestuursopdracht wordt gegeven. Ten aanzien van deelname van Dordrecht en de Drechtsteden in het participatiefonds zal in de eerste helft van 2013 een verkenning worden uitgevoerd naar vraag en belangstelling van ons regionaal. Afhankelijk van de uitkomsten van deze verkenning, de werking van het fonds in de praktijk en deelname door de Drechtsteden, zal medio 2013 besloten worden of en op welke wijze Dordrecht zal participeren in het fonds. De inzet zal daarbij ter besluitvorming aan uw gemeenteraad worden voorgelegd. Bovenstaande inzet zal door Dordrecht mede namens de Drechtsteden worden ingebracht tijdens het Bestuurlijk Overleg met de beoogde partners in de ROM Zuidvleugel op 4 december a.s.. 3. Wat gaan we daarvoor doen? 3a. Inspraak en communicatie Het college heeft een positieve grondhouding ten aanzien van de oprichting van een ROM Zuidvleugel, daar waar het gaat om een bundeling van de marketing en acquisitie-inzet en het ondersteunen van innovaties op Zuidvleugelniveau. Het leek ons goed uw raad nu al over deze ontwikkeling te informeren. 3b. Vervolgtraject besluitvorming Op 4 december a.s. is het volgende Bestuurlijk Overleg met Zuidvleugelpartners. Op dat moment moet er onder de partners voldoende draagvlak zijn voor de opzet van een innovatie/participatiefonds. Het ministerie van Economie en Ondernemen maar ook de Provincie stelt dit als absolute voorwaarde voor de storting in het fonds. Voor die tijd moet duidelijk worden of en op welke wijze de verschillende gemeenten, met name de grote steden Rotterdam en Den Haag, zullen participeren. Ook Dordrecht zal haar inzet kenbaar moeten maken. Daarbij zal Dordrecht in beginsel niet deelnemen in het fonds, maar zal in de eerste helft van 2013 een verkenning worden uitgevoerd naar de vraag en belangstelling vanuit ons regionaal bedrijfsleven voor participatie. Afhankelijk daarvan en de stappen die gezet zullen worden ten aanzien van de vorming van het fonds, zullen wij uw Pagina 4/5
Datum 4 december 2012 gemeenteraad een voorstel doen voor participatie in het fonds. Mocht hiertoe in 2013 besloten worden dan zal dit uiteraard eerst ter besluitvorming aan uw raad worden voorgelegd. 4. Wat mag het kosten? De gemeente Dordrecht zal voor 2013 participant worden in de ROM Zuidvleugel. Over de hiervoor door de ROM Zuidvleugel te leveren prestaties zullen afspraken worden vastgelegd. Dekking ( 50.000, ) vindt plaats vanuit de reeds voor het programma Ruimtelijke Economische Strategie (RES) gereserveerde budgetten. 5. Bij deze raadsinformatïebrief horen de volgende bijlagen: N.v.t. Wij vertrouwen er op u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Het college van Burgemeester en Wethpuders de secretaris de burgermester M.M. van der Kraan A.A.M^ Brok Pagina 5/5