25 Een toekomst voor mijn kinderen Dagelijks zien we de beelden op televisie: grote groepen vluchtelingen trekken door Europa, op zoek naar een veilige plek om te wonen. Ze komen uit landen als Syrië, Eritrea of Irak en vaak hebben ze al een lange reis achter de rug. Een van hen is de zachtaardige Lily uit Damascus die sinds een maand in Heumensoord woont. tekst Clemy de Rooij fotografie Goedele Monnens
dorps n o 7 - november 2015 - een toekomst voor mijn kinderen
27 Een goed leven Lily (40), industrieel vormgever, mist haar man en twee zoontjes van 10 en 14. Zij bleven achter in Syrië. Ik ging als eerste omdat ik beter Engels spreek, zegt ze met zachte stem. Ze toont een filmpje op haar mobiele telefoon waarop ze, lachend en huilend tegelijk, de eerste schreden zet op Griekse bodem, na de helse tocht in een rubberbootje. Ze vluchtte samen met haar zwager, met het idee om in Nederland beide gezinnen vervolgens te herenigen. We hadden een goed leven in Syrië. We hadden werk, een huis, een auto, geld. Maar het werd steeds gevaarlijker. Soms hield ik de kinderen een paar weken thuis, vanwege de bombardementen. Ze waren heel bang van het geluid van de explosies, dan kwamen ze bij ons in bed. Ik dacht steeds: de oorlog zal wel stoppen. Maar toen het na vijf jaar nog steeds niet beter werd, juist slechter, besloten we te vluchten. Vanwege de toekomst van de kinderen. Mijn moeder probeerde me nog tegen te houden, ze wilde me niet missen. Straks is het te laat Lily zit aan een van de houten picknicktafels op het grote plein voor de recreatieruimte en warmt zich aan het herfstzonnetje. Een paar kinderen rennen achter een bal aan, ze moeten nog even wachten voor het schooltje is ingericht waar educatieve activiteiten zullen worden aangeboden. Aan een andere tafel roken enkele bewoners een waterpijp, de stemming is kalm. Uit de gigantische recreatieruimte komen geluiden van mannen die tafeltennis en badminton spelen. Verderop zijn de witte paviljoens te zien, waar ze met zeven anderen een slaapkamer deelt. Nee, veel privacy is er niet glimlacht Lily. Dan gaat haar telefoon: haar man. Ze excuseert zich en loopt weg. Als ze terugkomt, zijn haar ogen rood van het huilen. Alles gaat goed, zegt ze. Haar kinderen zijn nu bij haar moeder in een dorpje buiten Damascus. Om de week bezoekt haar man de jongens. Wees niet ongerust, heeft haar moeder gezegd. Maar dat is ze wel. Hoe lang duurt de procedure nog voor ze een verblijfsvergunning krijgt en ze haar gezin kan laten overkomen? Ik dacht zes maanden maar met al die mensen die nu hier komen, duurt het langer. Een jaar, anderhalf jaar? Iedere dag kan er iets fout gaan, straks is het te laat. Mijn moeder probeerde me nog tegen te houden, ze wilde me niet missen Heumensoord in de bossen bij Malden fungeert sinds oktober 2015 als tijdelijke noodopvanglocatie voor asielzoekers. De verwarmde paviljoens zullen tot 1 juni 2016 plaats bieden aan 3000 mensen, de eerste 2000 zijn inmiddels gearriveerd. boven: Het klikt tussen de Syrische Lily en de Nijmeegse Saskia. Saskia leert mij van alles over Nederland en vrijdag ga ik bij haar thuis eten links: Heumensoord. Kinderen spelen op het grote plein voor de recreatieruimte. Binnenkort start op het terrein een schooltje, waar educatieve activiteiten voor kinderen worden aangeboden. dorps n o 7 - november 2015 - een toekomst voor mijn kinderen
28 boven: Kos. 117 mensen op de pier in Kos. Hun houten vissersbootje werd door de schipper (mensensmokkelaar) vlak voor de Griekse wateren stuurloos achtergelaten, de kustpolitie bracht hen zojuist veilig aan wal. onder: Heumensoord. Het mobieltje wordt niet alleen gebruikt voor contact met het thuisfront, maar ook voor informatie over procedures, opvang en het leren van Nederlands.
29 boven: Heumensoord. Fleurke Moeskops uit het Brabantse dorpje Zeeland tekent met met de kinderen. Er zijn meer vrijwilligers actief. onder: Kos. Een familie is net uit de rubberboot gestapt dat hen van het Bodrum naar het Griekse eiland bracht. De overtocht kost ongeveer 1000,- euro per volwassene en is levensgevaarlijk.
30 hieronder: Nijmegen. Een vader met zijn zoontje in hun kamer op het azc. Veel mensen met een verblijfsvergunning wachten in de azc s op een huis in een gemeente. Hierdoor is er geen plaats meer en moeten asielzoekers als Lily, die recent zijn aangekomen, in noodopvanglocaties worden opgevangen. Asielzoekers melden zich in Nederland bij een aanmeldcentrum van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Daarna vangt het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) hen op in de centrale ontvangstlocatie (COL) in Ter Apel. Omdat er nu veel meer asielzoekers naar Nederland komen, worden ze opgevangen in tijdelijke noodopvanglocaties als Heumensoord. Als hun procedure start worden ze naar reguliere opvangcentra gebracht. Warm welkom Lily en haar man kozen bewust voor Nederland. We hoorden dat het veilig is en dat Nederlanders aardig zijn. En dat klopt, zegt ze lachend. Op het bospad naar Heumensoord ontmoette ze de Nijmeegse Saskia Samen, die aan kwam lopen met haar armen vol thermoskannen thee en koffie voor de bewoners. Lily nam een thermoskan over en hielp met uitdelen. Sinds die dag is er veel Facebook en Whatsapp contact. Saskia geeft me veel informatie over Nederland en vrijdag ga ik bij haar eten, zegt Lily met stralende ogen. Saskia schuift later aan: ik wilde graag wat doen voor de mensen hier. Je mag er alleen in op uitnodiging van een bewoner, maar via Facebook had ik contact met iemand. We dronken thee en koffie in de eetzaal en er kwamen steeds meer mensen bij, allemaal vrouwen. Saskia is niet de enige vrijwilliger in Heumensoord. Karen Malta, ook uit Nijmegen, zit op een van de bankstellen in de recreatieruimte en leert de Syrische Avin breien. Op de grond zitten twee jonge studentes pedagogiek te tekenen met een groep kinderen. We zijn heel dankbaar voor alle hulp, zegt Lily. Een week geleden hebben we bloemen uitgedeeld op het station van Nijmegen om de Nederlanders te bedanken dat we hier mogen zijn. Een enkeling wilde de bloem niet aannemen. Die zei bijvoorbeeld dat we hier zijn voor de huizen, voor het geld. Dat doet pijn maar ik begrijp het wel. Ik probeerde uit te leggen dat we komen voor veiligheid, dat we vijf jaar hebben geprobeerd het in Syrië vol te houden. De meeste mensen reageerden heel positief op de bloemenactie. Dat is echt fijn zegt Lily. De steun van de mensen in Nijmegen maakt de periode hier in Heumensoord iets makkelijker. rechts: Heumensoord. Khaled (26) vluchtte samen met zijn moeder en zijn nichtje van 8 uit Damascus. Ze probeerden anderhalf jaar te overleven in Istanbul voor ze naar Europa kwamen.
I don t care about my future, I care about the next generation dorps n o 7 - november 2015 - een toekomst voor mijn kinderen